کتاب آسمانی تداعی‌گر مضامین زندگی/ تنها تلاوت‌کننده قرآن نباشیم

قرآن کریم مهم‌ترین و کامل‌ترین کتاب آسمانی برای هدایت انسان به سوی کمال واقعی است که از سوی خدا بر پیامبر(ص) نازل شده است.

قرآن کریم، تجلّی علم الهی در روی زمین است و بر این اساس، ایمان به محتوا و اعتقاد به هدایت‌بخشی آن و ارتباط با مضامین بلند آن، بهره‌مندی از علم الهی در جهت سعادت و فلاح ابدی انسان را در پی دارد.

از مهم‌ترین راه‌هایی که با طی آن هرکس می‌تواند بنابر ظرفیت وجودی، توان و همت خود از معارف، آموزه‌ها، لطائف و حقائق قرآن استفاده کند و معصومان(ع) بر آن تکیه فراوان دارند، تدبّر در آیات قرآن است؛ به ویژه آیاتی که بیان‌کننده معارف مبدأ و معاد، عقائد، اخلاق، جامعه‌شناسی، جهان‌شناسی و انسان‌شناسی هستند و دربردارنده کلیدی از کلیدهای گره‌گشای مشکلات انسان در مسیر به سوی خداوند متعال است.

تدبّر از ریشه «دَبْر» به معنای پشت سر و عاقبت چیزی است. بنابراین، تدبر به معنای اندیشیدن در عاقبت کارها، عواقب امور و نتایج عملکردها است و نتیجه‌اش کشف حقائق و مسائلی است که بدون آن اندیشیدن به دست آوردنش میسر نمی‌باشد. به عبارت دیگر، «تدبر» به معنای اندیشه عمیق و پیاپی و مستمر در ورای ظاهر گفتارها، نوشته ها و اعمال انسان، برای روشن شدن چهره واقعی و ظاهر شدن باطن امور است.

حجت‌الاسلام مهدی عباسی، رئیس اداره امور قرآنی اوقاف و امور خیریه خراسان‌جنوبی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان جنوبی، اظهار کرد: تدبر در قرآن از امور لازم و ضروری است و مضامین زندگی از آن رنگ می‌گیرد.

وی بیان کرد: خداوند در آیه 204 سوره اعراف می‌فرمایند: «وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ؛ و چون قرآن قرائت شود همه گوش بدان فرا دهید و سکوت کنید، باشد که مورد لطف و رحمت حق شوید».

عباسی ادامه داد: از وظایف ما در برابر قرآن تدبر در معنای آن است و خداوند نیز فلسفه نزول قرآن را بر همین محور بیان فرموده است و در آیه 29 سوره مبارکه ص خداوند می‌فرماید: «كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ؛  اين كتابي است پر بركت كه بر تو نازل كرده‏‌ايم تا در آيات آن تدبر كنند و صاحبان مغز(و انديشه) متذكر شوند».

روح والای قرآن بدون تدبر در آیات به دست نمی‌آید
وی بیان کرد: تدبر در قرآن از امور لازم و ضروری است و چون در راستای درک معنای قرآن است، زمینه را برای عمل به آن فراهم می‌سازد و باید دانست که روح والای قرآن بدون تدبر در آیات به دست نمی‌آید چنانکه حضرت علی(ع) فرمودند: «الا لاخیر فی قراته لیس فیها تدبر؛ قرائت بدون تدبر لقلقه‌ای بیش نیست»؛ اگرچه ثواب و بهره خاص خودش را دربر دارد اما کامل نیست و به هدف منتهی نمی‌شود، چرا که تلاوت، مقدمه درک قرآن است و درک آن نیز بدون اندیشیدن حاصل نمی‌شود.

رئیس اداره امور قرآنی اوقاف و امور خیریه خراسان‌جنوبی بیان کرد: مسئله تدبر نکردن حکایت کسانی است که خداوند درباره آن‌ها می‌فرماید: «أَفَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى قُلُوبٍ أَقْفالُها؛ آیا (منافقان) در آیات قرآن اندیشه نمی‌کنند یا بر دل‌هایشان خود مُهر(جهل و نفاق) زده‌اند».

عباسی ادامه داد: اما اصل برجسته و هدف غایی نزول قرآن و تعلم و قرائت و همچنین تدبر در آن همه و همه برای عمل است، چنانکه خداوند در سوره انعام آیه 155 می‌فرماید: «وَ هذَا کِتَابٌ‌ أَنْزَلْنَاهُ‌ مُبَارَکٌ‌ فَاتَّبِعُوهُ‌ وَ اتَّقُوا لَعَلَّکُمْ‌ تُرْحَمُونَ‌؛ و این کتابی است پر برکت، که ما(بر تو) نازل کردیم؛ از آن پیروی کنید و پرهیزگاری پیشه نمایید، باشد که مورد رحمت (خدا) قرار گیرید».

وی افزود: لذا کسانی که به قرآن عمل نمی‌کنند و تنها به قرائت آن اکتفاء می‌کنند، در واقع به شأن و مقام والایش بی احترامی کرده‌اند.

رئیس اداره امور قرآنی اوقاف و امور خیریه خراسان‌جنوبی تصریح کرد: امام صادق(ع) درباره نتیجه کار چنین افرادی می‌فرماید: «رب تالی القرآن و القرآن یلعنه؛ چه بسا تلاوت کننده قرآن که قرآن لعنتش می‌کند»، وقتی از حضرت سوال شد آنان کیانند فرمود کسانی که قرآن را می‌خوانند اما به آن عمل نمی‌کنند.

عباسی افزود: به تعبیر امام صادق(ع) قرائت قرآن بدون عمل به آن به مثابه تمسخر نسبت به آیات آن است چنانکه می‌فرماید: «من قراء القرآن من هذه الامه ثم دخل النار فهو ممن کان یتخذ بآیات الله هزوا؛ کسی که قرآن را بخواند ولی به آن عمل نکند به آتش دوزخ دچار خواهد شد چرا که گوئی در دنیا به تمسخر قرآن مشغول بوده است».

وی یادآور شد: پس در این ماه مبارک و پرخیر و برکت اگر تنها به این نتیجه برسیم که عامل به قرآن باشیم و جای قرآن را از طاقچه خاک خورده خانه به طاقچه دل منتقل کنیم، قطعا عاقبت بخیر و رستگار می‌شویم.

انتهای پیام