علل سقوط حکومت اسلامی در اسپانیا
گروه سیاست و اقتصاد- عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد زنجان کم‌توان شدن بازوی معنوی، تجزیه حکومت یکپارچه مسلمانان و عدم پشتیبانی دیگر حکومت‌های جهان اسلام را از عوامل سقوط حکومت اسلامی در اندلس دانست.
مسلمانان در اواخر قرن اول هجری اندلس را فتح کردند و بدین گونه مرزهای اسلام تا جنوب اروپا رسید، اما با مقابله مسیحیان، مرزهای مسلمانان محدود به بخش‌های مرکزی و جنوبی ایبری شد. سقوط اندلس به طور جدی از قرن ۵ هجری و همزمان با سقوط دولت امویان اندلس آغاز شد. با این حال روند سقوط شهرهای اندلس با پیدایش دولت مرابطون متوقف شد. بعد از این دوره، دولت موحدان در صحنه تاریخ شمال آفریقا و اندلس ظاهر شدند و توانستند موجودیت اسلامی اندلس را حفظ کنند، اما با زوال حکومت موحدان در قرن هفتم هجری، دوره جدید سقوط پی در پی شهرهای اندلس به دست اروپاییان مسیحی شروع شد.این زمان آغاز دوره سوم حکومت‌های مسلمان ملوک‌الطوایف در اندلس بود که منجر به ضعف شدید قدرت اسلام در اندلس شد؛ به گونه‌ای که حکومت مسلمانان به بخش بسیار کوچکی از جنوب شبه‌جزیره ایبری محدود شد. آخرین دولت اسلامی اندلس در پایان قرن هفتم هجری شکل گرفت و تا اواخر سده نهم ادامه یافت که سقوط آن اخراج کامل مسلمانان از اندلس را درپی داشت.
سیدمسعود شاهمرادی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی زنجان، در گفت‌وگو با ایکنا از زنجان در مورد دلایل و عوامل تاثیرگذار سقوط حکومت مسلمانان در اندلس اظهار کرد: عوامل فراوانی موجب سقوط حاکمیت مسلمانان در اندلس شد، اما مهمترین عامل این سقوط را می‌توان کم‌توان شدن بازوی معنوی مسلمانان در اندلس دانست. عامل دیگر غفلت مسلمانان از قدرت‌گیری حکومت‌های مسیحی در اندلس بود.
وی اختلافات داخلی مسلمانان با یکدیگر و دامن زدن مسیحیان به آن را از دیگر عوامل این سقوط برشمرد و گفت: تجزیه حکومت یکپارچه و قوی مسلمانان به حکومت‌های ملوک‌الطوایف از دیگر عوامل ضعف و در نهایت سقوط اندلس اسلامی شد. عدم پشتیبانی دیگر حکومت‌های جهان اسلام از حکومت‌های اسلامی اندلس و کم‌توجهی مسلمانان به تبلیغ اسلام و امور فرهنگی نیز در این اتفاق تأثیرگذار بود.
شاهمرادی در مورد تأثیر این سقوط و افزایش قدرت و حاکمیت مسیحیت در اروپا تصریح کرد: اگر حاکمان مسلمان در اوایل فتح اندلس و بعد از آن درایت و دوراندیشی از خود نشان می‌دادند، می‌توانستند جنوب اروپا (و چه بسا مناطق دیگر) را به‌طور همیشگی به قسمتی از جهان اسلام مبدل کنند، اما با ضعف آنان و درگیری‌های داخلی مسلمانان، حکومت‌های مسیحی اروپا و دستگاه پاپ موفق به متحد کردن مسیحیان شدند. آنان نه تنها موفق به اخراج مسلمانان از اندلس شدند، بلکه مسلمانان بومی آنجا را نیز مجبور به تغییر دین و بازگشت به مسیحیت کردند.
این مدرس دانشگاه اظهار کرد: بنابراین سقوط اندلس به‌طور قطع سبب کاهش قدرت مسلمانان در اروپا شد و بر قدرت مسیحیان در اروپا افزود، در حالی‌که این موضوع با درایتی صحیح می‌توانست اتفاق برعکسی را رقم بزند.
وی ادامه داد: اگر حاکمان و عالمان مسلمان درایت و دوراندیشی مناسبی داشتند، باید با اقدامات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مناسب اسلام را در اندلس و جنوب اروپا نهادینه می‌کردند، در حالی که از این امر غفلت کردند و بدین‌گونه مسیحیان توانستند دوباره جای پای محکمی را در اندلس به دست آورند و از گسترش اسلام در جنوب اروپا، حتی مرکز و شمال آن، جلوگیری کنند.
انتهای پیام
مطالب مرتبط
