دارالکتابه احیاگر خط نسخ و ثلث در ایران است + صوت و فیلم

به گزارش خبرنگار ایکنا، گردهمایی نسخ‌نویسان و ثلث‌نویسان ایران اسلامی نهم تیر در مجتمع امام خمینی(ره)، حسینیه الزهرا به همت دارالکتابه قرآن کریم برگزار شد.

در این مراسم چهارده استاد ثلث‌نویس و نسخ‌نویس آثار 160 هنرجوی خوشنویس شرکت‌کننده از سراسر ایران را داوری و بررسی کردند و نکات آموزشی را به آنها متذکر ‌شدند. به همین منظور گفت‌وگویی با مسئول برگزاری، اساتید و شرکت‌کنندگان این رویداد هنری انجام دادیم تا از جزئیات، وضعیت و کیفیت این برنامه اطلاعات بیشتری پیدا کنیم.

تمام اساتید شاخص کشور در یک روز کنار هم جمعند

مهدی بابایی مدیر اجرایی دارالکتابه قرآن کریم در رابطه با این گردهمایی بیان کرد: اتفاقی که امروز افتاد مقداری خارج از تصور ما بود که شور و اشتیاق دوستان از قبل از این تعطیلی ناخواسته بیشتر بود. جوانان زیادی به این جمع ملحق شدند و خط‌های بسیار خوبی داریم که جای شکر دارد و ان‌شاءالله که مجموعه دارالکتابه توفیق داشته باشد تا این راه را ادامه دهد و امیدواریم به نتایجی بهتر از آنچه که تاکنون رسیده دست پیدا کند.

وی در رابطه با ارزیابی این گردهمایی گفت: آثار ارائه شده را همراه با اساتید ارزیابی می‌کنیم که تحلیلی از وضعیت خطوط قرآنی در کشور به دست می‌آید و برنامه‌های بعدی ما مبتنی بر تحلیلی است که از این آثار به دست خواهد آمد.

مدیر اجرایی دارالکتابه قرآن کریم با بیان اینکه اساتید از شرایط راضی بودند و کارگاه امروز نوید بخش آینده‌ای درخشان برای خطوط قرآنی است در رابطه با کارگاه‌های آینده گفت: ما پیشبینی کردیم تا پایان سال پنج کارگاه دیگر تقریباً به فاصله هر دو ماه یکبار برگزار کنیم و قاعدتاً در پایان شهریور کارگاه دوم را برگزار خواهیم کرد.

وی در پایان با بیان اینکه شاگردانی که در اینجا حضور دارند همه استادان شهرهای خودشان هستند گفت: این جریان حقیقتاً اتفاق منحصر به فردی است و مطلقاً اتفاق مشابهی در این سطح نداریم که تمام اساتید شاخص کشور در یک روز کنار هم در یک مکان جمع شوند و قاطبه هنرمندان علاقمند هم بیایند که تعلیم ببینند. این رویداد از لطف خدا و برکت کار قرآن است که برای دارالکتابه از سال 1390 این توفیق مکرر بوده و ان‌شاء‌الله ادامه پیدا خواهد کرد. به نظر می‌رسد این هم‌افزایی و روحیه همدلی که بین استاد و شاگرد برقرار است مژده حرکت و انرژی فوق‌العاده‌ای را در کتابت قرآن و خطوط قرآنی در آینده‌ای نزدیک خواهد داد.

لزوم توجه وقف‌کنندگان به کتابت قرآن

حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالله عبدالله‌زاده از اساتید و داوران این گردهمایی در رابطه با این رویداد گفت: بعد از دو سال و نیم وقفه از برگزاری این برنامه، دوستان جمع شدند که اتفاق خوبی است. هنرمندان یکدیگر را می‌بینند و الگو گرفته و اشکالات هم را برطرف می‌کنند و یک نوع مباحثه خطی دارند و تبادل اطلاعات رخ می‌دهد.

وی ادامه داد: به خط نسخ و ثلث در انجمن‌های خوشنویسی خیلی اهمیت داده نمی‌شود ولی در دارالکتابه اینطور نیست و دوستانی که همدل هستند جمع می‌شوند و این موضوع سبب ایجاد انگیزه می‌شود. در نهایت قرآن و روایات به خط زیبا نوشته می‌شود. وقتی مطلبی به خط زیبا نوشته می‌شود اثر آن چندین برابر می‌شود.

این استاد خوشنویس در پایان گفت: بهتر آن است که اینجور مجالس و محافل بیشتر باشد و اگر کسی دلش برای قرآن می‌سوزد وقف‌هایی برای کتابت قرآن در نظر بگیرد. ما در بین وقفنامه‌ها در رابطه با کتابت قرآن موردی نداریم؛ خیلی خوب است که این موضوع جا بیفتد و به کتابت قرآن توجه شود. امیدوارم کاتبین قرآن کریم از همه طرف حمایت مادی و معنوی شوند. متأسفانه ما در کتابت نسبت به کشورهای همسایه مانند عربستان و ترکیه عقب هستیم. ان‌شاء‌الله که در همه چیز از جمله خط پیشرفت کنیم و پیام قرآن و اهل‌بیت(ع) را به جهانیان برسانیم.

خط نسخ و ثلث توسط دارالکتابه احیاء شد

احمد عبدالرضایی از اساتید خوشنویسی در رابطه با این گردهمایی گفت: از سال 1390 این کلاس‌ها شروع شد و گردهمایی امروز از همان نوع کلاس‌های گذشته است به علاوه نشست پژوهشی که در انتها برگزار می‌شود. 

وی با بیان اینکه انجمن خوشنویسان بیشتر انجمن نستعلیق‌نویسان و شکسته‌نویسان بود ادامه داد: خط نسخ و ثلث توسط دارالکتابه احیاء شد که الان یک سری از هنرمندان به درجه استادی رسیده‌اند. همین دوره که امتحان استادی برگزار شده است یازده نفر از افرادی که در دارالکتابه تعلیم دیده بودند به رتبه استادی رسیده‌اند. رتبه استادی خط نسخ و ثلث با خط نستعلیق فرق می‌کند، این خطوط زمانبر است و زبان دیگری دارد.

این استاد خوشنویسی ادامه داد: خط نسخ دو شاخه دارد یک شاخه عربی و یک شاخه ایرانی که می‌توان به قرآن نیریزی اشاره کرد. ما باید در هر دو شاخه فعالیت کنیم تا خوشنویسان بین‌المللی هم داشته باشیم. این همایش مجدداً شروع شده و آموزش‌هایی که در هشت سال گذشته داده شد ما را به جای خوبی رسانده است.

وی تصریح کرد: تا پیش از این تعداد خوشنویسان نسخ و ثلث ما از تعداد انگشتان دست بیشتر نبودند ولی در مجمع امروز بیش از 150 نفر شرکت کردند و بسیاری هم به دلیل بعد مسافت و هزینه‌ها شرکت نکردند. من از مسئولین تقاضا می‌کنم تا به این موضوع توجه کنند و مساعدت داشته باشند و امکاناتی را در اختیار هنرمندان قرار دهند.

عبدالرضایی افزود: عربی زبان دین ماست و خطی است که با آن قرآن می‌خوانیم. بهتر است که دانش آن را پیدا کنیم و در اجتماع کار کنیم تا مردم خط خوب و بد را تشخیص دهند. هنر تلطیف‌کننده روح انسان‌هاست و در دنیای صنعتی امروز در اینجا با آموزش‌ها به افراد کمک روحی و معنوی می‌کنیم تا با گسترش آن در جامعه به مردم نیز منتقل شود.

خانم‌ها تکلف بیشتری در خوشنویسی دارند

الهام میرطلایی با حدود 25 سال سابقه در حوزه خوشنویسی و سابقه 15 ساله در حوزه نسخ در رابطه با این گردهمایی گفت: پس از دوران کرونا این گردهمایی برای نسخ‌نویسان و ثلث‌نویسان لازم بود که به نظرم همه توانستند به نوبه خود از این جمع بهره ببرند.

وی در ادامه در رابطه با حضور بانوان در این عرصه افزود: از آن زمان که دارالکتابه برپا شده به خانم‌ها در زمینه کتابت قرآن بها داده شده و خانم‌ها هم با توجه به فضای مناسب، رشد خوبی داشته‌اند. کتابت قرآن فضای معنوی و خوبی دارد که هر خوشنویسی که خط نسخ یا ثلث کار می‌کند می‌تواند در این فضا وارد شود و قطعاً از برکات قرآن بهره‌مند می‌شود.

این استاد خوشنویسی در خصوص تفاوت خوشنویسی آقایان و بانوان در ادامه چنین گفت: طبق گفته‌ی اساتید خانم‌ها دقت خاص بیشتری در خوشنویسی دارند که تکلف بیشتری را در کار وارد می‌کند که البته خوب نیست و یک آفت محسوب می‌شود.

هنرمندان ایرانی جوایز خوبی را در عرصه بین‌المللی به دست آوردند

علی‌الحسانی مسئول دارالخط‌عربی در مؤسسه دارالتراث نجف در رابطه با این گردهمایی گفت: من سال‌هاست تمام کارهایی که دارالکتابه قرآن کریم انجام می‌دهد را دنبال کردم. از آغاز کار دارالکتابه اساتید بزرگ خط در اینجا فعالیت کردند و نتایج این اتفاق مشهود است و امروز ثمره این اتفاق را می‌بینیم.

وی ادامه داد: جالب  است که با توجه به این که این برنامه در تهران برگزار می‌شود اما تنها به تهران منحصر نشده است و از سرتاسر ایران خوشنویسان مرد و زن همکاری دارند و در این برنامه شرکت می‌کنند. الحمدالله خط نسخ و ثلث در ایران خیلی رشد کرده و هنرمندان ایرانی توانسته‌اند به جوایز خوبی در عرصه بین‌المللی دست پیدا کنند. این اتفاق بسیار مبارک است و این کوشش‌ها در بیست سال پیش در ایران وجود نداشت.

الحسانی افزود: سه ماه پیش اسامی برگزیدگان جوایز ارسیکا اعلام شد و ایرانیان نیمی از این جوایز را دریافت کردند. این اتفاق جای تبریک دارد و به همه دست‌اندرکاران ایرانی دست مریزاد می‌گویم.

می‌توانیم به قله‌ کتابت قرآن برسیم

حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی مریدی‌زاده از هنرمندان شرکت‌کننده در این گردهمایی در رابطه با این رویداد گفت: با توجه به حضور اساتید بزرگ و قوی می‌توانیم کارهایمان را بیاوریم تا اشکالات گرفته شود و به قله‌ کتابت قرآن برسیم.

وی ادامه داد: قرار بود هرکسی سوره‌ی لیل را کتابت کند؛ هرکسی چندین مرتبه این کار را انجام داد و سبب شد تا نکته‌های ریز را بیشتر یاد بگیریم و سطح علمی ما در خط نسخ بالا برود.

مریدی زاده که از بندرعباس برای این گردهمایی آمده بود در رابطه با وضعیت خوشنویسی در شهر خود بیان کرد: در بندرعباس شعبات مختلفی از انجمن خوشنویسی وجود دارد که اساتید زیادی خط نستعلیق، شکسته نستعلیق و تحریری را کار می‌کنند اما در بخش خط نسخ این موضوع کمتر است و این خط در بندرعباس بسیار غریب است.

در ادامه این مراسم ناصر طاووسی در نشستی تخصصی‌ پیرامون خط رقاع توضیحاتی داد و در رابطه با سبک‌ها، شیوه‌ها و ارتباط آن با شیوه‌های مختلف خطوط نسخ و ثلث صحبت کرد.