قضاوت مردم؛ یکی از راه‌های دریافت صلاحیت حکومت‌ها

به گزارش ایکنا از همدان، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا محمدی‌پیام، استاد حوزه و دانشگاه در چهارمین جلسه «تفسیر نامه‌ امام علی(ع) خطاب به مالک اشتر» که روز گذشته، 7 دی‌ماه در دانشگاه بوعلی‌سینا برگزار شد، اظهار کرد: امام(ع) مالک اشتر را به لگام زدن به نفس خود که نشان‌دهنده این است که حکومت‌داری و حب جاه برای انسان بسیار لذت بخش است، سفارش می‌کند.
وی با اشاره به دو دعوت متضاد از سوی خداوند و شیطان، توضیح داد: خداوند انسان را به ایمان و عمل صالح دعوت می‌کند، اما در درون انسان عنصری متضاد وجود دارد که به بدی امر می‌کند «اعملوا بالسوء»، حال اگر خداوند انسان را بدون تمایلات نفسانی می‌آفرید همه انسان‌ها به سمت خوبی و نیکی حرکت می‌کردند و کسی گمراه نمی‌شد و آنگاه بهشت و جهنم معنا پیدا نمی‌کرد و اختیار انسان نیز بی معنا بود.
وی با اشاره به آیه «وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ و هر کس از یاد خدا روى گردان شود شیطان را به سراغ او مى فرستیم پس همواره قرین اوست!» (آیه 36/ زخرف) تصریح کرد: نفس انسان، شیطان و لذت‌های دنیایی سه ضلع یک مثلثی هستند که حرکت و پرداختن انسان به دنیا را آسان می‌کند، اما اگر نفس کنترل شود اضلاع این مثلث متفاوت است و اضلاع آن نفس، خدا و آخرت است که انسان را به سمت زینت دادن آخرت پیش می‌برد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه شیطان دنیا را در منظر انسان زینت می‌دهد و خداوند آخرت را، بیان کرد: نفس خود باید انتخاب کند، این انتخابگری است که درجه انسان‎ها را از یکدیگر متمایز می‌کند.
محمدی‌پیام یادآور شد: مثل نفس همچون شئی است که آن را از بالای ارتفاعی رها کنیم، آن شئ حتما به سمت پایین حرکت می‌کند، چرا که جاذبه زمین آن را به سمت خود می‌کشد، اگر نفس را رها کنیم به سمت بدی می‌رود چراکه کشش و میل آن بدی است.
وی با اشاره به اینکه انسان بین دنیا- شیطان و خداوند – آخرت قرار دارد، یادآور شد: شیطان دارای قدرت و نوچه‌هایی است، خداوند نیز صاحب قدرت است، شیطان دنیا را در چشم او زیبا و دلربا تصویر می‌کند، خداوند انسان را به آخرت که سرای جاودان است ترغیب می‌کند که این معادله‌ای کامل است، آنچه که شیطان از آن برای انحراف استفاده می‌کند خداوند برای هدایت از آن استفاده می‌کند.

راضی نگه داشتن مردم
محمدی‌پیام اظهار کرد: فرصت‌ها در عالم برابر است چراکه خداوند گرایش‌هایی برای خوبی و بدی در وجود انسان قرار داده است.
وی با اشاره به فراز « آگاه باش که تو را به شهرهایى روانه کردم که پیش از تو فرمانروایانى در آن به عدالت و ستم حکومت کردند، و مردم به وضع تو به همان صورت مى‌نگرند که تو به حاکمان پیش از خود مى نگریسته‌اى، و همان را در حق تو مى‌گویند که تو درباره حاکمان گذشته» اشاره کرد: حضرت امیر(ع) به مالک می‌فرماید همانطور که مردم پیش از تو حکومت‌ها و حاکمانی که مبنی بر عدل یا ظلم بوده‌اند را قضاوت کرده‌اند، در مورد حکومت‌داری تو نیز چشم‌هایشان را تیز کرده‌اند تا ببینند تو چگونه فرمانروایی می‌کنی!.
وی ادامه داد: مسیری که حضرت در این نامه بیان می‌کنند اطلاع، خبرگیری و یا گزارش گرفتن از مسائل اجتماعی است و این نکته را می‌رساند که مسائلی که در جامعه اتفاق می‌افتداز نظر دین رد شده نیست.
این استاد تفسیر اظهار کرد: یکی از راه‌های دریافت صلاحیت حکومت‌ها قضاوت مردم می‎تواند باشد، البته اولین راهکار نیست.
وی با اشاره به فراز دیگری از نامه توضیح داد: امام از مالک می‌خواهد به گونه‌ای رفتار کند که مردم از او به نیکی یاد کنند. راضی نگه داشتن مردم یکی از اصول حکومت‌داری است که مورد تأیید دین نیز هست. همانطور که امام خمینی(ره) به قدری مورد مقبولیت مردم خود بودند که با یک سخنرانی جهت حضور مردم در جبهه‌ها صف طولانی از متقاضیان شکل می‌گرفت.
وی افزود: امام علی(ع) در فراز دیگری می‌فرماید «فَلْيَكُنْ اَحَبُّ الذَّخائِرِ اِلَيْكَ ذَخيرَةَ الْعَمَلِ الصّالِحِ پس باید محبوبترین اندوخته‌ها در نزد تو عمل صالح باشد» و سپس از او می‌خواهند که نگذارد هوای نفسش به مالکیت شیطان درآید و می‌فرماید «نسبت به خود از آنچه بر تو حلال نیست بخل بورز، زیرا بخل به خود انصاف دادن از خود است در رابطه با آنچه محبوب یا منفور انسان است».
انتهای پیام