جلوگیری از بی‌ثباتی سیاسی، اولویت کشور در شرایط تحریم باشد/ تأثیر فساد داخلی از تحریم‌ها بیشتر است
گروه سیاست و اقتصاد- عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه مفید گفت: در شرایط اعمال تحریم‌ها، دولت باید تمام تلاش خود را به کار گیرد تا دچار بی‌ثباتی سیاسی نشده و مشروعیت خود را از دست ندهد.
سیده صدیقه حسینی در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان با بیان اینکه تحریم‌ها علیه ایران در دو مرحله یعنی هفتم آگوست و چهارم نوامبر اجرا شد، اظهار کرد: هدف اصلی از اعمال این تحریم‌ها، قطع جریان پول به ایران است. از طرف دیگر، تحریم‌های مرحله اول برای این بود که ایران نتواند دلار آمریکا را خریداری کند، ولی تحریم‌های مرحله دوم بسیار شدیدتر است.
وی تصریح کرد: به نظر من مشکل اصلی که کشور با آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، فساد اقتصادی داخلی است. در واقع آن‌قدر که اقتصاد نابسامان و فساد اقتصادی در داخل کشور می‌تواند جریان اقتصاد را مختل کرده و بر نظام سیاسی کشور تأثیرگذار باشد، تحریم‌ها چنین تأثیری ندارد.
عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه مفید افزود: به لحاظ بین‌المللی، چون تحریم‌های مرحله دوم صادرات نفت ایران را هدف قرار داده است، مشکلات زیادی را برای اقتصاد کشور به همراه می‌آورد که می‌توان آنها را به سه دسته تقسیم کرد. دسته اول، بحران ارزی؛ دسته دوم، افزایش بی‌اعتمادی به تجارت داخلی و ریسک سرمایه‌گذاری و دسته سوم، محدودیت‌های تجاری است که برای ایران به وجود می‌آید.
تحریم‌های جدید تمام بخش‌های اقتصادی را با مشکلات جدی مواجه می‌کند
حسینی با بیان اینکه تحریم‌ها به شدت در حوزه ارزی تأثیرگذار بوده و ممکن است درآمدهای ارزی را با مشکلات زیادی مواجه سازد، ادامه داد: با اعمال تحریم‌های مرحله دوم، بسیاری از کشورها حق خرید نفت ایران را نخواهند داشت. در واقع فروش نفت ایران به شدت کاهش یافته و آمارها نشان می‌دهد که میزان آن به یک و نیم میلیون یا هفتصد هزار بشکه در روز رسیده است، در حالی که فروش نفت ایران قبلا به سه میلیون بشکه در روز می‌رسید. چون دولت‌ها و شرکت‌ها حق همکاری با ایران را ندارند، باعث می‌شود که نتوانیم بسیاری از مواد اولیه در حوزه کشاورزی را وارد کنیم و در نتیجه نرخ رشد کشاورزی به شدت کاهش پیدا می‌کند. رشد بسیاری از حوزه‌های نفتی نیز با مشکل مواجه می‌شود و میادین مشترک نفتی و گازی مورد استفاده و بهره‌برداری همسایگان ایران قرار می‌گیرد، چنانکه برخی معتقدند رشد حوزه نفت در حال حاضر به 18- رسیده است.
وی اضافه کرد: تحریم‌های مرحله دوم بخش صنعت را نیز با مشکل مواجه می‌کند، چون بسیاری از کالاهای صنعتی به خصوص در حوزه خودرو، صنایع غذایی و صنایع شیمیایی و فلزات دچار مشکل می‌شود؛ علاوه بر این تحریم‌ها بخش معدن، ساختمان و خدمات را نیز با مشکلات جدی مواجه می‌سازد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه سخنان دولتمردان درباره تأثیرات اعمال تحریم‌ها با یکدیگر متفاوت است، گفت: رئیس‌جمهور اعلام کرد که این تحریم‌ها هیچ تأثیری بر اقتصاد ایران و سیاست‌های داخلی نخواهد گذاشت، ولی وزیر امور خارجه اعتقاد دارد که کشور با اوضاع نامناسبی مواجه است. به هر حال دولت باید تلاش‌های خاص خود را انجام دهد. آقای روحانی اعلام کرد که دولت سبد کالا در اختیار مردم قرار داده و در سال آینده حقوق‌ها را افزایش می‌دهد تا به کارگران و کارمندان فشار وارد نشود، یا اینکه از طریق کشورهای مختلف تحریم‌ها را دور می‌زنیم و آمریکا به چند کشور اجازه همکاری با ایران را داده است، ولی دولت ایران باید سیاستمدارانه‌تر عمل کرده و روابط خود را با کشورهایی نظیر چین و روسیه گسترش دهد، هر چند به عقیده من این اقدام آمریکا باعث افزایش شدید قدرت روسیه و به خصوص چین می‌شود، چون این کشور در صادرات و تجارت بین‌المللی از دلار استفاده نمی‌کند که نتیجه آن بالا رفتن ارزش یوان است، روسیه نیز در حوزه صادرات نفت و گاز به اروپا و کشورهای دیگر از دلار استفاده نمی‌کند. به هر حال دولت باید به نوعی تحریم‌ها را دور زده و سیاست‌های خاص خود را اعمال کند.
اولویت دولت در شرایط تحریمی، جلوگیری از بی‌ثباتی سیاسی باشد
وی تصریح کرد: در شرایط اعمال تحریم‌ها، دولت باید تمام تلاش خود را به کار گیرد تا دچار بی‌ثباتی سیاسی نشده و مشروعیت خود را از دست ندهد. به هر حال مردم انتقاد و اعتراض‌هایی دارند و تداوم این اعتراضات باعث کاهش مشروعیت سیاسی می‌شود، بنابراین دولت باید سیاست‌هایی را اتخاذ کند تا مشروعیت سیاسی‌اش خدشه‌دار نشود؛ از طرف دیگر باید برنامه‌های اقتصادی جایگزین برای مقابله با تحریم‌ها داشته باشد، در غیر این صورت مشروعیتش کاهش یافته و بی‌ثباتی اقتصادی در نهایت به بی‌ثباتی سیاسی منجر می‌شود. متأسفانه در چند سال گذشته دولت خیلی موفق عمل نکرده است و میزان تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی وحشتناکی که وجود دارد، قابل مقایسه با اقدامات دولت برای مقابله با این تحریم‌ها و مشکلات نیست. به عقیده من دولت نتوانسته است اقدام خاصی انجام دهد و بار مشکلات بر دوش مردم قرار دارد.
حسینی، سازوکار ویژه مالی اروپا برای مقابله با تحریم‌های آمریکا را فاقد کارایی خواند و افزود: اروپا هیچ‌گاه آمریکا را به خاطر ایران کنار نخواهد گذاشت. در حوزه روابط بین‌الملل، نظریه‌ای به نام «وابستگی متقابل» وجود دارد که بیشتر در رابطه با کشورهای حوزه شمال - شمال کاربرد دارد. جوامع اروپایی به شدت در حوزه اقتصاد با آمریکا ارتباط متقابل دارند، یعنی ارتباط آنها مثل یک جامعه شبکه‌ای می‌ماند که کوچک‌ترین اختلال در آن کل شبکه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بنابراین اروپا هیچ‌گاه در کنار ایران نخواهد ماند و سیاست‌های اتخاذی‌اش نیز به نفع ایران نخواهد بود، چون اکثر شرکت‌ها در اروپا خصوصی اداره می‌شوند و دولت‌ها حق ندارند به آنها راهکار ارائه دهند. این شرکت‌های خصوصی نیز برای دستیابی به سود موردنظر خود مطمئنا از تحریم‌های آمریکا تبعیت کرده و از ایران خارج خواهند شد. ممکن است چند شرکت کوچک در ایران بمانند، ولی همان‌طور که همه می‌دانیم، در حال حاضر تمام شرکت‌های اروپایی و چند ملیتی از ایران خارج شده‌اند؛ بنابراین به نظر من این راهکار اروپا زیاد تأثیرگذار نخواهد بود.
وی بیان کرد: اگر ایران CFT را تأیید نکند، با تحریم‌های بسیار بیشتری مواجه می‌شود و شدت تحریم‌ها را در حوزه مسائل مالی و بانکی افزایش خواهد داد.
انتهای پیام
