آنچه بر آستان قدس طی ۳ سال اخیر گذشت

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، تولیت آستان قدس رضوی، شامگاه گذشته، 12 اسفندماه، در خصوص عملکرد سه ساله آستان قدس رضوی در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما از حرم مطهر رضوی با بیان اینکه موضوع زیارت در فرهنگ دینی ما میل قلبی پیدا کردن و به دنبال آن میل جسم و جوارح است، اظهار کرد: ائمه اطهار(ع) و امام رضا(ع) قبله‌گاه اهل دل در ایران و سراسر دنیا و همه دل‌ها متوجه این مضجع نورانی است؛ بر همین اساس هر سال به طور متوسط و طبق آخرین آمار، 27 میلیون زائر و در سال جاری نیز در حدود 30 میلیون زائر از سراسر ایران و دنیا به زیارت امام رضا(ع) می‌آیند. مقدم زائرین هم از سمت زائرینی که از فرهنگ میزبانی برخوردار هستند و هم از سمت خادمان علی‌ ابن موسی الرضا(ع) گرامی داشته می‌شود.

وی ادامه داد: همه برنامه ما در آستان قدس رضوی برای زائر محوری این است که زیارت زائر تسهیل شود. زیارت را برای زائر و زائر را از مبدأ تا مبدأ، از جایی که حرکت می‌کند تا به زیارت بیاید و تا موقعی که به محل زندگی خود بازگردد، تعریف می‌کنیم. در این میان تلاش بر این است که در مسیر زیارت، سفری خاطره‎انگیز، دل‌نشین و به دور از هرگونه دغدغه و مشکل برای او رقم بخورد؛ بر همین اساس در آستان قدس رضوی کلیه اقدامات و ارتباطات سازمانی بر این مبنا قرار داده شده است.

رئیسی افزود: در همین خصوص میقات الرضاهایی در بین راه برای زائرین ایجاد شد که بتوانند یک توقف موقت و استراحت در این مکان‌ها داشته باشند. با بررسی‎های به عمل آمده قرار بر این شد این اماکن بیشتر در جاده‌هایی که شلوغی، تصادف و... دارد، احداث شود. تلاش شد با کمک و مساعدت وزارت مسکن و شهرسازی و همچنین راه و ترابری در بخش‌هایی سرمایه گذاری صورت گیرد که اموری را برای زائران تسهیل کند. به عنوان مثال جاده چناران به مشهد جاده‌ای است که باید تعریض می‌شد اما به اقتصادی بودن این کار توجه نکردیم و بیشتر به امر تسهیل در امر زائران توجه شد.

پیشرفت 65 درصدی زائر شهر مشهد
تولیت آستان قدس رضوی در ادامه با بیان اینکه ابتدا زائرین کم‌درآمد و نیازمند مورد توجه قرار می‌گیرند، افزود: تلاش شد با توجه به وجود مراکز اسکان زائر در مشهد و البته مدنظر قرار گرفتن کمبودهای موجود، زائرشهر در شهر مشهد کلید خورد و فاز نخست آن بعد از یک سال به بهره‌برداری رسید. 65 درصد فاز دوم آن نیز به اتمام رسیده که ظرف چند ماه آینده به بهره‌برداری می‌رسد. روزانه 5 الی 6 هزار زائر می‌توانند در هر روز در این زائرشهر اسکان داده شوند و تا 20 هزار نفر نیز تکمیل ظرفیت دارد. همچنین فاز اول زائرسرا نیز در حال بهره‌برداری و 85 درصد از فاز دوم آن هم به اتمام رسیده است. در این میان خدمات دیگری از جمله دارالشفا نیز پیش‌بینی شده که هم همسایگان و هم زائرین بتوانند از این خدمات بهره‌مند شوند.

وی بیان کرد: نزدیک به 50 تغییر در کالبد حرم‎مطهر رضوی برای تردد و حضور زائرین در حرم مطهر رضوی داده شد که زیارت زائرین تسهیل داده شود چرا که مسئله زائر محوری از مسائل جدی است که ما بر آن تاکید داریم که این موضوع شامل اسکان، تغذیه و... برای زائرین می‌شود. در این میان مردم با هر ثروت و مکنتی، خواهان غذای تبرکی امام رضا(ع) هستند؛ در همین خصوص در برخی ایام 4 تا 5 برابر اطعام حرم رضوی افزایش می‌یافت.

افزایش دو برابری نذورات در سال‌های اخیر
رئیسی گفت: در گذشته این اطعام تنها شامل وعده ناهار می‌شد که وعده صبحانه و شام نیز به آن افزوده شد. اطعام عموماً به ‌طور متوسط سه برابر شده است اما برخی تصور نکنند مبلغی که برای اطعام گرفته می‌شود از برخی فعالیت‌های اقتصادی است. این مورد نذر خود مردم است و نذوراتی که مردم می‌دهند بیش از این میزان است و به این دلیل که مشاهده می‌کنند، اطعام افزایش یافته، نذورات را بیشتر می‌کنند و در سال‌های اخیر نذورات تا دو برابر نیز افزایش پیدا کرده است.

تولیت آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: در بحث موقوفات نیز موضوع به همین صورت است. در سال 94، آستان قدس رضوی از 4 رقبه وقفی برخوردار بود اما امروز شاهد بالغ بر 80 مورد وقفی هستیم. موقوفات بیش از 10 برابر افزایش یافته است. بر این عقیده هستیم خدماتی که به مردم ارائه می‌شود، اماکنی که متعلق به امام رضا(ع) است و در اختیار زائرین قرار داده می‌‍شود، این رغبت را در مردم ایجاد می‌کند که در موقوفات سهم بیشتری داشته باشند و شاید این موضوع به دلیل تغییر رویکردها نیز باشد.

وی با بیان اینکه سعی بر آن بود از اقداماتی که موجب هزینه اجتماعی می‌شد، پرهیز شود و سیاست این بود در جهت افزایش سرمایه اجتماعی تلاش کنیم، بیان کرد: به همین دلیل تلاش شد به برخی سرمایه‌گذاری‌هایی که برای آستان قدس رضوی هزینه‌ساز است، ورود نکنیم ضمن اینکه اینگونه فعالیت‌ها صرفه اقتصادی دارد اما تلاش شد در حوزه‌هایی سرمایه‌گذاری شود که سرمایه اجتماعی به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال در موضوع دارو تلاش شد مشکل بیماران هموفویلی در کشور حل شود و در حال حاضر در حدود 45 درصد داروی بیماری هموفیلی توسط شرکت‌های دارویی آستان قدس رضوی تامین می‌شود و طی چند ماه اخیر صددرصد این داروها تامین شد.

رئیسی گفت: در زمینه زیارت اولی‌ها نیز باید گفت از عید فطر سال 95 که این طرح آغاز شد تا به امروز در حدود یک میلیون نفر زیارت اولی به زیارت آمده‌اند و وسیله نقل، انتقال، تغذیه این زائرین با همکاری نهادها و بخش‌های مختلف تسهیل شد. اسکان این زیارت اولی‌ها در گذشته در اختیار مراکز دیگر بود و با آماده‌سازی اماکنی مانند زائرشهر و... برای اسکان، این امر در حال توسط آستان قدس رضوی سامان‌دهی می‌شود.

تلاش برای توسعه مفهوم «خدمت، خادم و مخدوم»
تولیت آستان قدس رضوی در خصوص وضعیت خدام نیز بیان کرد: در ارتباط با خدام باید گفت از ابتدا بر توسعه مفهوم «خدمت، خادم و مخدوم» تلاش شد. به این معنا که خدمت، خادم و مخدوم تنها به حرم مطهر رضوی ختم نمی‌شود بلکه این خدمت می‌تواند به وسعت همه ایران اسلامی صورت پذیرد و خادمان نیز با توجه به حرفه و فنی که دارند می‌توانند در جای جای کشور به نیازمندان خدمت کنند. با این رویکرد سایتی تعریف شد و امروز بیش از 200 هزار نفر در این سایت نام‌نویسی کرده‌اند و با توجه به حرفه‌ای که دارند، برایشان برنامه‌ریزی صورت می‌گیرد. بر همین اساس این افراد در سال 10 روز را در حرم‌مطهر رضوی به خدمت می‌پردازند و بقیه ایام که در حدود 30 تا 35 روز است را در استان و شهر خود به خدمت می‌پردازند.

وی با بیان اینکه در این رابطه حدود 50 خدمت تعریف شده است که خادمان می‌توانند با حرفه‌های مختلف در این خدمات خدمت‌گذار باشند، اضافه کرد: همکاری در حوزه سلامت، امدادی، مشورتی و... از جمله این همکاری‌هاست. همه افراد می‌توانند با نگاه و سلایق گوناگون، عشق خود را به امام رضا(ع) ابراز و گره از کار مردم باز کنند و باید گفت بسیج دومی در کشور در حال وقوع است که در راستای اهدافی که امام رضا(ع) در راستای گره‌گشایی از کار مردم تعیین کرده بودند، خواهد بود.

رئیسی در خصوص دفاتر آستان قدس رضوی در استان‌ها نیز خاطرنشان کرد: سه مأموریت مهم در راستای اهداف آستان قدس رضوی برای دفاتر استانی تعریف شده، نخست شناسایی زیارت اولی‌ها و تسهیل زیارت آن‌ها از سراسر کشور است. همچنین کمک به نیازمندان، همکاری با دیگر نهادها و دستگاه‌های فعال در حوزه کمک به نیازمندان و ماموریت فرهنگی این دفاتر و همکاری با دیگر نهادهای فعال در استان از دیگر مامویت‌های این دفاتر است. به عنوان مثال پشتیبانی از بالغ بر 2800 گروه جهادی در سراسر کشور توسط این دفاتر انجام می‌شود. باید گفت کار دفاتر استانی کار خداپسندانه‌ای بوده و با عنایت خداوند در سراسر کشور، فضای خدمت به نام آستان قدس رضوی فراهم آمده است.

ساماندهی اقتصادی از رویکردهای آستان قدس رضوی
تولیت آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: از رویکردهای ما ساماندهی اقتصادی است. در آستان قدس رضوی موقوفاتی داریم که نمی‌توان جز اداره موقوفه اقدامی را برایشان درنظر گرفت. در سال 95 که به عنوان تولیت این آستان مشغول به خدمت شدم، 14 شرکت زیان‌ده در آستان قدس رضوی وجود داشت. در سال گذشته این رقم به 10 مورد و امروز نیز و تا آخر سال جاری این رقم صفر می‌شود.

وی افزود: شرکت‌های سودده نیز تا 4 الی 5 برابر به سوددهی قبل خود رسیده‌اند. در این خصوص یک کارگر بیکار نشده و یا حقوق و یک کارگر عقب نیافته است و در سومین سال مدیریت در سازمان اقتصادی رضوی، شرایط به گونه‌ای است که با زمینه‌های ایجاد شده، سال 97 اولین سالی است که شرکت‌های آستان قدس رضوی توانستند صددرصد مبلغ بودجه‌ای تخصیص یافته شده خود را پرداخت کنند.

رئیسی با تأکید بر اینکه رویکرد ما این است که در هیچ کجا رقیب بخش خصوصی نباشیم و هرکجا بخش خصوصی فعال است، ما به کمک این بخش بیاییم، عنوان کرد: این زنجیره تولید زمینه‌ای را فراهم کرده است که 7200 فرصت شغلی به 10 هزار فرصت شغلی افزایش پیدا کند. به عنوان مثال در بخش گیاهان دارویی و کشاورزی نیز می‌توان گفت ما از گذشته مزرعه نمونه داشتیم اما نگاه کاملا متفاوت شده است؛ به این صورت که هولدینگ کشاورزی در آستان قدس مستقر شد، چهره‎های دانشگاهی با فعالیت دانش‌بنیان از دانشگاه فردوسی و دیگر دانشگاه‌ها به آستان قدس منتقل شدند و به نوعی فعالیت علمی آغاز و به نحوی کشاورزی فعالیتی دانش بنیان شد. همچنین به سراغ تولید بذر و نهال به عنوان یک کالای استراتژیک کشاورزی و در بحث دارو نیز به سراغ چند قلم داروی استراتژیک در رابطه با سرطان، ام‌اس، هموفیلی و... رفتیم.

تولیت آستان قدس رضوی در خصوص شفافیت امور آستان قدس رضوی تصریح کرد: در این خصوص در سازمان اقتصادی رضوی سامانه‌ای ایجاد شد که نسبت به قراردادها، دخل و خرج‌ها به میزانی که آن‌ها از نذورات و موقوفات بهره می‌برند. همچنین کمک‌هایی که در سازمان اقتصادی رضوی وجود دارد ،شفافیت ایجاد شده است و زمینه اطلاع‌رسانی به مردم نیز دارد و این امر منجر به افزایش اعتماد مردم به این مجموعه خواهد شد. به عنوان مثال می‌توان به موضوع مالیات اشاره کرد. تا قبل از سال 95 آستان قدس رضوی به موجب قانون و امر امام(ره) از مالیات معاف بود اما از این سال به بعد، صحبت‌هایی با مقام معظم رهبری صورت گرفت و قرار بر این شد که مالیات بر ارزش افزوده و مالیات تکلیفی داده شود. همچنین مالیات به صورت دخلی خرجی نیز در دفاتر با محاسبات لازم میان آستان قدس رضوی، وزارت اقتصاد و دارایی و همچنین دولت در حال انجام است.

رئیسی در ادامه با بیان اینکه قرار بر این بود چندین اقدام از سوی آستان قدس رضوی دنبال شود که در این میان همکاری‌های لازم از سوی دستگاه‌های مربوطه صورت نگرفت، بیان کرد: نخست موضوع بانک قرض‌الحسنه بود که سرانجامی نداشت. همچنین صندوق کمک و مساعدت برای فعالیت‌های دانش‌بنیان از دیگر فعالیت‌های این دست بود. برای پروژه مشهدمال نیز که در حدود 49درصد سهم آن مربوط به آستان قدس است، در آن زمان از سمت ما اعلام شد که مشکل مشهد کمبود واحد تجاری نیست، بلکه مشکل کمبود تخت‌های بیمارستانی برای زائرین و مجاورین است و این مکان قابلیت تبدیل به هزار تخت بیمارستانی برای مردم را دارد، اما متاسفانه از همان ابتدا از ناحیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همکاری صورت نگرفت و در حال حاضر نیز این کمبود در مشهد قابل توجه است.

وی اضافه کرد: به نظر می‌رسد در حال حاضر در مشهد با توجه به مجموعه اداری که در خراسان‌رضوی به چشم می‌خورد، زمینه همکاری بیشتری نسبت به گذشته فراهم است. به عنوان مثال آستان قدس رضوی در دو شهر از جمله سرخس و چناران موقوفاتی بیشتری دارد، همان‌طور که در این شهرستان‌ها خدماتی از جمله ساخت مدرسه و ایجاد مراکز درمانی توسط آستان قدس رضوی ایجاد شد و همه این خدمات در جهت خدمت به دولت است.

تولیت آستان قدس رضوی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: در شان مشهدالرضا(ع) نیست که در محضر امام رئوف و زائرینی که به زیارت می‌آیند، شاهد باشیم که کسی در حاشیه شهر نمی‌گوییم فقیر اما گرسنه باشد، می‌توان کاری کرد که گرسنه‌ای در این شهر حضور نداشته باشد و این موضوع توسط آستان قدس رضوی و بخش‌های خیریه‌ای در مشهد انجام می‌شود و در این خصوص نشست‌هایی با بخش‌های امدادی صورت گرفته است تا این موضوع تحقق بیشتری داشته باشد.

رئیسی خاطرنشان کرد: در بحث مستضعفین نیز باید کمک‌های مستقیمی داشته باشیم اما در آستان قدس رضوی مستمری بگیر نداریم و بیشتر بر روی بحث توانمندسازی تمرکز داریم، در همین خصوص در برخی نقاط مشهد و استان‌های مجاور بیش از 300 مورد لایروبی قنوات و آبخیزداری با مساعدت مردم به انجام می‎رسد و خود زمینهای را برای اشتغال فراهم می‌کند.

وی اضافه کرد: وام‌های قرض‌الحسنه‌‌ای که توسط بانک‌های مربوطه به انجام می‌رسد، در بحث امداد مستضعفین نیز فعالیت‌های زیادی در کشور و در مشهد انجام شده است و همکاری با بخش خای امدادی و خیری می تواند راه را باز کند که مساعدهای بیشتری از سوی آستان قدس رضوی در این خصوص صورت گیرد.

تولیت آستان قدس رضوی در خصوص فعالیت‌های فرهنگی آستان قدس رضوی عنوان کرد: فعالیت فرهنگی در درون حرم‌مطهر رضوی است و در این خصوص فعالیت‌های تبلیغی و فرهنگی در حدود 4 تا 5 برابر در درون حرم افزایش یافته است. همچنین در بحث کیفی نیز تلاش شده بر کیفیت مواردی از جمله پاسخگویی به سوالات شرعی، حلقه‌های معرفتی، آموزش‌های قرآنی، نشست‌های شعر رضوی در مشهد و همچنین در کشور افزوده شود.

افزایش یک میلیون مترمربع بر فضای فرهنگی در مشهد
رئیسی خاطرنشان کرد: در طی این سه سال، در مشهد یک میلیون مترمربع بر فضای فرهنگی افزوده شده است. زائرین در روزهایی که در مشهد حضور دارند، بخشی از وقت خود را به زیارت می پردازند اما بخش دیگر وقت خود را می‌توانند به موضوع بهره‌مندی از فضای فرهنگی ایجاد شده در مشهد سپری کنند. در این خصوص اردوگاه‌های فرهنگی در باغات، زمین‌ها و اماکن ایجاد شده است، مانند اردوگاه امام رضا(ع) در باغ بیلدر در نظر گرفته و به عنوان یک پایگاه معرفتی و تربیتی برای پسران، همچنین پایگاه معرفتی و تربیتی در اردوگاه باغ خاتون برای بانوان ایجاد شد.

تولیت آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: در طی این مدت، یک مجتمع دانشجویی ایجاد شد که 400 نفر تا 1000 نفر از دانشجویان بتوانند در این فضا مستقر شوند. این مجتمع فضای خوب و زمینه کار فرهنگی ارزشمندی دارد. یکی از فعالیت‌های دفاتر نمایندگی آستان قدس رضوی در استان‌ها انجام کار فرهنگی است. همچنین در بحث فعالیت قرآنی، مهدالرضاها در 31 استان کشور فعال شدند. موسسه آفرینش‎های هنری آستان قدس رضوی از دیگر مراکزی است که در حوزه فعالیت‌های هنری ورود پیدا کرده‌اند و مستندسازان و فیلم‌سازان نیز با این موسسه در ارتباط هستند. همچنین ما 20 هزار خادم یار فرهنگی داریم و باید گفت در این حوزه زمینه برای کار بسیار است.

وی اضافه کرد: همچنین ایجاد مراکز مشاوره از دیگر خدمات این حوزه است که به نام امام‌رضا(ع) فعال شده است. با بررسی‌های صورت گرفته، مشاوره‌هایی که به نام امام رضا(ع) و آستان قدس رضوی صورت می‌گیرد بسیار سریع‌تر و با کیفیت‌تر بیشتر صورت می‌گیرد.

مشهد، جایگاه و باشگاه فکری برای اندیشمندان
رئیسی تصریح کرد: همچنین دانشگاه علوم رضوی تا امسال برای آقایان بود و در سال جاری پردیس خواهران نیز فعال شد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت، دانشگاه امام رضا(ع) نیز ازد یگر ظرفیت‌های مطلوب ما در مشهد است. در مشهد باید شاهد بین‌المللی شدن رویکردها باشیم. مشهد می ‌تواند مرجعیت علمی پیدا کند. در مشهد زمینه‌های بالفعل و بالقوه خوبی وجود دارد و می‌توان جایگاه و باشگاه فکری برای اندیشمندان باشد.

تولیت آستان قدس رضوی اظهار کرد: در ارتباط با نخبگان، چهره‌های فعال در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ظرفیت‌سازی‌های لازم صورت گرفته است، اما به نقطه ایده‌آل خود نرسیده‌ایم. در این خصوص و از ابتدا یک بانک ایده‌ها فعال شد، سعی بر آن بود چهره‌های نخبه‌ای که به ما مراجعه می‌کنند و یا شناسایی می‌شوند، در حوزه اقتصادی، صنعت، کشاورزی و... در حیطه کاری خود توسط آستان قدس رضوی فعال شوند. به عنوان مثال یکی از این نوع فعالیت‌ها، شهرک علم است. در این خصوص فعالیت‌های نرم‌افزاری این شرکت در حال انجام و بیش از ده کارگروه آن نیز فعال شده است. با فعال شدن این ده کارگروه، در ادامه فراخوان جذب نخبگان و فعالیت‌‎های دانش‌بنیانی که در کشور می‌تواند گره‌گشای مشکلات باشد، به انجام برسد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: نام امام‌رضا(ع) و آستان قدس رضوی بسیار ظرفیت دارد و این نام برای همگان پرجاذبه است. همچنین در حوزه فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی باز هم ظرفیت وجود دارد.

انتهای پیام