آئین چهارشنبه‌سوری از دیدگاه قرآن و احادیث
گروه اجتماعی - یک مشاور فقهی و شرعی در چهارمحال و بختیاری چهارشنبه‌سوری را از دیدگاه قرآن و احادیث بررسی کرد و گفت: آنچه در این آئین بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد سلب آرامش همسایگان و شهروندان است که این عمل از نظر قرآن و احادیث نکوهش شده است.
حجت‌الاسلام‌و‌‌المسلمین مجید علیزاده، مشاور فقهی و شرعی در چهارمحال و بختیاری، در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال و بختیاری، با اشاره به اینکه چهارشنبه‌سوری را از دو بُعد می‌توان بررسی کرد، گفت: بُعد اول، برگزاری این رسم برای ایجاد شادی و نشاط است که نیاز به هیچ دلیل شرعی، عقلی و عرفی ندارد.
مردم‌آزاری جنگیدن با خداست
این کارشناس مذهبی به بُعد دوم چهارشنبه سوری اشاره کرد و افزود: اما بُعد دوم این مناسبت اذیت و آزار مردم بوده که در سنت و اسلام از آن به‌عنوان فعلی ناشایست و حرام یاد شده است و شیخ کلینی در جلد دوم کتاب «اصول کافی» حدیثی قدسی را تحریر کرده که می‌فرماید:« آن کسی که بنده مومن مرا بیازارد اعلام جنگ با من می‌دهد» یعنی کسی که مردم آزاری می‌کند با خدا می‌جنگد.
این مبلغ سطح سه حوزه علمیه اظهار کرد: با این نگاه چهارشنبه‌سوری یک گناه و فعلی حرام محسوب می‌شود اما در بعد کلی بدون نگاه اسلامی و دینی مردم‌آزاری در همه فرهنگ‌ها نیز ناشایست خوانده شده است.
وی ادامه داد: چهارشنبه‌سوری دلیل و نفل معتبری ندارد؛ قرآن، سنت، عقل و اجماع(اجماع همان دلیل نقلی است که از امام معصوم به ما می‌رسد) منابع چهارگانه‌ای است که برای تأیید مناسبتی از آن استفاده می‌شود لذا بنابر دیدگاه اسلام این مناسبت نوعی خرافه و خرافه‌پرستی محسوب می‌شود. در کل ملاک درستی یک اندیشه نه تشویق و نه تبیه مردم است بلکه تنها ملاک عقل و نقل معتبر است.
این مشاور فقهی و شرعی در ادامه گفت: هر عقیده و آداب و سنتی که از گذشته به ما رسیده در صورتی قابل احترام و گرامی است که دارای دلیل عقلی و نقلی معتبر باشد که در غیر این صورت خرافه‌ای بیش نیست و عقل سلیم حکم می‌کند که از آن دوری کنیم.
خرید و فروش ترقه در نظر مراجع عظام تقلید
علیزاده با اشاره به نظرات مراجع عظام و بزرگان دین در رابطه با حکم خرید و فروش ترقه و نحسی سیزده‌بدر، گفت: مقام معظم رهبری در این باره می‌فرماید: مبنای عقلانی ندارد، آیت‌الله فاضل لنکرانی می‌فرماید: جایز نیست، آیت‌الله مرحوم بهجت می‌فرماید: مشروعیت ندارد، آیت‌الله گلپایگانی می‌فرماید: اشکال دارد، آیت‌الله سیستانی می‌فرماید: جایز نیست و آیت‌الله مکارم شیرازی می‌فرماید: این کارها شایسته مسلمانان نیست.
توصیه حضرت علی(ع) برای اجرای آداب و رسوم
وی ادامه داد: به طور کلی اسلام با سنت‌هایی که عقلانی و حسنه باشد هیچ مخالفتی ندارد و آنها را نفی نمی‌کند که در حکمت 50 کتاب نهج‌البلاغه نیز به این موضوع اشاره شده است. زمانی که حضرت علی(ع) مالک اشتر را به مصر اعزام کردند به او در رابطه با برگزاری سنت‌های آن قوم این چنین توصیه کردند:(آداب پسندیده‌ای را که بزرگان این ملت به آنها عمل کرده‌اند و ملت اسلام با آن پیوند خورده و رعیت با آن اصلاح شدند را برهم مزن و آدابی را که به سنت‌های خوب گذشته زیان وارد می‌کند را پدید نیاور.)
این کارشناس مذهبی به آیات 104 و 105 سوره مبارکه مائده که می‌فرماید: «وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَىٰ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۚ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ»، (و چون به آنها گفته شود: بیایید از حکم کتابی که خدا فرستاده و از دستور رسول او پیروی کنید، گویند: آن دینی که پدران خود را بر آن یافتیم ما را کفایت است. آیا باید از پدران خود هر چند مردمی جاهل بوده و به حق راه نیافته باشند باز پیروی کنند؟) و« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ ۖ لَا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ ۚ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»، (ای اهل ایمان، شما ایمان خود را محکم نگاه دارید، که اگر همه عالم گمراه شوند و شما به راه هدایت باشید زیانی از آنها به شما نرسد. بازگشت همه شما به سوی خداست و همه شما را به آنچه کردید آگاه می‌سازد) اشاره کرد و گفت: اگر سنتی با معیار و موازین عقلانی سازگار باشد انسان را به تفکر دعوت می‌کند تا میزان‌ها و معیارهای بی‌هدف را ملاک خود قرار ندهد و تنها چیزی را بپذیرد که عاقلانه باشد.
چهارشنبه سوری حق‌الناس است
وی در پایان با بیان اینکه چهارشنبه سوری حق‌الناس است، روایاتی را در این رابطه بیان کرد: حضرت مهدی(عج) در روایتی بیان می‌کند: «کسی حق ندارد در مال دیگری بدون اجازه او دخل و تصرف کند» که در این بحث مراد از مال همان آرامش همسایگان و شهروندان است که حق مسلم و طبیعی آنها است و مبادا ما با ترقه بازی و کارهای غیرمتعارف این آرامش را بر هم بزنیم. همچنین، پیامبر(ص) در این باره می‌فرماید: «پست‌ترین افراد کسی است که به مردم اهانت کند» که منظور از اهانت نیز در این حدیث همان ایجاد سروصدا و اذیت مردم است.
انتهای پیام
