تحلیل 2 پیشکسوت قرآنی از بیانات اخیر رهبر انقلاب/ قاریان اگر می‌خواهند قرآنی بمانند، معلم شوند
گروه فعالیت‌های قرآنی ــ توصیه‌های مقام معظم رهبری در دیدار اخیر با جامعه قرآنی کشور از سوی دو پیشکسوت قرآنی تبیین شد.
به گزارش ایکنا؛ سیدمحسن موسوی‌بلده در برنامه «افق» رادیو قرآن در رابطه با بیانات اخیر مقام معظم رهبری درباره رشد فعالیت‌های قرآنی در کشور، اظهار کرد: ایشان در جمع قاریان و حافظان به عنوان یک متخصص صحبت می‌کنند و هنگامی که می‌گویند در این زمینه رشد حاصل می‌شود، دقیقا همینطور است. وضعیت قرآنی کشور در مقایسه با سال‌های قبل به ویژه سال‌های پیش از انقلاب از نظر رشد کیفی و کمی بسیار خوب بوده و قابل مقایسه با گذشته نیست.
وی ادامه داد: طی این سال‌ها در فن و هنر تلاوت قرآن، واقعا رشد غیر قابل انکاری اتفاق افتاده و قاریان ما هم از جنبه حسن اداء آیات قرآن که از آن تحت عنوان علم تجوید یاد می‌کنیم، روان‌تر می‌خوانند و قواعد را بهتر می‌گیرند و هم با استعدادی که دارند، نکات را در بحث حسن ادای قواعد به خوبی انجام می‌دهند و در کنار این مسئله نیز بدیهی است که در بحث قرائت و صوت و لحن رشد خوبی حاصل شده است.
پیشکسوت قرآنی کشور با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب اسلامی در این دیدار بر تلاوت با معنا تأکید داشتند، گفت: ما معلمان در جلسات خود در این اندیشه هستیم که چه کنیم تا قرآن‌آموزان را رشد دهیم. معلمان قرآن در جلسات خود همواره به قرآن‌آموزان تأکید می‌کنیم که بحث قرائت قرآن، هنر بومی و ملی ما نیست و از جهان عرب آمده و با زبان عرب عجین است. بنابر این ایشان احتیاج دارند تا معنی آیات را بدانند؛ چراکه اگر با معنی آیات آشنا نباشند، تنها یک سری الفاظ را ادا می‌کنند. اگر قاریان ما طبق تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بدانند که آیات الهی قرآن چه معنی دارند، این امر به ارتقاء لحن کمک می‌کند.
در ادامه این برنامه، سیدعلی سرابی، قائم‌مقام شورای عالی قرآن در سخنانی با اشاره به ابعاد هنری تلاوت قرآن اظهار کرد: دیدار با مقام معظم رهبری سرمایه ارزشمندی برای کشور و جامعه قرآنی است و ایشان به عنوان یک استاد و کارشناس ارشد در ارتباط با فن قرائت قرآن رهنمودهایی دارند که همواره برای ارتقا و رشد جامعه قرآنی راهگشا است. رشد فعالیت‌های قرآنی که ایشان بر آن صحه گذاشتند، در ابعاد مختلف در کشور اتفاق افتاده است. امروز به دلیل فضای بسیار مناسب فرهنگی که در ارتباط با قرآن در جامعه وجود دارد، همگان به راحتی آموزش‌های قرآنی را فرا می‌گیرند.
زیبایی کلام قرآن؛ از جنبه‌های عظمت قرآن
وی بیان کرد: مقام معظم رهبری در این دیدار با اشاره به فرمایشی از امیرالمؤمنین(ع) که فرمودند «إِنَّ القُرآنَ ظَاهِرُهُ أَنِيقٌ، وَ بَاطِنُهُ عَمِيقٌ؛ ظاهر قرآن بسیار زیبا و باطن آن بسیار عمیق و پرمحتوا است»، یکی از جنبه‌های عظمت قرآن را همین زیبایی کلام و ظاهر آن بیان کردند که این جنبه قرآن نیز از دیگر جنبه‌های اعجاز قرآن است. در فن قرائت قرآن یک سری فنون وجود دارد و قاری نیز باید ویژگی‌هایی داشته باشد که برخی از این ویژگی‌ها اکتسابی و برخی دیگر نیز ذاتی هستند. نکته مهم فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی این بود که تمام این ویژگی‌ها چه ذاتی و چه اکتسابی اگر با تدبیر و عقل قرائت همراه نباشد، ممکن است تا قاری قرآن را به اوج قله قرائت نرساند. این نکته همان چیزی است که امروزه از آن به عنوان معماری و مهندسی تلاوت یاد می‌کنیم.
سیدمحسن موسوی‌بلده در ادامه این برنامه، به فرمایشات مقام معظم رهبری در رابطه با ضرورت حضور مردم در جلسات تلاوت قرآن، اظهار کرد: ایشان فرمودند که نباید به پخش تلاوت از رسانه بسنده کرد؛ چراکه این امر باعث می‌شود تا بعضا از حضور در جلسات قرآن غفلت صورت گیرد. مقام معظم رهبری بر حضور در جلسات قرآن تأکید دارند که این حضور باید تشدید و تقویت شود.
وی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب اسلامی چند سال پیش تعبیری داشتند که در کشورهای عربی و مصر ابتدا سخنران برنامه سخنرانی خود را اجرا می‌کند و سپس، قاری قرآن به تلاوت می‌پردازد و این سخنرانی در حقیقت زمینه‌ای برای قرائت قرآن در ادامه جلسه است، ولی در کشور ما عکس این قضیه اتفاق می‌افتد. ایشان تأکید دارند که مردم برای استماع قرآن به مساجد و پای منابر بروند.
تأکید رهبر انقلاب بر جریان تلاوت و استماع قرآن
موسوی‌بلده تصریح کرد: جریان تلاوت و استماع قرآن چیزی بود که پیامبر اکرم(ص) آرزوی آن را داشتند و امروز نیز رهبر انقلاب بر آن تأکید دارند. از روزی که قاریان مصری در ایران حضور پیدا کردند، وضعیت قرآنی کشور تحول غیر قابل باوری پیدا کرد؛ چراکه تأثیر حضور این قاریان بسیار فراتر از شنیدن صرف تلاوت آن‌ها است.
گزارش ایکنا حاکی است؛ در ادامه این برنامه، سیدعلی سرابی نیز در این رابطه اظهار کرد: جلسات قرآن خود یک رسانه و نهاد است؛ چراکه هم جنبه تبلیغ قرآن دارد و هم باعث انس جامعه با قرآن می‌شود. جلسات قرآن کارکردهای مختلفی دارد که برخی از این کارکردها در رسانه مشاهده نمی‌شود. شاید اشاره رهبر معظم انقلاب به این بود که جلسات قرآن مقداری کمرنگ شده است. امروز قاریان قرآن ترجیح می‌دهند در محافل قرآنی تلاوت کنند تا اینکه در جلسات بنشینند. مقام معظم رهبری توصیه کردند که این جلسات نباید از رونق بیفتد.
وی در مورد تعبیر رهبر انقلاب در رابطه با برگزاری جلسات با محوریت قرآن نیز ادامه داد: مقام معظم رهبری خود مبدع این‌گونه جلسات بودند به نحوی که ایشان در مسجد امام حسن مجتبی(ع) ابتدا آیاتی از قرآن را تفسیر و راجع به آن آیات صحبت می‌کردند و سپس، در پایان سخنان ایشان، قاری قرآن به تلاوت آیات مورد بحث می‌پرداخت. اگر این رویه در کشور رایج شود، تأثیرگذای قرائت قرآن در مستمعین نیز بیشتر می‌شود.
سرابی در ادامه در رابطه با مسئله تشویق قاریان و «الله الله» گفتن مستمعان نیز بیان کرد: این تشویق‌ها یک سنت رایج در کشور مصر بوده است که ما نیز به طبع آن‌ها، این را یاد گرفته‌ایم. البته این تشویق‌ها قاری را بر سر ذوق می‌آورد و لذا این سنت خوب در کشور ما نیز رایج شده است. نکته‌ای که رهبر انقلاب به آن اشاره کردند این بود که آسیبی که در تشویق‌های این‌چنینی وجود دارد، این است که وقتی یک قاری غیر ایرانی شروع به تلاوت می‌کند، در حالی که هنوز اوج نگرفته، مستمعان حاضر در جلسه، ذوق‌زده شده و تشویق بیش از حد می‌کنند که این امر باعث می‌شود تا قاریان خارجی فکر کنند که همین مقدار که مایه گذاشتند، برای تلاوت کافی است. منظور ایشان این بود که افراط در این تشویق‌ها به ویژه برای قاریان خارجی، این توهم را در آن‌ها ایجاد می‌کند که ایرانی‌ها متوجه تلاوت خوب نمی‌شوند.
در ادامه، سیدمحسن موسوی بلده در رابطه با مسئله جلسه‌داری قرآنی بیان کرد: به قاریان خوش‌خوان و ممتاز این توصیه را دارم که اگر می‌خواهید در این راه قرآنی بمانید و آن را ادامه دهید، معلم قرآن شوید؛ چراکه معلم اولین کسی است که از درس خود استفاده می‌کند. اگر قاریان ما می‌خواهند قاری باشند و قاری بمانند، معلم شده و نسبت به تشکیل جلسات اقدام کنند. هنگامی که این قاریان خوش‌خوان معلم می‌شوند، جوان‌ترها و علاقه‌مندان نیز بیشتر جذب جلسات می‌شوند.
پیشکسوت قرآنی کشور بیان کرد: البته جلسات قرآن نباید تنها صرف خواندن باشد؛ چراکه اگر مسئله تدبر و توجه به عمق آیات الهی در جلسات مطرح نباشد و فقط در حد خواندن باشد، خسته‌کننده خواهد بود، اما وقتی در بحث تلاوت عمق ایجاد می‌شود، کیفیت جلسه بالاتر می‌رود و سواد قرآنی معلم و قرآن‌آموز نیز بالاتر می‌رود.
موسوی‌بلده در ادامه به تأکید مقام معظم رهبری به موضوع تکیه مناسب بر آیات و کلمات قرآن اشاره کرد و گفت: سال‌هاست در کشورهای مختلف به ویژه کشور مصر بر این موضوع که از آن به عنوان «نبر» یاد می‌کنند، تأکید می‌شود که همان تکیه بر عبارات و کلمات قرآن است. این مسئله درواقع همان تدبر در قرآن را می‌رساند. اگر ما معانی آیات و کلمات را بدانیم و بتوانیم این توصیه مقام معظم رهبری را اجرا کنیم، تحول زیادی در جلسات ایجاد خواهد شد.
در ادامه، سیدعلی سرابی در رابطه با سیاست‌گذاری بحث جلسات قرآن اظهار کرد: امروز در کشور دستگا‌ه‌های زیادی وجود دارند که در ارتباط با مسائل قرآنی فعالیت می‌کنند. فرمایشات مقام معظم رهبری نیز در نهادهای مختلف پیگیری می‌شود. چندین دستگاه قرآنی امروز بر روی تقویت جلسات قرآن به ویژه جلسات خانگی برنامه‌ریزی می‌کنند. در آستان قدس رضوی نیز طرحی ارائه شده تا با ارائه بسته‌های فرهنگی و آموزش از جلسات قرآن حمایت شود. پیش از آن نیز هم در سازمان تبلیغات اسلامی و هم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه‌هایی برای پشتیبانی از جلسات شده بود و قطعا با تأکید رهبر معظم انقلاب نیز امسال حتما همت‌ها جمع خواهد شد و کارها پیش خواهد رفت.
وی در ارتباط با بحث هنری تلاوت قرآن نیز با بیان اینکه از چند سال پیش بحث مهندسی و معماری تلاوت در این زمینه مطرح شده است، گفت: برای این موضوع تاکنون چندین جلسه در شورای عالی قرآن برگزار شده است. فرمایشات امسال مقام معظم رهبری نیز افق‌های جدیدی در این رابطه باز کرد که حتما از سوی نهادهای مختلف پیگیری می‌شود.
سرابی تصریح کرد: مقام معظم رهبری همچنین، در رابطه با عمل به قرآن و التزام به دستورات کلام وحی همواره توصیه‌هایی داشته و دارند که مشکلات عدیده‌ای که امروز جهان اسلام با آن مواجه است، ناشی از همین عدم التزام به دستورات قرآن است. اگر دقت کنیم، خود مقام معظم رهبری یک مثال عالی برای شخصی هستند که هم انس با قرآن گرفته و هم به بهترین وجه دستورات کلیدی قرآن را به کار بسته‌اند. امروز اگر مشاهده می‌کنیم شخصی مانند ایشان در سطح بین‌الملل پشتیبان مستضعفان است، به خاطر این است که دستورات قرآن با گوشت و خون ایشان آمیخته شده است. یکی از افرادی که در دوره قبل از انقلاب پای ثابت جلسات قرآن بوده، خود مقام معظم رهبری بودند که این امر برای همه ما یک درس بزرگ است. امیدواریم خداوند متعال به برکت این وجود شریف، ملت ایران را در پرتو قرآن در همه عرصه‌ها پیروز کند.
یادآور می‌شود، برنامه افق، شنبه‌ها به صورت زنده از رادیو قرآن پخش می‌شود و روز گذشته، شنبه، 21 اردیبهشت‌ماه، به موضوع تحلیل و بررسی بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با جامعه قرآنی پرداخت.
انتهای پیام
