همگام با سی‌وهفتمین جشنواره فجر؛
علی توکل‌نیا: دوگانگی مدیریتی در سینمای ایران موج می‌زند
گروه هنر ــ یک تهیه‌کننده سینما معتقد است برای اینکه به سینمای آرمانی نزدیک شویم، نیازمند آنیم تا تمامی اهالی سینما از یک وحدت رویه تبعیت کنند و تا زمانی که مدیران و سرمایه‌گذاران همدل نباشند، شاهد این دوگانگی در هنر هفتم خواهیم بود.
علی توکل‌نیا، تهیه‌کننده سینما، در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا با بیان اینکه جشنواره فجر دیگر ویترینی برای سینمای ایران نیست، اظهار کرد: زمانی باید جشنواره فجر را موفق دانست که تأثیر آن در اکران عمومی فیلم‌ها مشاهده شود، اما آنچه امروزه رخ می‌دهد بیانگر این اتفاق نیست. در حال حاضر جشنواره‌ها برای خود روندی را می‌پیمایند و اکران هم مسیر دیگری را در پیش دارد و این موضوع باعث بروز دوگانگی در سینما شده است که این شرایط از هر نظر به سود سینمای ایران نیست.
وی افزود: اولین آسیب این روند متوجه کیفیت آثار سینمایی است، چون وقتی مسیر اکران از جشنواره جدا شود، بهترین راهکار تن دادن به شرایط اکران است تا بتوان شرایط مناسب فروش را برای فیلم به ارمغان آورد، درصورتی که اگر فیلم‌های خوب سینمای بدنه قادر بودند در جشنواره حضور پر‌رنگ‌تری داشته باشند، مطمئن باشید کیفیت آثار سینمایی هم بالاتر می‌رفت.
تهیه‌کننده فیلم «سایه‌های موازی» ادامه داد: متأسفانه در جشنواره فجر عموماً فیلمهایی روی پرده می‌روند که فقط برای جشنواره تولید می‌شوند. این رویه اتفاقی ناخوشایند است که آثار به اصطلاح هنری قادر نیستند در فروش رقابت خوبی داشته باشند. برای مثال برخی از آثار کنونی در جشنواره‌های دو یا سه دوره گذشته هنوز فرصت اکران را پیدا نکرده‌اند و این شرایط به اقتصاد سینما لطمه وارد می‌کند.
وی افزود: اولین آسیب این روند متوجه کیفیت آثار سینمایی است، چون وقتی مسیر اکران از جشنواره جدا شود، بهترین راهکار تن دادن به شرایط اکران است تا بتوان شرایط مناسب فروش را برای فیلم به ارمغان آورد، درصورتی که اگر فیلم‌های خوب سینمای بدنه قادر بودند در جشنواره حضور پر‌رنگ‌تری داشته باشند، مطمئن باشید کیفیت آثار سینمایی هم بالاتر می‌رفت.
تهیه‌کننده فیلم «سایه‌های موازی» ادامه داد: متأسفانه در جشنواره فجر عموماً فیلمهایی روی پرده می‌روند که فقط برای جشنواره تولید می‌شوند. این رویه اتفاقی ناخوشایند است که آثار به اصطلاح هنری قادر نیستند در فروش رقابت خوبی داشته باشند. برای مثال برخی از آثار کنونی در جشنواره‌های دو یا سه دوره گذشته هنوز فرصت اکران را پیدا نکرده‌اند و این شرایط به اقتصاد سینما لطمه وارد می‌کند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا باید سینمای بدنه را وارد جشنواره کرد، گفت: منظور من این نیست که فیلم‌های تجاری باید در جشنواره حضور یابند، بلکه منظورم حضور فیلم‌های مخاطب‌پسند در جشنواره است. «فیلم کاغذ بی‌خط» به کارگردانی ناصر تقوایی مثال خوبی در این زمینه است. این فیلم هم در جشنواره توانست نظر داوران را جلب کند هم در اکران با استقبال خوب مخاطبان مواجه شد.
«ابد و یک روز» الگویی برای تولیدات سینمایی
این تهیه‌کننده ادامه داد: فیلم سینمایی «ابد و یک روز» به کارگردانی سعید روستایی الگویی دیگر در این زمینه است که علاوه بر تحسین کارشناسان، با استقبال مخاطبان مواجه شد. آثاری از این قبیل هم باعث اعتلای سینمای ایران به لحاظ کیفی می‌شوند و هم در بحث اقتصادی به رونق این عرصه کمک می‌کنند.
کارگردان «مدیوم» در پاسخ به چرایی بروز این شرایط در سینمای ایران اظهار کرد: برخی علاقه‌مندند خود را حامی هنر نشان دهند، بدون اینکه بخواهند به سلیقه مردم یا نیاز اقتصادی سینما توجه کنند. آنها از این نکته غافل‌اند که وقتی فیلمهایی در جشنواره به نمایش درمی‌آید که جایی در اکران ندارد، فیلمسازان «جشنواره‌ای» را تشویق می‌کنند تا در سال‌های بعد هم با تولید چنین آثاری وارد جشنواره شوند، بدون آنکه سرنوشت اکران فیلم برایشان مهم باشد.
این تهیه‌کننده ادامه داد: فیلم سینمایی «ابد و یک روز» به کارگردانی سعید روستایی الگویی دیگر در این زمینه است که علاوه بر تحسین کارشناسان، با استقبال مخاطبان مواجه شد. آثاری از این قبیل هم باعث اعتلای سینمای ایران به لحاظ کیفی می‌شوند و هم در بحث اقتصادی به رونق این عرصه کمک می‌کنند.
کارگردان «مدیوم» در پاسخ به چرایی بروز این شرایط در سینمای ایران اظهار کرد: برخی علاقه‌مندند خود را حامی هنر نشان دهند، بدون اینکه بخواهند به سلیقه مردم یا نیاز اقتصادی سینما توجه کنند. آنها از این نکته غافل‌اند که وقتی فیلمهایی در جشنواره به نمایش درمی‌آید که جایی در اکران ندارد، فیلمسازان «جشنواره‌ای» را تشویق می‌کنند تا در سال‌های بعد هم با تولید چنین آثاری وارد جشنواره شوند، بدون آنکه سرنوشت اکران فیلم برایشان مهم باشد.
بازیگر فیلم «پاتک» تأکید کرد: تا زمانی که فیلم‌های به اصطلاح هنری با بودجه دولتی ساخته می‌شود، تغییری در سینمای ایران به وجود نمی‌آید و باز هم شاهد این رویکرد در سینما خواهیم بود. البته در همه جای دنیا آثاری هستند که دولت از آنها حمایت می‌کند، اما ذائقه مخاطب را هم در نظر می‌گیرند؛ وقتی فیلمساز می‌داند که قرار است فیلم سفارشی بسازد، دیگر سلیقه تماشاگر برایش مهم نیست، بلکه به موفقیت در جشنواره‌هایی، که چنین آثاری را طلب می‌کند، می‌اندیشد.
جشنواره فجر را نباید موضوعی کرد
وی در پاسخ به سؤالی دیگر مبنی بر اینکه در جشنواره فیلم فجر می‌تواند ارزشی و انقلابی باشد؟ گفت: عده‌ای معتقدند، چون جشنواره در دهه فجر برگزار می‌شود و عنوان فجر را هم یدک می‌کشد باید آثاری منبعث از این معنا باشد، اما این نوع نگاه سینمایی نیست، زیرا اگر فیلم‌ها فقط یک نگاه را در نظر داشته باشند آن جشنواره شکل موضوعی به خود می‌گیرد. با وجود اینکه به جشنواره فجر نقد دارم، اما در زمینه تنوع آثار این جشنواره را موفق می‌دانم، چون ما هر ساله چند فیلم دینی و دفاع مقدسی داریم و آنچه چندان به آن بها داده نمی‌شود فیلم‌های تماشاگرپسند است.
توکل‌نیا تأکید کرد: بحث دیگر به حضور کارگردانان کم‌تجربه و آثار کم‌مایه مربوط می‌شود و در سال‌های اخیر آثار بی‌کیفیت به جشنواره راه یافته‌اند. این قبیل کارگردانان فقط رضایت سرمایه‌گذار برایشان اهمیت دارد و شکل‌گیری چنین رویه‌ای باعث می‌شود که فیلمسازان بزرگی چون ناصر تقوایی، داریوش مهرجویی و... خانه‌نشین شوند.
وی در پایان تأکید کرد: سینمای آرمانی زمانی حاصل می‌شود که تمامی اهالی سینما از مدیر گرفته تا سینماگر، سینمادار و تهیه‌کننده در خدمت سینما باشند، اما وقتی مدیر جشنواره یا مدیران سینمایی برای خود ملاکی دارند و سینمادار یا سرمایه‌گذار ملاکی دیگر شاهد این دوگانگی در هنر هفتم خواهیم بود.
وی در پاسخ به سؤالی دیگر مبنی بر اینکه در جشنواره فیلم فجر می‌تواند ارزشی و انقلابی باشد؟ گفت: عده‌ای معتقدند، چون جشنواره در دهه فجر برگزار می‌شود و عنوان فجر را هم یدک می‌کشد باید آثاری منبعث از این معنا باشد، اما این نوع نگاه سینمایی نیست، زیرا اگر فیلم‌ها فقط یک نگاه را در نظر داشته باشند آن جشنواره شکل موضوعی به خود می‌گیرد. با وجود اینکه به جشنواره فجر نقد دارم، اما در زمینه تنوع آثار این جشنواره را موفق می‌دانم، چون ما هر ساله چند فیلم دینی و دفاع مقدسی داریم و آنچه چندان به آن بها داده نمی‌شود فیلم‌های تماشاگرپسند است.
توکل‌نیا تأکید کرد: بحث دیگر به حضور کارگردانان کم‌تجربه و آثار کم‌مایه مربوط می‌شود و در سال‌های اخیر آثار بی‌کیفیت به جشنواره راه یافته‌اند. این قبیل کارگردانان فقط رضایت سرمایه‌گذار برایشان اهمیت دارد و شکل‌گیری چنین رویه‌ای باعث می‌شود که فیلمسازان بزرگی چون ناصر تقوایی، داریوش مهرجویی و... خانه‌نشین شوند.
وی در پایان تأکید کرد: سینمای آرمانی زمانی حاصل می‌شود که تمامی اهالی سینما از مدیر گرفته تا سینماگر، سینمادار و تهیه‌کننده در خدمت سینما باشند، اما وقتی مدیر جشنواره یا مدیران سینمایی برای خود ملاکی دارند و سینمادار یا سرمایه‌گذار ملاکی دیگر شاهد این دوگانگی در هنر هفتم خواهیم بود.
گفت‌و‌گو از داوود کنشلو
انتهای پیام
مطالب مرتبط
