حجتالاسلام والمسلمین احمد آکوچکیان، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه(رشد)، در گفتوگو با ایکنا، گفت: دومین کنفرانس قرآنپژوهی پیشرفت با عنوان «مبانی پارادایمی نظریه و مکتب تفسیر پیشرفتشناخت» برای بسط تفصیلی نظریه و مکتب مزبور، خرداد ماه 1398 برگزار خواهد شد.وی با بیان اینکه کنفرانس اول قرآنپژوهی در سال 1396 برگزار شد، اظهار کرد: ساختار عمومی نظریه و مکتب تفسیر و تفسیری پیشرفتشناخت قرآن کریم در سه فصل برجسته مبانی نظری و پارادایمی، پژوهش مسئلهمحور تفسیری متن قرآن با چهار سوره حمد، حدید، مسد و عصر و نیز کارکردهای این فهم تفسیری در مدیریت تحول و پیشرفت معرفی شد و نیز بسط مبانی پارادایمی و نظری در سه بخش انجام خواهد شد.
آکوچکیان در تبیین این سه بخش تصریح کرد: یکی از مباحث مطرح در کنفرانس دوم، مبانی فلسفه دینی نظریه و مکتب تفسیری پیشرفتشناخت است که در آن مباحثی چون تحلیل درونزای دامنه معنایی پیشرفت(رشد هنجاری تا توسعه برنامهای) گستره و ژرفای آن به مثابه فرامسئله پیش روی اندیشه قرآن شناخت تفسیری و معیار نقد ادیان و مکاتب و همچنین مرور آغازین بر دامنه معنایی نظریه و مکتب تفسیری و منظومه واژگان اعم، اخص، مترادف و وابسته، رخدادهای جهان جدید چالشبرانگیز پیش روی اندیشه و دانش تفسیری پیشین و منظومه مسائل تازه پیش روی اندیشه و نظریه تفسیری معاصر و نظام انتظارات، نیازها و فرانیازهای رشد در آستانه تعالیم قرآن کریم مورد بحث قرار میگیرد.
وی ادامه داد: در این محور همچنین موضوعاتی مانند انسانشناسی و سطوح رویدادگی انسانی در نظریهپژوهی تفسیر پیشرفتشناخت، مدرنیته معاصری و نیازها و انتظارات و چالشهای برآمده از آن در حوزه تفسیر دین و متن مقدس و گذرگاههای متفاوت آن در تجربه غربی و جهان مسلمانی ـ ایرانی معاصر؛ ماهیت وحیانی پیام و زبان قرآن کریم و سهم نسبت آن با عصری بودن دین و نزول قرآن کریم؛ حقیقت و قلمرو دین در مکتب تفسیری پیشرفتشناخت و زبان دین در مکتب تفسیری پیشرفتشناخت مورد بحث خواهد بود.
وی افزود: اندیشه و تفکر مقاصدی در پیشینه فکر تفسیری و دوره معاصری، الگوی دادوستدی تحلیل بیروندینی و دروندینی مبانی فلسفه دینی تفسیر دین قرآنی، سنت نیایش اولیایی در تصویر حقیقت و قلمرو دین و انتظار از آن، برآورد پسینی نهایی بیروندینی ـ دروندینی وضعیت امروز دین قرآنی در جهان جدید از چشمانداز نظام انتظارات پیشرفت، برآورد پیشینی نهایی دروندینی چشمانداز مطلوب به دین قرآنی در جهان جدید و سرجمع پیشنهادی نظریه مبنای دینپژوهی و فلسفه دین در نظریه و مکتب تفسیری پیشرفتشناخت از دیگر موضوعات این کنفرانس است.
آکوچکیان به محور دوم یعنی مبانی معرفتشناختی نظریه و مکتب تفسیری پیشرفتشناخت اشاره و تصریح کرد: در این محور نیز به موضوعاتی مانند ماهیت معرفتشناخت ابراندیشه و ابردانش پیشرفت (فرااندیشه علم ـ عمل آیندهنگار)؛ ساختار درونی گستره معرفت شناسی فکر تفسیری (مبانی عام، فلسفه علم، روانشناسی علم، جامعهشناسی علم، تاریخ علم)؛ ساخت تحلیلی اندیشه دین (قرآن)، شناخت پیشرفت یا تفقه در دین (حکمت جامع اجتهادی) به مثابه ابراندیشه و ساحت اصیل اندیشه و دانش تفسیری؛ فرایند درونی فرآوری ابراندیشه دینشناخت پیشرفت (چونان سطوح پارادایم تا نظریه تا مدل مفهومی تا مدل عملیات و تا گفتمان) در بسط نظریه علم ـ عمل پیشرفت؛ سهم نسبت اندیشه و دانش تفسیری با نظام ادراکی جامع پیشرفتشناخت در عرصه علوم و میان رشتهایهای پیشرفت درونزای دینشناخت مورد بحث قرار میگیرد.
وی افزود: در این محور همچنین موضوعاتی مانند بررسی مقایسهای تأثیر جریان تاریخ اندیشه پیشرفت در غرب بر جریانهای دینپژوهی آن اقلیم و تحولات معاصری دینپژوهی و فهم و تفسیر قرآن کریم؛ تاریخ تفکر تفسیری به ویژه جریانشناسی فهم قرآن کریم در دوره معاصر از چشمانداز تاریخ تطور اندیشه پیشرفت در جهان مسلمانی و در چالش با مدرنیته وارداتی معاصر؛ ولایتمندی تفقه در دین یا کارکرد رشد ـ توسعه ابراندیشه دینشناخت پیشرفت در چشمانداز اندیشه قرآنشناخت پیشرفت؛ چیستی الگوی جامع اندیشه قرآنشناخت پیشرفت (رشد- توسعه)؛ تناسبات فهم سمانتیک و دلالی با فهم و تجربه هرمنوتیک در تطور پسینی اندیشه تفسیری و پیشنهاد پیشینی برای آن؛ تناسبات نگاشت ادراکی نقشه جامع علم و نقشه جامع اندیشه و دانش دینی و از جمله قرآنی با نگاشتهای نهادی ـ دانشی و نگاشتهای تحقیق و توسعهای آن مورد بحث قرار خواهد گرفت.
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه(رشد) اظهار کرد: آسیبشناسی وضعیت امروز نظام آموزش و تحقیقات قرآنی از چشمانداز معیار اندیشه پیشرفتشناخت قرآنی و قرآنشناخت پیشرفت؛ بازخوانی سامانه میانرشتهایهای اندیشه و دانش قرآنی بر مدار فرااندیشه پیشرفتشناخت و بازخوانی آیندهنگار تاریخ اندیشه و دانش تفسیری بر مدار تاریخ فکر ترقی دین شناخت (برگزینی معیار پیشینی بررسی تاریخی فکر تفسیری و ساماندهی بخش های مرجع نظریه تفسیری برگزیده) از دیگر موضوعات مورد تحقیق در این محور است.
آکوچکیان با اشاره به محور سوم این کنفرانس یعنی روششناسی تفسیر پیشرفتشناخت تصریح کرد: مفهومشناسی تازه روش تحقیق و روششناسی تفسیری پیشرفتنگر؛ سهم و دامنه نسبت روششناسی تفسیر با پارادایم و نظریه تفسیر ـ تفسیری؛ نقد مقایسهای مضمون و شاکله روششناختی عصر سنت و دوره مدرن در دو تجربه اندیشه پیشرفت در غرب و اندیشه دینشناخت پیشرفت در جهان اسلام؛ فرآیند و سازوکار پژوهش تفسیری پیشرفتنگر؛ چیستی ساختاری فلسفه روش تحقیق پیشرفتنگر در اندیشه و دانش تفسیری؛ رویکردها و گرایشهای تفسیری و الگوهای روششناختی پشتیبان آن در عیار روششناسی تفسیر ـ تفسیری پیشرفتنگر از جمله موضوعات مورد بحث در این عرصه است.