عطار شعر عرفانی را به کمال رساند
گروه فرهنگی ــ یک استاد ادبیات فارسی گفت: عطار شاعری بود که به قرآن، مسائل دینی و اسلامی توجه خاصی داشت و توانست شعر عرفانی را در کنار سایر شعرای عرفانی، به کمال برساند.
علیرضا عابدیان، استاد ادبیات فارسی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، در خصوص روز بزرگداشت عطار نیشابوری بیان کرد: با وجود اینکه عرفان از دوران سنایی وارد ادبیات فارسی شد اما پیش از او، شاعرانی مانند ابوسعید ابوالخیر و برخی دیگر از شاعران، نظری بر شعر عرفانی داشتند اما در این میان می‌توان عطار را که شاعر قرن ششم است، یکی از سه ضلع مثلث شعر عرفانی دانست. این شاعر فرهیخته توانست حوزه شعر عرفانی را به کمال رساند و دو ضلع دیگر این مثلث را مولوی و سنایی که شاعرانی بزرگ هستند، تشکیل می‌دهند.وی گفت: در واقع عطار با توجه به اینکه در حوزه عرفان از جایگاه بسیار والایی نسبت به سایر شاعران این حوزه برخوردار بود، با این ویژگی توانست از شعرای پیش از خود تاثیر پذیرد و بر شعرای پس از خود تاثیر بسزایی گذارد که در این میان می‌توان به حافظ و مولوی اشاره کرد که از عطار تاثیر پذیرفتند.
عابدیان تصریح کرد: عطار در اثری تحت عنوان الهی‌نامه داستانی را نقل می‌کند که در این داستان به زنده کردن استخوان‌ها توسط اسم اعظم خداوند اشاره شده است؛ این در حالی است که همین داستان را مولوی با اندک تفاوتی در دفتر دوم مثنوی خود عنوان کرده است.
وی عنوان کرد: اشعار عرفانی دارای ویژگی‌هایی است که مهم‌ترین آن در شعر عطار را می‌توان اینگونه عنوان کرد که تمام اشعار او به‌سوی تصوف سوق داده می‌شود و هیچ بیتی بین اشعار عطار یافت نمی‌شود که رنگ و بوی عرفانی در آن‌ها وجود نداشته باشد.
این استاد ادبیات فارسی اظهار کرد: البته عرفانی که عطار به آن اشاره دارد، عرفان ذوقی، کشف و شهودی است. به‌عنوان مثال تفاوت عرفان عطار نسبت به سایر شاعران عارف مانند حافظ در این است که حافظ و دیگران وجه تمایز بین ملائک و فرشتگان با آدم را در این می‌دانند که فرشتگان امانت عشق را قبول نکردند اما انسان این امر را پذیرفت؛ این در حالی است که دیدگاه عطار با این موضوع متفاوت است و این تفاوت در این است که عطار بر این امر نظر دارد که فرشتگان این عشق را باور دارند اما درد عشق در آن ها وجود ندارد.
وی بیان کرد: همچنین تفاوت دیگر نگاه عطار نسبت به مسائل عرفانی در این است که این شاعر پیرو و نماینده حکمت اشراق است و نظریاتش بر اساس کشف و شهود بوده و بر همین اساس است که عرفان این شاعر فرهیخته با شاعران دیگر این حوزه متفاوت است. در واقع این نوع نگاه ویژگی خاصی بوده که عطار نسبت به سایر شاعران عرفانی از آن برخوردار بوده است.
این استاد ادبیات فارسی معروف‌ترین اثر عطار را منطق‌الطیر دانست و عنوان کرد: دلیل مهم بودن این اثر این است که به‌صورت داستان بیان شده و بر همین اساس جنبه داستانی آن برای بیان مسائل عرفانی مناسب بوده و به همین دلیل بسیاری از رمز و رازهای عرفانی را در قالب داستانی، در اثر ارزشمند خود بیان می‌کند.
وی با بیان اینکه لفظ منطق‌الطیر از آیات قرآن بر گرفته شده، افزود: در واقع علت نام‌گذاری این اثر بدین جهت است که منطق‌الطیر در اصل به معنای زبان مرغان است؛ با توجه به اینکه تنها حضرت سلیمان(ع) در خصوص زبان مرغان مهارت داشت و چون زبان مرغان زبان بسیار سختی است و عرفان و راز و رمزهای آن نیز بسیار سخت است، به همین دلیل بود که عطار اثر خود را منطق‌الطیر نامید.
انتهای پیام
مطالب مرتبط
