کاویانی‌راد بیان کرد:
رضایت و مصلحت؛ دو مؤلفه توفیق تولیدات فرهنگی با موضوع ایثار و شهادت
گروه هنر ــ در تولیدات فرهنگی و هنری، به ویژه با موضوع فرهنگ ایثار و شهادت، باید به دو مؤلفه رضایت مخاطب و تمرکز بر روی محتوای اثر در راستای مصلحت‌اندیشی جامعه توجه کرد؛ در غیر این صورت و بدون رعایت هر دو مؤلفه اثر فرهنگی و هنری چندان نافذ نخواهد بود.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مراسم رونمایی از مجموعه فیلم‌های کوتاه حوزه ایثار و شهادت و مستند فاخر «لِسِک» پیش از ظهر امروز یکشنبه، ۷ بهمن‌ماه، با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدحسن کاویانی‌راد، معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران، در سالن کنفرانس مجتمع فرهنگی شهید رسول‌زاده برگزار شد.
در ابتدای این مراسم فیلمی از اجرای سمفونی «پیروزی» با ترانه‌ای از عبدالجبار کاکایی و آهنگسازی مجید انتظامی، که به تازگی به همت امور هنری بنیاد شهید تولید و در تالار وحدت به اجرا درآمده بود، برای حضار پخش شد و در ادامه حجت‌الاسلام کاویانی‌راد به ایراد سخن پرداخت.
کاویانی‌راد با اشاره به اینکه جای خالی مجموعه تولیداتی در حوزه سمعی و بصری با موضوع فرهنگ ایثار و شهادت در ارزیابی‌های این معاونت از دیرباز احساس می‌شود، گفت: واقعیت این است که تولیدات هنری در هر زمینه‌ای به ویژه عرصه فرهنگی و هنری مواجهه‌ای فعال و پویا با مسائلی است که در قالب پدیده‌های گوناگون در پیرامون ما بروز پیدا می‌کنند و به این واسطه باید اثر فرهنگی و هنری را موجودی زنده توصیف کرد که هم تأثیرگذار است و هم تأثیرپذیر، چراکه به محرک‌های بیرونی واکنشی مقتضی نشان می‌دهند.
وی ادامه داد: تولید یک اثر فرهنگی و هنری در حقیقت پاسخی درست به یک نیاز عمومی پیش آمده در عرصه واقعیات اجتماعی است و به اقناع مطالبات مردم در سطح جامعه می‌انجامد. به ویژه اینکه اگر این نیاز پرداختن به موضوعی جذاب همچون مقوله ایثار و شهادت باشد، باید با ادبیاتی قابل فهم و جذاب عرضه شود.
معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید با اشاره به اینکه فرهنگی که با استفاده از ابزار هنری به درستی به مخاطبان خود منتقل نشود محکوم به شکست و فراموشی است، گفت: نیاز اجتماعی بر مبنای هنر مشتمل بر دو مؤلفه اصلی است که اگر این دو مؤلفه در خلق یک اثر فرهنگی و هنری رعایت نشود، روند تولید و عرضه اثر فرهنگی و هنری که حامل پیام و هدفی است به توفیق چندانی دست پیدا نخواهد کرد.
کاویانی‌راد تصریح کرد: مؤلفه نخست رضایت است؛ به این معنی که اگر اثر فرهنگی و هنری تولیدشده منجر به اقناع و جلب رضایت مخاطب نشود، عقیم و بدون تأثیرگذاری مورد نظر باقی خواهد ماند و این مؤلفه در تولید یک اثر حرف نخست را می‌زند که منتهی به جذب مخاطب خود خواهد شد تا آنجا اگر چنین احساس رضایتی حاصل نشود، مخاطب در همان بدو امر محصول را با وجود همه شایستگی و هزینه‌بری پس خواهد زد و آن را قبول نخواهد کرد.
وی افزود: مؤلفه بعدی به منظور موجه جلوه دادن و مشروعیت‌بخشی به یک اثر فرهنگی و هنری مصلحت است، یعنی اثر فرهنگی و هنری صرف جلب رضایت مخاطب هدف خود، که اغلب در صورت و ساختار است، اگر به مصالح اجتماع بی‌تفاوت و کم‌توجه باشد، به محصولی بی‌مایه و بی‌اساس بدل می‌شود که گاه حتی به ابتذال هم کشیده می‌شود که بر این اساس حافظه تاریخی ما در حوزه فرهنگ و هنر چه بسیار مواردی را می‌تواند به خاطر بیاورد که یکی از این دو مؤلفه فدا و قربانی دیگری شده است؛ گاه صرف جلب رضایت مخاطب، اثر را به پدیده‌ای سطحی و بی‌اساس مبدل کرده است و گاه فقط تمرکز بر مصلحت و تأکید بر محتوایی که به ظاهر در آن مصلحت‌اندیشی جامعه مورد توجه بوده است، به دلیل فقدان جذابیت در ساختار و ظاهر با وجود همه زحماتی که برای آن کشیده شده است، چندان مورد قبول واقع نشده است.
معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید در ادامه گفت: در راه تولیدات فرهنگی و هنری هیچ چاره‌ای جز توجه به این دو مؤلفه و پیاده‌سازی آن به یک اندازه در اثر خود نخواهیم داشت، چراکه تجربه در این سال‌ها نشان داده است که چه بسا سوژه و آرمان‌های بزرگ ارزشی و انقلابی، بدون نگاهی هر چند گذرا به این دو مؤلفه، طرد شده و مورد بی‌مهری واقع شده است و این در حالی است که یکی از آرمان‌های بزرگ انقلاب اسلامی ترویج این فرهنگ الهی و ارزشی یعنی نهادینه‌سازی فرهنگ ایثار و شهادت در همه سطوح اجتماع است.
کاویانی‌راد تأکید کرد: حداقل در مورد بنیاد شهید و امور ایثارگران، که من و همکارانم مسئولیت تولیدات و عرضه محصولات فرهنگی و هنری را در آن به عهده داریم، باید به این دو مؤلفه در عرصه تولیدات بیش از پیش توجه کنیم و به دنبال مصادیق آن در جامعه امروزی باشیم تا مگر پس از دوران دفاع مقدس، که تجلی وافر مظاهر فرهنگ ایثار و شهادت است، بتوانیم همچنان این مفاهیم را با همان قوت و اقتدار در عرصه‌های گوناگون زندگی مردم جاری و ساری کنیم.
وی گفت: به همین دلیل تأکید ما در برنامه‌سازی و تولید محصولات فرهنگی و هنری براساس ایثار اجتماعی است و بر روی این مسئله تأکید بسیاری داریم تا به این واسطه برخی از زیرساخت‌های مغفول مانده در حوزه ایثار و شهادت را همچنان ترمیم کنیم. لذا در این مسیر امور هنری بنیاد شهید قادر است در پرداختن به حوزه‌هایی که نادیده گرفته شده و یا کمتر به آنها پرداخته شده مساعدت لازم را به عمل آورد.
کاویانی‌راد اظهار کرد: همچنان تأکید می‌کنم که شهادت قله و نهایت جایگاهی است که فرد می‌تواند با رسیدن به آن، به رستگاری در دنیا و جایگاه رفیع و رشک‌برانگیز در آخرت دست پیدا کند، اما این مقام در نوک هرمی است که ساقه و قاعده دارد و اگر قصد حرکت از قاعده به سمت قله را داریم، نیاز به زیرساخت‌هایی است که این هرم را تکمیل کند و ما را به قله رهنمون سازد. اگر شهادت را به منزله آرمان جاوید انسان کامل در نظر بگیریم، برای وصول به آن باید موقعیت‌هایی را براساس نیاز‌های فطری و الهی جامعه فراهم آوریم که در این راه عرصه فرهنگ و هنر می‌تواند به خوبی کمک کند و سهم خود را به خوبی در این عرصه ایفا کند.
وی ادامه داد: قطعاً در برهه‌ای از زمان که جامعه به سوی منفعت‌طلبی فردی و نگرشی انحصارطلبانه به پیش می‌رود و بیش از آنکه به دنبال منافع جمعی باشد با زیرپا گذاشتن تمام اصول اخلاقی، به مظاهری انسانی همچون ایثار و شهادت بی‌توجه است. لذا نیاز به تولید آثار فرهنگی و هنری که دربردارنده چنین مفاهیم ارزشی باشند بیش از پیش احساس می‌شود.
معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید در ادامه با اشاره به برخی محور‌های مورد نظر در تولیدات فرهنگی و هنری با مضمون ایثار و شهادت که باید آنها را برای توفیق چنین آثاری مورد نظر قرار داد، گفت: خلاقیت باید محور اصلی تولید این گونه آثار باشد و حتماً تولیدات فرهنگی و هنری آنچنان به شایستگی لازم رسیده باشند که در رقابتی سالم با موارد مشابه بتوانند ویژگی‌هایی را، که موجب ارجحیت آنها بر دیگر آثار می‌شوند، به اثبات برسانند؛ نه اینکه به زور حمایت نهاد و سازمانی همچون بنیاد شهید به منزله اثر فرهنگی و هنری شاخصی مطرح شوند.
کاویانی‌راد افزود: از دیگر محور‌های مورد توجه در عرصه تولیدات فرهنگی و هنری باید به تأثیر غیرمستقیم آنها به منزله یک راهبرد اصولی اندیشه کرد، چرا که تجربه نشان داده است که آثاری که به شکل مستقیم و اصطلاحاً غلبه شعار بر شعور قصد دارند موضوع و یا مضمونی را تبلیغ و ترویج کنند اتفاقاً نتیجه معکوسی به دنبال خواهند داشت.
وی تصریح کرد: توجه به تنوع مخاطب از دیگر محور‌های کلیدی و تأثیرگذار مطلوب تولیدات فرهنگی و هنری با موضوع ایثار و شهادت است؛ به این معنی که فقط نباید طیف خاصی از مخاطبان را مورد نظر قرار داد و برای آنها محصول تولید کرد و فقط از سن خاصی به بعد برای تولید برنامه‌هایی با موضوع فرهنگ ایثار و شهادت برنامه‌ریزی کرد، بلکه این حوزه قابلیت تولید و عرضه محصولات از مقاطع سنی خردسال تا کهنسالی را داراست.
معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید در پایان سخنان خود گفت: از دیگر محور‌های تولید فرهنگی و هنری با موضوع فرهنگ ایثار و شهادت، که بیشتر متوجه مسئولان و مدیران این بنیاد است، توجه به مقوله حمایت به جای تولید است؛ روزگاری پیش از این بنیاد شهید فقط نهاد متولی تولید و عرضه محصولات فرهنگی و هنری به منظور ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بود، اما در روزگار کنونی که بسیاری از نهاد‌ها و سازمان‌ها در این مسیر پا به میدان گذاشته‌اند و به این حوزه اهتمام دارند، نقش بنیاد شهید باید حمایتی و تسهیل‌گرانه باشد؛ با این فرض که به هر حال بنیاد شهید از مجموع اسناد و مدارک تاریخی که حداقل طی ۴ دهه از شروع انقلاب در اختیار دارد، باید ایده و سوژه‌هایی را احصا کند و آن را در اختیار تولیدکنندگان و اهالی فرهنگ و هنر به منظور تولیدات هنری در این عرصه بگذارد.
این گزارش حاکی است که در ادامه این مراسم پس از رونمایی از پوستر مراسم، رونمایی از چند فیلم کوتاه در حوزه فرهنگ ایثار و شهادت انجام شد. برخی از این آثار شامل «در راه مانده»، «میم الف»، «ساعت ۸ صبح» و «امروز با تو» برای حضار به نمایش درآمدند و در ادامه مستند «لِسِک»، حائز رتبه برتر جشنواره بین‌المللی «سینما‌حقیقت»، که توانست جایزه شهید آوینی این جشنواره را از آن خود کند به نمایش درآمد.
همچنین مهدی فرجی و محمدتقی فهیم، از اعضای کمیسیون هنری بنیاد شهید و امور ایثارگران، در خلال پخش این فیلم‌های کوتاه نقطه نظراتی را در مورد جریان فیلم‌سازی کوتاه در امور هنری بنیاد شهید مطرح کردند.
گزارش از امیرسجاد دبیریان
انتهای پیام
در ابتدای این مراسم فیلمی از اجرای سمفونی «پیروزی» با ترانه‌ای از عبدالجبار کاکایی و آهنگسازی مجید انتظامی، که به تازگی به همت امور هنری بنیاد شهید تولید و در تالار وحدت به اجرا درآمده بود، برای حضار پخش شد و در ادامه حجت‌الاسلام کاویانی‌راد به ایراد سخن پرداخت.
کاویانی‌راد با اشاره به اینکه جای خالی مجموعه تولیداتی در حوزه سمعی و بصری با موضوع فرهنگ ایثار و شهادت در ارزیابی‌های این معاونت از دیرباز احساس می‌شود، گفت: واقعیت این است که تولیدات هنری در هر زمینه‌ای به ویژه عرصه فرهنگی و هنری مواجهه‌ای فعال و پویا با مسائلی است که در قالب پدیده‌های گوناگون در پیرامون ما بروز پیدا می‌کنند و به این واسطه باید اثر فرهنگی و هنری را موجودی زنده توصیف کرد که هم تأثیرگذار است و هم تأثیرپذیر، چراکه به محرک‌های بیرونی واکنشی مقتضی نشان می‌دهند.
وی ادامه داد: تولید یک اثر فرهنگی و هنری در حقیقت پاسخی درست به یک نیاز عمومی پیش آمده در عرصه واقعیات اجتماعی است و به اقناع مطالبات مردم در سطح جامعه می‌انجامد. به ویژه اینکه اگر این نیاز پرداختن به موضوعی جذاب همچون مقوله ایثار و شهادت باشد، باید با ادبیاتی قابل فهم و جذاب عرضه شود.
معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید با اشاره به اینکه فرهنگی که با استفاده از ابزار هنری به درستی به مخاطبان خود منتقل نشود محکوم به شکست و فراموشی است، گفت: نیاز اجتماعی بر مبنای هنر مشتمل بر دو مؤلفه اصلی است که اگر این دو مؤلفه در خلق یک اثر فرهنگی و هنری رعایت نشود، روند تولید و عرضه اثر فرهنگی و هنری که حامل پیام و هدفی است به توفیق چندانی دست پیدا نخواهد کرد.
کاویانی‌راد تصریح کرد: مؤلفه نخست رضایت است؛ به این معنی که اگر اثر فرهنگی و هنری تولیدشده منجر به اقناع و جلب رضایت مخاطب نشود، عقیم و بدون تأثیرگذاری مورد نظر باقی خواهد ماند و این مؤلفه در تولید یک اثر حرف نخست را می‌زند که منتهی به جذب مخاطب خود خواهد شد تا آنجا اگر چنین احساس رضایتی حاصل نشود، مخاطب در همان بدو امر محصول را با وجود همه شایستگی و هزینه‌بری پس خواهد زد و آن را قبول نخواهد کرد.
وی افزود: مؤلفه بعدی به منظور موجه جلوه دادن و مشروعیت‌بخشی به یک اثر فرهنگی و هنری مصلحت است، یعنی اثر فرهنگی و هنری صرف جلب رضایت مخاطب هدف خود، که اغلب در صورت و ساختار است، اگر به مصالح اجتماع بی‌تفاوت و کم‌توجه باشد، به محصولی بی‌مایه و بی‌اساس بدل می‌شود که گاه حتی به ابتذال هم کشیده می‌شود که بر این اساس حافظه تاریخی ما در حوزه فرهنگ و هنر چه بسیار مواردی را می‌تواند به خاطر بیاورد که یکی از این دو مؤلفه فدا و قربانی دیگری شده است؛ گاه صرف جلب رضایت مخاطب، اثر را به پدیده‌ای سطحی و بی‌اساس مبدل کرده است و گاه فقط تمرکز بر مصلحت و تأکید بر محتوایی که به ظاهر در آن مصلحت‌اندیشی جامعه مورد توجه بوده است، به دلیل فقدان جذابیت در ساختار و ظاهر با وجود همه زحماتی که برای آن کشیده شده است، چندان مورد قبول واقع نشده است.
معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید در ادامه گفت: در راه تولیدات فرهنگی و هنری هیچ چاره‌ای جز توجه به این دو مؤلفه و پیاده‌سازی آن به یک اندازه در اثر خود نخواهیم داشت، چراکه تجربه در این سال‌ها نشان داده است که چه بسا سوژه و آرمان‌های بزرگ ارزشی و انقلابی، بدون نگاهی هر چند گذرا به این دو مؤلفه، طرد شده و مورد بی‌مهری واقع شده است و این در حالی است که یکی از آرمان‌های بزرگ انقلاب اسلامی ترویج این فرهنگ الهی و ارزشی یعنی نهادینه‌سازی فرهنگ ایثار و شهادت در همه سطوح اجتماع است.
کاویانی‌راد تأکید کرد: حداقل در مورد بنیاد شهید و امور ایثارگران، که من و همکارانم مسئولیت تولیدات و عرضه محصولات فرهنگی و هنری را در آن به عهده داریم، باید به این دو مؤلفه در عرصه تولیدات بیش از پیش توجه کنیم و به دنبال مصادیق آن در جامعه امروزی باشیم تا مگر پس از دوران دفاع مقدس، که تجلی وافر مظاهر فرهنگ ایثار و شهادت است، بتوانیم همچنان این مفاهیم را با همان قوت و اقتدار در عرصه‌های گوناگون زندگی مردم جاری و ساری کنیم.
وی گفت: به همین دلیل تأکید ما در برنامه‌سازی و تولید محصولات فرهنگی و هنری براساس ایثار اجتماعی است و بر روی این مسئله تأکید بسیاری داریم تا به این واسطه برخی از زیرساخت‌های مغفول مانده در حوزه ایثار و شهادت را همچنان ترمیم کنیم. لذا در این مسیر امور هنری بنیاد شهید قادر است در پرداختن به حوزه‌هایی که نادیده گرفته شده و یا کمتر به آنها پرداخته شده مساعدت لازم را به عمل آورد.
کاویانی‌راد اظهار کرد: همچنان تأکید می‌کنم که شهادت قله و نهایت جایگاهی است که فرد می‌تواند با رسیدن به آن، به رستگاری در دنیا و جایگاه رفیع و رشک‌برانگیز در آخرت دست پیدا کند، اما این مقام در نوک هرمی است که ساقه و قاعده دارد و اگر قصد حرکت از قاعده به سمت قله را داریم، نیاز به زیرساخت‌هایی است که این هرم را تکمیل کند و ما را به قله رهنمون سازد. اگر شهادت را به منزله آرمان جاوید انسان کامل در نظر بگیریم، برای وصول به آن باید موقعیت‌هایی را براساس نیاز‌های فطری و الهی جامعه فراهم آوریم که در این راه عرصه فرهنگ و هنر می‌تواند به خوبی کمک کند و سهم خود را به خوبی در این عرصه ایفا کند.
وی ادامه داد: قطعاً در برهه‌ای از زمان که جامعه به سوی منفعت‌طلبی فردی و نگرشی انحصارطلبانه به پیش می‌رود و بیش از آنکه به دنبال منافع جمعی باشد با زیرپا گذاشتن تمام اصول اخلاقی، به مظاهری انسانی همچون ایثار و شهادت بی‌توجه است. لذا نیاز به تولید آثار فرهنگی و هنری که دربردارنده چنین مفاهیم ارزشی باشند بیش از پیش احساس می‌شود.
معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید در ادامه با اشاره به برخی محور‌های مورد نظر در تولیدات فرهنگی و هنری با مضمون ایثار و شهادت که باید آنها را برای توفیق چنین آثاری مورد نظر قرار داد، گفت: خلاقیت باید محور اصلی تولید این گونه آثار باشد و حتماً تولیدات فرهنگی و هنری آنچنان به شایستگی لازم رسیده باشند که در رقابتی سالم با موارد مشابه بتوانند ویژگی‌هایی را، که موجب ارجحیت آنها بر دیگر آثار می‌شوند، به اثبات برسانند؛ نه اینکه به زور حمایت نهاد و سازمانی همچون بنیاد شهید به منزله اثر فرهنگی و هنری شاخصی مطرح شوند.
کاویانی‌راد افزود: از دیگر محور‌های مورد توجه در عرصه تولیدات فرهنگی و هنری باید به تأثیر غیرمستقیم آنها به منزله یک راهبرد اصولی اندیشه کرد، چرا که تجربه نشان داده است که آثاری که به شکل مستقیم و اصطلاحاً غلبه شعار بر شعور قصد دارند موضوع و یا مضمونی را تبلیغ و ترویج کنند اتفاقاً نتیجه معکوسی به دنبال خواهند داشت.
وی تصریح کرد: توجه به تنوع مخاطب از دیگر محور‌های کلیدی و تأثیرگذار مطلوب تولیدات فرهنگی و هنری با موضوع ایثار و شهادت است؛ به این معنی که فقط نباید طیف خاصی از مخاطبان را مورد نظر قرار داد و برای آنها محصول تولید کرد و فقط از سن خاصی به بعد برای تولید برنامه‌هایی با موضوع فرهنگ ایثار و شهادت برنامه‌ریزی کرد، بلکه این حوزه قابلیت تولید و عرضه محصولات از مقاطع سنی خردسال تا کهنسالی را داراست.
معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید در پایان سخنان خود گفت: از دیگر محور‌های تولید فرهنگی و هنری با موضوع فرهنگ ایثار و شهادت، که بیشتر متوجه مسئولان و مدیران این بنیاد است، توجه به مقوله حمایت به جای تولید است؛ روزگاری پیش از این بنیاد شهید فقط نهاد متولی تولید و عرضه محصولات فرهنگی و هنری به منظور ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بود، اما در روزگار کنونی که بسیاری از نهاد‌ها و سازمان‌ها در این مسیر پا به میدان گذاشته‌اند و به این حوزه اهتمام دارند، نقش بنیاد شهید باید حمایتی و تسهیل‌گرانه باشد؛ با این فرض که به هر حال بنیاد شهید از مجموع اسناد و مدارک تاریخی که حداقل طی ۴ دهه از شروع انقلاب در اختیار دارد، باید ایده و سوژه‌هایی را احصا کند و آن را در اختیار تولیدکنندگان و اهالی فرهنگ و هنر به منظور تولیدات هنری در این عرصه بگذارد.
این گزارش حاکی است که در ادامه این مراسم پس از رونمایی از پوستر مراسم، رونمایی از چند فیلم کوتاه در حوزه فرهنگ ایثار و شهادت انجام شد. برخی از این آثار شامل «در راه مانده»، «میم الف»، «ساعت ۸ صبح» و «امروز با تو» برای حضار به نمایش درآمدند و در ادامه مستند «لِسِک»، حائز رتبه برتر جشنواره بین‌المللی «سینما‌حقیقت»، که توانست جایزه شهید آوینی این جشنواره را از آن خود کند به نمایش درآمد.
همچنین مهدی فرجی و محمدتقی فهیم، از اعضای کمیسیون هنری بنیاد شهید و امور ایثارگران، در خلال پخش این فیلم‌های کوتاه نقطه نظراتی را در مورد جریان فیلم‌سازی کوتاه در امور هنری بنیاد شهید مطرح کردند.
گزارش از امیرسجاد دبیریان
انتهای پیام
