اتحادیه مدغم مؤسسات قرآنی؛ از مافیا و لابی‌گری تا بهبود روند تخصیص اعتبار
گروه فعالیت‌های قرآنی ـ فراز و نشیب‌های موجود بر سر راه اتحادیه مدغم قرآنی و دلیل این همه کارشکنی در راه ادغام آن نامشخص است و دلیل واضحی بر این مدعا وجود ندارد. گرچه فلسفه وجودی اتحادیه‌ها برای وحدت‌بخشی تعاملات بین مردم با دستگاه‌های دولتی و حاکمیت در حوزه قرآن است و هر دو اتحادیه با این هدف تشکیل شدند، اما همچنان سرنوشت اتحادیه مدغم قرآنی نامعلوم است.
اتحادیه مدغم مؤسسات قرآن کشور با حواشی و فرازونشیب‌های بسیاری روبه‌روست. این اتحادیه شامل مؤسسات قرآنی زیر نظر وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی است که اکنون اتحاد آن با اما و اگرهای بسیاری همراه است. وضعیت بلاتکلیف در اتحادیه مدغم مؤسسات قرآنی باعث شده استان‌ها هم از وضعیت نهایی خود بی‌خبر باشند، چراکه این وضعیت آنها را هم دچار سردرگمی کرده است.
اتحادیه مدغم مؤسسات قرآنی از نظر اعضای آن برای مؤسسات بسیار مفید و مطلوب است، چراکه می‌توانند به دور از موازی‌کاری به حمایت از مؤسسات بپردازند. این چنین است که آنها می‌توانند بر حمایت با بودجه و کمک‌های واحد متمرکز شوند.
پیش از این جلسه‌ای در 8 آذرماه در قم شکل گرفت که بیش از 200 نفر از مدیران مؤسسات قرآنی کشور در این جلسه حضور داشتند و انتخابات برای تشکیل یک اتحادیه مدغم انجام شد اما باز هم این ماجرا به سرانجام نرسید.
آنچه واضح و روشن است این است که دلیل این همه کارشکنی در راه ادغام اتحادیههای مؤسسات قرآنی نامشخص است و دلیل واضحی بر این مدعا وجود ندارد. هیچ‌کس هم پاسخگوی این وضعیت نیست. فلسفه وجودی اتحادیه‌ها برای وحدت‌بخشی تعاملات بین حوزه مردمی با دستگاه‌های دولتی و حاکمیت در حوزه قرآن است و هر دو اتحادیه با این هدف تشکیل شدند. گرچه همچنان سرنوشت اتحادیه مدغم قرآنی نامعلوم است اما در این میان مواردی وجود دارد که شاید بیانگر دلیل اصلی مخالفت با روند ادغام باشد.
بر همین اساس ایکنا خوزستان در گفت‌وگو با برخی از اعضای اتحادیه مدغم خوزستان به بررسی دلایل و شرایط مؤسسات در زمان اتحاد مؤسسات پرداخت.
محمود حمیداوی، عضو هیئت مدیره اتحادیه مدغم مؤسسات قرآنی خوزستان، در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان، گفت: وقتی صحبت از ادغام اتحادیه‌ها شد، علی‌الظاهر در ابتدا خیلی خوب بود یعنی هم ارشاد و هم تبلیغات اسلامی در این زمینه متحد شدند و این موضوع در شورای عالی توسعه و ترویج قرآن کشور هم تصویب شد. وقتی شورای قرآن کشور این موضوع را تصویب کرده است، یعنی حالت حکم حکومتی پیدا می‌کند و دیگر سلیقه‌ها در آن جایی ندارد.
دلیل مخالفت با ادغام اتحادیه مؤسسات
وی در ادامه درباره اینکه چرا قرار بر تفکیک دو اتحادیه شده است؟ گفت: دلیلش این است که بودجه برای ارشاد می‌آمد و ارشاد باید این بودجه‌ها را بین 5 هزار مؤسسه کشور تقسیم می‌کرد؛ در این میان یک عده مافیا در تهران و مشهد که سودشان بالا بود ساز مخالف زدند؛ مثلاً یک مؤسسه قرآنی 6 میلیارد و 300 میلیون تومان بودجه برداشته است! (اسناد آن را دیده‌ام) و مؤسسات دیگر از امکانات اولیه هم محروم هستند. اینها چون دیدند با ادغام اتحادیه این بودجه قرار است به همه کشور برسد، ساز مخالف زدند.
حمیداوی ادامه داد: اتحادیه قرآنی کشور به جد این مسئله را دنبال می‌کند که از طریق وزیر ارشاد و مسئول سازمان دارالقرآن الکریم کشور ادغام دو اتحادیه انجام شود. مخالفان ادغام اتحادیه، اجتهاد در مقابل نص می‌کنند. یعنی شورای توسعه و ترویج قرآن کشور این موضوع را مصوب کرده و دیگر نمی‌توان از تفکیک آن سخن گفت اما مخالفان هنوز به تلاش‌های خود برای عدم ادغام دو اتحادیه ادامه می‌دهند اگرچه از نظر قانونی نمی‌توانند کاری کنند.
این فعال قرآنی درباره وضعیت اتحادیه خوزستان گفت: اعضای اتحادیه مدغم مؤسسات قرآنی استان به لطف الهی متحد هستند و ما در جلسات خود به اسم اداره ارشاد یا تبلیغات اسلامی گرد هم جمع نمی‌شویم. آخرین جلسه ما نیز هفته گذشته برگزار شد و اتحادیه مدغم استان به ثبت رسیده است. 98 درصد اتحادیههای کشور برای ادغام مشکلی ندارند و این‌بار مشکل در رده‌های بالاتر است.
لابی‌گری؛ معضلی که با آن روبه‌روایم
وی عنوان کرد: اختصاص بودجه به اتحادیه منوط به ارائه شماره حساب اتحادیه است و گرفتن آن نیازمند شماره ثبت است. پس از دریافت شماره ثبت، دو ردیف بودجه یکی جاری و دیگری مؤسسات برای اتحادیه استامی در نظر گرفته می‌شود. در فضای فعالیت‌های فرهنگی یا قرآنی، این بحث وجود دارد که آیا قوانین مصوب، بر امور حاکم است یا لابی گری؟ گاهی می‌بینیم همه چیز درست است اما کارها با هم جور درنمی‌آید؛ چون بیشتر لابی‌گری‌ها در میان هستند و این یک معضل است که با آن مواجه هستیم.
پول‌هایی که در جاهای دیگر هزینه می‌شود
حمیداوی ادامه داد: هفته گذشته 4 میلیارد تومان به حساب مؤسسات معین ارشاد در سراسر کشور واریز شد؛ مؤسسات معین ارشاد، یعنی مؤسساتی که کارها و برنامه‌های ارشاد را اجرا می‌کنند؛ گاهی وقت‌ها عنوان‌ها را تغییر می‌دهیم اما پولی که هزینه می‌شود همان است. سال گذشته بودجه‌ای به حساب مؤسسه قرآنی در خرمشهر واریز شد؛ اما به دستور معاون قرآن ارشاد استان برای نمایشگاه قرآن هزینه شد در حالی که باید جای دیگری صرف می‌شد.
سیده‌مریم موسوی‌زاده، مدیرعامل اتحادیه مدغم مؤسسات قرآنی خوزستان، در گفت‌وگو با ایکنا بیان کرد: قبل از اینکه ادغامی در کشور وجود داشته باشد، استان خوزستان در هیئت مدیره مؤسسات قرآنی در سازمان تبلیغات اسلامی مدغم بود؛ به استناد حضور بنده در جایگاه یکی از بازرسان علی‌البدل، حضور خانم کوکبی در مقام یکی از بازرسان، حضور آقای محمود حمیداوی در مقام یکی از مدیران مؤسسات قرآنی ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی در اتحادیه سابق، هیچ مشکلی از این لحاظ نداشتیم و الان هم هیچ مسئله‌ای در مورد ادغام شدن و نشدن اتحادیه کشوری نداریم و راهمان را در استان ادامه می‌دهیم و همه با هم یک‌دست و متحد هستیم.
ما از زیرساخت شروع کردیم
وی تصریح کرد: با اتفاقات پیش آمده در کشور خللی در کار اتحادیه مدغم مؤسسات قرآنی خوزستان ایجاد نشده است و 30 آذرماه دوازدهمین جلسه هیئت مدیره اتحادیه مدغم را در اهواز برگزار کردیم که با مصوبات خوبی همراه بود. در این جلسات بیشتر به موضوعات زیرساختی پرداخته می‌شود. شاید مقداری روند کار طولانی شده و نتایج آن برای مؤسسات قرآنی ملموس نبوده است، اما ما از زیرساخت شروع کردیم و یک سری کارها باید انجام می‌شد. ان‌شاءالله با خبرهای خوبی در آینده نزدیک خدمت مؤسسات خواهیم رسید.
موسوی‌زاده گفت: در این جلسات تلاش کردیم که یک‌سری از مشکلات را از پایه برطرف کنیم. برای مثال مبنای کمک و مساعدت از سوی وزارت ارشاد یا سازمان تبلیغات اسلامی به مؤسسات، آزمون‌هایی است که برگزار می‌شود. اما تمام تلاش ما در اتحادیه این است که این حالت تغییر پیدا کند و حمایت از مؤسسات فقط به آزمون‌هایی که سالیانه یک بار برگزار می‌شود، خلاصه نشود؛ در حال تنظیم طرح‌هایی هستیم که با حمایت استانداری خوزستان مؤسسات قرآنی جان تازه‌ای بگیرند.
مدیرعامل اتحادیه مدغم مؤسسات قرآنی خوزستان گفت: کار ثبت اتحادیه مدغم استانی مراحل پایانی خود را طی می‌کند و اگر مرحله نهایی ثبت اتحادیه انجام شود، بودجه‌ای از تهران وارد حساب اتحادیه خواهد شد. اما در این مدت اتحادیه مدغم خوزستان هیچ بودجه‌ای را دریافت نکرده است.
نتایج مثبت ادغام دو اتحادیه کشوری
همچنین رضا علیپور، عضو دیگر هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات قرآنی، با اشاره به نتایج مثبت ادغام دو اتحادیه کشوری گفت: اگر ادغام دو اتحادیه در کشور انجام شود برای مؤسسات نتایج خوبی دارد؛ از این جهت که بین مؤسسات قرآنی سازمان تبلیغات اسلامی و ارشاد موازی‌کاری وجود دارد و در صورت ادغام کارهای مؤسسات از قبیل ثبت و تمدید مجوز و ... در یک جا متمرکز شود و به این ترتیب موازی‌کاری و بلاتکلیفی مؤسسات تمام می‌شود.
وی ادامه داد: از سویی برخی مؤسسات قرآنی ممکن است هم در ارشاد و هم در تبلیغات اسلامی ثبت شده باشند؛ اگر تجمیع انجام شود، روند دادن اعتبار به مؤسسات بهبود می‌یابد. در صورت ادغام، اعتبارات تجمیع و روند خروجی اعتباری برای مؤسسات مشخص می‌شود و دیگر نام سازمان تبلیغات اسلامی و ارشاد مطرح نیست. دوره‌های آموزشی و آزمون‌ها هم که از سوی مؤسسات برگزار می‌شود، در صورت ادغام متمرکز خواهند شد.
علیپور بیان کرد: برنامه جلسات اعضای هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات قرآنی استان منظم است و خوزستان از جمله معدود استان‌هایی است که در ترکیب هیئت مدیره آن تضادی وجود ندارد و اعضا با یکدیگر هم‌نظرند.
این عضو اتحادیه مدغم بیان کرد: کارها در اتحادیه خوزستان در حال پیگیری است و براساس گزارش مدیرعامل، اساسنامه اتحادیه در مرحله ثبت نهایی قرار دارد. اگر ادغام در تهران هم انجام شود خیلی از بی‌نظمی‌ها و توقف در مسیر جذب اعتبارات برطرف می‌شود.
وی افزود: براساس آخرین جلسه برگزار شده با حضور اعضای اتحادیه استانی، در استان کار خود را انجام می‌دهیم و در تهران هم کارها در دست پیگیری است تا ادغام انجام شود. روند ثبت اتحادیه‌ها از پایین به بالاست و اول اتحادیههای استانی باید شکل بگیرند و در نهایت، ادغام اتحادیههای کشور. امیدواریم مسائل این ادغام برطرف شود.
انتهای پیام
