«لیلة‌الرغائب» شب آرزوها نیست!

به گزارش ایکنا از قزوین، «رجب» ماه خداست؛ ماه پر برکتی که اعمال بسیاری برای آن ذکر شده است.
در اهمیت این ماه پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه فرمود: هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، مستوجب خشنودی خدا می‌شود و غضب الهی از او دور و دری از درهای جهنم بر روی او بسته می‌شود.
در حقیقت اعمال ماه‌های رجب و شعبان، جهت آماده ساختن روح برای شرکت در میهمانی ماه مبارک رمضان است تا در راستای درک عظمت ماه رمضان از قبل خود را آماده كنيم.
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله فرمود: ماه رجب، ماه استغفار امت من است، پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است.
«لیلة الرغائب»، شب پاداش فراوان
ازجمله شب‌های بزرگ و با عظمت ماه رجب، شب جمعه اول این ماه است که به «لیلة الرغائب» معروف است و اعمال مخصوصی در این شب ذکر شده که به‌واسطه آن اعمال برکات و پاداش فراوان بر انسان سرازیر می‌شود و در این شب ملائک بر زمین نزول می‌کنند.
شبی بسیار با عظمت که در آن عطاها و مواهب فراوان به دست می‌آید و احیاء و بیداری و نیایش در آن فضیلت ویژه دارد و موجب دست‌یابی به عطایای ارزشمند پروردگار است.
لیلةالرغائب شبی است که خداوند خواسته تا بندگانش با «میل و رغبت» به عبادتش شتاب کرده و ساعتی را به اقامه نماز و استغفار و مناجات با پروردگارشان به سر آورند و بخشش و رحمت و مغفرت او را طلب کنند. در حقیقت لیله الرغائب قرار گرفتن در موج سینوسی خوف‌ورجاست.
در سال‌های اخیر در مورد معنای شب پرفیض «لیلة‌الرغائب» که اولین شب جمعه ماه رجب است، به‌اشتباه تعبیر «شب ‌آرزوها» را به کار می‌برند این در حالی است که موضوع «لیلة الرغائب» ارتباطی با «آرزو» و «آرزو کردن» ندارد و اساساً در ادبیات دینی، مؤمنان همواره در آیات و روایات مختلف، از داشتن آرزوهای دور و دراز، منع شده و «طول الأمل» همواره مذموم شمرده شده و آنچه به‌جای آن مطرح است، موضوعیت امید و رجاء به رحمت الهی در عین اعتقاد به خوف از عذاب او است.
در بررسی لغوی معنای لیلة الرغائب می‌بینیم که «رغائب» جمع مکسر «رغیبة» است که در زبان عربی دو معنا را افاده می‌کند:
۱- چیزی که مورد میل و رغبت انسان است. [کتاب العین، ج ۴، ص ۴۱۳]
۲- بخششی که فراوان باشد. [جمهرة اللغة، ج ۱، ص ۳۲۰]
همان‌طور که دیدیم هیچ‌یک از این دو معنا، ارتباطی با «آرزو کردن» ندارد و موضوع این معانی مربوط به فلسفه و هدف خلقت جن و انس، عبادت خدا است لذا عنوان «شب آرزوها» یک اشتباه لغوی در ترجمه لیله الرغائب شده است و طول آرزوهای دنیوی و دل‌خوشی‌های زودگذر ما را از اصل خود دور می‌کند.
اعمال لیله‌الرغائب چیست؟
در اعمال شب و روز آن یعنی روز پنجشنبه اول ماه رجب چنین آمده است:
از رسول خدا صلی‌الله علیه و آله و سلم روایت شده است که فرمود: از نخستین شب جمعه ماه رجب غافل نشوید زیرا ملائکه و فرشتگان خداوند به آن شب، لیله الرغائب می‌گویند و علت نام‌گذاری این است که چون یک سوم از شب می‌گذرد تمامی فرشتگانی که در آسمان‌ها و زمین هستند، در کعبه و اطراف آن جمع می‌شوند در این هنگام خداوند آنان را مورد خطاب خویش قرار می‌دهد و می‌فرماید: «ای فرشتگان من! هر چه می‌خواهید از من بخواهید»
فرشتگان عرض می‌کنند: «خداوندا! خواسته ما از تو این است که گناهان کسانی را که در ماه رجب روزه می‌گیرند، ببخشایی و آنان را مورد آمرزش خویش قرار دهی.»
خداوند تبارک‌وتعالی می‌فرماید: «این کار را انجام دادم.»
شایسته است کسی که این حدیث را می‌شنود، در لیلة الرغائب بر فرشتگان زیاد سلام و درود بفرستد تا تکلیفی را که آیه تحیت بر عهده ما گذاشته که (و إذا حییتم بتحیّة فحیّوا بأحسن منها او ردوها)؛ «هرگاه به شما تحیّت گویند، پاسـخ آن را بهتر از آن بدهید، یا (لااقل) به همان‌گونه پاسـخ گویید.» ادا کرده باشد.
در اعمال لیلة الرغائب، روزه بسیار سفارش شده است، همچنین ذکر شده چون شب جمعه شد مابین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز اقامه شود که هر دو رکعت به یک سلام ختم می‌شود و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره قدر، دوازده مرتبه سوره توحید خوانده شود.
و چون دوازده رکعت به اتمام رسید، هفتاد بار ذکر «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ» گفته شود.
پس‌ازآن در سجده هفتاد بار ذکر «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکةِ وَ الرُّوحِ» گفته شود. سپس از سر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر «رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّک أَنْتَ الْعَلِی الْأَعْظَم» گفته شود.
در اینجا می‌توان حاجت خود را از خدای متعال درخواست نمود. ان‌شاء‌الله به استجابت می‌رسد.
پیامبر خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم در اهمیت این نماز فرمودند: «سوگند به خدایی که جان من در دست اوست، هر مرد و زنی که این نماز را به‌جا آورد، خداوند گناهانش را می‌بخشد هرچند به‌اندازه کف دریا و شمار ریگ‌ها و هم وزن کوه‌ها و به تعداد برگ درختان باشد و در قیامت هفت‌صد نفر از خویشانش را که سزاوار آتش دوزخند شفاعت کند و در شب اول قبر خداوند پاداش این نماز را به بهترین شکل و با صورتی خندان و زبانی شیوا نزدش می‌فرستد و او می‌گوید: «دوست من! محبوبم! بشارت باد بر تو که از تمام رنج‌ها و سختی‌ها رهایی یافتی.»
او سـؤال می‌کند: «تو کیستی؟ که تاکنون شخصی به زیبایی تو ندیده‌ام و بویی به خوش بویی تو به مشامم نرسیده است!»
او پاسـخ می‌دهد: «من ثواب و پاداش همان نمازی هستم که تو در فلان شب و فلان ماه خواندی. من در شب اول قبرت کنارت آمدم تا حق تو را به‌جای آورم و در تنهایی مونست باشم و ترس و وحشتت را از بین ببرم و آنگاه که در صور دمیده می‌شود و قیامت بر پا می‌گردد، بر سرت سایه می‌افکنم و تو به تمامی خیرهایی که از جانب مولایت هست، می‌رسی».
ما را نیز در این شب با عظمت «شب رحمان و رحیم» و «جوانمردی و کرامت» از دعای خیر خود بی‌نصیب نگذارید.

گردآورنده: رقیه ملاحسنی

انتهای پیام