کتاب «درمان افسردگی از منظر قرآن» منتشر شد
گروه ادب - کتاب «درمان افسردگی از منظر قرآن» به همت نشر قرآن و اهل بیت نبوت منتشر شد.
به گزارش ایکنا، کتاب «درمان افسردگی از منظر قرآن» به قلم هادی بهرامی، احمدرضا اخوت و فاطمه فیاض نوشته شده و به همت نشر قرآن و اهل بیت نبوت در اسفندماه 1396 در شمارگان 1000 نخسخه و به قیمت 170 هزار ریال در نوبت چاپ اول منتشر شد.
یکی از وجوه تمایز این کتاب در این حوزه، این است که بر آن بوده تا موضوعات مورد سوال مانند چیستی اختلال، شاکله، صفات و درمان افسردگی را به صورت مستقیم و روشمند از متن آیات قرآن و روایات به صورت خالص دست آورده و از موضوع بنیادها را تا عملیات و کاربرد کشانده و از چیستی اختلال و افسردگی و صورت بندی آن به صورت جزئی به روند درمان و سیر مداخلات درمان برسد. مطالعات دیگری در آینده می‌توانند نسبت این نتایج را با آراء سایر دانشمندان و نظریات متعدد در این حوزه مورد بررسی و تطبیق قرار دهند که در این کتاب به دلیل خلط مباحث از تبیین پیشینه موضوع و کارهای صورت گرفته خودداری شده است.
در فصل اول به مفهوم اختلال از منظر قرآن کریم، مولفه‌های تعریفی آن و تفاوت آن با مفهوم آسیب پرداخته شده است. در این فصل وجوه تمایز اختلال از تعاریف اختلال در روانشناسی نیز مشخص شده است. همچنین در این فصل واژگان مربوط به انواع اختلال در قرآن براساس نقشه ساختاری انسان دسته بندی و معرفی شده‌اند و نقش افسردگی به عنوان اختلالی که از ترکیب چندین اختلال پایه پدید آمده است در میان سایر اختلالات توضیح داده شده است.
هدف از نگارش فصل دوم، ارائه الگویی جامعه برای صورت بندی انواع اختلالات یا به تعبیر دیگر الگوی شاکله اختلالات بود. براساس تدبر در دو سوره مزمل و یس دو نمونه مدل به دست آمد و انواع شش گانه افسردگی که طی پژوهش دیگری به دست آمده بودند، در قالب آن پیشنهاد شدند. این الگوها اختلال را در سه سطح علت شناسی(سلاسل)، کارکردشناسی(اغلال) و نشانه شناسی(سعیر) مفهوم پردازی می‌کنند و تفاوت اساسی آنها با نظام‌های کنونی مانند DSM در روانشناسی در این است که عوامل علّی را مبنایی برای تشخیص نوع و شدت اختلال قرار می‌دهند و صرفاً بر نشانه‌ها تاکید نداشته و ملاک‌های اصلی تشخیص را براساس عوامل ریشه‌ای تبیین می‌کنند.
همه افراد براساس شاکله خود عمل می‌کنند و شاکله مجموعه صفاتی است که رفتار را پیش بینی پذیر این شاکله می‌تواند در مسیر هدایت یا ضلالت قرار گیرد. اختلالات در فرهنگ قرآن کریم با بعد ضلالتی انسان مرتبط‌‌‌اند. هر اختلال از آنجا که ویژگی‌هایی نسبتاً تثبیت شده در فرد است، شاکله‌ای خاص پیدا می‌کند در فصل سوم با توضیح مفاهیم صفات و شاکله در قرآن، تلاش شده تا انواع افسردگی براساس رویکرد شاکله صفات تبیین شوند و در قالب دیگری به عنوان شاکله‌های افسرده ساز ارائه شوند. در انتهای فصل به راهکارهای متعددی که از طریق آنها می‌توان به تغییر صفات و تغییر شاکله نائل آمد، مانند هدایت رفتاری، هدایت شناختی، ایجاد انس، تغییر شرایط و بسترها و مانند آن، نیز اشاره شده است.
فصل چهارم، در واقع مقدمه‌ای برای ورود به بحث درمان است. درمان قرآنی اختلالات با عنوان«درمان استعاذه ـ محو» معرفی شده است که طی آن، انسان با پناه بردن به خداوند متعال به عنوان یگانه موثر حقیقی در این عامل و یگانه رافع نیاز، تلاش می‌کند تا نواقص خود را جبران کرده و در مسیر هدایت، صلاح و سلامت قدم بردارد. در هر اختلال با توجه به علت شناسی متمایز آن، فرایند استعاذه منحصر به فرد خواهد بود. بر این اساس دو نوع ارزیابی و درمان برای اختلالات پیشنهاد شده است. یکی ارزیابی و درمان عمومی که برای همه اختلالات مشترک است و مقدمه‌ای برای شروع درمان اختصاصی خواهد بود و دیگری ارزیابی و درمان اختصاصی که در این کتاب برای افسردگی به صورت مشخص آمده است.
در فصل ششم که نقطه اوج کتاب و در واقع نقطه ثقل آن است، با بهره‌گیری از همه آنچه در فصول گذشته به آنها پرداخته شده بود، تعاریف، اصول، مراحل و تفصیل درمان افسردگی تبیین می‌شود. محتوای این فصل بسیار عینی و کاربردی و همراه با مثال، تکالیف درمانی و شکل‌های متعدد از روند درمان است، درمانگران محترم می‌توانند با اجرای گام به گام پروتکل‌ها و فرم‌های ارائه شده، فرایند درمان را به صورت تخصصی برای یک یا چند نوع از افسردگی آغاز کنند در این فصل مثال‌های متعددی از مراجعین افسرده نیز آمده است که مطلب را بسیار کاربردی و عینی برای درمانگران می‌نماید.
در فصل هفتم به طور جداگانه به روایات ائمه معصومین علیهم السلام در حوزه افسردگی پرداخته شده است. در این بخش که می‌توان آن را مستقل از سایر بخش‌های کتاب مطالعه کرد، روایات متعدد مربوط به افسردگی دسته بندی شده‌اند.خواننده محترم می‌تواند نتایج این بخش را با انواع افسردگی و شیوه درمان آنها انطباق داده و هماهنگی جالب توجه آن را ملاحظه نماید. توصیه‌های معصومین در باب رفع این اختلال در قالب انواع افسردگی قابل رد گیری‌اند.
سیر این کتاب نشان می‌دهد که چطور می‌توان از چیستی یک اختلال و مفاهیم بنیادین آن به مرحله درمان و کاربرد آن در زندگی و در جلسات درمانی رسید. هنگامی که این دو حوزه (بنیاد و کاربرد) بدون یکدیگر عرضه شوند، نتایج یا بدون استفاده خواهد بود و یا مبنا‌های محکمی نخواهد دشات. بنابراین تلاش مولفین کتاب حاضر نشان دادن چگونگی کار کردن چیستی یک اختلال و درمان آن از قرآن به صورت کاملاً اختصاصی و با سیری منطقی از بنیادها به سمت کاربردها بوده است.
نقد و بررسی این کتاب را به زودی در همین بخش دنبال کنید
انتهای پیام
