احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس هیئت مدیره دیدهبان شفافیت و عدالت، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا درباره تأکید فراوان مسئولان کشور بر تبدیل تحریمها به فرصت و میزان تطابق گفتار آنها با عمل گفت: خیلی از مسئولان فقط میخواهند حرف بزنند و به دنبال عمل کردن نیستند. لذا نمیتوان از اقدامات عملی آنها سؤال کرد و به پاسخی رسید. اینکه میتوان تحریمها را به فرصت تبدیل کرد امری عقلانی است و همه انسانهای عاقل تلاش میکنند از تهدید فرصت بسازند و از آن استفاده بهینه کنند. هرچند ممکن است موفق شوند یا نشوند، اما شرط لازمش این است که بخواهند این کار را بکنند، نه اینکه با سیاستهایی که اعمال میکنند بستر موفقیت تهدیدها و تحریمها را فراهم کنند.
عزم تبدیل تحریم به فرصت وجود ندارد
وی ادامه داد: برای نمونه بحث ارز میتواند در این شرایط ایجاد فرصت کند ولی چون سیاستها غلط است فرصتسازی نمیشود. الان دوره بحران کشور طولانی شده و به ماه دوازدهم رسیده است. در این دوره دلار حتی به 19هزار تومان رسید و انتظارات خود را با بالاترین رقم تطبیق میدهد. وقتی انتظارات باعث شد قیمتها بالا برود، اگر دوره بحران کوتاه باشد، زمانی که قیمتها پایین بیاید قیمتها هم در سراشیبی میافتد. اما زمانی که دوره بحران مثل وضعیت فعلی طولانی شد، قیمتها چسبندگی پیدا میکند و کاهش نمییابد هر چند نیت رئیس کل بانک مرکزی این باشد که کار به نفع مردم تمام شود اما سیاستهای غلط مانع میشود.
توکلی با بیان اینکه در بعضی موارد هم عزم تبدیل تحریمها به فرصت در میان مسئولان وجود ندارد و فقط یک نمایش است، گفت: این نمایش جز اینکه بیاعتمادی مردم را بیشتر کند، نتیجه دیگری ندارد. عامل مهم دیگری که مانع از فرصتسازی میشود فساد است که نمیگذارد یک سیاست خوب به نتیجه برسد. مسئولی که میخواهد تحریم را به فرصتی برای شکوفایی استعدادها تبدیل کند باید امکانات و محیط مساعد را فراهم کند اما مفسدان نمیگذارند چنین اتفاقی بیفتد. مفسدان یقه سفیدی که به فساد دامن میزنند و در بخش دولتی و خصوصی هستند با انواع و اقسام شگردها مانع بروز و ظهور استعدادها میشوند.
بانکها چگونه شرایط را نامساعد میکنند؟
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در این باره به برخی دور زدن قوانین از سوی بانکها اشاره کرد و گفت: برای مثال این افراد به کسی که 1000 میلیارد بدهی معوقه دارد در بانک با یک روش خیانتبار برای او مهلت میگیرند و وام دهها هزار جوانی را که میخواهند ازدواج کنند به تأخیر میاندازند. روش خیانتبار این است که برای فردی که 1000 میلیارد بدهی معوقه دارد یک وام جدید 1200 میلیاردی تصویب میکنند و بعد در حسابهای این فرد مینویسند که 1000 میلیارد وام و 200 میلیون سودش را پرداخت کرده و 1200 میلیارد بدهکار است. این کار چند اشکال ایجاد کرده است اول اینکه در صورت معوقات بانکی هزار میلیارد کسر میشود، دوم اینکه در فهرست تسهیلات پرداختی 1200 میلیارد تومان افزایش مییابد و این برداشت میشود که بانک به تولید و اشتغال کمک کرده و در نتیجه این بانک 200 میلیارد تومان سود نشان میدهد در حالی که سودی در کار نبوده است. به واسطه این امر سهامداران و سپردهگذاران طلبکار میشوند و بانک چون پولی در کار نیست از بانک مرکزی اضافه برداشت میکند و بانک مرکزی هم که از مردم سپرده ندارد، پول پرقدرت چاپ میکند و ظرف چند روز تبدیل به نقدینگی و جیب مردم خالی میشود و آخر سال هم بانکها به زعم خودشان چون توانستند سوددهی داشته باشند و مدیران موفقی بودند برای خودشان پاداش در نظر میگیرند.
توکلی با بیان اینکه چنین محیطی برای تبدیل تهدید به فرصت نامساعد است، گفت: در مجموع فقدان عزم و اراده، اقدامات ریاکارانه و نمایشی، نبود سیاستهای درست، فساد و محیط نامساعد برای شکوفایی استعدادها را میتوان موانع اصلی تبدیل تحریمها به فرصت برشمرد.
مشکل از درون آغاز میشود نه از درون
توکلی درباره اینکه آیا نوع مدیریت حاکم بر کشور در ایجاد فاصله میان مردم و نظام از خود تحریمها بیشتر است، گفت: همیشه مشکل از درون آغاز میشود نه بیرون. اگر درون قوی باشد هر قدر مشکل تحمیلی از بیرون قدرتمند باشد نمیتواند خطرساز شود. درختی که از درون پوک و پوسیده است با باد مختصری از ریشه خارج میشود ولی درخت تنومند و ریشهدار با تندباد هم تکان نمیخورد. بنابراین پایه هر گرفتاری در درون افراد و جوامع است.
رئیس هیئت مدیره دیدهبان شفافیت و عدالت یادآور شد: اگر سیاستمداران مردمفریبی نکنند، صادق باشند، کم وعده بدهند و خوب عمل کنند مردم آنها را باور میکنند و امکان مقاومت در مقابل فشارها و پلشتیهای بیرونی بالا میرود. زمان جنگ هم اینگونه بود. در آن دوره نه تجهیزات نظامی امروزی وجود داشت و نه سطح زندگی مردم به مانند الان بود. قبل از انقلاب و سالهای اول انقلاب میزان و سطح مصرف مردم قابل قیاس با الان نبود. متوسط مصرف روغن نباتی خانوارها در آن زمان 1.5 کیلو بود ولی الان به 16.5 کیلو رسیده است و این روغن برای سرخ کردن مواد غذایی گوناگون است نه اینکه خالی خورده شود. از طرفی سطح فقر آن زمان هم با امروز تفاوت داشت، اما همین مردمی که فقیر بودند و تسهیلات خاص زندگی هم نداشتند و با انواع و اقسام مشکلات دست و پنجه نرم میکردند مانند شیر جلوی بعثیها ایستادند و این به خاطر محکم بودن از درون و اعتماد به نظام بود و مسئولان تا حدود بسیار زیادی مثل عموم مردم زندگی میکردند.
مردم از تبعیضها ناراضیاند نه از تحریم
وی ادامه داد: به یاد دارم آقای مرحوم پرورش، نائب رئیس مجلس، یک سوزوکی 80 داشت و من با ایشان سوار موتور میشدیم و به مجلس میرفتیم. وقتی قضیه ترورهای منافقین پیش آمد، قرار شد مسئولان سوار ماشین ضد گلوله شوند. ابتدا بنا بود سوار پیکان شویم. چند پیکان را ضد گلوله کردند و برای اینکه شتابش بیشتر شود آن را تقویت کردند اما وقتی صد کیلومتر راه رفت موتورش پایین آمد. به همین خاطر بنزهای مصادرهای را از پارکینگها خارج کردند و ما را در صندلی عقب آن نشاندند و اول محافظ پیاده میشد تا شرایط را بسنجد و بعد ما پیاده میشدیم. وقتی مسئولان در بنز لم دادند برخی از آنها تصور کردند واقعاً خبری هست و گذشته خود را از یاد بردند و خود را گم کردند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت ظام اظهار کرد: وقتی میان مسئولان و مردم به لحاظ سبک زندگی، تنعمات، تفریحات و حتی مراسم فوت فاصله افتاد، خطری که این شکاف ایجاد میکند قطعاً از فشار بیرونی مانند تحریم بسیار بیشتر است و تجربه هم نشان داده مردم در مقابل تهدیدهای خارجی خوب با هم متحد میشوند، اما آنچه برای آنها آزاردهنده است همین فاصلهها و تبعیضها در داخل است.
گفتوگو از مهدی مخبری
انتهای پیام