رضا نباتی، کارشناس دفتر تألیف کتب درسی در گفتوگو با ایکنا از مازندران، اظهار کرد: با توجه به اینکه مبنای برنامههای درسی اسناد تحولی همچون؛ سند برنامه درسی ملی و سند تحول بنیادی است اما در حوزه قرآن، دچار فعالیتهای چندگانه هستیم.
لزوم خروج قرآن از حجاب صوت و لحن
وی با بیان اینکه باید قبل از چگونگی قرآن، به چیستی و چرایی آموزش قرآن بپردازیم، افزود: چون قرآن کتاب هدایت است، نباید در حجاب روخوانی، روانخوانی، تجوید، صوت، لحن و حفظ محدود شود، ما باید قرآن را از این حجابهای ظاهری بیرون بیاوریم و با درک مفاهیم آن زمینه هدایت خود و دیگران را فراهم کنیم.
زنگ قرآن؛ مهمترین اولویت معاونت پرورشی
نباتی تصریح کرد: باید حوزه معاونت پرورشی به کمک برنامه درسی بیاید و زنگ قرآن را اولویت اول قلمداد کند چرا که بیش از ۹۵ درصد دانشآموزان کشور جز زنگ قرآن، جای دیگری قرآن نمیموزند لذا در این زمینه باید عزم خود راسخ در آموزش داشت.
وی با تاکید بر اینکه در آموزش قرآن نگاهمان باید کیفی باشد، افزود: در این راستا آموزش معلمان حرف اول و آخر را میزند، چرا که معلم رهبری آموزشی است و باید عوامل و ابزارهای آموزشی را مدیریت کند تا بتواند به اهدافی که در اسناد آمده و بر اساس آن محتوای آموزشی طراحی شده است، دست پیدا کند.
انس با قرآن؛ آرمانیترین هدف آموزش قرآن
این مولف کتب درسی گفت: مهمترین هدف ما در آموزش قرآن انس با قرآن است. یعنی فعالیتهای ما در هر زمینه قرآنی باید به دانشآموزان انس داشتن دائم با قرآن بیاموزد. انس با علاقه متفاوت است. مهمترین و آرمانیترین هدف آموزش قرآن باید به انس با قرآن بیانجامد اگر این طور نشود آموزش ما ابتر است و الان هم متاسفانه همین طور است.
وی با بیان اینکه ما باید در آموزشهایمان تجدید نظرهای جدی کنیم، افزود: امروز برای آموزش فرزندان نسل جدید نمیتوانیم فقط به تجارب زیسته کفایت کنیم. تا چند سال پیش به تجارب زیستی تکیه میکردیم اما امروز دیگر این تجارب کارایی ندارد، امروز باید به سمت آینده پژوهی برویم و آینده را در نظر بگیریم.
حفظ موضوعی به جای حفظ سوره برای کودکان
نباتی با بیان اینکه حفظ قرآن صرفا حفظ یک سوره یا یک جزء نیست و حفظ قرآن میتواند حفظ یک آیه کاربردی در زندگی باشد، بیان کرد: باید در یادگیری قرآن به نیاز، ذائقه و توان دانشآموز توجه کنیم، مثلا نیازی نیست با آموزش حفظ سوره زلزال در کودک ترس از قیامت را ایجاد کنیم فقط میتوانیم دو آیهی آخر آن که کاربردی است را بچه حفظ کنند.
وی افزود: برخی سورهها برای سن کودک متناسب نیست. اما در آن سورهها یک آیه که نگاه تربیتی دارد را میتوان به کودک آموخت.
نگاه علمی در فعالیتهای قرآنی مغفول مانده
وی با بیان اینکه باید نگاهمان را در فعالیت قرآنی از آموزشی به تربیتی تغییر دهیم.، افزود: متاسفانه نگاه علمی در فعالیتهای قرآنی مغفول مانده و ما در فعالیت قرآنی کشور دچار سطحینگری مفرطی هستیم و باید به سمت نگاه عمیق علمی برویم.
فعالان قرآنی به رسانهها اجازه نقد بدهند
وی افزود: من از فعالان قرآنی کشور گلهمند هستم که چرا اجازه نقد، گفتگو برای ایجاد فکرهای جدید در این عرصه داده نمیشود؟ چرا فکر میکنیم فقط ما درست میگوییم، چون ما کار قرآنی میکنیم همهی کارهای ما درست هست؟ خیر این طور نیست. این استنباط غلطی است.
لزوم کاربست پژوهشی و اجرای آزمایشی طرحهای ملی قرآن
نباتی با بیان اینکه خیلی از فعالیتهای قرآنی در کشور فاقد کاربست پژوهشی است، اظهار کرد: طرح ۱۰ هزار مدرسه قرآن و طرح دیگر ملی قرآن که در چند سال پیش با هزینههای میلیاردی برگزار شد با کدام پیوست پژوهشی انجام شد؟ کدام مراجع ذی صلاح آن را تایید کردند؟ چرا فعالیتهای قرآنی ما اجرای آزمایشی ندارند؟!
وی ادامه داد: در این عرصه نگاهمان یک نگاه علمی بدون غرض ورزیهای شخصی باید باشد اما متاسفانه در فعالیتهای قرآنی ما یک نگاه حاکم است و به هر شکلی میخواهد آن را اجرا میکند. شورای توسعه فرهنگی قرآنی کشور نباید حرف خودش را به کرسی بنشاند، ماموریتش این است که طرحهای قرآنی را از استانهای مختلف بگیرد و آنها را مطالعه کند و به آنها اعتبار بدهد و آنها را تقویت کند.
حذف طرحهای بومی؛ ضعف بزرگ طرحهای قرآنی ملی
کارشناس دفتر تالیف کتب درسی با تاکید بر اینکه طرحهای ملی قرآن عمدتا مخرب کشورند تا آباد کننده، گفت: چون طرح ملی وقتی مطرح میشود در سال اول با بودجههای کلان ادامه پیدا میکند ولی در سالهای بعد دیگر ادامه پیدا نخواهد کرد و این کار با شکست مواجه میشود و وقتی که طرح ملی میآید طرح های بومی و استانی را هم تحت شعاع قرار می دهد و از طرفی طرحهای ملی ادامه پیدا نمی کنند و مانع پیشرفت طرحهای بومی هستند.
وی افزود: ما نباید طرح ملی داشته باشیم، به جای طرح ملی ایده ملی داشته باشیم. و ایدههای ملی را در قالب فعالیتهای بومی به آن دست پیدا کنیم.
انتقاد از عدم استمرار طرح ۱۰ هزار مدرسه قرآنی
نباتی اظهار کرد: این خطای استراتژیکی است که در فعالیتهای قرآنی واژهی ملی به درستی تعریف نشده است. حتی اگر طرح ملی هم طراحی کردیم نباید منجر به از بین برنده طرح بومی که سالها توسط اساتید بومی در حال انجام است شود.آن کسانی که طرح ۱۰ هزار مدرسه قرآنی را هدایت میکردند و تا حالا ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه کردند، پاسخ دهند الان این مدارس کجا هستند؟!
وی ادامه داد: آخرین نکته اینکه هر ارگانی وظیفهاش در جامعه باید کاملا مشخص شده باشد و نباید فعالانی قرآنی هر نوع فعالیت قرآنی انجام دهند بلکه باید تخصصی وارد شوند و ماموریتها مشخص باشد و فعالیتهای قرآنی بر اساس مامورتهایشان باشد تا شاهد این نابسامانی نباشیم.
انتهای پیام
▪️حفظ قرآن = حفظ حروف + حفظ حدود
آنقَدَر محو صداي خوش قاري شده ايم
يادمان رفته كه اين آيه، خطابي دارد!
آنقَدَر در پي حفظيم و نپرسيم چرا
هر سخن جايي و نكته حسابي دارد؟
اين چه رسمي است كه گويند تو را جاي جواب
صِرف اين جمله كه " اين حفظ ثـوابـي دارد؟!!! "
آخر از خواندن بي درك و عمل حاصل چيست؟
در كجا علم، چنين حدِ نصابي دارد؟!!!
تا نخواني و نداني و زني لاف سخن
بي تدبر تو بگو راه صوابي دارد؟!!
گر بخواني و نفهمي و كني حفظ كتاب
همچو آن بار كِشي ... ، بار كتابي دارد.1
به خدا روز حساب از تو بپرسند : چـرا
عملت با سخنت، فرقِ حسابي دارد؟
گر كه « مـعـنا » نبوَد مدّ نظر نزد شما،
حفظ يك سوره و ده تا چه نسابي دارد؟!
حکمت حفظ و سه تا سوره اخلاص این است:
ختم این گونه، نه آن گونه عذابي دارد!!!
مگر اي شيعه ! نفرموده علي: خیری نیست؟ 2
بي تدبر منشین، عُمر شتابی دارد.3
گشته « ابزار هنرمندی » قومی، قرآن
این چنین ظلم بزرگی، چه عِـقـابـی دارد؟!
این یکی با هدف خواندن و آن یک تجوید
مانده ام واعجب این قوم چه خوابی دارد؟!!
کس نپرسد که خدا از چه سبب نازل کرد؟
آخر این شيوه کجا حُسن مَـآبی5 دارد؟!!
حفظ الفاظ و حروف ار چه بود نیک ولی
خالی از حفظ حدودش، چه جوابی دارد؟
تا تو را نيست هدف از سخنش، « راه نجات »
بي شك اين نغز سخن، سخت حجابي دارد.
نكته اي هست اگر طالب حفظي زين پس:
« حفظ آن كن که در آن نكته نابي دارد. »