ضرورت توجه بیش از پیش حوزویان و دانشگاهیان به مشکلات فرهنگی جامعه

به گزارش ایکنا؛ آیت‌الله مدرسی در بیست و هشتمین جلسه تفسیر قرآن کریم در ماه مبارک رمضان به بیان رهنمودهای اخلاقی پرداخت و اظهار کرد: خداوند متعال در آیات 23 و 24 سوره کهف می‌فرماید: «وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ وَاذْكُرْ رَبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلْ عَسَى أَنْ يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا؛ و زنهار در مورد چيزى مگوى كه من آن را فردا انجام خواهم داد، مگر آنكه خدا بخواهد و چون فراموش كردى پروردگارت را ياد كن و بگو اميد كه پروردگارم مرا به راهى كه نزديكتر از اين به صواب است، هدايت كند». خیلی از اوقات ما ابناء بشر فکر ظاهر هستیم و واقعیت را فقط در جنبه‌های ظاهری خلاصه می‌کنیم. اصطلاحاً فکر نقش ایوان هستیم، در حالتی که گاهی زیرساخت‌های این عمارت متزلزل است، اگر ایوان را نقش کنیم، به جایی نخواهیم رسید. شکست‌هایی که بشر در زندگی تحمل می‌کند از اینجاست که ظاهرها را می‌بیند. جامعه ما در ایران به افرادی احتیاج دارد که بینش الهی داشته باشند و عقل و علم و فطرت و وجدان و تجربه‌های تاریخی جامعه را در نظر بگیرند و یک تحول جدی در این جامعه ایجاد کنند. با مشغولیت‌های روزمره ما به مسائل ظاهری این کار انجام نمی‌شود. چیزی که می‌تواند جامعه را از مشکلات بزرگ نجات دهد، فرهنگ صحیح و اخلاق خوب است.

اخلاق از فرهنگ نشئت می‌گیرد
وی ادامه داد: البته اخلاق هم از فرهنگ نشئت می‌گیرد. انسان هر فرهنگی داشته باشد، اخلاقش هم به همان جهت است. پیامبر(ص) فرمودند: «انما بعثت لاتمّم مکارم الاخلاق؛ من برای اینکه مکارم اخلاق را به حد تمام برسانم مبعوث شدم». چیزی که مردم را جذب پیامبر(ص) کرد، اخلاقشان بود. خیلی از مردم از دور اخلاق پیامبر را دیدند، آنگاه به ایشان نزدیک شدند و فرمایشات ایشان را شنیدند و مؤمن شدند. همین الآن هم اگر از مردم جهان بپرسید چه چیز شما را جذب اسلام کرد، می‌گویند اخلاق پیامبر(ص). ما هم همین‌طور هستیم و اولاً و بالذات شیفته اخلاق و کردار اهل بیت(ع) هستیم. جامعه هم همین است. جامعه باید بیشتر به اخلاق توجه کند. اخلاق هم وابسته به فرهنگ است. اگر تصور کنیم فرهنگ جامعه ما مثل یک دریاچه است، سه رود به این دریاچه سرازیر می‌شود. یک رود، فرهنگ جامعه باستانی ایرانی است که ما مخالف آن نیستیم. نماد این فرهنگ نوروز است. فرهنگ دیگری که در جامعه وجود دارد، فرهنگ الهی اسلامی است که از قرآن و اهل بیت(ع) نشئت گرفته است.

فرهنگ الهی در ایرانیان از دیروز تا امروز
مفسر قرآن کریم ادامه داد: باید توجه کرد که در جامعه ایرانی فرهنگ الهی وجود داشته است. به همین دلیل وقتی اسلام به ایران آمد، مردم ایران زود به اسلام گرایش پیدا کردند. رود سوم فرهنگ جهانی است که به سمت ما سرازیر می‌شود؛ یعنی فرهنگ غرب و شرق. برخی جنبه‌های این فرهنگ تحمیلی است. ما سه فرهنگ داریم که در یک دریاچه با هم ترکیب شدند. حالا چه کسی باید بگوید ما چه فرهنگی انتخاب کنیم؟ البته ناگفته نماند جامعه ایرانی در گذشته فرهنگ باستانی خود را در قالب فرهنگ الاهی هضم کرد. مثلاً وقتی عاشورا و نوروز با هم مصادف شوند مردم به عزاداری می‌پردازند. یعنی فرهنگ الاهی بر فرهنگ باستانی غالب شده است. از آن طرف فرهنگ غربی مدعی دارد و افرادی شبانه‌روز در این فکر هستند که چگونه عالم را قبضه کنند. پول هم دارند، امکانات هم دارند. به همین دلیل با اینکه ما وابسته به شعائر الهی هستیم، اما نمی‌توانیم جوانان را حفظ کنیم و ناگهان یک موجی می‌آید و آنها را با خود می‌برد. در این شرایط ما باید چه‌ کار کنیم؟ این محل بحث است.

مسئولیت فرهنگی دانشگاهیان
مدرسی تصریح کرد: چند راهکار در این زمینه مطرح می‌کنم. مسئله اول این است که به نظر من ما در کشور دو جریان داریم که مسئولیت بزرگی دارند: یکی دانشگاهیان هستند. اینها باید سازمان‌های بررسی تشکیل دهند و به این مسئله فکر کنند که چه چیزی خوب است و چه چیزی بد است. یک زمان جامعه ما حالت نفی داشته و هرچه از بیرون می‌آمده را نفی می‌کرده است. ناگفته نماند برخی تصور می‌کنند همه کارها را باید دولت انجام دهد. درست است، دولت امکانات دارد، ولی به همان میزان مسئولیت دارد. اینگونه نیست که دولت قادر باشد همه کارها را انجام دهد. جریان دوم مراجع و حوزه‌های علمیه است. مراجع و حوزه‌های علمیه خیلی از وقت‌شان مصروف مسائل شرعی می‌شود. توصیه ما این است که به مسائل کلی جامعه هم توجه کنند.

وی افزود: نکته دیگری که می‌خواهم عرض کنم درباره اخلاق است. فرهنگ غربی می‌گوید اولاً فکر خودت باش و خودت را فدای زن و بچه‌ات نکن. این فرهنگ جزء لاینفک فرهنگ وارداتی غربی است. محور این فرهنگ خودخواهی و خودبینی است. در این فرهنگ شخص می‌گوید من باید به خودم برسم. متأسفانه این فرهنگ دارد در جامعه رسوخ می‌کند. اینکه در جامعه طلاق زیاد می‌شود، به خاطر چیست؟ در روایت داریم در اثر یک طلاق عرش خدا به لرزه در می‌آید. خداوند خیلی از طلاق بدش می‌آید. برخی هم طلاق نمی‌گیرند، ولی رابطه زن و شوهر رابطه الاهی نیست و هر روز با هم مرافعه دارند. این چه رابطه‌ای است؟ این مسئله نشان می‌دهد فرهنگ غربی در جامعه ما اثر گذاشته است.
انتهای پیام