دست‌های پشت پرده حادثه تروریستی چابهار
گروه سیاست و اقتصاد - برنامه‌ریزی برای حمله انتحارى به پايگاه نيروى انتظامى نشان‌دهنده اهمیت امنيت چابهار است، حال به نظر مى‌رسد ردپاى حادثه اخير، فراتر از يک گروهک مسلح ناراضى همچون انصارالفرقان است و باید آن را در سياست‌هاى كشور پاکستان جستجو كرد.
به گزارش ایکنا از سیستان‌وبلوچستان، بندر چابهار نزدیک‌ترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه همچون افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان، به آب‌های آزاد است و به دلیل این موقعیت راهبردی، از اهمیت فراوانی برخوردار است.
چابهار در برنامه‌ریزی‌های چند ساله اخیر، همواره به عنوان یکی از قطب‌های اقتصادی در منطقه مورد توجه قرار داشته است؛ به‌طوری که بارها در فرمایشات رهبر معظم انقلاب و همچنین اظهارات برخی فرماندهان ارشد نظامی بر توسعه سواحل مکران، تأکید شده است.
رهبر معظم انقلاب، در سخنرانی آبان‌ماه سال 87، از سواحل مکران به‌عنوان یک گنج نام بردند و فرمودند «این ساحل عظیم و طولانی بسیار حساس که ما در دریای عمان داریم، در واقع یک گنج است و باید اعتراف کنیم که این را کشف نکرده بودیم. دریای عمان و سواحل مکران یک گنج است؛ یک ذخیره است».
ایشان همچنین در دیدار خود با فرماندهان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی در آذرماه ۱۳۹۳ فرمودند: «مسئله آبادسازی سواحل مکران جزء کارهای اساسی است که باید با همکاری دولت، برنامه‌های مورد نظر در این منطقه با سرعت بیشتری دنبال شود».
بندر چابهار، همواره رقیبی سرسخت برای دیگر بنادر منطقه همچون بندر «گوادر» پاکستان و بندر «جبل علی» امارات بوده است؛ بندری که بعد از معافیت از تحریم‌ها، مورد توجه جدی‌تری قرار گرفت.
در یکی دو ساله اخیر، هندوستان برای آن که از رقیب خود، چین، عقب نماند، تلاش کرده بر بندر چابهار به‌عنوان بزرگ‌ترین بندر اقیانوسی دریای عمان و شاهراه ارتباطی آسیای میانه و افغانستان با اقیانوس تمرکز کند که طبق نظر برخی کارشناسان، معافیت بندر چابهار از تحریم‌های امریکا نیز از این جهت بود.
اگر همه این‌ها را در نظر بگیریم، می‌توانیم به تحلیلی متفاوت از حادثه تروریستی چابهار برسیم. حادثه‌ای که حکایت از یک جنگ اقتصادی و استراتژیک دارد.
حمله تروریستی چابهار فراتر از یک گروهک مسلح ناراضی است
مهدى لكزى، کارشناس ارشد علوم سياسى در این خصوص به خبرنگار ما گفت: چابهار بندرگاه استراتژيک ايران در همه ادوار پس از انقلاب بوده است؛ اين بندر در جريان جنگ تحميلى نقش محورى در حمل و نقل كالا و خدمات و صادرات داشت و اينک در پى تحريم‌هاى بين‌المللى به نقش راهگشاى سابق خود بازگشته است.
وی ادامه داد: معافيت اين بندر از تحريم توسط آمريكا، نه يک لطف از سر اضطرار، بلكه پروژه اين كشور براى رقيب‌‌سازى كشورهاى جنوب آسيا در برابر چين بود. حضور هندوستان و بهره‌بردارى افغانستان از چابهار اين منطقه را در معرض تهديدات داخلى، منطقه‌اى و بين‌المللى قرار می‌دهد.
این کارشناس ارشد علوم سياسى بیان کرد: برنامه‌ریزی برای حمله انتحارى به پايگاه نيروى انتظامى نشان‌دهنده اهمیت امنيت چابهار است، حال به نظر مى‌رسد ردپاى حادثه اخير، فراتر از يک گروهک مسلح ناراضى همچون انصارالفرقان است و باید آن را در سياست‌هاى كشور پاکستان جستجو كرد. اين كشور به شدت از طرح توسعه بندر چابهار ناراضی است چرا كه باعث مى‌شود کريدور افغانستان - هند از پاکستان عبور نکند.
وی افزود: دو بندر چابهار در ايران و گوادر در پاكستان به سبب سرمايه‌گذارى هند و چين رقباى اقتصادى هم محسوب مى‌شوند. چین می‌کوشد با اتصال «گوادر» پاکستان به‌عنوان یک آنتن فرعی به جاده معروف ابریشم مقدمات دسترسی آسان و سریع به آسیای میانه را برای تامین منابع طبیعی و انرژی آینده خود فراهم کند.
لكزى اظهار کرد: دولت هند هم به‌عنوان رقیب چین می‌کوشد هم‌زمان با چین دسترسی به آسیای میانه را از راه چابهار تسهیل کند؛ هند به‌دلیل اختلاف‌نظرها و مشکلات متعددی که با پاکستان دارد نمی‌خواهد و نمی‌تواند از پاکستان و بنادر آن استفاده کند. اما هرچند توسعه چابهار به‌وسیله هند صرفاً اقتصادی است اما چین علاوه بر مقاصد اقتصادی، اهداف نظامی هم دارد و می‌کوشد ناوگان خود را از طریق گوادر در اقیانوس هند تقویت کند.
وی ادامه داد: توسعه گوادر در حالی است که چابهار نسبت به گوادر برای توسعه مطمئن‌تر و به‌صرفه‌تر است. دسترسی گوادر به جاده معروف ابریشم و سپس کشورهای آسیای میانه به‌دلیل کوهستانی بودن و صعب‌العبور بودن مناطق سخت و هزینه‌بر است و این درحالی است که دسترسی چابهار به جاده معروف ابریشم و آسیای میانه راحت‌تر و کم هزینه‌تر است.
این کارشناس سیاسی بیان کرد: علاوه‌بر دسترسی، امنیت نیز در بلوچستان پاکستان که از قضا گوادر نیز در آن واقع است تبدیل به یک معضل بزرگ برای چین شده است؛ گروه‌های تروریستی همچون طالبان و القاعده امنیت را در بلوچستان پاکستان و منطقه اطراف گوادر مختل کرده‌اند. دولت پاکستان در این منطقه قدرت کمی دارد و توانایی برقراری امنیت مسیرهای ترانزیتی هدف چین را ندارد.
لکزی اظهار کرد: اگرچه امیدهای اقتصادی به چابهار زیاد است اما ۶۳ درصد جمعیت اين بندر اقيانوسى در حاشیه شهر و سکونت‌گاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند. رونق اقتصادی چابهار می‌تواند در آینده به بهبود این وضعیت کمک کند. اين امر، اقبال جوانان بيكار به گروه‌هاى تروريستى را نيز با چالش مواجه خواهد كرد.
گزارش از هادی محمدی
انتهای پیام
