صوت قوی، اوج دلنواز و سبک تأثیرگذار «حمدی زامل»

به گزارش ایکنا؛ حمدی زامل در سال 1929 در استان دقهلیه مصر به دنیا آمد. دایی وی زحمات فراوانی برای او کشید و به خاطر این زحمات و تربیت صحیح بود که توانست در 10سالگی حافظ کل قرآن شود. حمدی زامل همراه با دایی خود در محافل قرآنی بسیاری از قراء بزرگ مصر مانند مصطفی اسماعیل، عبدالفتاح شعشاعی و ابوالعینین شعیشع که برای اجرای برنامه‌های قرآنی به منطقه محل زندگی ایشان رفت و آمد می‌کردند، حضور پیدا می‌کرد که این مسئله تأثیر فراوانی در زندگی قرآنی وی داشت.
حمدی زامل در سال 1975 یعنی تقریباً در 46 سالگی و خیلی دیر وارد رادیو شد. این بدان دلیل بود که این قاری مصری چندان علاقه فراوانی برای حرکت به این سمت و حضور در رادیو از خود نشان نمی‌داد تا اینکه روزی در مجلس ترحیم هنرمندی شرکت و در آن مجلس تلاوت کرد. این مجلس ترحیم با حضور هنرمندان و دانشمندان فراوانی همراه بود و هنگامی که تلاوت حمدی زامل به پایان رسید، بسیاری از این هنرمندان گرد او جمع شدند و به وی اعتراض کردند که چرا صدای شما از رادیو پخش نمی‌شود؟ این اعتراض و فشار حضار در مراسم باعث شد تا حمدی زامل در برابر هیئت مهارت‌سنجی رادیو قرار گیرد که قاریانی مانند محمود علی البنا در آن حضور داشتند. وی سوره مبارکه انفال را به زیبایی در برابر این هیئت تلاوت می‌کند که تلاوت فاخر وی اعضای هیئت را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.
طبق شیوه رادیو مصر، هنگامی که یک قاری می‌خواست تا در آنجا کرسی تلاوت داشته باشد، باید برای تلاوت سه مرحله را بگذراند. مرحله اول قرار گرفتن در برابر هیئت مهارت‌سنجی بود. مرحله دوم پس از پذیرفته شدن از سوی هیئت مهارت‌سنجی بود که قاری به مدت شش ماه در استودیوی رادیو زیر نظر متخصصان رادیو تلاوت‌هایی را تولید می‌کرد که کارشناسان در این زمینه نکاتی را برای ضبط به قاری آموزش می‌دهند. پس از گذشت این مدت، به هر یک از قراء منتخب اجازه داده می‌شد تا در کرسی تلاوت صبحگاهی، که به صلاة‌الفجر معروف است، تلاوت زنده انجام شود. حمدی زامل از آن دسته قاریانی بود که نهایت هر 10 روز یک بار برای تلاوت در برنامه صلا‌ة‌الفجر دعوت می‌شد.
نحوه آشنایی حمدی زامل با مصطفی اسماعیل به این صورت بود که روزی مصطفی اسماعیل برای تلاوت قرآن در مجلسی عازم بود که در بین راه صدای حمدی زامل را برای اولین بار می‌شنود و از راننده می‌خواهد که توقف کند تا مقداری از این تلاوت را بشنود. مصطفی اسماعیل از اتومبیل پیاده می‌شود و به سمت محل تلاوت می‌رود و با حمدی زامل آشنا می‌شود که البته این دیدار کوتاه بود. به دلیل اینکه مصطفی اسماعیل باید برای برنامه تلاوت خود به سمت محل مورد نظر حرکت می‌کرد.
مصطفی اسماعیل در سال 1960 در مجلس دیگری با حمدی زامل همراه می‌شود که در آن مجلس به طرز عجیبی علاقه‌مند به شنیدن تلاوت حمدی زامل می‌شود و به هیچ وجه به خود اجازه نمی‌دهد که جلوتر از وی قرآن بخواند و در نهایت پس از اصرار هر دو قاری، حمدی زامل در ابتدا تلاوت می‌کند که این تلاوت به اصرار مصطفی اسماعیل یک ساعت و نیم به طول می‌انجامد.
در جلسه‌ای نیز که حمدی زامل و عبدالباسط با هم برای تلاوت دعوت شده بودند، عبدالباسط پس از دیدار با حمدی زامل از وی می‌خواهد تا تلاوت کند و به او می‌گوید که من امروز برای شنیدن تلاوت شما به اینجا آمده‌ام. حمدی زامل در این مجلس تلاوت بسیار فاخری را به اصرار عبدالباسط انجام می‌دهد. سپس، عبدالباسط پس از وی به جایگاه تلاوت رفته و فقط به مدت پانزده به تلاوت می‌پردازد. پس از اینکه مسئولان برگزاری مراسم به وی اشاره می‌کنند که هنوز وقت فراوانی برای تلاوت شما باقی است. عبدالباسط برای بار دوم در این جلسه از حمدی زامل می‌خواهد تا تلاوت کند که وی نیز برای بار دوم تلاوت بسیار فاخری انجام می‌دهد. از این پس مصطفی اسماعیل، عبدالباسط و حمدی زامل رفت‌‌وآمدها و گفت‌وگوهای فراوانی با یکدیگر دارند.

صوت کارشناسی احمد فراهانی را بشنوید

سیدمحسن موسوی بلده، پیشکسوت قرآنی کشور درباره تلاوت آیت اول تا پنجم سوره مبارکه حدید حمدی زامل اظهار کرد: شیخ حمدی زامل از قراء مشهور تلاوت مصر محسوب می‌شود و پایه تلاوت وی مدرسه (سبک) شیخ مصطفی اسماعیل است. شیخ عبدالباسط نیز از وی به بزرگی یاد می‌کند.
وی ادامه داد: شیخ حمدی زامل صوت قوی، اوج دلنواز و سبک تأثیرگذاری داشت. تحریرهای ریزی که در کنار کشش‌های لطیف لحنی در تلاوت وی وجود دارد، دل شنونده را واقعاً جذب می‌کند و مردم مصر علاقه بسیار زیادی را به وی داشتند.
موسوی بلده بیان کرد: شیخ حمدی زامل در ابتدای سوره حدید «سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ» روایت خلف از حمزه کوفی را انتخاب کرده است. هرگاه در تلاوتی تعداد سکت‌ها زیاد باشد، این روایت ویژه خلف از حمزه است. وی در آیه سوم «هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ» وارد مقام حجاز می‌شود که در برگشت نیز دوباره این آیه را با مقام بیات می‌خواند و هر بار که این تنوع را در تلاوت خود ایجاد می‌کند و نغمات بدیع و زیبا و را با کشش‌ها و فراز و فرودهای بسیار زیبا اجرا می‌کند،‌ فریاد تشویق و واکنش خوب حضار و شنوندگان را بر می‌انگیزد.
پیشکسوت قرآنی کشور تصریح کرد: شیخ حمدی زامل در ادامه مجدداً آیه سوم را در مقام صبا تکرار می‌کند و در آیه چهارم «هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ» نیز این مقام را ادامه می‌دهد. وی در ادامه «يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا» را در مقام حجاز می‌خواند. بنده به به عزیزان علاقه‌مند توصیه می‌کنم که فقط به یک قاری اکتفا نکنند، بلکه برای خود سبد تلاوت انتخاب و در این سبد نیز حتماً از تلاوت‌های شیخ حمدی زامل استفاده کنند.

صوت کارشناسی سیدمحسن موسوی بلده

یادآوری می‌شود، این تحلیل در برنامه «اکسیر» از شبکه رادیویی قرآن پخش شد. اکسیر پنجشنبه‌های هر هفته با مجری‌‌کارشناسی «احمد فراهانی»، مدیر گروه آموزش رادیو قرآن و با هدف بیان نکات آموزشی تلاوت‌های شاخص قاریان مصری به‌ روی آنتن می‌رود و در هر برنامه دو تلاوت الگو از قاریان صاحب‌سبک و تأثیرگذار پخش می‌شود. پس از هر تلاوت نیز دو کارشناس در زمینه مباحثی همچون آموزش، تحلیل و بررسی تکنیک‌ها و فنون تلاوت نکاتی را مطرح می‌کنند.
انتهای پیام