موسوی گرمارودی در قصیده‌سرایی، زبانزد است/ بیان مضامین دینی در قالب شعر نو
گروه ادب ــ رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: موسوی گرمارودی از جمله افرادی است که قبل و بعد از انقلاب اسلامی در قالب‌های گوناگون شعری چیره‌دست بوده و به مضامین دینی و اسلامی و انقلابی پرداخته است که باید آن را بسیار غنیمت شمرد.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مراسم نکوداشت مقام ادبی سیدعلی موسوی گرمارودی عصر امروز دوشنبه 5 آذر با حضور جمعی از اهالی فرهنگ و ادب در خانه شعر و ادبیات مجموعه فرهنگی و گردشگری عباس‌آباد برگزار شد.
در این مراسم که در اصل آغاز به کار خانه شعر و ادبیات مجموعه فرهنگی عباس‌آباد محسوب می‌شود، چهره‌های شناخته شده‌ای همچون غلامعلی حدادعادل؛ رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، بهاء‌الدین خرمشاهی؛ قرآن‌پژوه و مترجم قرآن، حجت‌الاسلام محمدرضا زائری؛ فعال فرهنگی و فاضل نظری؛ مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان حضور داشتند.
در بخشی از این مراسم، غلامعلی حدادعادل به ایراد سخن پرداخت و گفت: آشنایی من با سیدعلی موسوی گرمارودی به سال‌های خیلی قبل باز می‌گردد، شاید همان سال‌ها که ایشان تازه به تهران آمده بودند و تصور می‌کنم سال 42 باشد، یعنی درست زمانی که من تازه در دانشگاه برای ادامه تحصیل پذیرفته شده بودم.
وی ادامه داد: پیرامون شخصیت علمی و ادبی این استاد فرزانه اگر خواسته باشم صحبت کنم به درازا خواهد انجامید و به این دلیل در این مقال تنها به ذکر دو نکته بارز پیرامون این شخصیت بزرگ ادبی می پردازم که البته هر دو نکته نیز ناظر بر آثار اوست که شخصیت او را نیز به شکلی جامع معرفی خواهد کرد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی تصریح کرد: موسوی گرمارودی از جمله افرادی است که قبل و بعد از انقلاب اسلامی در قالب‌های گوناگونی که شعر گفته و در تمامی آنها نیز چیره‌دست بوده است، به مضامین دینی و اسلامی و انقلابی پرداخته است و باید آن را بسیار غنیمت شمرد.
این استاد دانشگاه گفت: پیش از انقلاب اسلامی هر شاعری در قالب‌های کهن و کلاسیک شعر می‌گفت، مورد عتاب واقع می‌شد و او را فردی عقب‌مانده خطاب می‌کردند، چرا که آن دوره شعر نو بسیار متداول بود. اما به برکت انقلاب این مرزبندی‌ها از بین رفت و امروز بیشتر از اینکه گفته شود فردی شعر نو می‌گوید یا کلاسیک، همه توجهات به این سمت است که مضمون شعر او چیست و قرار است راجع به چه موضوعی شعر بگوید و دیگر کسی در قید و بند قالب نیست.
وی با اشاره به اینکه موسوی گرمارودی توانست با استفاده از قالب‌های نو در زمینه شعر به مضامین انسانی و اسلامی دست پیدا کند و مخاطبان علاقه‌مند به شعر نو را نیز با این مفاهیم آشتی دهد، گفت: در میان جمع انبوه شاعران نوپرداز، موسوی گرمارودی بود که توانست به مضامین دینی و اسلامی پرداخته و در آن مداومت داشته باشد، چرا که تداوم و پافشاری در طرح این‌گونه مضامین، بسیار اهمیت دارد و این در حالی است که همراه با او افرادی همچون نعمت میرزاده(م. آذر) هم همین کار را پیش گرفتند، اما در نهایت راهی جدای از جریان انقلاب را اختیار کردند و به همین جهت او هم فضل تقدم دارد و هم تقدم فضل.
حدادعادل تأکید کرد: اما درباره نکته دوم پیرامون موسوی گرمارودی باید اشاره کنم که هنر اصلی او قصیده‌سرایی است. او در همه انواع طبع‌ها خود را آزموده و در همه آنها نیز سربلند بوده و درون‌مایه همه این طبع‌ها که او در آنها شعر سروده است، همانطور که گفته شد، اعتقادات دینی او بوده است، اما تسلط او در قصیده‌سرایی که از آن به اتمّ و اکمل قالب‌های شعری یاد می‌شود، در میان ژانرهای دیگر شعری همچون نو و سپید که او در آنها نیز سرافراز بوده است، جای تعجب دارد.
وی در پایان سخنان خود گفت: همه شاعران بزرگ تبحر خود در زمینه سرایش را عمدتاً در قالب قصیده به اثبات می‌رسانند و انصافاً موسوی گرمارودی در این زمینه نیز توانسته است تبحر و تخصص خود را به اثبات برساند و مشاهده می‌شود که گاه از قالب قصیده برای وصف برخی مظهر طبیعی روزگار معاصر همچون «آبشار نیاگارا» در کانادا هم استفاده کرده است.
این گزارش حاکی است در بخشی دیگر از این مراسم، یوسفعلی میرشکاک؛ منتقد ادبی و شاعر آیینی در سخنان کوتاهی به ذکر خصوصیات فردی و ادبی سیدعلی موسوی گرمارودی پرداخت و گفت: ما ابتدا باید به این نکته توجه داشته باشیم که خود را چگونه دریافتیم، یعنی در روزگار منتهی به انقلاب اسلامی و پس از آن در حوزه شعر و ادب از چه منابعی برای غنای ادبی خود استفاده کرده‌ایم؟ آن زمان مجموعه‌ای از اشعار مداحی وجود داشت که البته مخاطبان آن نیز طیف خاصی از مردم بودند، اما به شکل جدی و تخصصی شعری که به مضامین دینی و اسلامی توجه نشان دهد، وجود نداشت و در چنین شرایطی کتاب شعری به نام «در سایه‌سار نخل و ولایت» که دفتر شعری از سوی موسوی گرمارودی بود، گویا جرقه‌ای در آن شرایط تهی و ظلمانی رخ داد.
میرشکاک ادامه داد: موسوی گرمارودی برخلاف جریان شعری احمد شاملو و اخوان ثالث، گونه‌ای از شعر را باب کرد که ما بتوانیم در آن خودمان را با ویژگی های فرهنگی و باورهای دینی خودمان ببینیم. او میان شعر کهن و شعر نو و سپید که من نام آن را «شعر حر» می‌نامم، در سیلان و تکاپویی است و هر زمان که دوست داشته باشد، خود را اسیر قواعد و قوالب شعر کلاسیک همچون قافیه و وزن شعری می‌کند و هر زمان که اراده کند، خود را از همه آن قیود و بندها می‌رهاند.
همچنین در ادامه این مراسم سعید یوسف‌نیا، بهاء‌الدین خرمشاهی، محمدعلی بهمنی با حضور در پشت تریبون مراسم به شعرخوانی در وصف سیدعلی موسوی گرمارودی پرداختند و همچنین گروه موسیقی سنتی به خوانندگی وحید تاج و تارنوازی کیوان ساکت و ... قطعاتی از اشعار موسوی گرمارودی را اجرا کردند که البته این بخش از مراسم با حاشیه نه چندان مناسبی نیز همراه شد.
همزمان با اجرای گروه موسیقی، مسئولان سالن به همراه پیروز حناچی، سرپرست شهرداری تهران و هیئت همراه وارد شدند که به منظور استقرار در صندلی‌های خود مجبور به آمدن به نزدیک سن و محل اجرای گروه موسیقی بودند و در این میان، لباس یکی از همراهان سرپرست شهرداری تهران به میکروفون گروه موسیقی گیر کرد و با قطع اجرای موسیقی و اعتراض کیوان ساکت همراه شد.
در پایان این مراسم که سیدمرتضی امیری اسفندقه؛ مدیر خانه شعر و ادبیات مجموعه عباس آباد، بانی آن بود، با اهدای هدایا و لوح یادبود از سیدعلی موسوی گرمارودی تجلیل به عمل آمد.
گزارش از امیرسجاد دبیریان
انتهای پیام
