چرا بازار بازی‌های رایانه‌ای در کشور از دست رفته است/ راه‌حل‌ها به قانون کپی‌رایت ختم می‌شود

گروه فناوری اطلاعات‌ــ مدیرعامل بنیاد ملی بازی‎های رایانه‎ای با بیان اینکه اکوسیستم صنعت بازی در کشور از ریشه اشتباه است و عملاً بازار بازی‌های رایانه‌ای را از دست داده‌ایم، اظهار کرد: این کار بنیاد نیست که بخواهد آن را اصلاح کند، بلکه مجلس باید قانون کپی‌رایت را وضع کند و دولت هم مکلف به اجرای آن شود.

به گزارش ایکنا؛ فروش ۱۰۰ میلیارد دلاری بازی‌های رایانه‌ای در جهان و مقایسه آن با سایر صنایع فرهنگی نشان می‌دهد امروز اقتصاد اول صنایع فرهنگی بازی‌های دیجیتالی است و بازی‌های رایانه‌ای که تنها ۶۰ سال پیش اولین نمونه آن بروی اسیلوسکوپ ساخته شد، امروز با پیشی گرفتن از صنعت سینما و موسیقی در ردیف جذاب‌ترین محصول فرهنگی و تفریحی دنیا قرار گرفته است. مخاطبانی که از یک سو تولید کنندگان را به ساخت محصول‌ متفاوت و ایجاد فضای متمایز ترغیب می‌کنند و از سوی دیگر پذیرای محصولات جدیدی در این حوزه می‌شوند و از بازی‌سازان تأثیر می‌گیرند.

در این سال‌ها فقط بازی‌های رایانه‌ای تغییر و تحول نداشته‌اند، بلکه تجربه بازی‌ یا کاربر هم هرچند سال یک‌بار متحول شده است؛ از بازی‌ کردن بر روی کنسول‌های خانگی و رایانه‌های شخصی گرفته تا کنسول‌های قابل حمل، تغییر فضا به گوشی‌های هوشمند در چند سال اخیر و تعریف مدل کسب‌وکار‌های جدید بر روی آن تا دوربین‌های واقعیت مجازی و اخیراً توسعه واقعیت افزوده باعث شده تجربه بازی تغییر کند.

اما مهم‌تر از اهمیت پیشرفت تکنولوژی در این صنعت، تأثیرگذاری آن بر روی مخاطبانش است. در این میان وجود بیش از ۲۰ میلیون نفر بازیکن در کشور در سال و بازی کردن به مدت ۷۹ دقیقه در روز، یعنی بازاری بزرگ برای تولید کننده‌های محتوا و ارائه دهنده‌های خدمات، در حالی که در کشور میزان فروش تولیدات داخلی یک‌دهم بازی‌های خارجی است؛ اما فارغ از این موضوعات، اینکه چرا نتوانستیم تاکنون حداقل توقعات مصرف‌کننده داخلی خود را با محتوای بومی تأمین کنیم نیاز به موشکافی دقیق‎تری دارد.

بازی عامل انتقال فرهنگ است و از هرجا بیاید و در هرجا ریشه داشته باشد، فرهنگ همان‌جا را به همراه دارد. بنابراین، بسیاری از بازی‌های موجود براساس اعلام بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، به صورت کپی‎رایت در کشور وجود دارند که به ابزار تهاجم فرهنگی تبدیل شده‎اند؛ برخی از این بازی‎ها ممکن است پیامد‌های تربیتی نامطلوبی را به همراه داشته باشند؛ این در حالی است که بیشتر بازی‌های رایانه‌ای کشور در چارچوب فرهنگی- اجتماعی اروپای غربی، آمریکا و ژاپن طراحی و تولید می‌شوند که ارزش‌ها، هنجار‌ها و الگو‌های خاصی را به کودک و نوجوان القا می‌کنند؛ الگو‌هایی که با ارزش‌های فرهنگی جامعه سازگار نیست. بر همین اساس و با توجه به این موضوع در خبرگزاری ایکنا، گفت‌وگوی تفصیلی را با حسن کریمی قدوسی، مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.

رشد تولید از ۱۱ درصد به ۱۴ درصد
کریمی درباره برنامه‌های بنیاد ملی بازی‌ها برای نظارت بر عرضه بازی‌های ویدیویی و موبایلی و فضای نابسامانی که امروز در بازار کشور در این خصوص حاکم است، گفت: فضای بازی‌های رایانه‌ای در کشور امروز خیلی روشن است؛ روشن را از این جهت می‌گوییم که آمار و ارقام آن مشخص است؛ اما در خصوص حجم بازار و درصدی که بازی‌های ایرانی از آن دارند وضعیت خیلی بدی نداریم و در این مسیر از سال ۹۴ تا ۹۶ از ۱۱ درصد به ۱۴ درصد رسیده‌ایم؛ این یعنی رشد تولید که سهم بیشتری را در بازار برای محصولات داخلی داریم و بازار هم دوبرابر رشد داشته است.

موضوع بازار‌های داخلی و مصرف داخلی فقط در ایران مطرح است
وی افزود: این اتفاق بزرگ و مثبتی برای کشور است و نباید این فکر را داشت که در کشور‌های پیشرفته هم بیشتر از ۵۰ درصد بازار گیم خودشان را داشته باشند. برای مثال در ترکیه فقط ۱۰ درصد از بازار به محصولات خودش اختصاص دارد. موضوع بازار‌های داخلی و مصرف داخلی فقط در ایران مطرح است که در آن با چالش مواجه‌ایم. در هیچ جای دنیا این گونه اندازه‌گیری نمی‌کنند که چه میزان از بازار داخلشان را بازی‌های تولید کشورشان گرفته است. در واقع این موضوع اول آن‌ها نیست، بلکه در رتبه دوم قرار دارد؛ مهترین مسئله آن‌ها فروش بازی است و این مسئله در کل دنیا ملاک است.

مدیرعامل بنیاد ملی بازی‎های رایانه‎ای با اشاره به اقدامات و گام‌های صنعت گیم کشور در عرصه‌های بین‌المللی هم گفت: بر این اساس اولویت ما نیز حتماً تصاحب بازار‌های بین‌المللی است. به این دلیل که حجم بازار بازی‌های بین‌المللی خیلی بیشتر از بازی‌های داخلی است. در دنیا نمی‌گویند که می‌خواهیم یک بازی بسازیم که در داخل کشور خوب به‌ فروش برسد، بلکه تلاش می‌کنند بازی بسازند که در دنیا خوب بفروشد و همه این موارد را تأکید می‌کنند، اما در کشور به دلیل وجود مسائل ژئوپلیتیکی مطرح می‌کنیم که باید تولید برای داخل باشد. البته این قابل حل است و امروز بازی‌های خوبی را برای بازار‌های بین‌المللی می‌سازیم و در این زمینه هم حجم و آمار‌ها مشخص است و ابهامی وجود ندارد.

نامه‎ای برای حذف ۴۰۰ بازی مسئله‌دار
وی در خصوص چرایی وجود بازی‌هایی با محتوای مشکل‌دار در سطح گیم‌نت‌ها و بازار‌های داخلی کشور و عدم نظارت و کنترل آن هم گفت: بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای این مسئله را رد نمی‌کند؛ چراکه درصدی از بازی‌های رایانه‌ای موجود در کشور بازی‌هایی هستند که فاقد مجوز بنیاد هستند. با توجه به این موضوع چند روز بیش بنیاد نامه‌ای را به فروشگاه‌های بازی‌های موبایلی برای حذف ۴۰۰ بازی مسئله‌دار می‌دهد، اما آماری نداریم که چه تعداد از این بازی‌ها حذف شده است؛ این‌ها بازی‌هایی هستند که رده‌بندی سنی از بنیاد دریافت نمی‌کنند و ممنوع هستند؛ لذا باید مارکت‌ها و فروشگاه‌های موبایل هم با ما همکاری کنند تا این‌ها حذف شوند. این موضوع فقط درخصوص فروشگاه‌های رسمی عرضه بازی‌های موبایلی ممکن است؛ اما در برخی از فروشگاه‌های غیررسمی هم که ذاتاً خود فروشگاه مجوز ارائه نکرده و از ابتدا مشکل دارد، بنیاد در خیلی از مواقع با آن‌ها برخورد جدی می‌کند. برای مثال می‌گوییم که بازی‌هایشان را حذف کنند و یا اینکه برای فروشگاهشان مجوز بگیرند.

خانواده‌های نگران با دقت بیشتری بازی‌ها را در اختیار فرزندان قرار دهند
کریمی ادامه داد: نباید فراموش کنیم که در فضای اینترنت و در هر ثانیه یک بازی آپلود شده و به دنیای جهانی وارد می‌شود؛ لذا این فضا را هم نباید فراموش کنیم. البته قصد نداریم که مسئولیت این موضوع را از دوش خود برداریم و در حال کار در این حوزه هستیم، اما واقعیت این است که خانواده‌ها اگر نگران آسیب‌زا بودن بازی‌ها برای بچه‌ها هستند باید نگران باشند وبا دقت بیشتری بازی‌ها را در اختیار فرزندانشان قرار دهند. این وظیفه ماست که ابزار مناسبی را در اختیار خانوا‌ده‌ها قرار بدهیم که آن‌ها بدانند باید به چه‌ چیزی توجه کنند که همان رده‌بندی سنی است؛ وظیفه دیگر این است که همین نظام رده‌بندی را در کشور اشاعه بدهیم.

توافق همکاری با وزارت ارشاد به منظور آموزش سواد بازی به خانواده‌ها
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‎های رایانه‎ای از توافق همکاری با وزارت ارشاد به منظور آموزش سواد بازی به خانواده‌ها در خصوص مواجه شدن با بازی‌های رایانه‌ای برای اولین بار در کشور خبر داد و بیان کرد: تا آخر سال با همکاری وزارت فرهنگ طرحی را برای پویش جامع سواد بازی‌های ویدیویی در کشور اجرا می‌کنیم که اخبار جزئی‌تر آن به زودی اعلام خواهد شد. در این طرح قرار است به خانواده‌ها آموزش نحوه صحیح استفاده از بازی‌ها را ارائه بدهیم؛ در این زمینه رده‌بندی سنی هم مجدداً مطرح خواهد شد و امیدواریم با انجام این کار ۴۷ درصد از مردم را که به رده‌بندی سنی توجه نمی‌کنند بتوانیم به ۴۰ یا ۳۵ درصد برسانیم و بیشتر به رده‌بندی سنی توجه کنیم. این فعالیت باعث می‌شود که میزان تأثیر منفی هم به شکل گسترده‌ای کم شود.

وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر نحوه نظارت بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای بر محتوای بازی‌های و بازی‌هایی که جاهلیت را ترویج می‌کنند هم به ایکنا، گفت: حجم و تعداد بازی‌هایی که در این سبک هستند بسیار کم است و شاید در کل بازار چیزی حدود ۱۰ تا ۱۵ مورد باشند و در مقایسه با ۱۰ هزار بازی موبایلی که وجود دارد، شاید پرداختن به آن زیاد جدی نباشد. اگر می‌دیدیم که ترند و روال به سمت ساختن این بازی‌هاست و می‌دیدم که بازی‌های پرفروش را این‌ها تشکیل می‌دهند باید از آن می‌ترسیدیم، اما اگر نگاهی به بازی‌های پرفروش بازی‌های موبایل در کشور بیندازیم، متوجه خواهیم شد که آمار‌ها چیز دیگری را نشان می‌دهند. بازی «آمیرزا» بازی فارسی، «کوییز آف کینگ» بازی فکری، «پرسیتی»، بازی شهرسازی و «شهرزاد» نشان می‌دهند که جایگاه بازی‌هایی مخرب در این میان شاید فقط یک مورد باشد.

هیچ‌وقت نمی‌توانیم بازار بازی‎های رایانه‎ای داخلی را به ۵۰ درصد برسانیم
کریمی ادامه داد: به نظر می‌رسد در این شرایط اقتصادی نباید دستمان را بر روی بازی‌سازانی بگذاریم که با رعایت خط قرمز‌ها شاید دوست‌دارند برای جذب مخاطب ایرانی از عناصر غیرفارسی هم استفاده کنند؛ این د رحالی است که تک‌تک بازی‎سازان با این شرایط می‌توانند کشور را ترک کنند و در سایر کشور‌های خارجی مشغول به کار شوند؛ نباید در این شرایط به آن‌ها فشار بیاوریم و اجازه بدهیم که چرخه اقتصاد آن‌ها بچرخد؛ اگر به سمت بازی‌های این چنینی می‌رویم باید بترسیم و اگر احساس می‌کنیم که این اتفاق در حال وقوع است باید از آن بیم داشته باشیم؛ امروز اگر به بازی‌های پرفروش نگاه کنیم و آن‌ها را با صنایع دیگر فرهنگی مقایسه کنیم، این اتفاق رخ نداده است؛ اما اینکه چرا بازی‌های خارجی در بازار کشور و در مقابل بازی‌های ایرانی به فروش می‌رسد، به ذات این موضوع برمی‌گردد. ضمن اینکه در این زمنیه پیشرفت هم داشته‌ایم و هیچ‌وقت نمی‌توانیم این درصد را به ۵۰ برسانیم.

بازار بازی‌های رایانه‌ای را در کشور عملاً از دست داده‌ایم
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‎های رایانه‎ای افزود: اگر کسی بیاید و با اطمینان کامل هم قول دهد که سهم بازی‌های داخلی را در کشور به ۵۰ درصد افزایش می‌دهد قطعاً این حرف کارشناسی نیست؛ اگر هنر کنیم شاید بتوانیم آن را در طول ۲ سال آینده به ۲۰ درصد برسانیم؛ باید بپذیریم که بازی‌های خارجی کیفیت بیشتری دارند و نباید فراموش کنیم که قانون کپی‌رایت در کشور رعایت نمی‌شود و برای همین بازار بازی‌های رایانه‌ای را در کشور عملاً از دست داده‌ایم و مردم درحال حاضر بازی‌های خارجی را بازی می‌کنند، چراکه با قیمت ارزان‌تری به دستشان می‌رسد. در این شرایط مادامی که قانون کپی‌رایت رعایت نشود، نمی‌توانیم هیچ توقعی از کسی برای فروش بازی‌های رایانه‌ای ایرانی داشته باشیم.

مسائلی باعث شده کسی بازی‌های ایرانی را نخرد
وی ادامه داد: فرض کنید مادامی که خودروی پورشه را که یکی از لوکس‌ترین اتومبیل‌های خارجی است، نه‌ تنها بدون عوارض ۱۰۰ درصد، بلکه با قیمت ۲۰ میلیون تومان در ایران بفروشیم، شرکت‌های داخلی تولید‌کننده خودرو، مثل سایپا و ایران خودرو، هر کاری که کنند و بهترین محصولشان را هم تولید کنند، نمی‌توانند مردم را قانع کنند که انتخاب مردم محصولات داخلی باشد؛ لذا ابتدا باید کپی‌رایت را رعایت کنیم و بعد که توانستیم بازی‌های خارجی را به قیمت مناسب برسانیم، باید بپرسیم که چرا بازار بازی‌های موجود در اختیار محصولات داخلی نیست. همین مسائل هم باعث شده که کسی بازی‌های ایرانی را نخرد؛ وقتی که به راحتی بازی‌های باکیفیت خارجی را دانلود می‌شود و رایگان در اختیار همه است، چرا باید برای بازی‌های ایرانی پول بدهند؟

این اکوسیستم از ریشه اشتباه است
کریمی اضافه کرد: به وزارت ارتباطات هم این مسئله را مطرح کرده‌ایم که برخی سایت‌های ایرانی با هاست‌های داخل کشور وجود دارند که هر روز بیش از ۱۰ بازی‌های خارجی بدون قفل را منتشر می‌کنند؛ شاید محتوای بازی‌ها هم نامناسب نباشد، اما رایگان چندین گیگ را ذخیره می‌کنند و به راحتی با اینترنت‌های مختلف مخابرات و سیم‌کار‌ت‌ها و امثال آن بازی‌ها را فقط با هزینه اینترنت به دست مردم می‌رسانند. در این جریان بازی‌های ایرانی اگر هزارتومان هم باشد، دیگر کسی به سراغش نخواهد رفت و این اکوسیستم از ریشه اشتباه است.

موضوع عرضه رایگان بازی‌های خارجی در فضای اینترنت داخلی حل شود
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‎ای با بیان اینکه عملاً بازار بازی‌های رایانه‌ای را از دست داده‌ایم، اظهار کرد: این کار بنیاد ملی بازی‌ها نیست که بخواهد آن را اصلاح کند، بلکه مجلس باید قانون کپی‌رایت را وضع کند و دولت هم مکلف به اجرای آن شود. همچنین وزارت ارتباطات باید این مسئله را کنترل کند. موضوع عرضه رایگان بازی‌های خارجی در فضای اینترنت داخلی باید حل شود و اگر اینها حل شد، یک قدم به جلو حرکت کرده‌ایم.

وقتی قانون کپی‌رایت را رعایت نکنیم، مشکل باقی خواهد ماند
وی اظهار کرد: اگر قانون کپی‌رایت وضع شود، بازار داخل خودبه‌خود رونق خواهد گرفت. زمانی که مردم قادر نباشند برای مثال ۸۰۰ هزار تومان برای خرید یک بازی کامپیوتری پرداخت کنند، قطعاً به بازی‌های رایانه‌ای داخل گرایش پیدا می‌کنند و با مبلغ بسیار کمتری بازی‌های خارجی را خریداری می‌کنند. در این باره زیرساختی وجود ندارد و مادامی که قانون کپی‌رایت را رعایت نکنیم، مشکل باقی خواهد ماند.

گفت‌وگو از وهاب خدابخشی
انتهای پیام

گزارش خطا

برچسب ها: خبرگزاری بین المللی قرآن ، ایکنا ، فناوری اطلاعات ، جامعه ، فضای مجازی ، حسن کریمی ، بنیاد ملی بازی ، بنیاد بازی ، بازی های رایانه ای ، بازی موبایلی ، بازی ، تولید ملی ، تولید بازی ، کریمی قدوسی