فعالیت جهادی؛ دانشگاه میدانی دانشجو
فعالیت جهادی فرصتی منحصربهفرد برای دانشجویان فراهم میکند تا مباحث تئوری دانشگاهی را به شکل عملی و هدفمند در جامعه پیادهسازی کنند. از آموزش کامپیوتر به دانشآموزان تا اجرای پروژههای عمرانی، دانشجویان در این مسیر مهارتهای عملی، مدیریت بحران و مسئولیت اجتماعی را فرا میگیرند.
دانشجویان صرفاً با حضور در کلاسهای درس و کسب مهارتهای علمی محدود نمیتوانند در مسیر رشد فردی و اجتماعی به طور کامل پیش بروند، آنان برای تبدیل شدن به نسل اثرگذار، مسئول و متعهد نیازمند تجربه عملی مواجهه با چالشهای واقعی جامعه و فعالیتهای جامع در عرصههای مختلف هستند. در این میان گروههای جهادی دانشجویی بستری مناسب برای پرورش چنین دانشجویانی فراهم میکنند. این گروهها با اجرای فعالیتهای آموزشی، تربیتی، فرهنگی و عمرانی دانشجویان را قادر میکنند تا علاوه بر تقویت مهارتهای علمی، مهارتهای عملی، مدیریتی و اجتماعی خود را نیز توسعه دهند.
فعالیتهای شاخص این گروهها همگی با هدف پاسخگویی به نیازهای واقعی جامعه و پرورش توانمندیهای دانشجویان طراحی و اجرا میشود. شرکت فعال دانشجویان در چنین فعالیتهایی موجب میشود که آنان از حالت منفعل و صرفاً علمی خارج شوند و به افرادی مسئول، خلاق و اثرگذار تبدیل شوند که توانایی شناسایی مشکلات جامعه، ارائه راهحلهای عملی و مشارکت در پیشرفت اجتماعی و فرهنگی کشور را دارند.
این تجربیات هم ارزش آموزشی و عملی دارند و هم باعث تربیت نسلی خودساخته با انگیزه خدمترسانی و مسئولیتپذیر میشوند که قادر است در مسیر توسعه کشور نقش مؤثر ایفا کند.
ایکنا در ایام بزرگداشت روز دانشجو و برای بررسی میزان تأثیرگذاری فعالیتهای گروههای جهادی دانشجویی به گفتوگو با رضا کریمینیا، مسئول گروه جهادی دانشجویی شهید علیاکبر لاچین استان ایلام پرداخته که مشروح آن را در ادامه میخوانیم.
ایکنا ـ لطفا ضمن معرفی گروه جهادی شهید لاچین، مهمترین برنامههای این گروه جهادی را تشریح کنید.
گروه جهادی دانشجویی شهید علیاکبر لاچین یک مجموعه مردمی و خودجوش است که در سال ۱۳۹۳ با هدف خدمترسانی به مناطق محروم و کمبرخوردار و به منظور جلب توجه به مشکلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این مناطق تأسیس شد. این گروه جهادی از همان ابتدا با شعار خدمت به مردم و ارتقای سطح کیفیت زندگی در مناطق کمبرخوردار وارد عرصههای مختلف فعالیت شد. گروه جهادی شهید لاچین در ابتدا فعالیتهای خود را بهصورت گسترده و در قالب سه بخش اصلی انجام میدهد که شامل «آموزشی – تربیتی»، «عمرانی» و «فرهنگی» است. هر یک از این بخشها با هدف خاصی به دنبال بهبود شرایط زندگی مردم در این مناطق است. در بخش عمرانی گروه جهادی شهید لاچین اقدام به رنگآمیزی، تعمیر و زیباسازی مدارس و دیگر فضاهای عمومی در مناطق محروم کرده است. این اقدامات با هدف فراهم کردن محیطی مناسب، سالم و انگیزشی برای دانشآموزان و دیگر افراد جامعه انجام میشود تا آنها در فضایی زیبا و استاندارد به تحصیل و فعالیتهای اجتماعی خود ادامه دهند. علاوه بر این، در برخی از مناطق بهویژه در نواحی کمتر توسعه یافته، گروه جهادی در ساخت و بازسازی مدارس و تأسیسات عمومی نیز نقش مؤثری ایفا کرده است.
گروه شهید لاچین با شناسایی دانشآموزان و ارائه کمکهای آموزشی ویژه تلاش میکند تا شرایط تحصیلی آنها را بهبود بخشد. در چارچوب طرح دانا گروه جهادی شهید لاچین از دانشجویان و معلمان برجسته در زمینه کنکور و مشاوره تحصیلی استفاده کرده است
در عرصه آموزشی – تربیتی نیز گروه جهادی شهید لاچین فعالیتهای گستردهای را آغاز کرده است. این گروه در این حوزه اقدام به برگزاری کلاسهای جبرانی برای دانشآموزان مقاطع مختلف بهویژه در پایههای ابتدایی (اول تا ششم) کرده است. هدف از این کلاسها کمک به دانشآموزانی است که به دلایل مختلف از جمله کمبود منابع آموزشی، عدم دسترسی به معلمان مجرب یا مشکلات اقتصادی و اجتماعی نتوانستهاند به سطح آموزشی مناسب دست یابند. از سوی دیگر، این گروه در زمینه هدایت تحصیلی برای دانشآموزان مقطع راهنمایی فعالیتهایی را طراحی کرده است تا مسیر تحصیلی آنها را به سمت انتخاب رشتههای مناسبتر و متناسب با استعداد و توانمندیهایشان هدایت کند. این گروه علاوه بر این در مقطع دبیرستان با طرحی نوین به نام «طرح دانا» وارد عرصه شده است. طرح دانا بهطور خاص برای دانشآموزان مستعد و علاقمند به تحصیل که در مناطق حاشیهای و محروم زندگی میکنند، طراحی شده است. این دانشآموزان بهدلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی در دستیابی به منابع آموزشی و امکانات تحصیلی مناسب با چالشهای جدی روبهرو هستند، اما در عین حال دارای استعداد علمی بالا و علاقه فراوان به موفقیت در کنکور هستند.
این گروه با شناسایی این دانشآموزان و ارائه کمکهای آموزشی ویژه تلاش میکند تا شرایط تحصیلی آنها را بهبود بخشد. در چارچوب طرح دانا گروه جهادی شهید لاچین از دانشجویان و معلمان برجسته در زمینه کنکور و مشاوره تحصیلی استفاده کرده است. این معلمان و مشاوران، دانشآموزان را از مراحل ابتدایی تحصیل تا پایان کنکور همراهی کرده و در تمامی زمینههای مشاورهای از جمله برنامهریزی درسی، ارائه منابع آموزشی، آزمونهای شبیهسازیشده، آمادگی برای امتحانات، برنامهریزی زمانی برای مطالعه و حتی انتخاب رشته کنکور، خدمات جامعی را به این دانشآموزان ارائه میدهند. این گروه جهادی در تمام مراحل آمادگی برای کنکور در کنار دانشآموزان است و حتی در انتخاب رشته تحصیلی آنها نیز دخالت داشته و مشاورههای لازم را ارائه میدهد تا آنها بتوانند در مسیر تحصیلی خود موفق باشند.
فعالیتها و خدمات ارائه شده بهطور خاص به دانشآموزان نیازمند با توانمندیهای بالا متمرکز است و گروه جهادی شهید لاچین هیچگاه به آمار و ارقام توجه نکرده و تنها بر کیفیت کار و حمایت از دانشآموزان مستعد و نیازمند تأکید دارد. در این طرح کیفیت خدمات آموزشی بهعنوان اولویت اصلی در نظر گرفته شده و گروه جهادی تلاش کرده است تا با ارائه منابع و مشاورههای مؤثر به این دانشآموزان کمک کند تا در مسیر تحصیلی خود به بهترین نتایج دست یابند. در نهایت، طرح دانا که مخفف «دانشآموز نخبه ایرانی» است، بهطور خاص به دنبال شناسایی و پرورش استعدادهای علمی در دانشآموزان مناطق محروم است. این گروه جهادی با اجرای طرحها و برنامههای آموزشی ویژه میکوشد تا شکافهای اجتماعی و اقتصادی در زمینه دسترسی به منابع آموزشی را کاهش داده و از استعدادهای درخشان جامعه در این مناطق به بهترین نحو حمایت کند.
هدف نهایی گروه جهادی شهید لاچین این است که با حمایت از دانشآموزان مستعد و نیازمند، آنها را در راه موفقیت تحصیلی و شغلی یاری کرده و موجب ارتقای سطح علمی و اجتماعی در این مناطق محروم شود. بهطور کلی گروه جهادی شهید لاچین در سال جاری در سه عرصه هدایت تحصیلی(طرح تابان)، تقویت آموزشی دانشآموزان ابتدایی، پشتیبانی تحصیلی دانشآموزان دبیرستان (طرح دانا) و عمرانیسازی مدارس محروم فعالیتهای گسترده و مداومی داشته است. این گروه تقریبا هر هفته در یکی از این حوزهها فعال است و فعالیتهای آن بهصورت پیوسته و منظم ادامه دارد. آنچه این طرحها را متمایز میکند، رویکرد علمی، هدفمند و مبتنی بر کیفیت در کنار توجه به اقشار واقعاً نیازمند و مستعد است، رویکردی که بیانگر عمق تعهد این گروه به ارتقای واقعی سطح علمی و آموزشی مناطق محروم است.
ایکنا ـ طرحهای ویژه گروه جهادی شهید لاچین در حوزه تحصیلی چیست؟
گروه جهادی شهید علیاکبر لاچین در سال جاری مجموعهای از برنامههای تخصصی و هدفمند را در حوزه تحصیلی و آموزشی طراحی و اجرا کرده است که هر یک از آنها با هدف ارتقای سطح یادگیری، تقویت مهارتهای تحصیلی و فراهمسازی زمینه انتخاب آگاهانه مسیر آموزشی دانشآموزان شکل گرفته است. نخستین طرح برجسته این گروه طرح تابان است که از اردیبهشتماه آغاز شد. این طرح با رویکردی جدید و کارآمد به مسئله هدایت تحصیلی دانشآموزان پایه نهم پرداخت، مسئلهای که متأسفانه در سطح کشور با وجود اهمیت فراوان غالباً مورد بیتوجهی قرار گرفته است. در بسیاری از مدارس انتخاب رشته دانشآموزان پایه نهم بدون بررسی دقیق توانمندیها، علایق و آینده شغلی انجام میشود و مشاوران و معلمان نیز معمولاً برنامهریزی جامعی برای این مرحله حیاتی ندارند. به همین دلیل، گروه جهادی شهید لاچین تصمیم گرفت با بهرهگیری از دانشجومعلمان فعال و متخصص مجموعه کارگاههای هدفمند هدایت تحصیلی را برگزار کند.
در این زمینه و در بخش پسران ۴۵ کارگاه آموزشی برای حدود یک هزار دانشآموز پایه نهم در سطح شهر ایلام تشکیل شد. این کارگاهها با هدف معرفی رشتهها، سنجش تواناییها، شناخت علایق، بررسی ظرفیتهای شغلی آینده و آموزش نحوه انتخاب رشته آگاهانه طراحی شده بود. دانشجومعلمان شرکتکننده در این طرح با پشتوانه علمی و تجربه فعالیت در حوزه آموزش توانستند دانشآموزان را به سمت رشتههایی هدایت کنند که با استعدادها و علاقهمندیهای واقعی آنان هماهنگ است. طرح تابان گامی مؤثر در جهت جبران خلأهای جدی موجود در ساختار هدایت تحصیلی کشور بود.
در مقطع دبیرستان نیز گروه جهادی شهید لاچین همچنان طرح دانا را بهعنوان یکی از محوریترین طرحهای خود اجرا میکند. طرح دانا مختص دانشآموزان مستعد، پرتلاش و علاقمند به ادامه تحصیل است که در مناطق حاشیهنشین و کمبرخوردار زندگی میکنند
اقدام مهم دیگر اردوی جهادی سیروان بود که در یکی از شهرستانهای محروم استان ایلام اجرا شد. این اردو ترکیبی از فعالیتهای فرهنگی، تربیتی و عمرانی بود. در بخش عمرانی گروه جهادی موفق شد پنج مدرسه را در این شهرستان رنگآمیزی و زیباسازی کند. این مدارس به علت کمبود امکانات و نبود رسیدگی مناسب سالها در شرایط نامطلوب قرار داشتند و فضای آموزشی آنها برای دانشآموزان جذابیت و انگیزه کافی ایجاد نمیکرد. با اجرای این طرح محیط مدارس از نظر بصری و روانی ارتقا یافت و فضایی شادابتر، استانداردتر و مناسبتر برای تحصیل دانشآموزان فراهم شد. فعالیتهای فرهنگی اجراشده در این اردو نیز به تقویت روحیه و انگیزه تحصیلی دانشآموزان و خانوادههای آنان کمک کرد. در حوزه آموزشی - تربیتی مقطع ابتدایی نیز گروه جهادی برنامههای ویژهای را دنبال کرده است. برای دانشآموزان پایههای اول تا ششم که در مناطق حاشیهای سکونت دارند و بهدلیل کمبود امکانات آموزشی یا شرایط خانوادگی دچار ضعف تحصیلی هستند، کلاسهای جبرانی و تقویتی برگزار میشود. این کلاسها با هدف رفع مشکلات آموزشی، تقویت مهارتهای پایه مانند خواندن، نوشتن، ریاضی و علوم، و جلوگیری از افت تحصیلی طراحی شدهاند. دانشآموزان مناطق حاشیهای معمولا در دسترسی به معلمان مجرب یا کلاسهای تقویتی دچار محدودیت هستند و این طرح توانسته بخش قابلتوجهی از این خلأهای آموزشی را پوشش دهد.
در مقطع دبیرستان نیز گروه جهادی شهید لاچین همچنان طرح دانا را بهعنوان یکی از محوریترین طرحهای خود اجرا میکند. طرح دانا مختص دانشآموزان مستعد، پرتلاش و علاقمند به ادامه تحصیل است که در مناطق حاشیهنشین و کمبرخوردار زندگی میکنند و بهدلیل مشکلات مالی یا اجتماعی امکان بهرهمندی از امکانات آموزشی مناسب را ندارند. در این طرح، گروه جهادی با بهکارگیری دانشجویان و معلمان فعال در حوزه کنکور، مجموعهای کامل از خدمات آموزشی را در اختیار دانشآموزان قرار میدهد، از جمله مشاوره تحصیلی مستمر، برنامهریزی دقیق، ارائه کتابها و منابع آموزشی، برگزاری آزمونهای منظم، تحلیل نتایج آزمونها، تعیین راهبردهای مطالعه و حتی همراهی تا مرحله انتخاب رشته.
این همراهی مستمر از آغاز سال تحصیلی تا پایان فرآیند کنکور ادامه دارد. در کنار برنامههای آموزشی، گروه جهادی همچنان در حوزه عمرانی مدارس حاشیه شهر نیز فعال است. در روزهای اخیر، اعضای گروه در قالب اردویی دیگر به رنگآمیزی و زیباسازی مدارس نیازمند پرداختهاند، مدارسی که از نظر ظاهری و ساختاری به شدت در وضعیت نامطلوب قرار داشتند و نیازمند اصلاح فوری بودند. اقدامات عمرانی شامل رنگآمیزی دیوارها، ترمیم بخشهای آسیبدیده، طراحی حیاط مدرسه و ایجاد فضای مناسب برای فعالیتهای دانشآموزی بوده است.
ایکنا ـ اعضای گروه جهادی شهید لاچین چه تعداد از دانشجومعلمان را دربرمیگیرد و ایشان در چه حوزههایی فعال هستند؟
گروه جهادی شهید علیاکبر لاچین مجموعهای متشکل از دانشجومعلمان فعال و توانمند است که از شهرستانها و مناطق مختلف کشور در آن حضور دارند. اعضای گروه از شهرستانهایی مانند مهران، سیروان، شاهی و دیگر مناطق محروم جذب شدهاند و از نظر تحصیلی نیز شامل رشتههای متنوعی مانند ادبیات، الهیات، زبان انگلیسی و سایر رشتههای مرتبط با حوزه آموزش و تربیت هستند. این تنوع جغرافیایی و تحصیلی موجب شده است تا گروه قادر باشد طیف گستردهای از فعالیتها را در مناطق مختلف به صورت مؤثر و هدفمند اجرا کند و نیازهای آموزشی، تربیتی، فرهنگی و عمرانی مناطق محروم را پوشش دهد. دانشجومعلمان عضو گروه در سه حوزه اصلی آموزشی – تربیتی، عمرانی و فرهنگی فعالیت میکنند.
در حوزه آموزشی - تربیتی تعداد قابل توجهی از دانشجومعلمان بهویژه حدود ۲۰ نفر به ارائه کلاسهای جبرانی و تقویتی برای دانشآموزان مقاطع ابتدایی و متوسطه میپردازند. این کلاسها شامل تقویت مهارتهای پایهای، رفع عقبماندگی تحصیلی و هدایت تحصیلی دانشآموزان پایه نهم در قالب طرحهای ویژهای مانند «تابان» و «دانا» است. علاوه بر این، دانشجومعلمان در این حوزه مشاوره مستمر تحصیلی ارائه میدهند، برنامهریزی درسی شخصیسازی شده برای هر دانشآموز طراحی میکنند و آزمونهای دورهای و تحلیل نتایج آنها را بر عهده دارند.
در حوزه عمرانی نیز گروه جهادی شهید لاچین با حضور حدود ۲۰ دانشجومعلم پروژههای مختلفی از جمله رنگآمیزی و زیباسازی مدارس، ترمیم حیاط و فضای آموزشی، بازسازی کلاسها و اصلاحات ساختاری را انجام میدهد. این اقدامات بهویژه در مدارس مناطق حاشیهای و محروم بسیار تأثیرگذار بوده و موجب ارتقای انگیزه و روحیه تحصیلی دانشآموزان میشود. علاوه بر فعالیتهای عملی، دانشجومعلمان این بخش در هماهنگی با مدارس، تهیه لوازم و تجهیزات مورد نیاز، مدیریت منابع و اجرای برنامههای عمرانی به صورت منظم و استاندارد نیز نقش فعال دارند.
گروه جهادی شهید لاچین دارای شورای راهبری و اعضای اصلی مدیریتی است که مسئولیتهای برنامهریزی، تدارکات، هماهنگی و نظارت بر تمامی فعالیتها را بر عهده دارند
در بخش فرهنگی نیز تعداد حدود پنج دانشجومعلم مسئولیت اجرای برنامههای آموزشی، تربیتی و فرهنگی جانبی را بر عهده دارند. این برنامهها شامل فعالیتهای فرهنگی در مدارس، برگزاری کارگاههای مهارتی و اجتماعی، ترویج ارزشهای اخلاقی و دینی، آموزش مهارتهای اجتماعی و شهروندی و همچنین ایجاد فضای انگیزشی برای دانشآموزان است. دانشجومعلمان بخش فرهنگی با طراحی برنامههای خلاقانه و جذاب، تلاش میکنند محیط آموزشی را به فضایی پویا و انگیزشی تبدیل کنند که علاوه بر ارتقای مهارتهای تحصیلی، رشد شخصیتی و اجتماعی دانشآموزان را نیز تضمین کند.
علاوه بر این سه حوزه اصلی، گروه جهادی شهید لاچین دارای شورای راهبری و اعضای اصلی مدیریتی است که مسئولیتهای برنامهریزی، تدارکات، هماهنگی و نظارت بر تمامی فعالیتها را بر عهده دارند. اعضای اصلی شورا ضمن مدیریت منابع انسانی و مالی گروه، ارتباط با مدارس و نهادهای مرتبط را برقرار میکنند تا تمامی طرحها با کیفیت بالا و به شکل منظم اجرا شوند. جمعا تعداد دانشجومعلمان فعال در گروه جهادی شهید لاچین بین ۳۵ تا ۴۰ نفر برآورد میشود که هر یک به صورت تخصصی و متمرکز در حوزههای آموزشی، عمرانی و فرهنگی فعالیت میکنند. ترکیب تخصصی، متنوع و منسجم اعضای گروه موجب شده است تا این گروه بتواند بهطور همزمان در حوزههای مختلف فعالیت کرده و طیف گستردهای از خدمات مؤثر آموزشی، تربیتی، فرهنگی و عمرانی را به دانشآموزان و مدارس مناطق محروم ارائه دهد. این مشارکت و همبستگی اعضا پایه اصلی موفقیت گروه و تحقق اهداف اجتماعی، فرهنگی و آموزشی آن محسوب میشود.
ایکنا ـ فعالیتهای جهادی چه نقشی در تقویت روحیه دانشجویی و مسئولیت اجتماعی آنها دارد؟
فعالیتهای جهادی علاوه بر ارائه خدمات مستقیم به جامعه، نقش بسیار مؤثری در خودسازی، تجربهاندوزی و تقویت روحیه مسئولیتپذیری دانشجویان دارند. وقتی یک دانشجو در فعالیتهای جهادی مشارکت میکند، صرفاً فرصت کسب مهارتهای علمی یا آکادمیک را به دست نمیآورد، بلکه با مواجهه مستقیم با مسائل اجتماعی و نیازهای واقعی جامعه، توانایی درک عمیق مشکلات و چالشهای مردم را پیدا میکند. این تجربه به دانشجو کمک میکند تا از حالت منفعل علمی صرف فراتر رفته و به فردی فعال و دغدغهمند در جامعه تبدیل شود.
شرکت در فعالیتهای جهادی موجب میشود دانشجو با مردم و شرایط واقعی زندگی آنها آشنا شود، مشکلات و محدودیتهایی که افراد در مناطق محروم با آن مواجه هستند را احساس کند و نسبت به آنها بیتفاوت نباشد. این مواجهه مستقیم با مسائل اجتماعی در دانشجو احساس مسئولیت اجتماعی و تعلق به جامعه ایجاد میکند و او را تشویق میکند تا در حد توان خود گامی در جهت حل این مشکلات بردارد. چنین تجربهای دانشجو را از صرفا تمرکز بر پیشرفت علمی به فردی مسئولیتپذیر و متعهد به جامعه تبدیل میکند. از سوی دیگر مشارکت در فعالیتهای جهادی فرصتی برای کسب مهارتهای عملی، مدیریت زمان، کار گروهی و تعامل با افراد مختلف فراهم میکند. دانشجویی که در این فعالیتها حضور فعال دارد، یاد میگیرد چگونه پروژهها را برنامهریزی و اجرا کند، با مشکلات و محدودیتها مواجه شود و راهحلهای عملی ارائه دهد. این مهارتها در کنار رشد فکری و اجتماعی، موجب میشود دانشجو برای پذیرش مسئولیتهای بزرگتر در آینده از جمله مدیریت، رهبری و خدمت به کشور، آمادهتر باشد.
در نهایت، تجربه فعالیت جهادی دیدگاه و بینش دانشجو را نسبت به جامعه و مسئولیت فردی تغییر میدهد. تفاوت میان دانشجویی که در فعالیتهای جهادی مشارکت فعال داشته و دانشجویی که هیچگونه تجربه اجتماعی و میدانی ندارد، در عمق نگرش، حس مسئولیتپذیری و توانایی عمل به نفع جامعه کاملاً محسوس است. به عبارت دیگر، فعالیتهای جهادی نه تنها به جامعه خدمت میکند، بلکه نسل آینده متفکر، مسئول و فعال اجتماعی را پرورش میدهد که در مسیر توسعه و پیشرفت کشور نقش مؤثری خواهند داشت.
ایکنا ـ بزرگترین چالش گروههای جهاد دانشجویی چیست؟
بزرگترین چالش گروههای جهادی دانشجویی نه کمبود منابع انسانی، تجهیزات یا نیروی متخصص است و نه مشکلات مرتبط با برنامهریزی داخلی گروه، بلکه عمدتاً مرتبط با همکاری و همراهی نهادها و سازمانهای مسئول است. در گروه جهادی شهید لاچین اعضای فعال از جمله دانشجومعلمان و داوطلبان متعهد با انگیزه و توان بالا در عرصههای آموزشی، تربیتی، فرهنگی و عمرانی فعالیت میکنند و تقریبا از نظر داخلی منابع و توان اجرایی با مشکلی مواجه نیستند. برنامهریزیها دقیق و منسجم انجام میشود و توانمندیهای اعضای گروه به شکل مؤثر در اجرای طرحها و اردوهای جهادی به کار گرفته میشود.
گروههای جهادی توانمند، سازمانیافته و دارای نیروهای متخصص هستند و این نیروها از انگیزه و توان بالایی برای اجرای فعالیتهای آموزشی، تربیتی، فرهنگی و عمرانی برخوردارند
با این حال، چالش اصلی زمانی رخ میدهد که سازمانها و نهادهای دولتی و محلی که موظف به حمایت و پشتیبانی از فعالیتهای جهادی هستند، همکاری لازم را ارائه نمیدهند یا در انجام وظایف خود کوتاهی میکنند. این موضوع میتواند شامل کمتوجهی مسئولین محلی، ادارات آموزش و پرورش، نهادهای فرهنگی و حتی برخی نهادهای بالادستی باشد که باید زمینه تسهیل فعالیت گروههای جهادی را فراهم کنند. عدم همکاری این نهادها میتواند اجرای برنامهها را با تأخیر مواجه کرده، دسترسی گروه به منابع و امکانات مورد نیاز را محدود کند و در نهایت اثرگذاری فعالیتها بر جامعه هدف را کاهش دهد.
به بیان دقیقتر گروههای جهادی توانمند، سازمانیافته و دارای نیروهای متخصص هستند و این نیروها از انگیزه و توان بالایی برای اجرای فعالیتهای آموزشی، تربیتی، فرهنگی و عمرانی برخوردارند، اما زمانی که نهادهای مسئول وظایف حمایتی خود را به نحو کامل انجام نمیدهند، گروه با موانع اجرایی و محدودیتهای محیطی مواجه میشود. این موانع علیرغم تلاشهای داوطلبانه و تخصصی اعضای گروه میتواند بخشی از برنامهها را با مشکل روبهرو کرده و توان اثرگذاری آنها را کاهش دهد. به طور خلاصه، میتوان گفت که بزرگترین چالش گروههای جهادی دانشجویی فقدان حمایت و همراهی نهادهایی است که موظف به پشتیبانی و تسهیل فعالیتهای داوطلبانه گروهها هستند. این چالش تفاوتی اساسی میان گروههای جهادی موفق و اثرگذار با سایر مجموعهها ایجاد میکند، زیرا توانمندی داخلی گروهها و انگیزه اعضای آنها اغلب کافی و مؤثر است، اما بدون همکاری نهادهای مسئول، بخش مهمی از ظرفیتهای گروه بلااستفاده باقی میماند. به همین دلیل، ایجاد تعامل سازنده و مستمر بین گروههای جهادی و نهادهای مسئول از مهمترین الزامات برای رفع این چالش و افزایش اثرگذاری فعالیتهای جهادی به شمار میرود.
ایکنا ـ به عنوان یک دانشجو فعالیت جهادی چه تأثیری در مسیر تحصیلی و زندگی شخصی دانشجویان میتواند داشته باشد؟
فعالیت جهادی برای دانشجویان به ویژه دانشجومعلمان نقش بسیار مهم و چندبعدی در تقویت مهارتهای علمی، عملی و شخصیتی آنان دارد. در محیط دانشگاه دانشجویان عمدتا با مفاهیم نظری، اصول آموزشی و مباحث علمی آشنا میشوند و چارچوبهای لازم برای آموزش و تربیت را میآموزند. با این حال این آموزشها اغلب به شکل انتزاعی و نظری ارائه میشوند و بدون تجربه عملی دانشجو قادر نخواهد بود به صورت کامل و مؤثر آنها را در محیط واقعی به کار ببرد. فعالیتهای جهادی این خلأ را پر میکنند و فرصتی فراهم میکنند که دانشجو بتواند آموختههای تئوری را به شکل هدفمند و برنامهریزیشده در جامعه عملیاتی کند. در جریان فعالیت جهادی دانشجو مستقیما با دانشآموزان و شرایط واقعی زندگی آنان مواجه میشود. این مواجهه به او کمک میکند تا نیازهای واقعی جامعه و مشکلاتی که مردم با آنها روبهرو هستند را از نزدیک درک کند.
در این شرایط دانشجو دیگر صرفاً در چارچوب درس و کتاب نیست، بلکه با شرایط عینی، محدودیتها و چالشهای محیطی سروکار دارد و میآموزد چگونه برنامههای آموزشی و تربیتی را با توجه به ظرفیتها و نیازهای واقعی دانشآموزان طراحی و اجرا کند. این تجربه باعث میشود دانشجو توانایی تطبیق دانش نظری دانشگاهی با محیط واقعی و کاربردی را پیدا کرده و یاد بگیرد چگونه مباحث علمی را به شکل عملی و مؤثر پیادهسازی کند. علاوه بر تقویت مهارتهای آموزشی، فعالیت جهادی موجب پرورش مهارتهای شخصی و اجتماعی دانشجو نیز میشود. دانشجو در این مسیر با برنامهریزی پروژهها، مدیریت زمان، همکاری تیمی و حل مسائل و مشکلات مواجه میشود. او یاد میگیرد چگونه نیازهای دانشآموزان را شناسایی کرده، اولویتبندی کند و برای رفع آنها اقدامات مؤثر انجام دهد.
تجربه تعامل مستقیم با افراد و گروههای مختلف به تقویت مهارتهای ارتباطی، همدلی، درک فرهنگی و اجتماعی و قدرت تصمیمگیری درست دانشجو منجر میشود. تجربه فعالیت جهادی همچنین، فضای خودسازی و تقویت انگیزه شخصی برای دانشجو ایجاد میکند. دانشجو با مشاهده مشکلات واقعی جامعه و مشارکت در رفع آنها حس مسئولیتپذیری، تعلق به جامعه و انگیزه خدمترسانی را در خود تقویت میکند. او یاد میگیرد که پیشرفت علمی صرفاً محدود به نمرات یا مدارج دانشگاهی نیست، بلکه مسئولیت اجتماعی و اثرگذاری مثبت در زندگی دیگران نیز بخشی مهم از مسیر رشد فردی و حرفهای اوست. در نهایت، دانشجویی که در فعالیتهای جهادی مشارکت فعال دارد، از یک یادگیرنده منفعل به یک فرد فعال، مسئول و اثرگذار در جامعه تبدیل میشود. او میتواند آموختههای دانشگاهی را با تجربه واقعی جامعه تلفیق کند، مهارتهای حرفهای و شخصیتی خود را تقویت کند و برای پذیرش مسئولیتهای بزرگ در آینده آماده شود. این تجربه، مسیر تحصیلی دانشجو را غنیتر، نگرش او را نسبت به آموزش و جامعه عمیقتر و زندگی شخصی او را متعالیتر میکند، زیرا حس مسئولیت اجتماعی، مهارتهای عملی و توانایی حل مسائل را در او تثبیت میکند و موجب رشد همهجانبه فردی و اجتماعی او میشود.
ایکنا ـ آینده فعالیتهای گروه جهادی دانشجویی را چگونه ارزیابی میکنید؟
آینده فعالیتهای گروههای جهادی دانشجویی باید بر تقویت ارتباط مستقیم با جامعه و پاسخگویی به نیازهای واقعی مردم متمرکز باشد. فعالیتهای جهادی زمانی اثرگذار و ارزشمند هستند که نه به صورت صرفاً تئوری یا برنامهریزی از پیش تعیینشده، بلکه با شناخت دقیق نیازهای جامعه هدف شکل گیرند و پاسخگوی خلأها و کمبودهای واقعی باشند. به عبارت دیگر هر گونه فعالیت جهادی زمانی تعریف میشود که گروه به طور مستقیم با جامعه در تعامل باشد و نیازها، استعدادها و ظرفیتهای مردم را شناسایی کرده و بر اساس آن برنامهریزی کند. به عنوان مثال در یکی از فعالیتهای اخیر گروه جهادی شهید لاچین مشاهده شد که دانشآموزان پایه ششم یک مدرسه در مناطق حاشیهای علاقه و انگیزه شدیدی برای یادگیری کار با رایانه و فناوری اطلاعات دارند، در حالیکه مدرسه آنها هیچ امکانات آموزشی و تکنولوژیک، مانند کامپیوتر یا لپتاپ نداشت و نهادهای مرتبط نیز اقدامی برای تأمین این نیاز نکرده بودند. در پاسخ به این نیاز گروه جهادی طرحی نوآورانه طراحی کرد و با هماهنگی و برنامهریزی دانشآموزان را با اتوبوس به دانشگاه منتقل کرد تا در فضای مجهز دانشگاه، مهارتهای کار با کامپیوتر را آموزش ببینند.
دشوارترین تجربه گروه جهادی شهید لاچین نه به دلیل کمبود نیرو، منابع یا مهارتهای داخلی گروه، بلکه ناشی از چالشهای ناشی از تعامل با نهادها و مسئولین محلی و سازمانهای مرتبط بوده است
این تجربه نشان داد که فعالیت جهادی زمانی مؤثر است که گروه ابتکار، خلاقیت و انعطاف لازم را برای پاسخ به نیازهای واقعی جامعه به کار گیرد. بر این اساس، آینده فعالیتهای گروههای جهادی دانشجویی نباید صرفاً به فعالیتهای مرسوم و سنتی محدود شود، بلکه باید بر اساس سنجش مستمر نیازها و ظرفیتهای جامعه، ایدهپردازی نوین و ارائه طرحهای خلاقانه و کاربردی ادامه یابد. به بیان دیگر، فعالیت جهادی زمانی موفق و پایدار خواهد بود که گروهها به صورت فعال با جامعه در تعامل باشند، نیازها را شناسایی کنند، فرصتها و ظرفیتها را استخراج کرده و برنامهها را به گونهای طراحی کنند که حداکثر اثرگذاری و بهرهوری را برای جامعه و دانشجویان به همراه داشته باشد. به طور خلاصه، آینده فعالیتهای جهادی دانشجویی باید بر تقویت ارتباط عملی با جامعه، پاسخگویی به نیازهای واقعی، خلاقیت و نوآوری در طراحی برنامهها و ارتقای مهارتهای دانشجویان و جامعه هدف متمرکز باشد، زیرا تنها در چنین شرایطی است که فعالیتهای جهادی میتوانند اثرگذاری پایدار، آموزشی و اجتماعی واقعی داشته باشند.
ایکنا ـ دشوارترین تجربه گروه جهادی شهید لاچین چه بوده و چگونه رخ داده است؟
دشوارترین تجربه گروه جهادی شهید لاچین نه به دلیل کمبود نیرو، منابع یا مهارتهای داخلی گروه، بلکه ناشی از چالشهای ناشی از تعامل با نهادها و مسئولین محلی و سازمانهای مرتبط بوده است. فعالیتهای جهادی به ویژه در مناطق محروم، مستلزم همکاری مؤثر با مسئولین محلی، ادارات و نهادهای حمایتی است. زمانی که این همراهی وجود ندارد یا مسئولان به وظایف خود به شکل کامل و هماهنگ عمل نمیکنند، گروه با موانع اداری، تأخیر در هماهنگیها و فشار روانی ناشی از بیتوجهی مسئولان مواجه میشود که این موضوع یکی از سختترین بخشهای تجربه جهادی محسوب میشود.
یکی از ویژگیهای فعالیت جهادی این است که اعضای گروه به ویژه دانشجومعلمان به شدت درگیر مسائل و مشکلات جامعه هدف میشوند. این درگیری عاطفی و اجتماعی باعث میشود که فشار روحی و روانی کار افزایش یابد و تحمل شرایط سخت، عدم همکاری مسئولان یا بیتوجهی برخی نهادها نیازمند تابآوری، صبر و تعهد بالا باشد. در چنین شرایطی اعضای گروه ممکن است دچار تردید شوند و از خود بپرسند که تلاشها و زحماتشان برای چه کسی و برای چه هدفی انجام میشود، اما تجربه نشان داده است که تفکیک اثر رفتار ناهماهنگ مسئولان از نیازهای واقعی جامعه و تمرکز بر خدمت به مردم راهگشای غلبه بر این دشواریها است. به طور مشخص، در پروژههای عمرانی و آموزشی گروه مشاهده شده که برخی مسئولان محلی یا ادارات همکاری کافی ندارند یا رفتارهایی نشان میدهند که میتواند دلسردی و کاهش انگیزه در نیروهای جهادی ایجاد کند. این چالشها میتواند شامل عدم تأمین امکانات مورد نیاز، هماهنگی ناکافی برای اجرای پروژهها، بیتوجهی به برنامههای گروه و یا برخورد ناهماهنگ با اعضای گروه باشد.
با این حال اعضای گروه یاد گرفتهاند که این موانع را از مشکلات واقعی مردم تفکیک کنند و تمرکز خود را بر اهداف خدمترسانی و آموزش جامعه قرار دهند. در این راستا، تجربه دشوارترین مأموریتها به رغم چالشهای بیرونی، فرصتی برای تقویت مهارتهای مدیریت بحران، افزایش تابآوری، حفظ انگیزه در شرایط سخت و تمرکز بر اهداف بلندمدت گروه جهادی فراهم میکند. اعضای گروه میآموزند چگونه با فشارها و موانع بیرونی مواجه شوند، تصمیمات مؤثر بگیرند و فعالیتها را بدون کاهش کیفیت و اثرگذاری ادامه دهند. این تجربه، ضمن اینکه چالشی بزرگ است، به نوعی تربیت و خودسازی اعضای گروه نیز محسوب میشود و آنها را برای مدیریت پروژهها و مسئولیتهای بزرگتر در آینده آماده میکند.
در مجموع میتوان گفت دشوارترین تجربه گروه جهادی شهید لاچین متمرکز بر مواجهه با بیتوجهی یا کمتوجهی مسئولان محلی و نهادهای حمایتی بوده است، تجربهای که نیازمند صبر، تحمل و تمرکز بر خدمت به جامعه است. این تجربه اگر به درستی مدیریت شود، علاوه بر حل مشکلات اجرایی، توانمندیهای شخصیتی، مدیریتی و اجتماعی اعضای گروه را تقویت میکند و به آنها کمک میکند تا با انگیزه و تعهد بیشتر، به فعالیتهای جهادی خود ادامه دهند و اثرگذاری واقعی بر جامعه داشته باشند.
ایکنا ـ سخن پایانی شما در رابطه با فعالیت گروههای جهادی چیست؟
فعالیت در گروههای جهادی برای دانشجویان فرصتی بینظیر است تا دانش، مهارت و مسئولیت اجتماعی خود را به صورت جامع و همهجانبه تقویت کنند. دانشجویان نباید صرفا به مطالعه نظری و ارتقای سطح علمی در کلاسهای دانشگاه محدود شوند، بلکه لازم است در ابعاد آموزشی، فرهنگی، تربیتی و جهادی نیز فعال باشند. گروههای جهادی به عنوان بستری مناسب و محیطی پویا، امکان حضور فعال دانشجویان در عرصههای مختلف جامعه را فراهم میکنند و تجربههای عملی، مهارتهای اجتماعی و روحیه مسئولیتپذیری را در آنها پرورش میدهند.
گروههای جهادی دانشجویی بهترین زمینه برای تجربه عملی، خودسازی و مشارکت در حل مسائل واقعی جامعه هستند و دانشجویان با حضور فعال در این گروهها میتوانند به افرادی تبدیل شوند که علاوه بر مهارت علمی، دارای بینش اجتماعی، روحیه مسئولیتپذیری و توانایی اثرگذاری واقعی در جامعه باشند
به عبارت دیگر، دانشجویان باید از حالت منفعل بودن و بیتفاوتی نسبت به مسائل جامعه فراتر روند. مشاهده مشکلات واقعی مانند کمبود امکانات آموزشی، نیازهای فناوری اطلاعات دانشآموزان، مسائل مربوط به انتخاب رشته یا مشکلات فرهنگی و اجتماعی نباید نادیده گرفته شود. دانشجوی فعال جهادی با شناسایی این نیازها و تلاش برای رفع آنها نقش مؤثری در بهبود شرایط جامعه و رشد افراد خواهد داشت. این تجربه نه تنها توان علمی و مهارتهای عملی دانشجو را تقویت میکند، بلکه حس همدلی، مسئولیت اجتماعی و تعلق به جامعه را نیز در او پرورش میدهد.
گروههای جهادی دانشجویی بهترین زمینه برای تجربه عملی، خودسازی و مشارکت در حل مسائل واقعی جامعه هستند و دانشجویان با حضور فعال در این گروهها میتوانند به افرادی تبدیل شوند که علاوه بر مهارت علمی، دارای بینش اجتماعی، روحیه مسئولیتپذیری و توانایی اثرگذاری واقعی در جامعه باشند. بیتفاوت بودن نسبت به مشکلات و نیازهای جامعه حتی اگر از نظر علمی توانمند باشیم، مانع تحقق اهداف انسانی و اجتماعی دانشجویان خواهد شد و بنابراین مشارکت در فعالیتهای جهادی یک ضرورت و تجربه تربیتی بیبدیل برای رشد همهجانبه دانشجویان است.
انتهای پیام
