افتادن از چشم خداوند؛ پایین‌ترین مقام در جهنم

به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام محمدباقر علوی‌تهرانی، شب گذشته، سوم خرداد، مصادف با شب نوزدهم ماه مبارک رمضان در مسجد حضرت امیر(ع) با موضوع «راه‌های رسیدن به خدا» پرداخت. وی بیان کرد: این بحث به یک حدیث قدسی استناد دارد و شاید عالی‌ترین حدیث قدسی نیز همین است. بیان این حدیث، شرافت انسانی و منزلت انسانی را در بردارد. خداوند می‌فرماید که «یابن آدم خلقت الاشیاء لاجلک»، من همه چیز را برای تو خلق کردم «و خلقتک لاجلی»، اما تو را برای خودم خلق کردم. چه شرافتی بالاتر از این، که خالقِ غنیِ مطلقِ بی‌نیازِ علی‌الاطلاق و قادر متعال، به موجودی که «اوله نطفه و آخره جیفه»، بگوید که تو را برای خودم خلق کردم.

وی در ادامه تصریح کرد: اگر کسی عاشق باشد، باید راه بیفتد، سر بالا کند و به همه موجودات بگوید که چه کسی مثل من است که خدا من را برای خودش خلق کرده است. اینکه می‌گوید همه چیز را برای ما خلق کرده، ریشه‌اش نیز در قرآن است که می‌فرماید: «وَسَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛ و آنچه را در آسمان‌ها و آنچه را در زمين است به سود شما رام كرد همه از اوست قطعا در اين [امر] براى مردمى كه مى‏ انديشند نشانه‏ هايى است».

علوی‌تهرانی بیان کرد: اینکه فرمود ما را برای خودش خلق کرده نیز ریشه قرآنی دارد. خداوند در سوره طه آیه 41 فرمود «وَ اصْطَنَعْتُكَ لِنَفْسِي»، گرچه خطاب قرآنی آیه حضرت موسی(ع) است، اما خطاب حقیقی آن، انحصار در ایشان ندارد و به همه انسان‌ها است. اما همه انسان‌ها در آن مرتبه نیستند، بلکه موسی(ع) در آن مرتبه است. بحث این است که چه کنیم تا به آن مرتبه برسیم؟ این مرتبه بسیار مهم است که ما در چشم خدا باشیم.

وی در ادامه افزود: این مقام یک مقام عظمایی است که امام علی(ع) فرمود اگر به اینجا نرسم، نداشتن این مقام را نمی‌توانم تحمل کنم، چنانکه در دعای کمیل دارد که «يَا إِلَهِي وَ سَيِّدِي صَبَرْتُ عَلَى عَذَابِكَ فَكَيْفَ أَصْبِرُ عَلَى فِرَاقِكَ وَ هَبْنِي صَبَرْتُ عَلَى حَرِّ نَارِكَ فَكَيْفَ أَصْبِرُ عَنِ اَلنَّظَرِ إِلَى كَرَامَتِكَ»؛ یعنی ممکن است که بر عذاب تو صبر کنم، اما چگونه بر فراق تو صبر کنم؟ گیرم زبانه‌ها و شعله‌های آتش را تحمل کنم، اما چطور این داغ را تحمل کنم که به چشم تو نیایم؟ مگر می‌شود کسی به چشم خدا نیاید؟ در سوره مبارکه آل عمران آیه 77 فرمود: «إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلَا يَنْظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ؛ كسانى كه پيمان خدا و سوگندهاى خود را به بهاى ناچيزى مى‏ فروشند آنان را در آخرت بهره‏‌اى نيست و خدا روز قيامت با آنان سخن نمى‏‌گويد و به ايشان نمى ‏نگرد و پاكشان نمى‏‌گرداند و عذابى دردناك خواهند داشت». یعنی این طوایف از رحمت خداوند به دور هستند. بنابراین این گروه در پایین‌ترین درجه جهنم به سر می‌برند که این عذاب همیشگی است، عذاب کنندگان آن خسته نمی‌شوند، تعطیلی ندارد و شفاعت نیز شامل حالشان نخواهد شد.

علوی‌تهرانی در ادامه افزود: این‌ها کسانی هستند که از چشم خدا افتاده‌اند و خدا این‌ها را نگاه نمی‌کند. برنامه‌های تلویزیونی را دیده‌اید که در این برنامه‌های ترکببی، گاهی مجری می‌گوید که راه‌های ارتباطی شما با ما، فلان شماره است و در فضای مجازی از این طریق با ما مرتبط شوید. یک برنامه یک ساعت است، اما راه‌های ارتباطی را چندین بار توضیح می‌دهد، اما باید ببینیم که راه‌های ارتباط با خدا چگونه است که آن‌ها را پیدا کنیم.

وی بیان کرد: این طور نیست که همه برای خدا باشند، که اگر این طور بود در قرآن فقط موسی(ع) را خطاب نمی‌کرد. موسی(ع) را فقط به عنوان پیشتاز خطاب کرده است، اما برای رسیدن به خداوند یک راه بیشتر وجود ندارد که البته مصادیق فراوانی دارد. در سوره مبارکه هود آیه 119 فرمود: «إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ وَلِذَلِكَ خَلَقَهُمْ» یعنی کسی به خدا نمی‌رسد مگر اینکه خداوند به او رحم کند.

علوی‌تهرانی در ادامه تصریح کرد: اما سؤال اینجا است که مگر می‌شود خدا به ما رحم کند؟ پاسخ این است که اصلا برای همین که مشمول رحمت بشوید، خداوند شما را خلق کرده است. بنابراین برای مشمول رحمت خدا شدن ما را خلق کرده است و فقط از طریق رحمت است که می‌شود به خدا رسید و این را نیز کسی که به خدا رسیده است می‌گوید. حضرت امام حسین(ع) به خداوند می‌گوید که «الهی اطلبنی برحمتک حتی اصل الیک»؛ یعنی خدایا من را به واسطه رحمت خود طلب کن که به تو وصل بشوم. لذا وصل به خدا شدن فقط از طریق رحمت است.

سه طایفه انسان‌های خدامحور

وی بیان کرد: آدم‌های خدا‌محور سه طایفه هستند و با سه انگیزه خداوند را طلب می‌کنند، اما سه انگیزه دارند؛ انگیزه اول اینکه به دنبال رحمت خدا هستند، اما برای خاموش کردن جهنم این کار را می‌کنند. یک عده نیز به دنبال رحمت خدا هستند، اما برای به دست آوردن بهشت که البته بهای آن را هم نمی‌دهند، اما مدعی آن هستند. یک کسی در محضر پیامبر(ص) نماز می‌خواند و مانند کلاغ با سرعت سجده می‌کرد و گویی به زمین نوک می‌زد. نمازش هم که تمام شد به خداوند عرضه داشت که «اللهم زوجنی بحور العین»، حضرت فرمود چه ازدواجی و چه مهریه کمی! حداقل سجده‌ات را طولانی‌تر کن.

علوی‌تهرانی در ادامه افزود: اما طایفه سوم کسانی هستند که برای رسیدن به خدا، رحمت خدا را می‌خواهند تا از این طریق به خداوند برسند. لذا کلاس ما باید اینطور باشد. در حالی که این‌ها برای ما افسانه است که به دنیال رحت خدا باشیم تا به این واسطه به خدا برسیم. رحمت خدا را می‌خواهیم که به جهنم نرویم. خدا نیز می‌گوید که تو به بهشت من می‌آیی، پس با من چه کار داری؟ با من هم یک کاری داشته باش! بنابراین این مقام را باید در دنیا تحصیل کرد. متاسفانه عبادات ما مهد کودکی است و نماز، روزه، حجاب و خمس نیز همینگونه است، اما باید بالاتر فت. عبادات ما مهد کودکی است چون روز شماری می‌کنیم تا ماه رمضان زودتر تمام شود، اما امام زین زین العابدین(ع) اینطور بود که هرچه به آخر ماه رمضان می‌رسد، غمش بیشتر می‌شد.

وی تصریح کرد: پس به واسطه رحمت خدا باید خدا را طلب کرد و فرمود «من طلبی بالحق وجدتنی»، کسی که درست دنبال من بگردد، من را پیدا می‌کند و اگر کسی دنبال غیر من باشد، محال است که من را پیدا کند، لذا باید از راهش وارد شد و محال است که از بیراهه به خدا رسید. راهش نیز این است که خداوند به ما رحم کند. اساسا آرامش انسان در رسیدن به خدا است و لازم داریم که به خدا برسیم. این مناجات حضرت زین‌العابدین(ع) است که فرمود سوز سینه من با رسیدن به تو خنک می‌شود، یعنی من تلاطم دارم و آتش دلم که قلبم را کباب کرده است، تنها با ملاقات تو است که آرام می‌شود. عطش من نیز فقط با نگاه تو است که سیراب می‌شود و بی قراری من فقط با قرب تو به ثبات می‌رسد.

مراحل صدور رحمت از انسان

علوی‌تهرانی در ادامه بیان کرد: این نزدیکی به خدا است که بی‌قراری ما را ثابت می‌کند و به همین دلیل است که در قرآن کریم فرمود «أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ». اضطراب و استرس گاهی بیماری جسمی و روانی است، اما گاهی منشأ اضطراب انسان ملکوتی است و منشأ آن این است که انسان از اصل خود دور شده است و زمانی انسان به اصل خویش بازمی‌گردد که با رحمت خدا مرتبط شویم. رحمت به معنای اعطا، بخشش، نعمت دادن و لطف کردن است. گاهی رحمت را به انسان نسبت می‌دهند و می‌گویند این انسان رحیم است. اما برای اینکه رحمت از انسان صادر شود دو مرحله لازم است، یک مرحله مقدماتی است و یکی هم مرحله اصلی. شما برای اینکه یک اعطا و بخششی کنید، اول باید با یک صحنه دلخراش مواجه شوید. یعنی این صحنه دلخراش باید در قلب انسان تاثیر بگذارد که این را مواجه شدن می‌گویند و مرحله مقدماتی است و قبل از رحمت است. اما دل که سوخت، انسان دستش را به جیب می‌کند و به فقیر پولی می‌دهد. به همین دلیل است که هر کسی بخواهد، جلب توجه کند نسخه بیماری خود را می‌آورد.

رحمت منشأ خلقت انسان‌ها 

وی تصریح کرد: دل که می‌سوزد، تازه انسان نهایتا 10 هزار تومان می‌دهد. اما صدور رحمت از خداوند اینطور نیست و مرحله مقدماتی ندارد بلکه و فقط تجلی رحمت است. چون برای همین انسان را خلق کرده است که او را شامل رحمت خود کند. رحمت شما به مردم بهانه می‌خواهد و باید ببینید که در سیل مردم چه مشکلاتی پیدا کردند و در اینصورت دلسوزی می‌کنید، لذا صدور رحمت از انسان‌ها بهانه می‌خواهد اما صدور رحمت از خداوند، لازمه خلقت است.

علوی‌تهرانی در ادامه بیان کرد: چون منشأ خلقت انسان‌ها نیز بجز محبت نبوده است. خداوند فرمود که من گنج مخفی بودم و دوست داشتم که شناخته شوم، برای اینکه شناخته شوم خلق را آفریدم؛ لذا منشأ خلقت خدا مهر و محبت است. لازم نیست که خدا بهانه پیدا کند، اما انسان برای وصل شدن به خدا دنبال بهانه است، چون انسان شناگر است، شناگر از شنا خسته می‌شود، اما ماهی خسته نمی‌شود، چون شنا کردن برای او عین حیات است. انسان نیز باید یاد بگیرد که مشمول رحمت خدا قرار گرفتن، عین حیات او باشد، نه فقط وقتی گرفتار شد، سراغ خدا برود.

انتهای پیام