در این امر که امنیت نعمتی بدون جایگزین است کسی شک ندارد و از دغدغههای اصلی هر جامعهای امنیت و آرامش است. امنیت مانند اکسیژن برای جامعه ضروری است؛ به همین دلیل، جامعه حاضر است هزینههای بسیاری را در این راستا تحمل کند.
قرآن امنیت را یکی از اهداف استقرار حاکمیت خداوند و خلافت و جانشینی صالحان و طرح امامت میشمارد لذا یکی از دغدغههای انبیاء و ائمه اطهار(ع) مسئله امنیت و آسایش جامعه بوده است.
امیرالمؤمنین(ع) نعمت مهم دنیا را امنیت و سلامتی جسم و کمال نعمت آخرت را وارد بهشت شدن میداند.
پیامبر(ص) فرمودند: سپاس دو نعمت بهجا آورده نشده و مورد ناسپاسی و ناشکری واقع شدهاند، امنیت و عافیت. از این روایت پیداست که انسان قدر این دو نعمت را نمیداند مگر آن که آن را از دست داده و تلخی نبود آن را در زندگیاش حس کند.
و حضرت امام سجاد(ع) نیز در دعای مشهور خود فرمودهاند که «خدایا مرا خوف و ناامنی ضعیف و ناتوان نکرده تا قدر امنیت را بدانم».
در فرهنگ اسلامی ایمان هم پایه امنیت و هم هدف آن است. ایمان از این جهت که امنیت اصلی، واقعی و حقیقی در گرو ایمان است، پایه امنیت است. «أَلا بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»؛ یاد خدا و همبستگی با خدا و تصحیح رابطه انسان با خدا امنیت، آرامش و ایمنی را به دنبال میآورد، زیرا ارتباط با خداوند باعث میشود تا انسان جایگاه حقیقی خود را در هستی پیدا کند.
امنیت اجتماعی و کاهش آسیبها
یکی از خواستههای اساسی بشر امنیت است و تأمین آن از مهمترین وظایف حکومتها است. از سویی دیگر امنیت اجتماعی به عنوان یکی از حساسترین و مهمترین نوع امنیت، از عناصر اساسی حیات انسانها است. بدون شک هیچ عنصری برای پیشرفت و توسعه یک جامعه و همچنین شکوفایی استعدادها، مهم تر از عنصر امنیت و تأمین آرامش در جامعه نیست.
امروزه مفهوم امنیت از نظر صوری و ظاهری در اجتماع از معنی فقدان جرائم و آسیبها فراتر رفته و شامل موارد و مصادیقی از نظر روحی، اخلاقی، بهداشتی، اقتصادی و همچنین دربرگیرنده ثبات و نظم واقعی و عقلانی در اجتماع شده است که از آن به امنیت اجتماعی تعبیر میشود، لذا میتوان بیان کرد که هر چه میزان توسعهیافتگی یک جامعه بیشتر باشد، ضریب امنیت اجتماعی نیز افزایش مییابد و به موازات آن نرخ جرم، جنایت و آسیبهای اجتماعی کاهش مییابد.
نگاهی به مقوله امنیت در قرآن
مصطفی فریدونی، حافظ کل قرآن کریم در گفتوگو با ایکنا از خراسانجنوبی، اظهار کرد: برخورداری از زندگی مطلوب برای انسانها در جامعه بشری بدون وجود امنیت، امکانپذیر نیست.
وی با بیان اینکه حتی امنیت اولین اولویت جامعه و مردم آن است، افزود: امنیت بر عدالت، اقتصاد و مذاکره مقدم است و تا وقتی که امنیت نباشد هیچ کدام از این مقولهها امکانپذیر نیست.
این حافظ کل قرآن بیان کرد: انواع مختلفی از امنیت وجود دارد که شامل؛ امنیت شغلی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی میشود، اما در یک تقسیمبندی کلی امنیت فردی و اجتماعی مورد نظر خواهد بود.
فریدونی ادامه داد: در جامعه آرمانی قرآن، امنیت مقولهای بسیار مهم دانسته شده و آیاتی از قرآن کریم به این مقوله اختصاص پیدا کرده است.
وی افزود: خداوند در آیه ۱۲۶ سوره بقره میفرماید: «وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ قَالَ وَمَنْ كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِیلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ؛ و چون ابراهیم گفت پروردگارا این سرزمین را شهرى امن گردان و مردمش را هر كس از آنان كه به خدا و روز بازپسین ایمان بیاورد از فرآوردهها روزى بخش فرمود ولى هر كس كفر بورزد اندكى برخوردارش مىكنم سپس او را با خوارى به سوى عذاب آتش دوزخ مىكشانم و چه بد سرانجامى است».
این حافظ قرآن بیان کرد: خداوند در آیه 35 سوره مبارکه ابراهیم میفرماید: «وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِنًا وَاجْنُبْنِی وَبَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنَامَ؛ و یاد كنهنگامى را كه ابراهیم گفت پروردگارا این شهر را ایمن گردان و مرا و فرزندانم را از پرستیدن بتان دور دار».
فریدونی اظهار کرد: همچنین در آیه 37 سوره سبا آمده است:«وَمَا أَمْوَالُکُمْ وَلَا أَوْلَادُکُمْ بِالَّتِی تُقَرِّبُکُمْ عِنْدَنَا زُلْفَی إِلَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُولَئِکَ لَهُمْ جَزَاءُ الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَهُمْ فِی الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ؛ و هرگز اموال و اولاد شما چیزی که شما را به درگاه ما مقرّب گرداند نیست مگر آنکه با ایمان و عمل صالح کسی مقرّب شود که آنان پاداش اعمال صالحشان مضاعف و افزون است و در غرفههای بهشت ابدی ایمن و آسوده خاطرند».
وی تصریح کرد: حتی بهشت با تمام خوبیهایش بدون نعمت امنیت گوارا نخواهد بود چرا که قرآن میفرماید: «ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ آمِنِینَ؛ به آنان گویند با سلامت و ایمنى در آنجا داخل شوید».
محو فتنه؛ لازمه رسیدن به امنیت
این حافظ قرآن اظهار کرد: اگر بعضی افراد که امروز در جامعه اسلامی مسئولیت دارند، در راه امنیت سنگاندازی میکنند؛ مغرض هستند یا جاهل و به هرحال این گونه افراد نمیتوانند جامعه اسلامی را اداره کنند.
فریدونی افزود: اگر امروز در سوریه و یا در عراق و کشورهای اسلامی، هزینههایی صورت میگیرد به دلیل تأمین امنیت ایران اسلامی است.
وی با تأکید بر محو آثار فتنه و شرک، تصریح کرد: خداوند در آیه 193 سوره بقره در این باره میفرماید: «وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَیَكُونَ الدِّینُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِینَ؛ با آنان بجنگید تا دیگر فتنهاى نباشد و دین مخصوص خدا شود پس اگر دست برداشتند تجاوز جز بر ستمكاران روا نیست».
این حافظ با بیان اینکه طبق نظر قرآن کریم، فتنه در داخل و یا خارج جامعه اسلامی باید محو شود، یادآور شد: به صراحت آیه ۵۵ سوره مبارکه نور، وعده میدهد حکومت آرمانی قرآن، حکومتی است که در آن سراسر امنیت وجود دارد، لذا امنیت مهمترین مولفه جامعه آرمانی قرآن است.
امنیت ارزشمندتر از عدالت
ناصر نبیزاده، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسانجنوبی نیز در گفتوگو با ایکنا اظهار کرد: امیرالمؤمنین علی(ع) درحدیثی فرمودهاند: «بدترین جا برای سکونت جایی است که ساکنین در آن امنیت نداشته باشند» و امام صادق(ع) نیز در این باره فرمودهاند: «سه چیز است که عموم مردم بدان نیازمندند: امنیت و عدالت و فراوانی نعمت».
وی ادامه داد: همانگونه که از این احادیث دانسته میشود از نظر اولیای الهی مسئله «امنیت» از چنان اهمیتی برخوردار است که حتی موضوع «عدالت» نیز که خود در ردیف والاترین ارزشهای الهی و انسانی قرار دارد نسبت به آن در درجه دوم قرار دارد، چرا که تا امنیت و آرامش در جامعهای برقرارن باشد، برقراری عدالت نیز امری محال و غیرممکن خواهد بود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسانجنوبی بیان کرد: در واقع پایهریزی و ایجاد یک تمدن و زندگی انسانی اصیل که «عدالت» یکی از پایهها و بنیانهای آن است، بدون تأمین و برقراری «امنیت» ممکن نیست.
امنیت و برخورداری از یک زندگی انسانی مطلوب
نبیزاده اظهار کرد: یکی از مشهورترین آیات قرآن کریم که به موضوع «امنیت» اشاره شده است آیه ۱۲۶ سوره مبارکه بقره است که مشتمل بر دعای پیامبر بزرگ خداوند، حضرت ابراهیم(ع) درباره سرزمین و مردم مکه است: «و به یادآور هنگامی که ابراهیم عرض کرد: پروردگارا! این سرزمین را شهر امنی قرار داده و اهل آن را، آنها که ایمان به خدا و روز بازپسین آوردهاند از ثمرات (گوناگون) روزی ده».
وی افزود: این دعا درحالی به پیشگاه الهی عرضه شده است که مکه تدریجاً شکل شهری را به خود گرفته و قبیله جر هم در آنجا ساکن شده بودند و پیدایش زمزم آنجا را قابل سکونت ساخته بود و در نتیجه ایشان در دعای خود، اصلی ترین نیاز این اجتماع نه چندان بزرگ (در آن روزگار) را مد نظر قرار داده و قبل از هر تقاضای دیگری برای آنان درخواست «امنیت» میفرماید و این خود اشارهای است به این حقیقت که تا امنیت در شهر یا کشوری حاکم نباشد فراهم کردن یک اقتصاد سالم ممکن نیست.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسانجنوبی خاطرنشان کرد: نه تنها اقتصاد سالم که اصولاً برخورداری از یک زندگی انسانی مطلوب بدون وجود امنیت امکان ناپذیراست و اگرجایی امن نباشد قابل سکونت نیست، هرچند تمام نعمتهای دنیا در آن جمع باشد و اصولاً شهر و دیار و کشوری که فاقد نعمت امنیت است سایر نعمتها را نیز از دست خواهد داد.
حالا امروز از خوش روزگار و با جانفشانی فرزندان پاک این سرزمین، امنیت در همسایگی ناامنترین کشورهای جهان، با هم نشین شده، امنیتی که شکرانهاش از نان شب واجبتر است.
همین چند روز پیش بود که سربازی ۱۸ ساله از این منطقه در حال خدمت در منطقه مرزی آسمانی شد، یادمان نرود که این امنیت نتیجه خونهای این افراد است.
گزارش از زهرا حمیدی، خبرنگار ایکنای خراسانجنوبی
انتهای پیام