اعتکاف راه خودسازی و خودیابی است

حجت‌الاسلام علی رهبر در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، در رابطه با اعتکاف اظهار کرد: تعبیری از اعتکاف در آیه 178 سوره بقره وجود دارد که می‌فرماید: «... وَ أَنْتُمْ عاکِفُونَ فِي الْمَساجِدِ...؛  هنگامى که در مساجد معتکفید» و یا در آیه 52 سوره انبیا آمده است: «... ما هذِهِ التَّماثيلُ الَّتي‏ أَنْتُمْ لَها عاکِفُونَ؛ این تندیس‌ها چیست که شما بدانها روى آورده و بزرگشان داشته و به خدمت آنها ایستاده‌اید؟».

وی با بیان اینکه همه انسان‌ها معتکف هستند، اما معکوف‌ها متفاوت است، ادامه داد: در همین دنیا بسیاری از انسان‌ها در حال اعتکاف هستند، آن هم نه سه روز و داخل مسجد و نه ده روز آخر ماه مبارک رمضان، بلکه در همه عمر، ولی با این تفاوت که معکوف‌شان مال، ریاست، برتری‌طلبی و یا تعصبات، خرافات، جمودات و شهوت‌گرایی است.

این عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه صنعتی اصفهان افزود: اسلام توصیه کرده که انسان در همه عمر معتکف باشد، به این معنا که در قلب جامعه و در مسیر عبور از خدمت‌رسانی به خلق، به خدا برسد. علامه شهید مطهری نیز فرمود «راه خدا از میان خلق او می‌گذرد».

رهبر خاطرنشان کرد: اعتکاف هم مانند مواقعی است که به گوشه‌ای می‌رویم تا برای خودمان خلوت کرده و عیوب خود را رفع کنیم. انسان با اعتکاف عقب می‌رود تا پرش بهتری داشته باشد. پس اسلام اعتکاف را اختراع نکرده، بلکه چارچوب‌هایی برای آن تعیین کرده و احکامی شرعی برای آن مشخص کرده است. مثلا معتکفین موظف هستند که سه روز در مسجد روزه گرفته و فقط اجازه دارند برای امور ضروری از مسجد خارج شوند تا به اصطلاح در مسجد ماندگار باشند.

وی گفت: شخص معتکف در زمان اعتکاف لازم نیست در مسجد کار خاصی انجام دهد، اما مستحب است اعمال ام‌داوود را بخواند. در واقع اعتکاف مانند یک معاینه فنی برای روح انسان است که او را برای خدمت در جامعه آماده می‌کند. اسلام رهبانیت را اختراع نکرد، بلکه اسلام اعتقاد دارد، رهبانیت امت او جهاد است.

بهترین کار فرهنگی، خودسازی است

وی با اشاره به سخنی از رسول خدا (ص) تاکید کرد: ایشان فرمودند: «رهبانیت امت من جهاد است». یعنی در واقع نقطه مقابل دیر نشینی. انسان باید روحی پارسا و وارسته پیدا کند. فرد اگر چنین ویژگی داشته باشد، آن وقت می‌تواند دیگران را بسازد. در واقع بهترین کار فرهنگی، خودسازی است. چون اگر انسان‌ها خوشان را بسازند، حتی با راه رفتن هم می‌توانند دیگران را تحت تاثیر خود قرار دهند.

اعتکاف برای خودسازی و خودیابی است

وی در خصوص هدف اعتکاف گفت: تعداد کمی از معتکفین تنها هدفشان از اعتکاف، دور هم بودن، انجام کارهای عبادی به صورت دسته‌جمعی و کسب لذت معنوی است، اما بعضی هدف بالاتری داشته و در این مراسم قصد پیدا کردن خودشان را دارند. امیرالمومنین (ع) فرمودند: «تعجب می‌کنم که اگر کسی چیزی را گم کند به دنبال گمشده خود می‌گردد، اما بسیاری از انسان‌ها خودشان را گم کرده‌اند و طلب خویش نیستند».

این عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه صنعتی اصفهان تصریح کرد: خودی که ما امروز با آن زندگی کرده و نیازهای آن ملاک زندگی ما شده، اشتباه است. فرد در اعتکاف خود اصلی‌اش را پیدا می‌کند. جالب است که بزرگان عالم اسلام و در راس آنها رسول خدا (ص) ایامی از مردم گوشه‌گیری کرده و خودشان را می‌ساختند تا برای ساختن جامعه آماده شوند.

انسان مصلح باید صالح باشد

وی گفت: فرد اگر بخواهد مصلح شود، در ابتدا باید صالح باشد، در واقع هرچه صالح‌تر باشد، مصلح‌تر می‌شود. در روایتی نیز داریم که «منتظران مصلح، خود باید صالح باشند». فرد به طور اعتکاف رفته، مانند موسی(ع) راه را پیدا می‌کند. اعتکاف نیز مانند سایر عبادات گاهی برای نزدیکی به بهشت و دوری از جهنم، و گاهی هم برای خود خدا می‌باشد که اوج عبادت احرار و آزادگان همین است.

رهبر اضافه کرد: اعتکاف برای تاثیرگذاری و جذب بیشتر جوانان به یک مدیریت مرکزی نیاز دارد که سال‌ها است در حال اتفاق افتادن است تا شاخه‌ها و انشعاب‌ها را به شکلی به هم مرتبط کند. اما روحانیون پیر و جوان باید با هم‌اندیشی کنند و راه‌های جدید و مفیدی بیابند، چراکه روحانیون پیر، کوله‌باری از تجربه داشته و مورد اعتماد دیگران هستند. روحانی جوان هم البته اعتماد قشر جوان را داشته و با شبهه‌ها آشنایی بیشتری دارد.

این عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه صنعتی اصفهان خاطرنشان کرد: بهتر است ساعات سکوت در اعتکاف زیاد باشد تا افراد برای تفکر فرصت داشته باشند و به خود برسند. از طرفی سخنرانان تاثیرگذار باید به صورت سیار در مساجد صحبت کنند. بهتر است معتکفین در ظهر روز پانزدهم اعمال ام داوود را حتما انجام دهند و نیایش کنند. در هنگام اعتکاف افراد پوششی مناسب و محجوب داشته باشند تا شان این مراسم زیر سوال نرود و نسبت به برنامه‌های جنبی انجام شده در مسجد احترام را رعایت کرده و حضوری فعال داشته باشند.

انتهای پیام