روند کند تصمیم‌گیری‌ها در عرصه فضای مجازی

به گزارش ایکنا؛ دومین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی ۱۳ و ۱۴ بهمن ماه به مدت دو روز در سالن همایش‌های صدا و سیما با برگزاری بیش از ۲۰ نشست تخصصی در حال برگزاری است. چالش‌های بنیادین حکمرانی در عصر دیجیتال عنوان یکی از نشست‌هایی بود که در این مرکز برگزار شد. این نشست با ارائه بحث از سوی خسرو سلجوقی، مشاور وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و رضا باقری، عضو هیئت عامل سازمان فناوری اطلاعات همراه بود.

در آغاز این نشست باقری در پاسخ به این پرسش که آیا تعریف مشخصی از عصر دیجیتال و فضای مجازی داریم؟ اظهار کرد: من نمی‌توانم تعریف روشنی از فضای مجازی ارائه دهم، اما می‌توانم بگویم که این فضا چه چیز نیست، مثلا باور ندارم که فضای مجازی و فیزیکی  حالت دوگانه‌ای دارند و از هم مجزا هستند، فضای مجازی خود واقعیت است. این باور از این نشئت می‌گیرد که دیگر شأن و جایی نیست که آثاری از فضای مجازی را در خودش نداشته باشد، حتی گاهی این فضا پررنگ‌تر از موضوعات اصلی است.

 

وی با اشاره به سیاستگذاری‌های اشتباه در عرصه دیجیتال، ادامه داد: اتفاقات بزرگی در حوزه‌های مختلف از اقتصادی گرفته تا صنعتی رخ داده و نمی‌شود این فضا را عرصه‌ای جدا دانست و برای آن تعریف مجزایی ارائه کرد. در عرصه سیاستگذاری‌های عمومی جمهوری اسلامی در چند سال اخیر حرکت‌هایی صورت گرفته و اتفاق بزرگتری که رخ داده این است که فضای مجازی و دنیای دیجیتال در سیاستگذاری‌ها نفوذ پیدا کرده و امروزه درباره بلاکچین در دولت صحبت می‌شود. این نشان دهنده ممزوج شدن دنیای دیجیتال با زندگی واقعی است.

باقری افزود: در این شرایط هم اگر قادر به سیاستگذاری جداگانه‌ای باشیم، به ناچار تا چند سال دیگر سیاست‌های عصر فیزیکی را با سیاست‌های عصر دیجیتال جایگزین می‌کنیم، همان اتفاقی که در حوزه جرایم رایانه‌ای هم رخ داد. حال این سوال مطرح می‌شود که در چنین فضایی در حکمرانی چه تغییراتی رخ می‌دهد؟

وی گفت: فرایند‌های سیاستگذاری ما برای پاسخ به تغییرات بنیادینی که در محیط به واسطه سرعت عصر دیجیتال وجود دارد، مناسب و هماهنگ با آن‌ها نیست. این یعنی وقتی می‌خواهیم تلگرام را ببندیم پیش از تصمیم گیری ما دوران بلوغ شبکه‌های اجتماعی است. اینستاگرام هم شبیه به همین است. سیاست‌های ما در این عرصه همواره منفعلانه بوده و نتوانسته‌ایم از مزایای آن استفاده کنیم و با یک انقلابی مواجهیم که بخشی از سرمایه‌های ما را چه مثبت و چه منفی به کار می‌گیرد.  

 

 

در ادامه این نشست خسرو سلجوقی با ارائه بحث خود پیرامون لزوم بازنگری در قوانین، اظهار کرد: آماری را دیدم که نشان می‌داد دسترسی به اینترنت در سطح دنیا از دسترسی به آب و برق هم جلوتر افتاده است و امروز اینترنت به نوعی عنصر پنجم شده است و یکی شدن این فضا با دنیای فیزیکی درست است و لذا نمی‌توان برای آن سیاستگذاری جداگانه‌ای نوشت.

وی ادامه داد: متناسب با تغییر نگاه‌ها، سیاستگذاری‌های ما هم باید با در نظر گرفتن تمام بخش‌های کشور صورت گیرد و لازم است تمام قوانین کشور را بازنگری کنیم تا خلأ چابک نبودن در سیاستگذاری‌ها و تصمیم گیری‌ها رفع شود.
 
باقری در ادامه این بحث افزود: بیت کوین در ایران حدود چهار سال است که در شورای فضای مجازی بررسی می‌شود و مطالعات تطبیقی صورت گرفته، عده‌ای به آن نگاه کالایی دارند و معتقدند که باید در ساختار بازرگانی برای آن تصمیم گرفته شود و گروهی هم نگاه پول به آن دارند و معتقدند باید در بانک‌های مرکزی به آن پرداخته شود. البته این مسئله در دنیا هم مطرح است.

 

 

باقری گفت: سال ۸۳ لایحه جرایم رایانه‌ای در کنار آزادی اطلاعات و حریم خصوصی به مجلس رفت و در سال ۸۸ قانون جرایم رایانه‌ای و دسترسی به اطلاعات بدون حریم خصوصی بعد از ۵ سال تصویب می‌شود. در فاصله سال‌های ۸۸ تا ۹۲ بخش‌هایی از قانون جرایم رایانه‌ای در بخش فیلترینگ و مطرح می‌شود و بحث دسترسی آزاد به اطلاعات و حریم خصوصی دنبال نمی‌شود. در سال ۹۵ بود که نخستین جلسه کمیسیون دسترسی آزاد به اطلاعات تشکیل می‌شود و امروز از میان تقریبا دو هزار دستگاهی که باید عضو سیستم دسترسی آزاد به اطلاعات شوند، تنها حدود ۶۰۰ دستگاه عضو این سامانه شده‌اند.

به گفته باقری در این سامانه، شورا‌ها با تصمیم گیری کمک می‌کنند یک همگرایی بین لایه‌های ساختار هرمی ایجاد شود، البته عدم موفقیت این شورا‌ها تنها به شورای فضای مجازی برنمی‌گردد. ما کند هستیم و سیستم‌های ما در مواجهه با پدیده‌های نوظهور عصر دیجیتال کند عمل می‌کند.

وی گفت: ما می‌گوییم امروز که در ۴۰ سالگی انقلاب قرار داریم، علاوه بر تأکید بر مبارزه با استکبار این را نیز باید بدانیم که در خیلی از مسائل و تصمیم‌گیری‌ها چابک نیستیم و به همین دلیل به جای رویکرد‌های پیش برنده، رویکرد‌های منفعلانه داریم. این چابک‌نبودن هم حاصل عدم پذیرش شکست‌های ما در تصمیم‌گیری‌ها است.

به گفته باقری مسائلی همچون تحریم، تهدید دشمنان ارتباطی به شکست‌ها ندارد و همه آن‌ها به بحث سیاستگذاری‌های ما برمی‌گردد.
 

 

سلجوقی در ادامه این نشست درباره روند کند تصمیم گیری‌ها گفت: مطالعات نشان می‌دهد که ما تعداد زیادی شورا داریم و هر کاری برای اجرا به آن‌ها واگذار می‌شود. شورا‌ها هم خود را مسئول نمی‌دانند و تنها افتخارشان این است که تعدادی از مسئولان بلندپایه کشوری عضو آن‌ها هستند. نیازمند بازنگری در تمامی ساختار‌ها هستیم. اگرچه در طول ۴۰ سال کم و بیش با اتفاقات جهشی مواجه بوده‌ایم، اما سیر تکوینی نداشته است.
 
سلجوقی در ادامه با بیان اینکه یک زمانی پیش از جنگ جهانی شهروند‌ها توسط حکومت‌ها کنترل می‌شدند، گفت: با وقوع جنگ جهانی دوم و پس از آن انقلاب‌های صنعتی مردم مقابل این کنترل ایستادند و به مهاجرت و فرار سرمایه دست زدند. با گسترش تکنولوژی هم این امر فزونی یافت.

وی افزود: با نگاه به ابزار و روندی که طی شده شاهد نوعی بازنگری حکومتی هستیم، اما متاسفانه کسانی در رأس اداره کشور هستند که اعتقادی به دیتا ندارند و به این دیتا‌ها و اطلاعات توجه نمی‌کنند، چه برسد به  آن که از آن‌ها استفاده کنند. اگر چه این مسائل به جامعه هم مربوط است و بخشی به ایدئولوژی حکومتی برمی‌گردد.

انتهای پیام