جزیره نجات؛ تنها مدرسه قرآنی بوسنی

به گزارش ایکنا؛ تجاوز صرب‌ها به بوسنی در 16 فروردین 1371 (5 آوریل 1992) در قالب جنگی نظامی و بین‌المللی انجام شد که تا سال 1995 بین بوسنی و هرزگوین و صربستان ادامه داشت. در همین راستا موضع جمهوری اسلامی ایران به این وقایع،‌ حمایت از مسلمانان بوسنی بود که گروه‌هایی هم به این کشور اعزام شدند.

بر همین اساس حجت‌الاسلام محمدجعفر زارعان همراه با چهار نفر دیگر از طلاب به بوسنی رفت که از آن جمله می‌توان به حجت‌الاسلام سیدمحمدحسین نواب اشاره کرد که در این کشور به شهادت رسید. دو نفر دیگر نیز پس از مدتی به ایران بازگشتند و فقط زارعان در آن منطقه ماندگار شد که این ماندگاری به 27 سال می‌رسد.

رهبر انقلاب اسلامی ایران نیز بر این موضوع که باید از مردم مسلمان بوسنی حمایت شود و اینکه بوسنی عمود اسلام در منطقه بالکان است تأکید داشتند؛ همین موضوع انگیزه‌ای برای زارعان شد تا در ایام حملات صرب‌ها به مسلمانان بوسنی به انجام کارهای متفرقه بپردازد. البته شرایط جنگ در آن زمان چنین اقتضایی نمی‌کرد که بتوان به صورت مدون و رسمی به انجام کاری خاص پرداخت.

پس از پایان جنگ بوسنی، فعالیت‌ها شکل خاصی به خود گرفت؛ آشنایی با این کشور طی مدت شش ماه حضور در آنجا سبب شد که زارعان تصمیم بگیرد در بوسنی بماند و اساس کار فرهنگی را پایه‌ریزی کند.

مشورت‌ها به نتیجه رسید و کارهای کلیشه‌ای در حوزه فرهنگی و آموزش و پرورش طراحی شد و بنیان مجتمعی آموزشی و پرورشی به نام مجمتع آموزشی و پرورشی جمهوری اسلامی ایران در بوسنی و هرزگوین گذاشته شد که ساخت آن پس از جنگ، طی دو سال 1375 و 1376 به پایان رسید و مجوزی از سوی وزارت آموزش و پرورش سارایوو، پایتخت بوسنی و هرزگوین، مبنی بر اجازه صدور فعالیت این مرکز در آن کشور صادر شد.

این مجتمع ظرفیت فعالیت از دوره کودکستان تا دبیرستان را داراست و حتی گام‌هایی برای فعالیت دانشگاهی نیز برداشته است که به دلیل مواجه شدن با کمبود بودجه،‌ در حال حاضر این طرح متوقف شده است.

هفده سال از فعالیت این مجتمع می‌گذرد و علاوه بر اینکه در مقاطع مختلف تحصیلی، برنامه آموزشی دارد،‌ به ارائه دروس زبان فارسی و معارف دینی و همچنین برخی از مواد درسی دیگر نیز می‌پردازد تا فعالیت‌های تربیتی مورد نظر ایران و حوزه علمیه در آنجا اجرا شود.

پذیرش دانش‌آموزان در این مجتمع از دوره کودکستان آغاز می‌شود و تا سنین نوجوانی و جوانی در مقطع دبیرستان ادامه دارد و علاوه بر دروس یادشده، قرآن نیز در این مرکز آموزش داده می‌شود.

بر همین اساس، می‌توان آن را تنها مدرسه‌ای دانست که از پایه اول تا نهم (ابتدایی تا متوسطه) و مقطع دبیرستان، به آموزش قرآن می‌پردازد. این رویکرد سبب می‌شود که کودکان از همان ابتدای تحصیل با قرآن آشنا شوند و به تدریج در مقطع متوسطه به قرائت قرآن بپردازند و در دوره دبیرستان به آموختن مفاهیم قرآنی مشغول شوند.

حجت‌الاسلام محمدجعفر زارعان در این باره گفت: این مجتمع بنا به توانایی مالی که دارد، اقدام به ارائه مشاوره دینی و قرآنی به مخاطبان خود می‌کند و بنا به مناسبت‌هایی چون ولادت‌ها و شهادت‌ها اقدام به برپایی مراسم می‌کند؛ با این حال مرکز مورد نظر مراقب است تا با ترویج تشیع، زمینه حساسیت جامعه بوسنی را فراهم نکند و این موضوع سبب نشود که مردم گرایش خود را به این نهاد و تشیع از دست بدهند.

وی افزود: این مرکز بر ادامه مسیری که در هنگام تهاجم صرب‌ها به بوسنی روی داد اصرار دارد و از اینکه موضوع شیعه و سنی مطرح شود پرهیز می‌کند. این نهاد فرهنگی در طول سال‌ها به گونه‌ای فعالیت کرده است که شیعه و سنی، افراد‌ دیگر را نیز در کنار خود ببیند و حضورشان را بپذیرند. همین موضوع سبب شده است که از اهل تسنن نیز افرادی در این مجتمع آموزشی حضور داشته باشند؛ در این زمینه تلاش شده است که از علمای تسنن نیز برای مراسمی چون ولادت حضرت زهرا(س) دعوت شود و این روند به گونه‌ای باشد که حساسیت‌برانگیز نباشد.

پایه‌گذار این مجتمع آموزشی ادامه داد: وزارت آموزش و پرورش بوسنی و هرزگوین از این نهاد حمایت می‌کند و حتی در برخی از موارد مدافع فعالیت‌های آن نیز است؛ این مجتمع آموزشی تنها مرکزی است که مشکلات تربیتی و اخلاقی ندارد و نیازی به وجود دوربین مداربسته و پلیس در آنجا نیست؛ رویکرد این مجتمع سبب شده است که طی دو دهه حضور در بوسنی مشکلی نداشته باشد. این در حالی است که در همه مراکز آموزشی حتماً باید نیروی پلیس باید حضور داشته باشد و دوربین نصب شود تا از بروز برخی مشکلات مانند کشته شدن دانش‌آموزان پیشگیری شود. بر همین اساس والدین دانش‌آموزان این مجتمع را در بحران تربیتی و فرهنگی امروز بوسنی «جزیره نجات» می‌دانند.

زارعان درباره ارتباط این مجتمع با دولت اظهار کرد: در کنار همه اقدامات این مرکز و حمایتی که از سوی وزارت آموزش و پرورش دریافت می‌کند،‌ آن نیز باید به مقررات و آئین‌نامه این وزارتخانه مقید و پایبند باشد. مشکلات مالی سبب شده است که نتوان همه شرایطی را که مراکز آموزشی دیگر اجرا می‌کنند انجام داد؛ البته وزارتخانه مذکور با این مرکز مدارا می‌کند و برخی از موارد را نادیده می‌گیرد،‌ ولی این وضعیت تا چه زمانی ادامه دارد؟

به گفته رئیس مؤسسه آموزشی ایران در بوسنی در کنار همه محسنات و رویکردهای مثبت، یکی از نکات منفی بحث تشیع و تسنن است که باید در این زمینه با ظرافت پیش رفت، زیرا جامعه بوسنی متشکل از افراد سنی و کاملاً منسجمی است که همه فعالیت‌های مذهبی در بوسنی را تحت نظر دارند. وهابی‌ها‌ با پول خود به فعالیت می‌پردازند و نهادهای حاضر در بوسنی هم جرئت اظهارنظر در این باره را ندارند، زیرا در صورت مقابله با آنها با کاهش پشتیبانی مالی یا کمبود بودجه مواجه می‌شوند. البته مجتمع آموزشی و پرورشی جمهوری اسلامی ایران در بوسنی و هرزگوین چنین پشتیبانی‌ای ندارد.

زارعان با بیان اینکه مجمتع آموزشی و پرورشی جمهوری اسلامی ایران در بوسنی و هرزگوین با حضور 500 دانش‌آموز و معلم، سه بخش دارد، اظهار کرد: دبیرستان یکی از این بخش‌هاست که کالج فارسی بوسنیایی نام دارد؛ مجموعه مدرسه پایه شامل دبستان و راهنمایی است که 9 کلاس را شامل و گلستان نامیده می‌شود و کودکستانی به نام بهار هم وجود دارد.

وی در ادامه توضیحاتش گفت: این مجتمع همچنین با نهادهایی از جمهوری اسلامی در بوسنی ارتباط  و همکاری دارد که این مراکز شامل سفارت ایران در بوسنی و هرزگوین،‌ رایزنی فرهنگی ایران در این کشور، مجموعه فرهنگی ابن‌سینا و مجموعه فرهنگی ملاصدرا هستند که گاه برنامه‌هایی با مشارکت این نهادها برگزار می‌شود. سفارت ایران در بوسنی نیز از این مجتمع راضی بوده و محمود حیدری،‌ سفیر کنونی ایران در بوسنی، نیز در وصف این مجتمع گفته است که این نهاد تنها حرکت منسجم ایران در بوسنی به شمار می‌رود که می‌توان آن را به دیگران نشان داد و فعالیت‌های روشنی دارد.

زارعان درباره ارتباط این مرکز با مراکز بوسنیایی نیز توضیح داد: همچنین این مرکز با نهادهای بوسنیایی مرتبط است که از آن جمله می‌توان به جامعه اسلامی علمای بوسنی و هرزگوین اشاره کرد؛ فعالیت‌های دینی در این کشور زیر نظر علمای این جامعه انجام می‌شود و اصرار فراوانی بر ایجاد ارتباط با این مرکز وجود دارد که حضورش فراوان نیست، ولی پررنگ است، زیرا اگر فاصله‌ای در این بین باشد، وهابیت درصدد ایجاد مشکل بر همان اساس برمی‌آید که نباید این فرصت به آنها داده شود.

وی تصریح کرد: مجمتع آموزشی و پرورشی جمهوری اسلامی ایران در بوسنی و هرزگوین به اشکال مختلف با این جامعه همکاری دارد. همچنین این مرکز با شهرداری بوسنی نیز مرتبط است و شهردار مکرراً در برنامه‌های این مجتمع شرکت می‌کند؛ در همین باره در برنامه‌ای که به سه مناسبت سالروز استقلال بوسنی،‌ 40 سالگی انقلاب اسلامی و ولادت پیامبر اکرم(ص) برگزار شد،‌ بخش قابل توجهی از هزینه‌ها را شهرداری بوسنی پرداخت کرد.

زارعان گفت: در این مراسم مسئولان و معلمان 20 مدرسه بوسنی نیز حضور داشتند. در حوزه‌های مختلف دیگر نیز این مجتمع با نهادها و وزارتخانه‌های بوسنی ارتباط برقرار می‌کند که از جمله می‌توان به راهپیمایی مردم بوسنی به مناسبت سالروز سقوط صرب‌ها در 11 جولای اشاره کرد.

یادآور می‌شود در کشور بوسنی و هرزگوین سه قوم مسلمان، صرب و کروات زندگی می‌کنند. مذهب مردم بوسنی و هرزگوین اسلام و مسیحیت است که از این میان، ۴۰ درصد از آنها مسلمان، ۳۱ درصد ارتدوکس و ۱۵ درصد کاتولیک هستند.

تهیه و تنظیم: ازاده غلامی

انتهای پیام