توان‌های انسان در اثر عبودیت، استغفار و توبه شکوفا می‌شود + صوت
مدیر مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران با بیان اینکه توان‌های انسان در اثر عبودیت، استغفار و توبه شکوفا می‌شود، گفت: این سه، ارکان اصلی توحید هستند که با نعمت و رحمت کار می‌کنند، هر چقدر نعمت را بیشتر بشناسید عبودیت، استغفار و توبه بیشتری خواهید داشت.
به گزارش ایکنا، چهارمین جلسه دوره توحید در مراتب رشد از سلسله جلسات در محضر قرآن کریم با سخنرانی احمدرضا اخوت، مدیر مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران، 22 مردادماه ویژه مربیان، کادر، فعالان فرهنگی، فارغ‌التحصیلان، دانشجویان و دانش‌آموزان پایه دهم به بالای مساجد برگزار شد.
اخوت در آغاز جلسه با اشاره به مباحث جلسات گذشته، گفت: در سوره یونس اصل موضوع، دور شدن از اضطراب و امنیت پیداکردن و امیدوارشدن به منبع الهی است. دوره اول رشد از کودکی تا بلوغ است و منظور از بلوغ هم مکلف شدن است، چیزی که در این دوره خیلی اهمیت دارد، این است که وقتی فرد اطرافش را می‌بیند، آدم‌های با خدا ببیند و اطرافش را پر از ذکر باشد.
وی ادامه داد: دوره‌ها را پنج ساله در نظر گرفتیم. دوره اول را هر زمانی در نظر بگیرید که انسان متوجه شد و هوشیاری به دست آورد و برای دوره دوم، سوره مبارکه هود را انتخاب کرده‌ایم. سوره‌های الر به صورت زنجیره‌ای به هم متصل هستند. این سوره، سوره عجیبی است و به صورت خاص مورد اعتنای پیامبر اعظم(ص) بوده است. در روایات شنیده‌ایم که پیامبر(ص) فرمودند این سوره مرا پیر کرد.
مدیر مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت اظهار کرد: بازه دوره دوم نسبتاً وسیع است. شروع توحید استدلالی و در عین حال توحید جدی از همین جا شروع می‌شود، در دوره اول فرد فقط می‌بیند ولی در این دوره داستان تغییر می‌کند.
وی ادامه داد: بحث سوره از عبودیت آغاز می‌شود و با این بحث که دوره دوم را دوره عبد شدن می‌دانند، هم‌خوانی دارد. دوره دوم، دوره توحید عبودیتی است و فرد باید حکم خدا را بفهمد و عمل کند. توحیدش عملی است تا استدلالی و در اثر عبودیت، ذهن و فهم فعال می‌شود.
اخوت با اشاره به آیات دوم و سوم سوره هود «أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنَّنِي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ(2) وَأَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُمْ مَتَاعًا حَسَنًا إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى وَيُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ كَبِيرٍ (3)؛ كه جز خدا را نپرستيد به راستى من از جانب او براى شما هشداردهنده و بشارت‌گرم (۲) و اينكه از پروردگارتان آمرزش بخواهيد سپس به درگاه او توبه كنيد [تا اينكه] شما را با بهره مندى نيكويى تا زمانى معين بهره مند سازد و به هر شايسته نعمتى از كرم خود عطا كند و اگر رويگردان شويد من از عذاب روزى بزرگ بر شما بيمناكم (۳)»، بیان کرد: انسان، اول توحید را شهود می‌کند و بعد با شنیدن اوامر خدا تفصیل در توحید برای او شکل می‌گیرد.
فهم تفصیلی با شنیدن امر و نهی الهی به‌وجود می‌آید
وی عنوان کرد: فهم شهودی که در دوره اول بوده است در حکم احکمت می‌شود و فهم تفصیلی با شنیدن امر و نهی الهی به‌وجود می‌آید. در این دوره رجوع به رساله و احکام، معادل تقویت توحید است. یک بخش توحید،شنیدن امر و نهی است، تا آدم ادب‌دار نشود، مقام پدر و مادر برای او معلوم نمی‌شود. انسان باید ادب داشته باشد تا مقام پدر و مادر را بفهمد، شما باید کاری بکنید و بعد به آن جهت دهید؛ این ساختار انسان است و کسی که تفکر نمی‌کند، نیازی به آموزش تفکر هم ندارد.
مدیر مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت، سه رکن اصلی توحید را عبودیت، استغفار و توبه دانست و گفت: بحث سوره از عبودیت آغاز می‌شود و با این بحث که دوره دوم را دوره عبد شدن می دانندهم‌خوانی دارد، فرد باید اول امر و نهی خدا را بشنود. این دوره هم نذیر می‌خواهد و هم بشیر، بحث استغفار فقط مربوط به گناه نیست.
وی با ذکر این مطلب که غفران عبارت است از ما به ازای عمری که تلف می‌شود، عنوان کرد: سوره مبارکه عصر از بین رفتن توان‌ها را مطرح می‌کند، جای این از بین رفتن توان بایستی اجر و رحمت بیاید و این ما به ازا را غفران گویند. انسان می‌فهمد که دنیا محل کار کردن و استفاده کردن است. می‌داند که اجل وجود دارد و هر روزش که کم می‌شود، از ثمره وجودی‌اش کم می‌شود و جای آن چیزی که از دست می‌دهد، خیر و برکت و رحمت می‌خواهد.
اخوت افزود: یکی از حالت‌های استغفار، توبه و بازگشت از گناه است، به همین دلیل پیامبر(ص) هم توصیه می‌شوند به استغفار؛ استغفار پیامبر(ص) هم واقعی است و ایشان، طلب خیر و نور بیشتر برای هدایت دیگران دارند. استغفار، استفاده از توان‌ها برای دریافت اجر و مزد است، استغفار یعنی به‌دست آوردن اجر و مزد در ازای آنچه از دست می‌دهد.
وی اظهار کرد: بهرحال همین که عمر انسان می‌گذرد، یعنی در خسر بوده است و جای آن باید حتماً رحمت بیاید، در آیه سوم نشان می‌دهد که استغفار و توبه فرق دارد؛ توبه یعنی فرد کاری کند که توجه‌اش از خداوند برنگردد، حواس جمع بودن برای خدا را توبه گویند، توبه یعنی انسان به گونه‌ای قرار گیرد که امواج حق را دریافت و حس کند و نور حق در او جاری شود. عبودیت یعنی فهم حکم و عمل به حکم خدا، استغفار یعنی ما به ازای فرصت و توان‌ها رحمت و علم و اخلاق و معرفت و ... را به‌دست آورده و همه اینها غفران است؛ این سوره تا آیه 24 همین سه مورد را باز می‌کند.
مدیر مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران گفت: از آیه 25 تا تقریباً اواخر سوره اقوامی مثل قوم حضرت نوح، صالح، شعیب و ....ذکر می‌شود، آیات شبیه هم هستند ولی تفاوت‌هایشان مهم است، دلایل حرف‌نشوی قوم‌ها مهم است، همه این پیامبران سه دستور عبادت و استغفار و توبه را مطرح کرده‌اند، از آیه 110 به بعد دستوراتی به پیامبر(ص) داده می‌شود. همچنین آیات آخر سوره در مورد امت واحده است.
پنج مانع توحید
وی با بیان اینکه پنج مانع توحید جهل، لجبازی، تردید، شهوت، کم گذاشتن و توقع داشتن است، گفت: این پنج مورد موانع جدی توحید است، اگر کسی بتواند حریف این پنج مورد بشود، عبودیت و استغفار و توبه را در خود جای داده است، درواقع با رفع موانع، توحید را در دل خود جای می‌دهید. زندگی در دوره دوم بسیار باشکوه است چرا که خداوند انسان را لایق امر و نهی خود می‌کند، این توحید، توحید عقلی است و توحید عقل، توحید عبودیت است، توحید فطرت، ایمان است؛ توحید فطری تمام نمی‌شود بلکه نور عقل، نور فطرت را تقویت می‌کند.
مدیر مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت ادامه داد: وقتی توحید عبودیتی فعال می‌شود، فطرت فرد هم شکوفاتر می‌شود، با رفتن به دوره‌های بعدی، توحیدهای قبلی شکوفاتر می‌شوند. نکته دیگری که در این سوره مهم است، بحث بینه و دلایل است. درعین حال که این دوره، دوره عمل است ولی پس زمینه آن «بینه» است، یعنی دلایل و طرح مسائل و گفت‌وگو و جدل لازم است. شکوفاشدن این موضوع در این دوره مهم است، یکی از مطالب مهم در این دوره، فعال شدن حس کنجکاوی و استدلال بعد از عمل است.
اخوت اظهار کرد: نکته بعدی هم اینکه انسان نیاز به نذیر و بشیر دارد، نذیر کسی است که نمی‌گذارد انسان خوابش ببرد و از حرکت بایستد و همیشه او را هوشیار می‌کند. این دوره دوره خوش‌خوابی انسان است و یک مرتبه نماز را بدون هیچ دلیلی کنار می‌گذارد، اگر انسان خود را در معرض نذیر قرار ندهد و ساختار برادری و هم‌عهدی نداشته باشد، خوابش می‌برد. شما در این سفر به نذیر نیاز دارید کسی باید باشد که مراقب باشد شما خوابتان نبرد لذا رجوع به علما در این سن خیلی لازم است.
وی ادامه داد: از سویی به بشیر هم نیاز دارد؛ بشیر یعنی کسی که به شما می‌گوید این مسیری که می‌روی درست است، شما کسی را می‌خواهید که تأییدتان کند. به همان اندازه که بشیر اهیمت دارد، نذیر هم اهمیت دارد. در این سن، اگر فرد تأیید نبیند، ممکن است خاموش شود. توحید در این دوره به وسیله نذیر و بشیر تقویت می‌شود.
مدیر مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت با ذکر این مطلب که رحمت و نعمت دو عنصر خیلی مهم در این سوره است، عنوان کرد: رحمت، نور و خیرات نازل شده از سوی خداست که در انسان حیات ایجاد می‌کند، جنس رحمت از حیات و نور است و خیلی نزدیک به خود خداست و بلکه خود خداست و نزدیک‌ترین حالت بشر به خدا است.
وی با بیان اینکه انسان با رحمت خدا را حس می‌کند، اظهار کرد: لعنت یعنی در آن قلب خدا نیست، نور و حیات نداشتن را لعن گویند. رحمت، نزدیک‌ترین حالت انسان با خداست؛ نعمت وقتی است که به شما چیزی عنایت می‌شود و از داشتن آن خاطر شما آسوده می‌شود. اگر از نعمت استفاده کنی، رحمت نازل می‌شود، هر نعمتی فرودگاه رحمت است. دقت روی نعمت‌ها، رحمت‌ها را فعال می‌کند.
اخوت گفت: عبودیت و استغفار و توبه با نعمت و رحمت کار می‌کند، هر چقدر شما نعمت را بیشتر بشناسید، عبودیت، استغفار و توبه بیشتری خواهید داشت؛ در این دوره یکی از مهم‌ترین کارها، نعمت‌‌شناسی است زیرا توحید استدلالی را به توحید کاربردی تبدیل می‌کند.
انتهای پیام
