از جای خالی اصحاب رسانه تا لزوم ارتقای فرهنگ مطالعه
گروه فرهنگی ــ به بهانه ارتقای سطح مطالعاتی عموم مردم، طرح ملی «کتابخانه‌گردی» به عنوان یکی از راهکارهای پیشنهادی در نظر گرفته شده است. در این میان خانواده‌ها باید پابه‌کارتر از همیشه باشند و فرزندان خود را هدایت کنند، اما حضور افراد تأثیرگذار همچون هنرمندان، مسئولان سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در کتابخانه‌ها هم بی‌تأثیر نیست.
به بهانه ارتقای سطح مطالعاتی عموم مردم؛ طرح ملی «کتابخانه‌گردی» به عنوان یکی از راهکارهای پیشنهادی در این راستا در نظر گرفته شده است. در این میان خانواده‌ها باید پابه‌کارتر از همیشه باشند و فرزندان خود را هدایت کنند، اما حضور افراد تأثیرگذار همچون هنرمندان، مسئولان سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در کتابخانه‌ها هم بی‌تأثیر نیست.
روز گذشته، 18 اسفندماه کتابخانه عمومی شماره یک اراک به عنوان کتابخانه منتخب برای بازدید مسئولان، نویسندگان، شعرا و عموم مردم انتخاب شده بود. بازدیدها ساعت 9 صبح با حضور مجید طبیب‌زاده، معاون فرهنگی و هنری اداره کل ارشاد استان، آغاز شد. خبرنگار و عکاس خبرگزاری ایکنا تنها حاضران رسانه‌ای در کتابخانه بودند. گویا حضور رسانه‌ها به حضور افراد شاخص پیوند خورده است. حضور مسئولان نیز تا حدود ساعت 13 که مجموعه خبرگزاری در کتابخانه حاضر بودند در حد روابط عمومی و معاونان باقی ماند و خبری از مدیران کل نبود.
مجید طبیب‌زاده، معاون فرهنگی و هنری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی، در حاشیه بازدید از کتابخانه عمومی شماره یک اراک، در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا، گفت: امروز روز کتابخانه‌گردی و یکی از مناسبت‌های خوب مرتبط با کتاب و کتابخوانی است. روزهایی همچون روز کتاب و کتابخوانی و برپایی نمایشگاه‌های کتاب وجود دارد که بهره‌گیری از این روزها بر ارتقای فرهنگ مطالعاتی می‌افزاید.
تمام اهداف پیرو ترویج فرهنگ کتابخوانی است
وی تصریح کرد: رسالت مشترکی بین ارشاد اسلامی و اداره‌کل کتابخانه‌ها مبتنی بر توسعه فرهنگ مطالعاتی وجود دارد، فعالیت بین این دو مجموعه هم‌پوشانی داشته و تمام اهداف پیرو ترویج فرهنگ کتابخوانی است. هر ساله ارشاد اسلامی در راستای حمایت از نویسندگان و ناشران کتاب‌هایی را خریداری می‌کند، توزیع محصولات فرهنگی در حوزه کتاب از دیگر اقدامات انجام‌شده است. بخشی از محل خرید و سهمیه خریدی که وزارت‌خانه فرهنگ و ارشاد اسلامی به اداره‌کل تخصیص می‌دهد به نهاد کتابخانه‌های عمومی تخصیص می‌دهد.
طبیب‌زاده با اشاره به اینکه کتابخانه‌های عمومی در تعامل با مردم پیش‌قراول هستند، اضافه کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه‌هایی همچون اجرای دوستان کتاب، روستای دوستدار کتاب، کتاب ایران، جام باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان و دوشنبه‌های کتابخوانی در مهد‌کودک‌ها را در دستور کار دارد.
اوضاع فعلی شایسته فرهنگ مردم ایران نیست
وی ادامه داد: عناوین طرح‌ریزی‌شده نشان از سیر نزولی گروه سنی دارد، سیر نزولی سن افراد کتابخوان حاکی از آن است که باید فرهنگ مطالعاتی از سن نوجوان و جوان به سنین کودکی و بین عامه مردم هدایت شود، بی شک اگر کودک از سنین پایین علاقمند به کتاب و کتابخوانی شود برای سن نوجوانی و جوانی با مشکل مطالعاتی در حوزه عمومی مواجه نیستیم. مشکل اصلی دور بودن مردم از مطالعه است و این اوضاع شایسته فرهنگ مردم ایران نیست.
به گفته طبیب‌زاده مردم کتاب نمی‌خوانند و این واقعیتی است که باید پذیرفت، زیرساخت‌ها برای توسعه فرهنگ مطالعاتی با ترویج و توسعه کتابخانه‌ها آماده است، وضعیت کتاب در کشور با حضور مؤلفان و مترجمان در کشور خوب است، خوشبختانه تولید محتوا در حوزه کتاب در حال رخ دادن است. اوضاع کشور در حوزه ترویج فرهنگ مطالعه رو به صعود است و نرخ مطالعات در کشور کم نشده است بلکه افزایش محسوسی داشته است، اما در مقایسه با آنچه باید باشد پایین هستیم.
وی با اشاره به اینکه گروه‌های مرجع می‌توانند مردم را به مطالعه در زمینه‌های مختلف ترغیب کنند، اظهار کرد: بی‌شک حضور گروه‌های مرجع و تأثیرگذار منجر به رشد فرهنگ مطالعاتی می‌شود، گروه‌هایی مثل اساتید دانشگاه و معلمان از افراد تأثیرگذاری هستند که باید حضور داشته باشند.
اهدای 9 هزار جلد کتاب به کتابخانه‌های عمومی استان مرکزی
معصومه خاکی، کارشناس منابع اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان مرکزی هم گفت: در سال جاری حدود 9 هزار جلد کتاب به کتابخانه‌های عمومی استان اهدا شده است، همچنین در حوزه خرید و حمایت از نویسندگان بومی 19 جلد کتاب در 700 نسخه از نویسندگان بومی استان خریداری و بین کتابخانه‌های عمومی استان توزیع شده است.
وی ادامه داد: رقم مالی در حوزه خرید کتاب برای کتابخانه‌های عمومی بالغ بر 50 میلیون تومان است و کتاب‌های خریداری‌شده در این بخش بالغ بر 3500 نسخه کتاب است که با هزینه‌کرد انجمن شهرستان‌ها خریداری شده است. 8 هزار جلد کتاب از سوی نهاد کتابخانه‌های عممی استان به دستگاه‌ها، سازمان‌ها و مدارس اهدا شده است. نزدیک به دو سال است که خرید کتاب با موضوع جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی و موضوعات مشابه در این زمینه در دستور کار قرار دارد که در این زمینه امسال یک‌هزار و هفت نسخه کتاب خریداری شده است.
لزوم مخاطب‌شناسی در تهیه کتب کتابخانه‌ها
خاکی درخصوص مخاطب‌شناسی و ارتباط آن با خرید کتاب نیز اظهار کرد: خرید و تهیه منابع در نهاد کتابخانه‌ها به دو شیوه سنتی و انتخاب کتاب بسته به نظر کتابدار انجام می‌شود. شیوه سنتی خرید و انتخاب کتاب در تهران انجام می‌شد و با توجه به امانت کتاب‌ها و تعدد فراوانی آنان نیازسنجی و کتب خریداری می‌شد، این شیوه کماکان در حال انجام است و در طول سال سهمیه‌ای را برای کتابخانه‌ها متناسب با درجه تعیین می‌شود. در شیوه دوم(انتخاب کتاب از سوی کتابدار) لیستی در اختیار کتابدار قرار می‌گیرد و طبق نیاز کتب اعلام شده و نهاد طبق نیاز کتاب را خریداری و ارسال می‌کند. نظر نهاد کتابخانه‌ها بر شیوه دوم است؛ چراکه کتابداران در خط مقدم مراجعان قرار دارند و می‌توانند مخاطب‌شناسی و نیازسنجی را بهتر انجام دهند.
وی با بیان اینکه براساس آمار سامانه سامان، نوجوانان به کتاب‌های داستان با موضوعات هیجانی بیشتر علاقه نشان می‌دهند، گفت: بیشترین آمار و حجم کتاب کتابخانه‌های عمومی به کتب دینی در موضوعات مختلف، تاریخ، جغرافیا، ادبیات اختصاص دارد. بیشترین چاپ در کشور نیز در حوزه مذهب و تاریخ به ویژه تاریخ معاصر و دفاع وجود دارد. کتاب در حوزه زبان و زبان‌شناسی کم تألیف، کم ترجمه و کم منتشر می‌شود؛ از این‌رو تعدد کتاب در این زمینه کم است اما چون مراجعه کنندگان کتب دینی و تاریخ بیشتر است چاپ و توزیع کتاب نیز در این زمینه از فراوانی بیشتری برخوردار است.
انتهای پیام
