مطهرنیا پاسخ می‌دهد:
عربستان نگران چیست؟/ نقش تلاویو و مسکو در سیاست‌های پیدا و پنهان سعودی‌ها

مهدی مطهرنیا، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به اظهارات اخیر وزیر خارجه عربستان علیه ایران اظهار کرد: عربستان نگران است و حق دارد نگران باشد؛ چرا که سال‌ها اندوخته فشار سیاسی و انباشته‌های ناشی از آن طی سه دهه، با چالش بسیار جدی روبرو شده است.

وی افزود: نگرانی عربستان ناشی از برجام و نفوذ معنوی ایران به جای نفوذ نظامی، موجب شده است که عربستان رو به جلو فرار کند؛ این فرار رو به جلو هر لحظه عربستان را از ادبیات مدبرانه بیشتر خارج کرده و به ادبیات خشونت‌محورانه وارد می‌کند تا ایران را در بافت موقعیتی تقابلی قرار دهد و با تقابل ایران با عربستان و دیگر کشورهای همسو با عربستان در درون منطقه فضای جدید را آلوده و به این ترتیب آن را به یک فضای درگیری با کشورهای فرامنطقه‌ای نیز انتقال دهد.

وی گفت: عربستان بر این اندیشه است که با این تحرکات، لایه‌های تندرو و رادیکال در ایران را مورد خطاب قرار دهد و با تهییج احساسات و عواطف رادیکالیستی آنها زمینه‌های فشار بر دولت و حکومت را جهت کاربرد ادبیات خشونت‌محورمانه به جای ادبیات تعامل‌گرایانه برگزیند؛ لذا آنچه بسیار برای عربستان و دیگر رژیم‌ها و دولت‌های حاکم بر منطقه که از نظم آینده بین‌المللی که متناسب با جایگاه و وزن ایران در نظم منطقه‌ای و نظام بین‌المللی باشد مطلوب است، خارج کردن ایران از تعامل سازنده به یک تقابل ویرانگر است.

مطهرنیا با تأکید بر اینکه جهت‌گیری جمهوری اسلامی ایران باید بر اساس صبر و متانت و در عین حال ایحاد فضای مثبت برای پاسخگویی قاطع در موقعیت مقتضی باشد، گفت: ایران نباید به هیچ‌وجه زمینه‌های ایجاد فضای رادیکالیستی در حوزه نظم منطقه‌ای را فراهم کرده و اجازه دهد رقیب استراتژیک در منطقه یعنی دولت حاکم بر ریاض، زمینه‌های عصبانیت ایران را فراهم سازد.

این استاد دانشگاه با اشاره به توافق ایران با غرب در برجام و همچنین گسترش روابط جمهوری اسلامی با کشورهای تأثیرگذار اظهار کرد: هر گام ایران در جهت تعامل منطقه‌ای و ورود این تعامل منطقه‌ای در حوزه تعامل بین‌المللی و بالعکس، برای عربستان خطرناک به نظر می‌رسد.

وی ادامه داد: عربستان در گوش‌های خود زنگ‌هایی می‌شنود که نشان از آن دارد که ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورهای غربی زمینه‌های ایجاد یک فضای مناسب برای گذر از خاورمیانه به خاور دور را فراهم می‌کند که پل این گذار و پیروزی، این بار نه از جنوب به شمال ایران بلکه از غرب به شرق خلیج فارس و دریای عمان است.

این کارشناس مسائل بین‌المللی تصریح کرد: با توجه به اینکه ایران بیشترین ساحل را دارد و قدرتمندترین کشور در این قلب جهانی است لذا ایران دارای یک ژنوم ژئوپلتیک برتری است که برتری‌های دیگر ایران را تحکیم بیشتری می‌بخشد و نیاز کشورهای قدرتمند جهان برای مدیریت آینده امنیتی جهان به نفع خویش در خلیج فارس یا فلات ایران و یا آنچه که من «نوهارت‌لند» می‌نامم مستقر شده است.

مطهرنیا خاطرنشان کرد: عربستان تمام تلاش خود را به خرج می‌دهد تا بتواند زمینه‌های ایجاد یک درگیری با ایران را فراهم کند اما این ایالات متحده آمریکاست که همانگونه که اسناد موجود نشان می‌دهد پیش از این اسرائیلی‌ها را در این زمینه کنترل می‌کرد و امروز باید علاوه بر اسرائیل، ریاض را نیز در این زمینه تحت کنترل خود قرار دهد.

وی در مورد تعامل همپیمانان آل سعود در منطقه با عربستان در رابطه با تشدید تنش علیه ایران گفت: کشورهای عربی اگرچه در وحدت درونی خود با عربستان دارای ادبیات مسئولانه‌ای هستند اما در وحدت عملی با عربستان در ارتباط با ایران همواره با شک و تردید جدی روبرو بودند.

مطهرنیا افزود: کشوری مانند قطر که هم‌اکنون دارای جایگاه ویژه‌ای در چارچوب شورای همکاری خلیج فارس و رقابت‌های درونی، در عین حال همکاری‌های منطقه‌ای با عربستان است، در این زمینه هیچ‌گاه به طور کامل با عربستان همراه نشده است.

این استاد دانشگاه تأکید کرد: بر این اساس عربستان امروز بیش از آنکه به کشورهای عربی متحد خود پیوند بخورد، بیشتر تلاش می‌کند تا زمینه‌های ایجاد همگرایی بیشتر با تلاویو در ارتباط با برخورد با ایران را در سیاست‌های پنهان خود دنبال کند و در سیاست‌های آشکار خود با ایجاد یک پل جدید بین ریاض و مسکو، زمینه‌های واگرایی تهران از مسکو و مسکو از تهران را در چارچوب بحران‌هایی مانند سوریه فراهم سازد.

مطهرنیا جایگاه سوریه را به عنوان رگ حیاتی عربستان دارای اهمیت دانست و گفت: اگر ایران بار دیگر در تعاملی سازنده زمینه‌های به پایان رسیدن بحران سوریه در وجوه مربوط به منافع ملی ایران را دنبال کند، عربستان باید رگ حیاتی خود را در منطقه با خطری جدی مواجه ببیند.