کد خبر: ۲۴۱۶۹۳۴
تاریخ: ۰۱ مهر ۱۳۹۱ - ۱۳:۳۳
تعيين موقوفات يكی از راههای استقلال مالی دانشگاهها
گروه اجتماعی: امروز، اول مهرماه در دومين نشست تخصصی «استقلال دانشگاهها» عنوان شد كه میتوان برای دانشگاهها موقوفه تعيين كرد و از افراد خير كمك گرفت.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، دومين نشست تخصصی «استقلال دانشگاهها» با حضور سعيد سهرابپور، رئيس سابق دانشگاه شريف، عباس ملكی از اساتيد اين دانشگاه و تعدادی از اعضای پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی ساعت 10:30 امروز شنبه اول مهر ماه، در ساختمان پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی برگزار شد.
در اين نشست سعيد سهرابپور، با اشاره به اينكه دولتمردان ما نسبت به استقلال دانشگاهها بدبين هستند، علت اين مسئله را تندروی برخی از گروهها در دانشگاهها و وضعيت خاص كشورمان در سطح جهانی دانست و گفت: از اول انقلاب شرايط كشور ما حالت عادی نداشت و اين مسئله اكنون نيز بيشتر شده است و كشور ما به صورت عادی در حالت تحريم، تهديد به جنگ و ... بوده و با انواع تهاجمها روبه رو است.
وی با اشاره به اينكه اگر كسی قصد براندازی نظام را داشته باشد از همه چيز از جمله دانشگاهها استفاده میكند به خصوص اينكه دانشجويان در سنين حساس و احساسی قرار دارند، اظهار كرد: مسئولان آموزش عالی نگران هستند اگر اختياری به دانشگاهها داده شود مشكلات زيادی بروز كند.
رئيس سابق دانشگاه صنعتی شريف از سوی ديگر عنوان كرد: اگر به نخبگان فرصت خلاقيت داده شود و اين افراد بتوانند شكوفا شوند، پيشرفتهای محقق شده در كشورمان چندين برابر میشود.
وی با تأكيد بر اينكه در نظام اسلامیمان كه سياست و ديانت ما با هم است، اين نگرانی را درك میكنم، تصريح كرد: بايد برای علوم انسانی كاری كرد و بسياری از نگرانیهای ما در خصوص استقلال دانشگاهها بازمیگردد به علوم انسانی نه علوم فنی و مهندسی.
رئيس سابق دانشگاه شريف افزود: با اين مسئله كه همه را در دانشگاهها سركوب كنيم مخالف هستم چرا كه اين كار را آتش زيرخاكستر میدانم كه روزی بروز خواهدا كرد و يقيناً راه مقابله سركوب نيست.
سهرابپور با اشاره به روند افزايش تعداد دانشگاهها در كشورمان، گفت: در ابتدا چند دانشگاه بزرگ در كشور وجود داشت و اين دانشگاهها خيلی با هم اختلاف نداشتند اما بعد از انقلاب قرار شد در مركز هر استان يك دانشگاه تأسيس شود و در ادامه اين روند تقسيم شدن استانها و افزايش تعداد دانشگاههای مركز استانها افزايش يافت و اكنون به مرحلهای رسيدهايم كه در هر شهرستان كوچك چند دانشگاه دولتی و غير دولتی تأسيس شده است.
وی با اشاره به اينكه اكنون وزارت علوم با تعداد زيادی از دانشگاهها مواجه شده است كه با كمبودهای بیشماری مواجه هستند، اظهار كرد: همين روند باعث تقسيم بودجه شده و موجب شده كه دانشگاههای بزرگ با كمبود بودجه مواجه شوند كه نتيجه چنين توسعهای است.
رئيس سابق دانشگاه شريف با عنوان كردن اين مطلب كه وقتی مسئله استقلال دانشگاهها مطرح میشود، اول بايد تعريف كنيم كه منظورمان كدام دانشگاه است، دانشگاهها را به دو گروه بزرگ و كوچك تقسيم كرد و افزود: وزارت علوم علیرغم مخالفتهای شديد، 10 دانشگاه كشور را به عنوان دانشگاههای برتر اعلام كرد و قرار بود كه به اين 10 دانشگاه امكانات بيشتری ارائه دهد تا آنها بتوانند خود را در رنكينگ جهانی مطرح كنند، البته اين كار محقق نشد.
وی ادامه داد: هميشه دانشگاههای قوی طرفدار استقلال و دانشگاههای كوچكتر طرفدار حضانت وزارت علوم بودند؛ دانشگاههای قوی خود را از وزارت علوم برتر میدانند و مسئولان اين وزارتخانه را تأمين میكنند اما دانشگاههای كوچكتر حامی ندارند و نيازمند سرپرستی از سوی وزارت علوم هستند.
سهرابپور اين سؤال را مطرح كرد كه آيا وقتی در مورد استقلال دانشگاهها صحبت میشود نبايد دانشگاههای بزرگ و كوچك را از هم منفك كنيم؟ و پاسخ داد: بايد از لحاظ استقلال، دانشگاههای برتر را با يك نحو متفاوت ديد و اختيارات بيشتری از لحاظ مالی، علمی و آموزشی به آنها داد، البته بايد شرايط انتخاب رئيس اين دانشگاهها هم سختتر باشد، البته عزل رؤسای اين دانشگاهها نيز بايد بر عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد.
وی به ارائه مثالهايی در مورد پيشنهادهای صورت گرفته از سوی دانشگاه شريف پراخت و گفت: پرداخت پژوهانه به دانشجويان، ورود بدون كنكود 10 درصد از نخبگان به مقاطع بالاتر، ايجاد رشتههای جديد مورد نياز كشور و ... مسائلی بود كه به نفع دانشجويان و مانعی برای خروج نخبگان از كشور بود و اگر ما استقلال داشتيم اين كارها را به راحتی انجام میداديم در حالی كه سالها طول كشيد كه مسئولان وزارت علوم با آنها موافقت و اجرايی كنند.
در ادامه اين نشست، عباس ملكی از اساتيد دانشگاه شريف با مطرح كردن دو سؤال كه آيا دانشگاه يك نهاد مدرن است و آيا استقلال دانشگاه از دولت به معنای اسقلال واقعی است، به ارائه نظرات و پيشنهادهای خود پرداخت.
وی با اشاره به اينكه هميشه فكر میكرده است مشكلات مربوط به دانشگاهها مختص ايران است اما متوجه شده است كه حتی دانشگاه هارواد و MIT نيز همين مشكلات اداری، مالی، استخدامی، قرار دادی و ... را دارند، گفت: دانشگاه يك نهاد قرن نوزدهمی است و همچنان كه علم پيشرفت میكند، دانشگاهها از لحاظ ساختاری رشد نمیكنند و آنچه را كه درس میدهند را عمل نمیكنند.
اين استاد دانشگاه شريف، به مقايسه فرايند آموزش دانشگاه با برخی از شركتها پرداخت و اظهار كرد: اكنون آموزش برخی از شركتها از آموزشهای دانشگاهها كارآمدتر شده است و پژوهشهای صورت گرفت در لابراتوآرها جالبتر از دانشگاهها صورت میگيرد و اين مسئله به اين معنی است كه دانشگاهها ديگر در توليد علم بدون رقيب نيستند.
وی به بهينه نبودن هزينههای دانشگاهها نيز اشاره و عنوان كرد: بعضاً مدتها افراد مسن در دانشگاهها حضور دارند و تغيير آنها كار مشكلی است اما شركتها به راحتی افراد خود را تغيير میدهند، همچنين دانشگاه بدون شهريه به معنی شركتی است كه سودآوری خود را از چرخه دانشگاه كنار گذاشته است در حالی كه سودآوری مهم است و اگر نباشد خلاقيت در دانشگاهها كاهش پيدا میكند.
ملكی عصر علم منحصر به دانشگاهها را پايان يافته اعلام كرد و گفت: ما فكر میكنيم استقلال دانشگاهها به معنی اسقلال از دولت است و دولت وقتی در دانشگاهها دخالت میكند به دنبال منافع خود است كه منجر به افت دانشگاهها میشود.
وی با زير سؤال بردن اين مسئله كه عدم دخالت دولت در دانشگاهها به معنی اسقلال واقعی دانشگاهها است، گفت: در برخی از گروهها يك يا دو نفر تسلط فكری بر گروه دارند و اين مسئله موجب میشود، ساير افراد نتوانند حرفها و ايدههای خود را مطرح كنند و يا ارتباطی بين اساتيد به وجود میآيد كه موجب میشود تا مدتها استادان جديد را جذب نكنند.
اين استاد دانشگاه كشورمان با تأكيد بر اينكه كمبود منابع مالی موجب میشود، نتوان دانشگاهها را از دولت جدا كرد، گفت: دانشگاه به نظر من يك پروژه متشكل از زمان و بودجه است؛ متأسفانه زمان نزد ما ايرانيان ارزش چندانی ندارد از سوی ديگر بايد در دانشگاهها تقاضايی وجود داشته باشد تا عرضه صورت گيرد و نبايد بر روی برخی از رشتههايی كه تقاضا برای آنها نيست سرمايهگذاری صورت گيرد.
وی گفت: وقتی از دانشجو شهريه نمیگيريم، به دانشجو كمك نمیكنيم و وقتی دانشجو شهريه نمیدهد به جای سه سال پنج سال در دانشگاه میماند در حالی كه میتواند كمكها به دانشجويان به صورت سالانه باشد.
ملكی پيشنهاد كرد: میتوان برای دانشگاهها موقوفه تعيين كرد و از افراد خير كمك گرفت اما چون همه دولت را مسئول اين كار میدانند چنيی كارهايی را انجام نمیدهند.
وی تصريح كرد: دانشگاه بخشی از دولت نيست و فراتر از دولت است و دولت میتواند ارتباط خود با دانشگاهها را به سياستگذاری محدود كند و از پژوهشهای جديدی كه فعلاً سودآور نيست، حمايت كند.