نخستین مسجد آلمان چگونه ساخته شد؟

به گزارش ایکنا؛ مسجد منطقه وونسدورف(Wünsdorf)، نخستین مسجد آلمان محسوب می‌شود که مسلمانان در آن به عبادت پرداختند. پیش از آن، تنها مساجد سن‌سوسی و باغ شوتسینگن در آلمان ساخته شده بودند که جنبه تزیینی داشتند و برای عبادت مسلمانان مناسب نبودند.

روند ساخت

بنا به اعلام رایزنی فرهنگی ایران در آلمان؛ یازدهم نوامبر سال ۱۹۱۴، هانس فون وانگنهایم، سفیر آلمان در استانبول به مقامات برلین گزارش داد که سلطان محمد پنجم مایل است، مسجدی برای اسیران مسلمان در آلمان بسازد. برای مقامات آلمان، ایده ساخت مسجد بسیار جذاب بود. پیش از ساخت مسجد، مسئولان آلمانی، اردوگاهی را برای اسیران جنگی در این منطقه بنا کرده بودند. در طول جنگ جهانی اول، نزدیک به ۴ هزار اسیر از کشورهای هند، شمال آفریقا و سوریه و ۱۲ هزار اسیر از کشورهای مستعمره فرانسه و همچنین روسیه در اردوگاه جنگی وونسدورف اسکان یافتند.

آلمانی‌ها می‌خواستند از سربازان مسلمانی که اسیر شده بودند، علیه متّحدان (بریتانیا، فرانسه و روسیه) استفاده کنند و ساخت مسجد و اردوگاه با هدف عمل به این خواسته انجام شد. در این راستا،‌ در سال ۱۹۱۵، وزارت جنگ آلمان دستور ساخت مسجد را صادر کرد. ساختمان مسجد، در طول ۵ هفته با ۴۵ هزار «رایش مارک»(واحد پول آلمان در آن زمان) ساخته شد. ساختمان مرکزی مسجد، چند ضلعی بود و سقفی گنبدی داشت. سالن نمازخانه نیز در این ساختمان قرار داشت. در جنوب ساختمان، سالن ورودی قرار داشت که به اتاق روحانی مسجد و اتاق نگهداری اجساد متصل بود. در شمال ساختمان حیاطی تقریبا مربعی شکل قرار داشت که در آن حوضچه‌های آب خودنمایی می‌کردند.

برای نمای خارجی و دیوارهای داخلی مسجد از رنگ روغن استفاده شده بود. رنگ زمینه دیوارها فیلی بود و بر روی آنها نوارهای قرمز و خاکستری نقاشی شده بودند. اتاق نمازخانه کف‌پوش سنگی داشت و زمین با حصیر پوشانده شده بود. مناره مسجد ۲۳ متر ارتفاع داشت و قطر گنبد مرکزی ۱۲ متر بود. از آنجا که قرار بود مسلمانان از کشورهای مختلف در این مسجد نماز بخوانند، برای ساخت آن از عناصر مختلف معماری اسلامی در اسپانیا، قبة الصخره، مساجد عثمانی و تاج محل استفاده شده بود. با این اوصاف، مسجد وونسدورف در ۱۳ ژوئیه سال ۱۹۱۵، همزمان با ماه رمضان با حضور محمود مختار پاشا، دیپلماتی از ترکیه، افتتاح شد.

دلایل تخریب

با وجود ساخت مسجد و همه تلاش‌هایی که برای جذب مسلمانان صورت گرفت، از کل اسرای مسلمان، ‌تنها دو هزار نفر پذیرفتند که در جبهه آلمان بجنگند. پس از پایان جنگ جهانی اول، این گروه از مسلمانان نیز به تدریج به کشورهای مبدأ خود بازگشتند. تنها ۹۰ نفر از آنان در آلمان ماندند و با اجازه مقامات، توانستند به زندگی خود در وونسدورف ادامه دهند. بعدها مسلمانان در سال ۱۹۲۴ تصمیم گرفتند سنگ بنای مسجد جدیدی در منطقه ویلمرسدورف را بنا کنند، در آن زمان، انگیزه‌ای برای استفاده از مسجد وونسدورف وجود نداشت. به همین دلیل اعضای «انجمن عبادت اسلامی» در سال ۱۹۲۷ تصمیم گرفتند که مسجد وونسدورف را به مبلغ ۱۰ هزار رایش مارک به دولت آلمان بفروشند و از پول آن برای ساختمان جدید ویلمرسدورف استفاده کنند.

هنگامی که ساخت مسجد ویلمرسدورف در سال ۱۹۲۸ به پایان رسید، تخریب ساختمان وونسدورف در دستور کار قرار گرفت و بدین ترتیب پس از ۱۵ سال، این مسجد در سال ۱۹۳۰ تخریب شد. پس از تخریب مسجد، مسئولان محلی نام خیابانی که در آن قرار داشت را «خیابان مسجد» گذاشتند و تابلویی در آن نصب کردند که اطلاعات مربوط به نخستین مسجد آلمان را در اختیار رهگذران قرار ‌می‌دهد، همچنین در ۱۳ جولای سال ۲۰۱۵، دفتر آموزش و تحقیقات حوزه حفاری در ایالت براندنبورگ و مؤسسه باستان‌شناسی خاورمیانه در دانشگاه آزاد برلین، حفاری‌هایی را در محلی که ساختمان مسجد در آن قرار داشت، آغاز کردند.

انتهای پیام