ادبیات عرفانی، بهار را نفحه‌ای الهی می‌داند
گروه فرهنگی- عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان گفت: در ادبیات عرفانی، بهار از نفحات الهی است که از عرش به جانب روح انسان مؤمن وزیدن می‌گیرد و باعث تجدید حیات معنوی او می‌شود.
علی‌اصغر باباصفری در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان با بیان اینکه بهار بازتاب گسترده‌ای در ادبیات فارسی دارد، اظهار کرد: بهار آغاز فعالیت طبیعت و رویش گیاهان بوده و به معنای ایجاد و به وجود آوردن است. در ادبیات فارسی، نگاه شعرای عارف به بهار با نگاه سایرین متفاوت است، مثلا اغلب شعرای درباری مقدمه قصاید خود را که اصطلاحا به آن تشبیب گفته می‌شود، به وصف بهار اختصاص داده و بعد از آن به مدح ممدوح خود گریز زده و اهدافی را که از مدح و ستایش در نظر داشتند، دنبال کرده‌اند.
وی افزود: شعرای عارف بینش و استنباط عرفانی از بهار دارند، مثلا در حدیثی از پیامبر(ص) آمده است:«باد بهار را غنیمت شمارید، پس همان کاری که با درختان می‌کند، با بدن‌های شما نیز همان کار را انجام می‌دهد». مولانا در مثنوی به این حدیث اشاره کرده و از رویش گل‌ها و گیاهان و آغاز حیات طبیعت، تجدید حیات انسان را تعبیر می‌کند.
شعرای عارف، بهار را شادمانی روح و تجدید حیات انسان می‌دانند
عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان ادامه داد: شعرای عارف معتقدند که بهار روح انسان را به اهتزاز در‌آورده که این اهتزاز روح، شادمانی روح را به همراه دارد و از نفحات الهی است که از عرش به جانب روح انسان مؤمن وزیدن می‌گیرد و باعث تجدید حیات او می‌شود، در واقع به انسان حیاتی نو می‌دهد که در ادبیات عرفانی، از این مضمون بسیار بهره برده شده است؛ علاوه بر این، دستمایه خلق بسیاری از مضامین ادبی در حوزه ادبیات فارسی بوده و شعرا را واداشته تا بر اساس ذوق و سلیقه خود به موضوع بهار بپردازند.
باباصفری با بیان اینکه در ادبیات فارسی نگاه تلفیقی نیز به فصل بهار وجود دارد، گفت: شعر حافظ و برخی از شاعران دیگر در این خصوص تلفیقی از عرفان، عشق و نگاه طبیعی صرف است. نگاه طبیعی صرف در شعر منوچهری دامغانی دیده می‌شود و نگاه عرفانی را می‌توان از قرن ششم به بعد، به خصوص در قرون هفتم، هشتم و نهم شاهد بود.
وی تصریح کرد: تقارن عید نوروز با فصل بهار نشان از درایت و هوش ایرانیان باستان دارد. ایرانیان باستان در بین ملل مختلف، آغاز سال نو را با تجدید حیات طبیعت یکی کرده‌اند. تعطیلات کریسمس در ماه ژانویه و در اوج سرمای زمستان قرار دارد، ولی از زیرکی ایرانیان باستان بوده است که آغاز سال نو را با تجدید حیاط طبیعت همزمان کرده‌اند و این موضوع فقط مختص ایرانیان و کشورهایی نظیر افغانستان، تاجیکستان، آذربایجان و ترکیه است که اصطلاحا در حوزه نوروز قرار دارند و آن را جشن می‌گیرند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه شعر معاصر به طور طبیعی ادامه‌دهنده شعر کلاسیک است، خاطرنشان کرد: نگاه شاعران معاصر به بهار نیز به دیدگاه و بینش آنها برمی‌گردد، مثلا اگر بینش سیاسی داشته باشند، بر همان اساس به بهار نگریسته و مضامین و موضوعات ادبی را خلق می‌کنند.
انتهای پیام
