«بر کرانه آیهها»؛ مسیری روزانه برای پیوند دوباره با قرآن
هادی عبادی ضمن تشریح جزئیات طرح «بر کرانه آیهها» آن را حرکتی ساختارمند برای پیوند میان تلاوت و تدبر دانست و گفت: این طرح، امتداد سالها پژوهش، دقت علمی و تلاش برای سادهسازی مفاهیم عمیق قرآنی است؛ تلاشی که مخاطب را نه با حجم زیاد اطلاعات، بلکه با یک آیه در روز به دنیای تدبر دعوت میکند.
مرکز طبع و نشر قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران طی سه دهه فعالیت خود، نهتنها در عرصه چاپ و نشر مصاحف، بلکه در زمینه پژوهشهای فناورانه و قرآنی نیز نقش بیبدیلی ایفا کرده است. ابتدای پاییز ۱۴۰۳ بود که طرحی آرام اما اثرگذار در فضای قرآنی کشور آغاز شد؛ طرحی که تلاش میکند در هیاهوی روزمره، لحظهای از تأمل در آیات الهی را به زندگی مردم بازگرداند.
«بر کرانه آیهها» عنوان برنامهای است که مرکز طبع و نشر قرآن کریم با محوریت تلاوت، ترجمه، نکات تفسیری، روایی و ادبی، آن را بهصورت روزانه منتشر میکند. هر روز تنها یک آیه از قرآن کریم انتخاب میشود اما همین یک آیه با شرحی دقیق و قابلفهم، مخاطب را به تدبر در کلام خدا دعوت میکند.
هادی عبادی، مدیر فناوری اطلاعات و رسانه مرکز طبع و نشر قرآن کریم که مسئولیت طراحی و اجرای این طرح را بر عهده دارد، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا از اهداف، پشتصحنه تولید محتوا و چشمانداز آینده آن سخن میگوید. آنچه او روایت میکند، نشان میدهد «بر کرانه آیهها» فقط یک طرح رسانهای نیست؛ بلکه حرکتی آرام، مداوم و تربیتی است که میخواهد شیوه ارتباط جامعه با قرآن را متحول کند. طرحی که با انتخاب یک آیه در هر روز، مخاطب را در مسیر فهم تدریجی، عمیق و آرام از مفاهیم وحی قرار میدهد. این طرح، نه یک برنامه تبلیغی کوتاهمدت، بلکه حرکتی ساختارمند برای پیوند میان تلاوت و تدبر است؛ پیوندی که سالهاست دغدغه پژوهشگران قرآنی و فعالان فرهنگی کشور بوده است.
آغاز طرح و نیت اولیه آن
عبادی در تشریح فلسفه ایجاد این طرح گفت: «بر کرانه آیهها» از همان ابتدا با یک رویکرد مشخص طراحی شد؛ رویکردی که هدفش بازگرداندن قرآن به جریان طبیعی و روزانه زندگی مردم است. این طرح از ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ و همزمان با سالروز میلاد پیامبر اعظم (ص) و امام صادق (ع) آغاز شد تا با برکتی معنوی، مسیری بلندمدت را آغاز کند.
مدیر فناوری اطلاعات و رسانه مرکز طبع و نشر قرآن کریم در ادامه با تأکید بر اینکه مردم امروز بیش از همیشه نیاز دارند قرآن را نه فقط بخوانند بلکه آن را بفهمند و درک کنند افزود: بسیاری از طرحهای قرآنی هدفشان افزایش تلاوت است، اما ما یک قدم عقبتر ایستادیم و پرسیدیم چگونه میتوانیم تلاوت را از سطح عادت، به سطح تأمل و تدبر برسانیم؟ پاسخ این بود: با تمرکز بر یک آیه در روز. یک آیهای که هم قابل فهم باشد و هم فرصت اندیشیدن بدهد.
ساختار محتوایی؛ اتکا به منابع دقیق و پژوهشی
وی تصریح کرد: محتوای طرح «بر کرانه آیهها» در چند مرحله دقیق و تخصصی تولید میشود. انتخاب آیه نخستین مرحله است؛ انتخابی که براساس موضوعات روز جامعه، مباحث تربیتی، محتوای مناسب برای جریان تدبر و سیر طبیعی سورهها صورت میگیرد. هر محتوا شامل پنج بخش اصلی است. نمایش گرافیکی آیه با رسمالمصحف رسمی مرکز، ترجمه رسمی و ویرایششده، نکات لغوی و ادبی از کتاب «در محضر قرآن» اثر حمیدرضا مستفید، شرح تفسیری مبتنی بر قرآنهای حکیم (در سه نسخه دانشآموزی، دانشجویی و عمومی) و اشارات روایی از منابع معتبر حدیثی. علاوه بر این، نکات نگارشی و تبیینهای تخصصی مرتبط با رسمالمصحف نیز به محتوا اضافه میشود.
عبادی اظهار کرد: این طرح هرگز صرفاً رسانهای نیست؛ پشت هر بخش آن یک واحد پژوهشی ایستاده است. موظفیم آنچه منتشر میکنیم دقیق، مستند و علمی باشد. اعتماد مخاطب سرمایهای است که با کوچکترین بیدقتی از دست خواهد رفت.
بازبینی دقیق و حساسیت علمی
مدیر فناوری اطلاعات و رسانه مرکز طبع و نشر قرآن کریم با اشاره به اینکه یکی از مهمترین مراحل این طرح، فرایند بازبینی و تصحیح است گفت: هیچ متنی بدون عبور از واحد تصحیح منتشر نمیشود. این واحد تمام محتوا را از نظر علمی، تفسیری و نگارشی بررسی میکند. برخی روزها یک آیه کوتاه ممکن است چندبار بازنویسی شود تا نهایتاً محتوایی هم ساده و هم دقیق از آن استخراج شود. البته این حساسیت لازمه آن است که «بر کرانه آیهها» بتواند مرجعیت علمی خود را برای عموم مردم حفظ کند.
مسابقات و مشارکت عمومی
وی با بیان اینکه طی ماههای اخیر بخش مهمی از مخاطبان طرح، از طریق مسابقات قرآنی در دو جزء نخست قرآن به این جریان پیوستهاند؛ گفت: استقبال از این مسابقات به حدی بوده که مرکز تصمیم گرفت آن را در مراحل بعدی ادامه دهد. وقتی مخاطب بداند چیزی که یاد میگیرد در قالب مسابقه، تمرین و رقابت سالم نیز سنجیده میشود، انگیزهاش برای مطالعه بیشتر میشود. هدف ما از این مسابقات، صرفاً سرگرمی یا رقابت نبود؛ هدف، عمیقتر کردن رابطه مردم با قرآن بود.
پادپخش بر کرانه آیهها؛ تلاوت و تدبر در بستر شنیداری
عبادی گفت: در ادامه مسیر توسعه طرح، از ۱۴ مرداد ۱۴۰۴ بخش جدیدی باعنوان «پادپخش بر کرانه آیهها» راهاندازی شد. این بخش یکی از مهمترین گامهای توسعه این طرح است. بسیاری از مردم امروز فرصت مطالعه مستمر ندارند؛ اما میتوانند در مسیر رفتوآمد، هنگام کار یا در اوقات فراغت، یک محتوای شنیداری را گوش کنند. پادپخش دقیقاً برای همین نیاز طراحی شد.
مدیر فناوری اطلاعات و رسانه مرکز طبع و نشر قرآن کریم افزود: این بخش شامل تلاوت آیه، ترجمه، اشاره روایی و شرح تفسیری صوتی است و در روزهای یکشنبه و سهشنبه منتشر میشود. هدف ما این است که مخاطب همیشه در کنار آیهها باشد؛ چه در خانه، چه در محل کار و چه در مسیر.
پشتصحنه یک حرکت گروهی و منسجم
عبادی با تاکید بر اینکه پشت این طرح یک گروه منسجم قرار دارد گفت: این کار فقط کار واحد رسانه نیست. واحد پژوهش، واحد تصحیح، فناوری اطلاعات، ارتباطات و حتی قائممقام مرکز در این مسیر نقش دارند. هرکدام بخشی از مسیر تولید تا انتشار محتوا را بر عهده دارند. اگر هماهنگی بین این بخشها نبود، نمیتوانستیم هر روز محتوایی کامل و دقیق ارائه کنیم.
مقصد نهایی طرح
وی درباره چشمانداز آینده طرح «بر کرانه آیهها» گفت: اکنون به آیات پایانی سوره آلعمران رسیدهایم و تلاش میکنیم این مسیر تا آخرین آیه قرآن ادامه یابد. هدف ما این است که «بر کرانه آیهها» نه یک پروژه مقطعی، بلکه یک جریان مستمر باشد؛ جریانی که به مخاطب کمک کند، تلاوت و فهم قرآن در زندگیاش پیوند طبیعی پیدا کند.
مدیر فناوری اطلاعات و رسانه مرکز طبع و نشر قرآن کریم تصریح کرد: این طرح قرار است نوعی «سفر آرام» در آیات قرآن باشد؛ سفری که هر روز فقط یک آیه را پیش میبرد، اما در بلندمدت تأثیری ژرف بر فهم عمومی قرآن خواهد گذاشت. مخاطبان و علاقهمندان میتوانند محتوای روزانه و پادپخشهای صوتی این طرح را از طریق کانالهای رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم با شناسه moshaf_org دنبال کنند.
انتهای پیام
