چالش‌های کارآفرینی اسلامی – قرآنی در ایران/ کشورهای غیرمسلمان توجه بیشتری به کارآفرینی اسلامی دارند
گروه اقتصاد ــ حبیبی با اشاره به ظرفیت‌هایی که در زمینه کارآفرینی اسلامی و قرآنی در کشور وجود دارد، بیان کرد: رکود تورمی شدید، تحریم‌های بین‌المللی، زیرساخت‌های نامناسب در زمینه اینترنت، فضای کسب‌وکار نامناسب، رقابت بخش‌های دولتی و خصولتی با بخش خصوصی واقعی، بوروکراسی اداری در زمینه مجوزها و عدم مهارت نیروی کار از جمله موانع جدی کارآفرینی هستند.
غلامرضا حبیبی، مدیر مرکز مشاوره، اطلاع‌رسانی و خدمات کارآفرینی فرزان، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره وضعیت استارت‌آپ‌ها در کشور، مزایای استارت‌آپ‌ها و همچنین نکاتی درباره کارآفرینی اسلامی و قرآنی پرداخت و اظهار کرد: حرکت ارزشمندی در کشور برای شکل‌گیری استارت‌آپ‌ها به وجود آمده است و دانش‌آموختگان و جوانان زیادی در این مسیر قدم گذاشته‌اند. براساس رتبه‌بندی GEM یا به عبارتی دیدبان جهانی کارآفرینی، رتبه کشورمان در زمینه کارآفرینی طی سال‌های اخیر رشد داشته است. مردم هم با نمونه‌های خوبی از استارت‌آپ‌ها در زمینه فروش کالا و خدمات از جمله حمل و نقل درون شهری آشنا می‌شوند و از آنها استفاده می‌کنند؛ اعتقاد دارم فضای رشد برای استارت‌آپ‌ها چندان مناسب نیست.
وضعیت نامطلوب ایران در حمایت از کارآفرینی
وی با اشاره به عدم فراهم شدن شرایط کارآفرینی در کشور افزود: باید گفت که در فضای مساعد، از میان 10 استارت‌آپ یا فعالیت کارآفرینانه، یک یا دو مورد از آنها به موفقیت قابل توجهی می‌رسند و بقیه کج‌دار و مریز به حرکت ادامه می‌دهند یا متأسفانه متوقف و ورشکست می‌شوند. در صورتی که الان به دلایل متعدد، فضای کسب‌وکار برای شرکت‌ها و کارآفرینان ایرانی و از جمله استارت‌آپ‌ها مساعد نمی‌باشد. همین استارت‌آپ‌ها اگر موفق شوند تبدیل به شرکت‌هایی دارای بازدهی خواهند شد که باید در این فضا به مسیر خود ادامه دهند. لذا تحلیل وضعیت استارت‌آپ‌ها در کشور شباهت زیادی با وضعیت کلی کارآفرینی و کسب‌وکار و تولید دارد.
حبیبی بیان کرد: فضای کسب‌وکار شامل مؤلفه‌های 9 یا 10 گانه‌ای است که از کنترل کارآفرین خارج است. این شاخص‌ها بیانگر میزان سهولت کسب‌وکار هستند. سالانه بانک جهانی، طی گزارشی با عنوان Doing Business، رتبه کشورها را اعلام می‌کند. طی سال‌های اخیر، رتبه فضای کسب‌وکار ایران در میان کشورهای جهان بین 120 تا 140 نوسان کرده است و هیچ گاه حتی دو رقمی هم نبوده است. بنابراین این وضعیت به هیچ وجه مطلوب نیست.
تبعات رکود تورمی برای فعالیت استارت‌آپ‌ها
مدیر مرکز کارآفرینی فرزان یادآور شد: از سوی دیگر استارت‌آپ‌ها شرکت‌های نوپایی هستند که بسیاری از آنها در بستر فناوری‌های نوین به ویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات مشغول رشد و بالندگی هستند. فضای اینترنت کشور برای فعالیت استارت‌آپ‌ها همچنان از ثبات لازم برخوردار نیست و تصمیمات خلق‌الساعه می‌تواند بر روی آنها تأثیر بگذارد. هزینه اینترنت به صورت نسبی در کشور ما بالاتر و کیفیت و سرعت آن کمتر است.
وی به مهمترین موانع کارآفرینی در ایران اشاره کرد و گفت: به طور کلی، مواردی مثل رکود تورمی شدید، تحریم‌های بین‌المللی، زیرساخت‌های نامناسب در زمینه اینترنت، فضای کسب‌وکار نامناسب، رقابت بخش‌های دولتی و خصولتی با بخش خصوصی واقعی، بوروکراسی اداری در زمینه مجوزها و عدم مهارت نیروی کار از جمله موانع جدی مقابل کارآفرینی هستند. باید در نظر گرفت که با توجه به نوپا بودن، استارت‌آپ‌ها بیشتر از شرکت‌های با سابقه، از شرایط محیطی تأثیر می‌پذیرند و نیاز به حمایت بیشتری هم دارند.
برای کارآفرینی اسلامی و قرآنی فرهنگسازی لازم انجام نشده است
مدیر مرکز کارآفرینی فرزان درباره لوازم موفقیت استارت‌آپ‌ها نیز اظهار کرد: بنده آفت‌ها و موانع را عرض کردم. بدیهی است برای موفقیت، باید تدابیر عملی و مؤثر برای رفع این موانع انجام شود. همان طور که مقام معظم رهبری نیز در یکی از سخنرانی‌های خود اشاره کردند تشویق جوانانی که در عرصه تولید و کارآفرینی و سازندگی فعالیت دارند هم باید مورد توجه باشد. به عنوان یک جمع‌بندی کلی شاید بشود گفت مهمترین لازمه موفقیت استارت‌آپ‌ها و کارآفرینان، بهبود فضای کسب‌وکار است.
حبیبی درباره کارآفرینی قرآنی و اسلامی نیز بیان کرد: قطعاً یکی از مهمترین عرصه‌های کارآفرینی و خلق ارزش، به ویژه در کشورمان به عنوان یک کشور اسلامی و همین طور حدود 50 کشور مسلمان دیگر، کارآفرینی اسلامی و قرآنی است. متأسفانه علاوه بر مشکلاتی که قبلاً عرض کردم، حوزه کارآفرینی اسلامی قرآنی با چالش‌های دیگری هم روبه‌روست؛ از جمله اینکه کمتر به آن توجه شده و فرهنگ سازی لازم انجام نشده است.
فرصت‌های گسترده برای کارآفرینی اسلامی و قرآنی
وی افزود: اپ‌های موبایل، پیام‌رسان‌های موبایل، سرویس‌های ارزش افزوده قرآنی یا VAS، تولید محتوا و نشر دیجیتال آثار، شبکه‌سازی مراکز قرآنی و دارالقران در سطوح داخلی و بین‌المللی، کالاها و خدمات قرآنی و اسلامی، بازیگونه‌سازی مفاهیم قرآنی، بازی‌های قرآنی، شبکه‌های اجتماعی، ثبت برنامه‌های روزانه دینی مثل نماز، روزه، قرائت قرآن، صدقه و ...، غذای حلال و لباس‌های اسلامی، مملو از فرصت‌های کارآفرینانه برای ایجاد استارت‌آپ‌های اسلامی است. خود ماه رمضان، آکنده از فرصت‌های کارآفرینی است. نکته جالب اینکه به این فرصت‌ها در کشورهای غیر اسلامی به میزان بیشتری توجه شده است.
مدیر مرکز کارآفرینی فرزان در پایان تصریح کرد: مثلاً اپلیکیشن موبایل Muslim Pro با 10 میلیون دانلود و 15 زبان و حجم تبلیغات زیاد، احتمالاً پردرآمدترین اَپ اسلامی است که در سنگاپور ایجاد شده و یک کشور اسلامی هم نیست. به نظر من برای موفقیت در این حوزه، شکل‌گیری اکوسیستم کارآفرینی اسلامی – قرآنی به ویژه در دانشگاه‌ها اهمیت دارد و ایجاد مراکز حمایتی مانند مرکز رشد قرآنی می‌تواند به این کار کمک چشمگیری کند.
انتهای پیام
