تبیین حقوق بشر اسلامی در گردهمایی کلیسای فیلیپین

به گزارش ایکنا از فیلیپین؛ نشست دوره‌ای «واحد هماهنگی‌های چند جانبه مانیل» به میزبانی کلیسای عیسی مسیح (کلیسای مورمون‌ها) فیلیپین دیروز(19 آذرماه) مصادف با دهم دسامبر در سالروز هفتادمین سالگرد تصویب اعلامیه حقوق بشر و با موضوع «بررسی آموزش حقوق بشر» و بحث درباره برنامه‌های نشست این واحد در سال آینده مسیحی برگزار شد و در آن پیروان ادیان مختلف هر یک مباحثی را در زمینه‌های مختلف حقوق بشر مطرح كردند.

پدر روحانی کارلوس رییس، از دستیاران کاردینال تاگله (رهبر کلیسای کاتولیک فیلیپین) در سخنرانی خود در این نشست گفت: اعلامیه حقوق بشر در سال 1948 میلادی به تصویب رسید و در سال 1990 نیز اعلامیه دیگری درباره حقوق بشر منتشر شد. بهتر است اطلاعات بیشتری در زمینه اعلامیه حقوق بشر و نظریات سازمان کنفرانس اسلامی داشته باشیم و امید است چنین نشست‌هایی منجر به درک بیشتر ما از دیدگاه‌ها و نقطه نظرات یکدیگر شده و به اشتراکات بیشتری دست یابیم.

در ادامه محمد جعفری‌ملک، رایزن فرهنگی کشورمان در فیلیپین در پاسخ به شبهاتی که در زمینه دیدگاه‌های اسلام و حقوق بشر مطرح می‌شود، گفت: اصل موضوع حقوق بشر شاید همزاد با خلقت انسان باشد و هر یک از مكاتب الهی و بشری به نحوی در قالب فرامین و دستورات دینی یا اجتماعی حقوقی را برای بشر ترسیم و وضع كرده‌اند.

وی افزود: «منشور کوروش» 2 هزار و پانصد سال قبل و در سال 538 پیش از میلاد نگارش یافته است. «قانون حَمورابی» حدود هزار و 800 سال قبل از میلاد مسیح، به دستور حمورابی شاه بابل در ۲۸۲ ماده نوشته شد. این قانون نخستین سند شناخته شده‌ای‌ است که در آن یک فرمانروا به اعلان عمومی یک مجموعه کامل قوانین برای ملت خود اقدام می‌کند. «دستورات و عقاید کنفسیوس» هم توسط این فیلسوف مشهور و نظریه‌پرداز سیاسی و معلم چینی در سال 550 قبل از میلاد نشر داده شد. اینها نمونه‌ای از جمله قوانینی است که در گذشته در مورد حقوق انسان نگاشته شده است.

سابقه حقوق بشر در اسلام

رایزن فرهنگی كشورمان ادامه داد: سابقه حقوق بشر در اسلام از نظر تكوین و پیدایش قوانین و دستوراتی كه مربوط به انسان است، به زمان شكل‌گیری و پیدایش اسلام برمی‌گردد؛ از این جهت اسلام حقوق بشر را مبحث جدیدى نمى‏‌داند و آن را به 14 قرن پیش از این نسبت می‌‏دهد.

وی ادامه داد: تاریخ تكوین مجموعه حقوقی اسلام با نزول آیات قرآن و گفتار پیامبر(ص) و سیره عملی (نوع رفتار) و تقریر (تأیید كردن) آن حضرت ترسیم شده است؛ بدون اینكه غالب مشخصی تحت عنوان قوانین حقوق بشر وجود داشته باشد. هر چند این حقوق و قوانین به صورت یک باب معین و مجموعه مدون و تحت عنوان حقوق بشر در قالب و فرمول‌بندی امروزی نبوده است.

جعفری ‌ملک افزود: پیامبر(ص) پس از ورود به مدینه، میان مسلمانان و ساکنان غیرمسلمان آن دیار، به ویژه یهودیان، پیمان‌نامه‌ای منعقد ساخت که در آن به بسیاری از حقوق و وظایف هر یک از افراد و اطراف موردنظر آن پیمان‌نامه که به «دستور مدینه / قانون اساسی مدینه» یا «صحیفه مدینه» مشهور است، اشاره شده است.

کرامت ذاتی انسان در قرآن

وی ادامه داد: حقوق بشر اسلام، حقوق بشری نیست که بشر عادی به ‌دست خودش نوشته باشد و صرفاً مصالح ظاهری خودش را در نظر بگیرد و مصالح واقعی را در نظر نگیرد. حقوق بشر اسلام، مصالح حقیقی جوامع بشری و مسلمانان را در نظر می‌گیرد تا هیچ مفسده‌ای وارد این جامعه نشود. در حقوق بشر اسلامی آزادی عقیده وجود دارد و اعتقادات باید بیان شود. در قرآن، انسان کرامت ذاتی دارد: «ما آدمی‌زادگان را گرامی داشتیم»(وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ؛ (اسراء، 70). برای به فعلیت رساندن این خصلت ذاتی، مقاماتی گرانقیمت به او عطا شده که به هیچ یک از دیگر موجودات، داده نشده است و در هیچ مکتبی مانند اسلام، چنین حقوقی که لایق انسان باشد، به چشم نمی‌خورد.

رایزن فرهنگی ایران در مانیل بیان کرد: در بخش دیگری از قرآن می‌خوانیم حق انتخاب آگاهانه و آزادانه (که لازمه آن، اختیار است) برای انسان محفوظ است، «کسانی که سخنان را می‌شنوند و از نیکوترین آن‌ها پیروی می‌کنند، آنهایند که خدا هدایتشان کرده و آنان صاحبان خرد هستند»(زمر، 18) و یا در آیه 3 سوره انسان، خداوند می‌گوید ما راه را به او نشان دادیم، خواه شاکر باشد (و پذیرا گردد) یا ناسپاس.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: غربی‌ها ایراد می‌گیرند که اسلام در اعتقادات خط قرمز دارد به هیچ وجه، اسلام در اعتقادات خط قرمز ندارد؛ یعنی اعتقادات برای اینکه جزو اصول دین است و اینکه در عقیده چقدر سلوک فکری و معرفتی و عملی داشته باشیم و چقدر خدا را شناخته باشیم از خود فرد شروع می‌شود.کسی نمی‌تواند به اعتقادات یک فرد ایرادی بگیرد و بگوید عقیده یا ایمانت ضعیف است زیرا همه به آن مبدأ اصلی اعتقاد دارند و ما از عقاید دیگران با خبر نیستیم. اسلام روی آزادی‌عقیده صحه می‌گذارد و حتی به پیغمبرش فرمود:« لکم دینکم و لی‌ الدین؛ یعنی به آنها بگو که آنها به دین خودشان و ما هم به دین خودمان». یا «لا اکراه فی‌الدین» به این معنا که ایمان به زور وارد قلب‌های انسان‌ها نمی‌شود. هیچ اجباری در این پذیرش نیست.

رایزن فرهنگی كشورمان در بخش دیگری از سخنان خود گفت: حقوق بشر چیز جدیدی نیست و اصل حضور پیغمبران بر روی زمین برای اجر نهادن به حقوق انسان‌ها بوده است و حقوق بشر در واقع پایه دینی و الهی دارد. همچنین این دو سیستم حقوقی یعنی حقوق بشر اسلامی و حقوق بشر غربی با هم متضاد نیستند؛ بلکه در كلیاتِ حدود بیست حق، با یكدیگر مشترک هستند.

ضرورت عمل به اعلامیه‌های حقوق بشری

جعفری ‌ملک در پایان سخنانش تأكید كرد: موضوع حقوق بشر موضوع جدیدی نیست؛ اما آنچه مهم است عمل واقعی به اعلامیه‌های حقوق بشری است که نباید دستاویز مسائل سیاسی بین دولت‌ها قرار بگیرد؛ اما متأسفانه شاهد هستیم که این چنین است.

سپس رائول ویلیانوه آ، یکی از نمایندگان فیلیپینی کلیسای مورمون‌ها، در سخنرانی خود گفت: مایلم بر روی آزادی دین تأکید كنم. آزادی دین یعنی آزادی ارائه عقاید و تفکرات انسانی. کلیسای مورمون در دویست سال گذشته به دنبال همین مسأله بوده است. از سویی در پاسخ به این سؤال که دین چه نقشی در جامعه دارد؟ باید بگویم، ادیان، عامل فعالیت‌های اجتماعی، دینی، اخلاقی و ... هستند و صحبت از آزادی مذهب سخن درباره شأن و مقام انسانی است و این که همت کنیم و به گفتار دیگران در این زمینه‌ها به دقت گوش فرا دهیم.

بنا بر این گزارش، نماینده آیین برماکوماریس، جوجو لاکانیلا وکیل دادگستری و نماینده کلیسای اِوانگلیستا، ایبون وکیل حقوقی کنفرانس اسقف‌های کاتولیک فیلیپین، مارتین از کشور آمریکا و عضو دفتر مرکزی مورمون‌ها،  اِبرا موزیر از مسئولان ایدئولوژیکی پلیس فیلیپین، دیگر سخنرانان این نشست بودند كه آرا و عقاید ادیان و و آیین‌های خود درباره حقوق بشر را تبیین کردند.

انتهای پیام