سعدی یکی از بزرگترین شعرای ایران است که بعد از فردوسی آسمان زیبای ادبیات فارسی را با نور خود روشن ساخت و او نه تنها یکی از بزرگترین شعرای ایران بلکه یکی از بزرگترین سخنوران جهان است. ولادت شیخ مصلح الدین مشرف بن عبدالله مشهور به سعدی شیرازی در سالهای اول سده هفتم هجری حدودا در سال 606 ه.ق در شهر شیراز است.
سعدی در نظامیه بغداد تحصیل کرد. خانوادهاش از عالمان دین بودند و پدرش از کارکنان دربار اتابک بوده که سعدی نیز از همان دوران کودکی تحت تعلیم و تربیت پدرش قرار گرفت ولی در همان دوران کودکی پدرش را از دست داد و تحت تکفل جد مادری خود قرار گرفت. او مقدمات علوم شرعی و ادبی را در شیراز آموخت و سپس در دوران جوانی به بغداد رفت که این سفر، آغاز سفرهای طولانی سعدی بود.
او در بغداد در مدرسه نظامیه مشغول به تحصیل شد که در همین شهر بود که به محضر درس جمال الدین ابوالفرج عبدالرحمن محتسب رسید و از او به عنوان مربی و شیخ یاد میکند. پس از چند سال که او در بغداد به تحصیل مشغول بود، شروع به سفرهای طولانی خود کرد که از حجاز گرفته تا روم و بارها با پای پیاده به حج رفت. سعدی سفرهای خود را تقریباً در سال 620-621 آغاز و حدود سال 655 با بازگشت به شیراز به اتمام رساند که البته در خصوص کشورهایی که شیخ به آنجا سفر کرده علاوه بر عراق، شام، حجاز که کاملاً درست بوده، هندوستان، غزنین، ترکستان و آذربایجان و بیت المقدس و یمن و آفریقای شمالی که ذکر کردهاند.
معروفیت سعدی فقط مختص به ایران نبوده حتی در زمان خودش به مرزهای خارج از ایران مانند هندوستان، آسیای صغیر نیز رسیده بود و خودش در چند جا به این شهرت اشاره داشته که این شهرت سعدی معلول چند خاصیت است اول اینکه او زبان شیوای خود را وقف مدح و احساسات عاشقانه نکرده، دوم اینکه او شاعری جهانگرد بود و گرم و سرد روزگار را چشیده و تجارب خود را برای دیگران با زیبایی و شیرینی بیان کرده و هم چنین وی در سخنان خود چه از نظر نثر و چه نظم از امثال و حکایات دلپذیر استفاده کرده است و دیگر اینکه سعدی به شاعری شوخ طبع و بذله گو معروف است که خواننده را مجذوب میکند و همه اینها دست به دست هم داده و سبب شهرت او شده است.
سعدی پس از اتمام تحصیل به سیر و سیاحت پرداخت و در مجالس، وعظ میگفت و مردم را به سوی دین و اخلاق هدایت میکرد. به طوری که از آثار سعدی بر میآید و معاصرینش هم مینویسند در لغت، صرف و نحو، کلام، منطق، حکمت الهی، و حکمت عملی، (عالم الاجتماع و سیاست مدن) مهارت داشت. مخصوصاً او در حکمت از تمام آثارش پیداست. تبحر او در زبان عربی و فارسی و ذوق لطیف و طبع او را برانگیخت تا شیرین ترین آثار فارسی را در نظم و نثر از خود به جای گذارد.
اندیشه قرآنی سعدی
مرادعلی واعظی، عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند در گفتوگو با ایکنا از خراسانجنوبی اظهار کرد: سعدى از شاعران و نويسندگان قرن هفتم هجرى در شيراز به دنيا آمد و در همان شهر به خاك سپرده شد.
وی ادامه داد: سعدی در كودكى پدرش را از دست داده و بعدها عرفان را در محضر عمرسهرودرى و علوم دينى را نزد ابن جوزى فرا گرفت اما راه هيچكدام از استادانش را به طور كامل ادامه نداد و از آموزههاى هر سه استادش در آثارش سود برده است.
این استاد ادبیات دانشگاه بیرجند بیان کرد: این شاعر درسال ٦٥٥ بوستان را سرود كه به نوعى طبع آزمايي با فردوسى است و در وزن و قالب شاهنامه و شامل پند و اندرز است و همچنین در سال ٥٦٦ گلستان را نوشت كه از بهترين نمونههاى نثر مسجع در ادب فارسى است و بسيارى از مضامين آن ضربالمثل شده است.
واعظی با اشاره به اینکه سعدی در نظاميه هم درس خوانده و هم درس داده است، اظهار کرد: سعدى شاعرى نويسنده و نويسندهاى شاعر است و در هردو حوزه از بهترينهاى ادبيات فارسى است.
وی ادامه داد: ديوان اشعار او شامل قصيده، غزل، قطعه و مفردات است، همچنین غزليات او در پنج بخش عنوان بندى شده و در غزل عاشقانه و غزل تعليمى سرآمد شاعران جهان است و قصايد سعدی شیرازی تعليمى و توأم با نصايح تلخ به ممدوحان است، اشعار عربى او نیز بسيار فصيح وشيرين است.
عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند اظهار کرد: انديشه سعدى برگرفته از مضامين عميق و ارزشمند قرآن و روايات است و تأثير آثار سعدى را در اغلب شاعران و نويسندگان بعد از او ميتوان مشاهده كرد.
واعظی خاطرنشان کرد: علت نامگذارى اول اردیبهشت ماه به نام سعدى، را بايد همت و تلاش مديران فرهنگى شيراز دانست و چه زیباست که متولیان فرهنگ این حقیقت را درک کردهاند.
این شاعر بزرگ در زمانی دار فانی را وداع گفت که از خود شهرتی پایدار به جا نهاد. سال وفات او را بعضی 691 ه. ق ذکر کردهاند و گروهی معتقدند که او در سال 690 ه. ق وفات یافته که مقبره او در باغی که محل آن نزدیک به سرچشمه نهر رکن آباد شیراز است قرار دارد.
اما مضامینی که او خلق کرده که برگرفته از اصول اساسی قرآنی و انسانی است، هرگز نمیمیرد بنابراین سعدی و مصامین اشعارش تا همیشه تاریخ زندهاند.
انتهای پیام