به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی در بخشی از پیام خود به یادواره شهدای دروازه ری قم آورده است: کسانی که در راه دین شربت شهادت می‌نوشند و فداکار و مجاهد در راه دین‌ هستند، همان‌طوری که در دنیا نام آنها در کنار نام انبیا(ع) است، در آخرت مقام اینها هم بعد از مقام انبیا و اولیا در «تِلو» بزرگان دین منزلت دارد. قرآن کریم وقتی از مجاهدان یاد می‌کند، چنانچه از عالمان دین تجلیل دارد، از آنها به عنوان ﴿ رَبَّانِیِّینَ﴾ و ﴿ رِبِّیُّونَ﴾ یاد می‌کند. کسانی که ارتباطشان با ربّ و پروردگار قوی است از یک سو، ارتباطشان برای تربیب و تربیت جامعه قوی است از سوی دیگر، هم «شدید الرّبط بالربّ» هستند و هم «شدید الرّبط بالناس» هستند، از چنین مردان بزرگ و الهی به ربّانی یاد می‌شود. قرآن کریم در صدد پرورش ربّانی‌هاست; یعنی کسانی که موحّدانه به سر می‌برند، پیوند ناگسستنی با «ربّ» دارند از یک سو، پیوند ناگسستنی با جامعه دارند برای رفاه جامعه، تعلیم جامعه، تربیت جامعه و تصحیح جامعه که کوشش و تلاش می‌کنند از سوی دیگر، از آنها به عنوان ربّانی یاد می‌شود.

در بخش دیگری از این پیام آمده است: هدف انبیا(ع) گذشته از آن نفع عمومی، پرورش شاگردان خاص است که از اینها به عنوان ﴿الرَبَّانِیِّونَ﴾ یا ﴿ رِبِّیُّونَ﴾ یاد می‌کند. در سوره مبارکه «آل‌عمران» فرمود هیچ پیامبری نیامد که رژیم ارباب و رعیتی را امضا کند و منظور از این رژیم، ارباب و رعیتیِ فرهنگی است، وگرنه ارباب و رعیتیِ مادی که فسادش روشن است و رخت بربسته است. فرمود هیچ پیامبری نیامد و شاگردانی را تربیت نکرد که آنها مردم را به خودشان دعوت کنند و بگویند که برابر فکرِ ما قیام کنید. این مضمون آیه سوره مبارکه «آل‌عمران» است که ﴿ما کانَ لِبَشَرٍ﴾ هیچ بشری نیست که خدای سبحان به او حُکم و نبوّت و کتاب عطا کند: (أَنْ یُؤْتِیَهُ اللَّهُ الْکِتابَ وَ الْحُکْمَ وَ النُّبُوَّةَ ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ کُونُوا عِباداً لی‏ مِنْ دُونِ اللَّهِ) مردم را به خود دعوت کند؛ یعنی مردم، رعیّت فکریِ او باشند و او ربّ فکری و فرهنگی جامعه باشد؛ یعنی یک رژیم ارباب و رعیتیِ فرهنگی و فکری و تقلید بی‌تحقیق! فرمود این اصلاً رسم و بنا نبود و چنین چیزی هم نیست، لکن انبیا آمدند به جای اینکه مقلِّد بپرورانند محقّق پروراندند ﴿لکِنْ کُونُوا رَبَّانِیِّینَ بِما کُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْکِتابَ وَ بِما کُنْتُمْ تَدْرُسُونَ﴾، به دیگران گفتند عالِم ربّانی شوید؛ از راه تعلیل، از راه تدریس، از راه تصنیف، از راه تألیف، از راه تحقیق و از راه پژوهش عالِم ربّانی شوید، چون ربّانی روشن شد که عبارت از کسی است که ارتباطش با خدا ناگسستنی، پیوندش هم با مردم ناگسستنی است که هم «شدید الربط بالربّ» باشد و هم مدبّر و مربی خوبی برای جامعه باشند که اینها را می‌گویند عالم ربّانی، پس انبیا آمدند که ربّانی تربیت کنند، چون ربّانی کسانی هستند که خوب تربیت شدند، لذا همان‌طوری که در جهاد فرهنگی در خدمت انبیای الهی‌ هستند، در جهاد نظامی هم این‌چنین هستند؛ لذا در همان سوره مبارکه «آل‌عمران» فرمود: ﴿وَ کَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثیرٌ﴾،[5] این ﴿رِبِّیُّونَ﴾ را خیلی‌ها به همان ﴿رَبَّانِیِّینَ﴾ معنا کردند، نه «رِبّی» یعنی جمع کثیر، چون ﴿کَثیرٌ﴾ بعدش آمده است. ﴿رِبِّیُّونَ﴾ یعنی عالمان ربّانی، تربیت‌شده‌های در مکتب و مَشهد انبیای الهی.

این مفسر قرآن در بخش دیگری از این پیام تصریح کرده است: بنابراین برابر آن آیه قبل سوره «آل‌عمران» انبیا آمدند عالمان ربّانی تربیت کنند، برابر این آیه سوره «آل‌عمران» ـ البته هر دو در سوره مبارکه آل‌عمران است ـ عالمان و مردان ربّانی جزء مجاهدان نستوه هستند که پای رکاب انبیای الهی تلاش و کوشش می‌کنند، اینها کسانی‌ هستند که در هر مکتبی اگر تربیت شدند، حافظ و مروّج همان مکتب‌ هستند؛ در جریان انبیای ابراهیمی همین‌طور بود، در جریان وجود مبارک موسای کلیم و بعد از او این‌چنین بود که فرمود ما به این انبیای ابراهیمی کتاب دادیم که ﴿یَحْکُمُ بِهَا النَّبِیُّونَ﴾، بعد ﴿وَ الرَّبَّانِیُّونَ وَ الْأَحْبارُ﴾؛ عالمان ربّانی اگر به محکمه قضا رفتند، کُرسی قضا را عالمانه و عادلانه اداره می‌کنند و اگر در مکتب تدریس و تحقیق و تألیف برآمدند، محقّقانه سخن می‌گویند و اگر در میدان رزم حضور پیدا کردند، در کنار انبیای الهی مجاهدانه و نستوهانه شمشیر می‌زنند که فرمود هم ﴿یَحْکُمُ بِهَا النَّبِیُّونَ الَّذینَ أَسْلَمُوا لِلَّذینَ هادُوا وَ الرَّبَّانِیُّونَ وَ الْأَحْبارُ﴾ هم ﴿وَ کَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثیرٌ﴾، هم ﴿کُونُوا رَبَّانِیِّینَ بِما کُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْکِتابَ وَ بِما کُنْتُمْ تَدْرُسُونَ﴾.

پرورش شاگردان ربانی؛ برنامه اصلی انبیاء

وی ادامه داده است: بنابراین برنامه اصلی انبیای الهی پرورش شاگردان ربّانی است، اینها کسانی‌ هستند که هم در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها آن میزان و ترازوی عقلی و علمی را به عهده دارند، هم در میدان مبارزه و جهاد آن ترازوی نظامی را در اختیار می‌گیرند؛ لذا ذات اقدس الهی از اینها به عنوان اینکه جزء مجاهدان نستوه‌ هستند نام می‌برد و اگر اینها در میدان رزم شربت شهادت نوشیدند، نام اینها را در کنار نام انبیا ذکر می‌کند؛ می‌فرماید مستکبران و طاغیان و ظالمان کسانی هستند که ﴿وَ یَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ حَقٍّ وَ یَقْتُلُونَ الَّذینَ یَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ﴾؛ فرمود طاغیان، انبیا را شهید می‌کنند عالمان ربّانی را شهید می‌کنند، پرورش‌یافتگان صحیح را شهید می‌کنند و کسانی که مجاهدان نستوه‌اند را شهید می‌کنند، در این آیه نام ربّانیون شهید را در کنار نام انبیا می‌برد. وی تاکید کرد: بنابراین آن عزیزانی که پیوندشان با پروردگار ناگسستنی بود که «شدید الربط بالرب» بودند و پیوندشان با نظام اسلامی، با امت اسلامی، با امام راحل(رضوان الله تعالی علیه) ناگسستنی بود، اینها می‌توانند مشمول ربّانی باشند؛ یعنی خوب تربیت شدند، یک؛ در صدد تربیت صحیح جوان‌ها هستند، دو؛ این «شدید الرّبط بالربّ» و «شدید الرّبط بالناس» را هم حیازت کردند، این سه؛ لذا قرآن از این‌ها با جمال و جلال و شکوه یاد می‌کند که می‌فرماید اگر اینها شهید شدند در کنار انبیا هستند که ﴿وَ یَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ حَقٍّ وَ یَقْتُلُونَ الَّذینَ یَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ﴾؛ یعنی کسانی که آمر به معروف‌ و ناهی از منکر هستند و در میدان امر به معروف و نهی از منکر که جهاد هم قسمی از امر به معروف و نهی از منکر است شربت شهادت را نوشیدند، اینها کسانی‌ هستند که در دامنهٴ نبوّت انبیا تربیت می‌شوند در دنیا و در آخرت هم با آن ذوات قدسی هرکدام به درجه خاصّ خودشان محشور می‌شوند. اینکه می‌بینید مستکبران و طاغیان، انبیا و اولیای الهی و ائمه معصومین(ع) را شهید می‌کنند و بعد از شهادت هم قبور اینها را تخریب می‌کنند، برای این است که آثاری از نبوّت و رسالت و امامت و ولایت نماند. اینکه مجاهدان نستوه تلاش و کوشش می‌کنند، برای آن است که اثر نبوّت، رسالت و امامت و ولایت را احیا کنند؛ اینها موفق شده‌اند که این آثار برجسته نبوت و رسالت را احیا کنند اما آنها همچنان ناکام مانده‌اند که امیدواریم ذات اقدس الهی این نظام را به برکت خون‌های پاک شهدا و شهدای شما به بهترین وجه حفظ کند و تا ظهور آن حضرت این نظام از هر گزندی محفوظ بماند.