کد خبر: 4298099
تاریخ انتشار : ۱۵ مرداد ۱۴۰۴ - ۰۰:۳۹
علی منتظری در گفت‌وگو با ایکنا:

«اراده جمعی» بار دیگر جهاددانشگاهی را به فضای رویش و تحول می‌رساند + فیلم

رئیس جهاددانشگاهی معتقد است: باید این باور در جهاد تقویت شود که همه ما در قبال سرنوشت این نهاد، مسئولیم. سکوت در برابر بی‌عدالتی، هراس از ابراز حق و ترس از برخوردهای انضباطی در شأن نهاد انقلابی جهاددانشگاهی نیست. اگر اراده جمعی در این نظام مدیریتی شکل گیرد، بار دیگر فضای رویش و تحول را تجربه می‌کنیم.

علی منتظری45 سال از تأسیس جهاددانشگاهی می‌گذرد؛ نهالی که به عنوان نهادی علمی و فرهنگی تابستان ۱۳۵۹ و فقط یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با هدف پیوند میان دانشگاه، انقلاب و نیازهای توسعه‌ای کشور شکل گرفت. آغازی به دنبال عهده‌داری بار سنگین پاسخ به نیازهای علمی، فناورانه و فرهنگی جامعه ایرانی در شرایطی دشوار. جهاد از جهات مختلف و با گستره‌ای متنوع از مأموریت‌ها و دستاوردها همچنان در پی رقم زدن اتفاقی نو برای کشور است.

جهاددانشگاهی نه‌تنها در دوران جنگ تحمیلی و بازسازی کشور، بلکه در دهه‌های پس از آن نیز با راه‌اندازی پژوهشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی نوآورانه، ارائه خدمات پیشرفته در حوزه‌های سلامت، فناوری، علوم انسانی، فرهنگی و اجتماعی و تربیت نیروهای متخصص، توانست به نهادی مؤثر در پیشرفت علمی و توسعه فناوری در ایران تبدیل شود. طراحی و توسعه فناوری‌های پیشرفته مانند سلول‌های بنیادی، درمان ناباروری، تولید داروهای پیشرفته، تحقیقات اجتماعی و فرهنگی، تأسیس مراکز آموزش عالی، ایجاد و توسعه رسانه‌های متعهد و متخصص و... بخشی از کارنامه پر افتخار این نهاد انقلابی است.

اکنون در چهل‌وپنجمین سالگرد تأسیس جهاددانشگاهی، دکتر علی منتظری، از چهره‌های مؤثر در شکل‌گیری و تثبیت این نهاد علمی، از آغاز تاکنون، ریاست جهاد را برعهده دارد. منتظری، پژوهشگر برجسته حوزه سلامت، از بنیان‌گذاران اولین طرح‌های کلان بهداشتی و اجتماعی در کشور است و نقشی کلیدی در تعریف و پیشبرد مأموریت‌های اولیه این نهاد در دهه ۱۳۶۰ داشته‌ است. سوابق علمی، مدیریتی و نگاه آینده‌محور ایشان، امیدها را برای بازتعریف نقش جهاد در شرایط جدید و پاسخ‌گویی به نیازهای نوپدید کشور افزایش داده است.

ایکنا به انگیزه شنیدن از گذشته، حال و همچنین نگاهی به آینده این نهاد به گفت‌وگو با علی منتظری نشسته است و از دستاوردهای جهاد در چهار دهه گذشته تا چشم‌اندازهایی که پیش‌روی این نهاد قرار دارد، پرسش و پاسخ کرده است. در ادامه مشروح این‌ گفت‌وگو را با هم می‌خوانیم و می‌بینیم.

«اراده جمعی» بار دیگر جهاددانشگاهی را به فضای رویش و تحول می‌رساند

ایکنا ـ جهاددانشگاهی امروز یکی از نهال‌های تنومند ایران عزیزمان در آستانه چهل و پنجمین سالگرد تأسیس خود قرار دارد، به نظر شما به عنوان یکی از اعضای آغاز تاکنون این خانواده علمی و فرهنگی که اکنون بر جایگاه مدیریت این نهاد نشسته‌اید، مهم‌ترین فعالیتی که امروز باید در جهاددانشگاهی بدان توجه و پرداخته شود، چیست؟

در آغاز سخن، سالروز تشکیل جهاددانشگاهی را به تمامی جهادگران فرهیخته و شریف تبریک عرض می‌کنم. بدون تردید، جهاددانشگاهی یکی از ثمرات انقلاب فرهنگی و رویش‌های انقلاب اسلامی است. از این ‌رو، ضروری است که ویژگی‌ها، شاخص‌ها و ارزش‌های متناسب با چنین ریشه‌ عمیق و گران‌سنگی در فرهنگ، ساختار و عملکرد این نهاد متجلی باشد.

هدف من از بیان نکات پیش‌رو نه به منظور سیاه‌نمایی است و نه افشاگری؛ اما به هر حال آنچه بر جهاددانشگاهی گذشته، داستانی تلخ و ناگوار است. این روزها عمده تلاش بنده این است که به جهادگران عزیز یادآوری کنم که جهاددانشگاهی مولود انقلاب اسلامی و فرهنگی است و باید شاخص‌ها و ویژگی‌های چنین نام بلند و جایگاه گران‌سنگی را برای خود متصور باشد. به‌عبارت ساده‌تر، عمده‌ترین کاری که این روزها در کنار امور اجرایی جاری پیگیری می‌کنم، احیای جهت‌گیری‌های اصلی جهاد، یعنی آشنایی و ترویج گفتمان سازمانی جهاددانشگاهی است.

گفتمان جهاد به این معناست که در این نهاد انقلابی، همه جهادگران عضوی از مجموعه جهاددانشگاهی هستند و هیچ‌کس به‌دلیل داشتن مسئولیت یا جایگاه، بر دیگری برتری یا فضیلتی ندارد و همه اعضای جهاد از این جهت با یکدیگر برابرند. چنین نگاهی ایجاب می‌کند که همه ما مسئولیت‌های خود را به‌خوبی درک کرده، وظایف خود را به‌عنوان یک جهادگر به‌درستی به سرانجام برسانیم و در برابر کژی‌ها و ناراستی‌ها بایستیم و اطمینان داشته باشیم که این ایستادگی، دفاع از حق، حقیقت و جوهر این نهاد است و هزینه‌ای برای کسی نخواهد داشت.

متأسفانه در برخی از ما، این تصور نادرست شکل گرفته است که گروهی در جایگاه فرادست و گروهی دیگر در جایگاه فرودست قرار دارند؛ گویی عده‌ای از ابتدا برای مدیریت و ریاست متولد شده‌اند و سایرین تنها باید تابع باشند. اصلاح این نگاه و ساختار، هرچند دشوار است، اما ضرورتی اجتناب‌ناپذیر به شمار می‌آید.

باید بدانیم، در این راه ممکن است حتی از دوستانی که در کنار خود داریم، نیز همراهی نبینیم. در این زمینه، گرچه انتظاراتی از بنده در جهاد وجود دارد، اما این انتظارات در شوره‌زار و بسترهای غیرجهادی امکان تحقق ندارد؛ چراکه چنانچه نهالی در شوره‌زار کاشته شود، هیچ محصولی نخواهد داد. در گذشته‌های دور، نهال‌هایی که کاشته شد و تنومند شدند و به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی، به‌جای تصور گلخانه؛ گلستان شدند، به این دلیل بود که بسترهای درونی آن فراهم بود و چنانچه این بسترها فراهم نباشد، هیچ کاری از پیش نخواهد رفت.

این بستر، روح، جان و دل اعضای جهاد است و ما به‌عنوان مهم‌ترین و اصلی‌ترین وظیفه، باید به احیای این گفتمان در میان اعضای جهاد اهتمام بورزیم. جهادگران باید با شجاعت و جسارت کافی بتوانند در سرنوشت و آینده خود مشارکت کنند. طبیعی است که در این زمینه طرح‌های زیادی در ذهن بنده وجود دارد، اما چنانچه این طرح‌ها در شوره‌زار عملیاتی شوند، نتیجه‌ای نخواهند داشت. بلکه باید شرایطی فراهم شود تا اعضای جهاد نظرات خود را به‌راحتی ارائه داده، شجاعانه نقادی کنند و در برابر کژی‌ها بایستند و مطمئن باشند که مدیریت ارشد جهاد حامی آن‌هاست.

بنده برای تحقق این هدف، به‌جای اتکا به فرایندهای فرسایشی و پرواسطه، به‌صورت مستقیم با اعضای بدنه جهاددانشگاهی در سراسر کشور مکاتبه می‌کنم و گزارش‌هایی از عملکردها را با آنان به اشتراک می‌گذارم. در عین حال از آنان دعوت می‌کنم که بدون واسطه، نقطه‌نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را مطرح کنند تا بتوانیم فضای مناسبی را در جهاد ایجاد کنیم. البته برخی از افراد طی این مدت، از روی حسن نیت یا سوء نیت، این‌گونه مطرح کردند که با حرف و سخن نمی‌توان به سمت توسعه و احیای ارزش‌ها حرکت کرد؛ در حالی که برنامه ما نصیحت و گفت‌وگو نیست و به‌دنبال احیای گفتمان جهاد هستیم.

بحث یادآوری ارزش‌ها مطرح نیست، بلکه موضوع آن است که این مفاهیم را باید اعضا در عمل من ببینند تا طعم آن را بچشند و تجربه کنند که اگر به رئیس جهاد نیز انتقاد کردند، نه‌تنها مشکلی برای ایشان ایجاد نمی‌شود، بلکه تشویق نیز خواهند شد. برای نمونه، یکی از اعضای جهاددانشگاهی در مکاتبه‌ای با بنده، انتقادی از وضعیت مدیریتی یکی از واحدها مطرح کرد. این انتقاد به‌جای آنکه با سعه‌ صدر پاسخ داده شود، متأسفانه منجر به احضار وی به کمیته تخلفات اداری شده بود. در پاسخ به این اقدام، بنده شخصاً او را تا محل کمیته همراهی و به برگزارکنندگان آن کمیته اعلام کردم ایشان نه‌تنها متخلف نیست، بلکه طبق وظیفه نقدی وارد کرده که باید مورد توجه قرار گیرد.

«اراده جمعی» بار دیگر جهاددانشگاهی را به فضای رویش و تحول می‌رساند

امروز همه اعضای خانواده جهاد، حتی افراد منتقد نیز در پناه مدیریت ارشد جهاد هستند. این رویکرد، نشانه‌ای روشن از حمایت مدیریت ارشد جهاد از اعضای خود است. اعضای جهاد باید بدانند که مدیران ارشد این مجموعه، حامی و پشتیبان آن‌ها هستند و از منافعشان دفاع می‌کنند. در یک نهاد انقلابی نباید هیچ عضوی به‌دلیل نقد و اظهارنظر، مورد تهدید یا برخورد قرار گیرد. نقد سازنده، شرط سلامت سازمانی است و هر نوع برخورد قهری با آن، فاصله گرفتن از فلسفه وجودی جهاددانشگاهی است.

ممکن است این پرسش مطرح شود که آیا صرفاً با گفتار درمانی، سخن گفتن و تبیین این گفتمان می‌توان به اصلاح ساختارها پرداخت؟ پاسخ روشن است: خیر! اما گفتمان‌سازی، مقدمه‌ تحولات عملیاتی است. به همین دلیل، اکنون طرح‌هایی در دست بررسی است که از جمله مهم‌ترین آن‌ها، بازگشت به سنت مبارک انتخابی‌ بودن رؤسای واحدها، پژوهشکده‌ها و سازمان‌ها در جهاددانشگاهی است. در گذشته، بخش قابل‌توجهی از مدیران براساس رأی و مشارکت اعضا انتخاب می‌شدند، اما متأسفانه امروز، با وجود بلوغ بیشتر سازمانی، از این روش فاصله گرفته‌ایم. قصد داریم به‌صورت آزمایشی این مدل انتخاباتی را در برخی واحدها اجرایی کنیم تا همزمان با احیای مشارکت و شفافیت، امکان اصلاح اشکالات آن نیز فراهم شود.

بنده حتماً بر اجرای این طرح پافشاری خواهم کرد تا تمامی گروه‌ها و سلایق مختلف بتوانند در این روند شرکت کرده و وحدت و یکپارچگی حداکثری در جهاد ایجاد شود. نسل امروز اعضای جهاددانشگاهی، به‌ویژه دهه‌ هفتادی‌های این نهاد انقلابی، با ذهنیتی پویا، دغدغه‌مند و متفاوت وارد میدان شده‌اند. اگر ساختارها و بسترهای لازم برای مشارکت فعال ایشان فراهم شود، قطعاً می‌توان آینده‌ای روشن‌تر و پرامیدتر را برای جهاددانشگاهی رقم زد.

ایکنا ـ با توجه به تفاوت نسلی از آغاز پیدایی جهاددانشگاهی تاکنون که تقاوت معناداری نیز است، به نظر شما موضوعاتی که برای ما نسل‌های پیشین قابل درک‌تر و پذیرفتنی‌تر است، برای نسل جدید چگونه قابل تبیین و اقناع خواهد بود؟ همچنین با توجه به این تفاوت، جهاددانشگاهی چه پیش‌بینی و تمهیداتی برای انتقال این مفاهیم به نسل جدید اندیشیده است؟

مفاهیمی همچون انصاف، عدالت و نفی تبعیض، مفاهیمی نیستند که میان نسل‌های قدیم و جدید تفاوت بنیادینی داشته باشند. این ارزش‌ها ریشه در فطرت انسانی دارند و از سوی خداوند متعال در ذات همه انسان‌ها قرار داده شده‌اند. تمام انسان‌ها ذاتاً عدالت‌طلب و ظلم‌ستیز هستند، حتی انسان‌های ظالم نیز وقتی از آنان درباره ظلم سؤال شود، آن را تأیید نمی‌کنند. بنابراین قصد نداریم گفتمان خود را بر مفاهیم انتزاعی بنا کنیم، بلکه می‌خواهیم بر ارزش‌هایی تکیه کنیم که در فطرت انسان‌ها نهادینه شده‌اند. چالش اصلی ما نه در مفاهیم، بلکه در رفتارها و عادات بدی است که در طول زمان در برخی از ما نهادینه شده‌اند؛ عادت‌های غلطی که اصلاح آن‌ها را به تأخیر انداخته‌ایم و مسئولیت آن را به گردن نسل‌های مختلف انداخته‌ایم. اگر در اصلاح نگاه و رفتار خود پیش‌قدم شویم، نسل جدید نه‌تنها با این مفاهیم بیگانه نخواهد بود، بلکه دلبستگی و پایبندی بیشتری نیز به آن‌ها نشان خواهد داد.

متأسفانه در برخی بخش‌های جهاددانشگاهی، آیین‌نامه‌ها و مقرراتی حاکم است که حتی نظام‌های دیوان‌سالار سنتی نیز از آن‌ها عبور کرده‌اند. این پرسش مطرح است که چه کسانی این ساختارهای بوروکراتیک را بر ما تحمیل کرده‌اند؟ چرا روزی می‌توانستیم با سهولت دانشجویان را جذب کرده و از توانمندی‌های آنان بهره‌مند شویم، اما امروز ورود دانشجویان با موانع متعددی روبه‌رو شده است؟ این موانع زاییده نگاه‌ها و تصمیمات ما هستند و باید با شجاعت از میان برداشته شوند.

امروز جوانانی که در مجموعه جهاد مشغول کار هستند، با مشکلات فراوانی مواجه‌اند. نمونه‌ای از این موانع مربوط به عدم تطابق رشته تحصیلی با حوزه کاری است. برای مثال، فردی با مدرک مهندسی در بخش فرهنگی مشغول به کار است و مورد اعتراض قرار می‌گیرد که چرا رشته‌ تحصیلی او با فعالیتش مرتبط نیست و یا فردی با رشته علوم انسانی در بخش مدیریتی مشغول است و باز هم همین اعتراض‌ها مطرح می‌شود؛ در حالی‌ که جهاددانشگاهی باید مرزهای متداول را بشکند و نوآورانه عمل کند.

نگرانی بنده نسبت به نسل جوان نیست؛ بلکه اطمینان دارم آنان پایبندی و تعهد خود به ارزش‌های بنیادین جهاد را به‌خوبی اثبات کرده‌اند. این ما هستیم که باید تغییر کرده و فضا را برای آنان هموار کنیم. امروز ده‌ها مانع برای پیگیری ایده‌های نو در جهاد وجود دارد؛ در حالی‌ که در گذشته، اگر دانشجویی ایده‌ای داشت، به‌سرعت آن ایده عملیاتی می‌شد و حتی به تأسیس یک نهاد یا سازمان می‌انجامید. سازمان‌هایی مانند خبرگزاری ایسنا یا سازمان قرآنی دانشجویان کشور و خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از همین بسترها برخاسته‌اند.

ایکنا ـ آیا در دوره مدیریت جدید جهاددانشگاهی، مسئولان علمی و فرهنگی این نهاد، آمادگی فکری و عملی لازم را برای ایجاد زمینه دریافت و کارسازی ایده‌های تازه و نو از سوی جوانان و پیگیری برنامه‌های ایشان دارند؟ و به طور کلی برای این اتفاق چه زمینه‌سازی‌هایی انجام شده است؟

نسل جوان امروز ایده‌های خلاقانه و قابل اجرا دارد و تفاوت در بستر و زمینه‌های تحقق آن‌هاست. باید به این نسل فضا بدهیم تا ایده‌های خود را در زمینه‌هایی چون رسانه، فناوری، حوزه فرهنگی، هوش مصنوعی، فضای مجازی و... عملیاتی کنند. امروز قدرت در رسانه است و جوانان ایده‌های خود را در این زمینه ارائه می‌کنند و جهاددانشگاهی نیز برای عملیاتی‌شدن این ایده‌ها از آن‌ها حمایت می‌کند. اگر گفتمان و ارزش‌های جهاد به‌درستی تبیین و در عمل به نمایش گذاشته شود، جوانان نه‌تنها همراه خواهند شد، بلکه پیشتاز نیز خواهند بود. در این مسیر، مدیریت جهاد، جوانان جهادی و نیروهای فرهنگی آن باید همراه و هم‌نوا با این گفتمان حرکت کنند. امروز همگان باید ایده‌های خود را برای احیای ارزش‌های بنیادین جهاددانشگاهی، به‌عنوان مولود انقلاب فرهنگی، با یکدیگر به اشتراک بگذارند.

یکی از رسالت‌های بزرگ جهاددانشگاهی، که همان فناوری اصلی جهاد نیز محسوب می‌شود، تربیت صحیح فکری و عملی دانشجویان و پرورش دانشمندان مؤمن و انقلابی است. جهاددانشگاهی طی ۴۵ سال گذشته به تربیت نسلی پرداخت که برخی از آن‌ها امروز در رده‌های مدیریتی ارشد کشور قرار دارند و این جهاددانشگاهی بود که به آن‌ها میدان داد، خطاهایشان را نادیده گرفت و موجب رشد فرهنگی و اجتماعی آن‌ها شد. بدون شک، با حضور همه اعضای جهاد می‌توانیم به رویش و شکوفایی چنین فضایی دست پیدا کنیم، که این امر منوط به آن است که این اراده در مجموعه اعضای جهاد وجود داشته باشد؛ نه اینکه عده‌ای تلاش کنند و عده‌ای دیگر در جای خود نشسته و منتظر کار دیگران باشند.

نباید جوانان را به‌خاطر ظاهر، سبک زندگی یا حتی طرز تفکرشان طرد کنیم. باید بپذیریم که بسیاری از آن‌ها حرف دارند، انگیزه دارند و به‌دنبال فرصت هستند؛ همان‌گونه که ما در گذشته به واسطه نگاه مدیرانمان فرصت بروز و ظهور یافتیم. عبارت «ما اعضای یک خانواده هستیم» که در رابطه با جهاددانشگاهی مطرح شده بود، همچنان برای من الهام‌بخش است. در خانواده، همدلی، احساس مسئولیت و تلاش برای رشد یکدیگر معنا دارد. ممکن است این مفهوم برای نسل امروز تعریفی متفاوت داشته باشد، اما جوهره آن همچنان ارزشمند است و باید حفظ شود. 

باید تأکید کنم که موفقیت در این مسیر نیازمند گفت‌وگو، بستر‌سازی، اعتمادسازی و رفع موانع ساختاری و ذهنی است. باید این باور در مجموعه جهاد تقویت شود که همه ما در قبال سرنوشت این نهاد مسئولیم. سکوت در برابر بی‌عدالتی، هراس از ابراز حق و ترس از برخوردهای انضباطی در شأن نهاد انقلابی جهاددانشگاهی نیست. نمی‌توانیم اجازه دهیم که ارزش‌های بنیادین جهاددانشگاهی به‌دلیل بی‌عملی دچار فراموشی یا تحریف شوند. اگر اراده جمعی شکل گیرد، این نهاد می‌تواند بار دیگر فضای رویش و تحول را تجربه کند. جوهره این تحول در بدنه جهاددانشگاهی موجود است و فقط کافی است گرد زمان از آن زدوده شود و زمینه برای شکوفایی آن فراهم شود. در مجموعه جهاددانشگاهی همگان مسئولیت دارند و کسانی که در رده‌های مدیریتی هستند، وظیفه‌ای سنگین‌تر بر دوش دارند.

«اراده جمعی» بار دیگر جهاددانشگاهی را به فضای رویش و تحول می‌رساند

در پاسخ به پرسش شما مبنی بر زمینه‌سازی دریافت ایده‌های نو از نسل نو باید بگویم، در جهاددانشگاهی طرحی را در دست برنامه‌ریزی و اجرا داریم با عنوان «شهر دانشجو» که یکی از خدمات آن، ارائه سامانه‌ای برخط متناسب با سلیقه جوانان امروز است. این طرح از سوی خود دانشجویان طراحی شده و به‌گونه‌ای است که دانشجویان می‌توانند به‌راحتی در آن به عضویت جهاددانشگاهی درآیند و ما در سراسر کشور ظرفیت جذب اعضای دانشجو و خلاق را دیده‌ایم.

ایکنا ـ آیا این ایده با طرحی که در دهه‌های پیش با عنوان «باشگاه دانشجویان» در جهاددانشگاهی دنبال می‌شد، در یک راستاست؟ لطفا در مورد طرح «شهر دانشجو» بیشتر توضیح دهید.

در این سامانه، اعضا به دو گروه فعال و عادی تقسیم می‌شوند که برای هر گروه مزایایی در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، بستری برای فعالیت و مشارکت نیز فراهم شده که جزئیات آن در همان طرح ارائه شده است. مجری اصلی این طرح، سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی است.

در بخش نخبگانی نیز، با هدف بهره‌مندی نظام اجرایی کشور از اندیشه دانشگاهیان، طرحی برای ایجاد یک اندیشکده در هر استان تدوین شده است. این اندیشکده‌ها وظیفه دارند به‌صورت مسئله‌محور، متناسب با ظرفیت‌های بومی و منطقه‌ای، دولت و مجلس را در تصمیم‌سازی‌ها یاری دهند. این اقدام به حضور نخبگان در عرصه حکمرانی کمک خواهد کرد. البته تاکنون یکی، دو نمونه‌ از این اندیشکده‌ها تشکیل شده و موفقیت‌هایی نیز کسب کرده‌اند. ان‌شاءالله به‌زودی این طرح به‌صورت سراسری اجرایی خواهد شد.

ایکنا ـ یکی از مهمترین دغدغه‌های جنابعالی برای تربیت و مدیریت نیروی انسانی در جهاد به ارتباط معنادار جهاددانشگاهی و دانشگاه برمی گردد و همواره نسبت به بازگشت به این اصل در رویکرد اداره فرهنگی جهاد تأکید داشته‌اید؛ لطفا بفرمایید برای بازسازی و بهسازی ارتباط با دانشگاه چه برنامه‌ای دارید؟

اکنون معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی با معاونت فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت فرهنگی وزارت بهداشت و همچنین معاونت فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی ارتباط خوب و سازنده‌ای برای حضور در دانشگاه‌ها و مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی برقرار کرده است. علاوه بر این، از سال‌ها قبل تعدادی از برنامه‌های فرهنگی سراسری از سوی جهاددانشگاهی اجرا شده که با قوت ادامه خواهد داشت. البته بخشی از این موضوع مستلزم حضور در دانشگاه‌هاست. تلاش می‌کنیم که نمایندگان جهاد حتماً در شورای فرهنگی دانشگاه‌ها حضور داشته باشند. همچنین رؤسای دانشگاه‌ها، وزرای علوم و بهداشت نیز نظر مثبتی نسبت به مشارکت جهاد در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دارند که این اتفاق خوبی برای جهاد است و زمینه را برای حضور جهاددانشگاهی در این حوزه تسهیل می‌کند. جهاد نیز با تمام توان این موضوع را دنبال می‌کند و این مسئله یکی از شروط ما برای کسانی است که مدیریت‌های جهادی را برعهده دارند و باید در این زمینه گام‌های جدی بردارند.

باید از تمامی ظرفیت‌های موجود در جهاددانشگاهی بهره گرفت. اگر افرادی با ایده‌های شخصی بنده یا با رویکردهایی که مطرح می‌شود موافق نیستند، این مخالفت نباید مانع از حضور آن‌ها در فعالیت‌ها باشد. آن‌ها نیز عضو جهاد هستند و باید مشارکت داشته باشند. به‌دنبال این هستیم که همه آرا، اندیشه‌ها و سلایق در میدان حضور داشته باشند. جهاددانشگاهی متعلق به همه اعضای جهاد است و این یک تعارف نیست، بلکه مسئولیتی عمومی برای همه جهادگران است.

توصیه برادرانه بنده این است که هیچ‌کس نباید خود را کنار بکشد، حتی اگر با برخی ایده‌ها مخالفت جدی داشته باشد. جهادگران بدانند که حضور، مشارکت و استدلال، تنها مسیر اصلاح است. اگر طرح یا ایده‌ای بهتر برای احیای ارزش‌های بنیادین جهاددانشگاهی، نه به‌صورت صوری بلکه واقعی، وجود دارد باید آن را در میدان ارائه داد. امروز دیگر ضرورتی ندارد برای تأثیرگذاری، حتماً مدیر یا رئیس باشیم؛ چراکه بسیاری از گفتمان‌ها حتی بدون جایگاه رسمی راحت‌تر قابل ترویج هستند. بنابراین، از همه جهادگران تقاضا دارم مشارکت فعال داشته باشند و از برخی کاستی‌های اداری و تشکیلاتی دلسرد نشوند. امثال بنده نیز در طول این سال‌ها شاهد بسیاری از مشکلات بوده‌ایم، اما هیچ‌گاه کنار نکشیده و همواره در میدان بوده‌ایم.

توصیه دیگر اینکه جهادگران تلاش کنند مانع از نفرت‌پراکنی جهاد شوند. مهم این است که تمامی توان خود را به کار گیریم تا حرکتی نو و تازه در این مجموعه شکل گیرد. موضوع مهم این است که بنده به‌تنهایی و بدون بسترهای لازم نمی‌توانم کاری از پیش ببرم؛ همگان باید به میدان آمده و با ایجاد بسترهای لازم، زمینه را برای پیشبرد اهداف فراهم کنند. البته ایجاد بسترهای لازم نیازمند ضوابط مربوطه و ابزار مناسب است که باید در این زمینه نیز صبور بود و کارها را به‌درستی پیش برد.

در این راستا باید به ضوابط و قواعدی که طی سال‌های متمادی ایجاد شده، پایبند بود. رکن اول جهاد، هیئت‌ امنا، رکن دوم، شورای علمی و رکن سوم، رئیس جهاددانشگاهی است. متأسفانه مدت‌هاست که رکن دوم جهاد یعنی نقش شورای علمی آن کمرنگ شده است. یکی از وظایف شورای علمی، نظارت بر فعالیت‌های جهاد است و این ارکان هر یک به نوعی تکمیل کننده یکدیگرند. امیدواریم با مشارکت همه اعضا بتوانیم در این زمینه نیز گام‌های بلندی برداریم.

بنده 4 ماه است خدمت توفیق را باز یافته‌ام؛‌ برخی از دوستان از بنده طی این مدت انتظار معجزه داشته‌اند. البته این انتظار به‌جاست، اما باید بدانیم که چه چیزی را تحویل گرفته‌ایم و باید به چه سمتی حرکت کنیم.  بسیاری از مشکلات را بیان نمی‌کنم، چراکه گفتن این مسائل مشکلی را حل نمی‌کند. لذا نگاه ما باید به آینده باشد و برای رسیدن به آینده‌ای روشن نیز همگان باید حضور داشته باشند. گروه‌گروه شدن، ایجاد کلونی‌ها مشکلی را در جهاد حل نمی‌کند؛ چراکه جهاددانشگاهی خانه همه جهادگران است و جهادگران، تا زمانی که پایبند به ارزش‌های جهاد باشند، آینده را خواهند ساخت.

امام جعفرصادق(ع) می‌فرمایند: ایمان ده پله دارد و افراد در پله‌های مختلف آن قرار دارند و کسانی که در پله‌های بالاتر هستند باید زمینه ارتقای افرادی که در پله‌های پایین‌تر هستند را فراهم کنند. همه جهادگران باید به فکر یکدیگر باشند و حتی از مشکلات و دغدغه‌های خانواده یکدیگر نیز غافل نشوند. امروز باید بذر ایمان و محبت را در مجموعه جهاددانشگاهی بکاریم تا بتوانیم ثمره آن را برداشت کنیم.

ایکنا ـ مصایب اقتصادی این روزها دامن‌گیر همه ماست و به نوعی همه ما درگیر آن هستیم. همچنین یکی از دغدغه‌های امروز جهادگران، مشکلات معیشتی و نگرانی برای آینده است. چه برنامه‌ای برای اعضای جهاددانشگاهی در این زمینه دارید؟

یکی از برنامه‌های ما در این دوره از مدیریت جهاددانشگاهی، مسئله رفاه جهادگران است. جهادگران بدانند که بنده به برداشت‌ها و بهره‌مندی‌های اقلیتی به نام مدیران ارشد اعتراض دارم، نه به بهره‌مندی اعضای جهاد که از حداقل حقوق و مزایا برخوردار هستند. این مسئله باید ترمیم و به عدالت و انصاف نزدیک شود. قطعاً این مسئله پیگیری خواهد شد. برای مثال، طرحی که امروز به نام «معراج» در دست اجراست، در حال بازنگری است؛ زیرا بسیاری از اتفاقات غیرعادلانه و گاهی ظالمانه تحت همین طرح که نیت خیر داشته، رخ داده است. امیدوارم بتوانیم این مشکلات را اصلاح کرده و در مسیر رفع مشکلات معیشتی و رفاهی جهادگران قدم برداریم.

«اراده جمعی» بار دیگر جهاددانشگاهی را به فضای رویش و تحول می‌رساند

در همین راستا نیز، بستری فراهم خواهد شد تا تمامی اعضایی که دارای مدرک دکترای تخصصی و کارشناسی ارشد در جهاد هستند، تحت یک نظام جدید ارتقای جایگاه پیدا کنند. امروز بسیاری از فارغ‌التحصیلان تحصیلات تکمیلی، عضو هیئت علمی جهاد نشده‌اند. در این زمینه طرحی به‌زودی اجرا خواهد شد که تمام کسانی که دارای مدرک دکترای تخصصی و کارشناسی ارشد بوده و مایل‌ هستند در این رسته‌ جدید فعالیت کنند، می‌توانند خود را در معرض یک ارزیابی ابتدایی قرار داده و به صورت مرحله به مرحله رشد کنند. البته ممکن است اسامی این افراد در رسته‌های علمی متفاوت باشد.

اکنون از 7 هزار عضو جهاددانشگاهی، فقط ۶۵۰ عضو هیئت علمی وجود داشته باشد. در این زمینه باید فکری شود و این مسئله اصلاً خوب نیست که عده‌ای در جهاد حقوق‌های آنچنانی داشته باشند و عده‌ای دیگر حقوق بسیار پایینی دریافت کنند.

ایکنا _ حقوق نجومی در جهاد وجود دارد؟ و شما شخصا وارد برخورد با صاحبان حقوق نجومی شده‌اید؟

در این میان، معدود کسانی در جهاددانشگاهی بوده‌اند که حقوق‌های غیرمتعارف می‌گرفتند که جای تأسف بسیار دارد. لذا جهادگران عزیز بدانند که بنده به دنبال احقاق حقوق همه ایشان بوده و خواهم بود. همه بدانند حتی اگر نزدیک‌ترین افراد به بنده به بی‌انضباطی مالی آلوده شوند، به شدت برخورد خواهم کرد. البته امروز بسیاری از سرچشمه‌های فساد در جهاد مسدود شده و گروهی را مأمور به این برنامه کرده‌ام. به زودی نیز فردی به عنوان بازرس ویژه در بخش‌های مختلف جهاددانشگاهی حاضر شده و به اموری از این دست رسیدگی خواهد کرد. لذا در زمینه برقراری عدالت و رفع تبعیض، برنامه‌هایی اجرا خواهیم کرد که اثرات آن در درازمدت ملموس خواهد شد.

 

ایکنا ـ شما به عنوان یکی از چهره‌های ممتاز علمی و فرهنگی این کشور سابقه فعالیت رسانه‌ای را از دیرباز در کارنامه خود داشته‌اید و به نوعی از این جامعه دور نیستید، در آستانه روز خبرنگار، چه پیامی برای خبرنگاران و به طور ویژه خبرنگاران جهاددانشگاهی دارید؟

با افتخار می‌گویم از سال ۱۳۵۲ خبرنگار افتخاری مجله «پیام شادی» بودم و شاید امروز یکی از قدیمی‌ترین خبرنگاران کشور باشم که در حوزه‌های مختلف فعالیت رسانه‌ای از خبرنگاری تا سردبیری کوشیده‌ام. بنابراین، تمامی سختی‌ها و دشواری‌های کار خبرنگاری را به خوبی می‌شناسم و احترام ویژه‌ای برای همه کسانی که به این حرفه مقدس مشغول‌ هستند قائلم و روز خبرنگار را به دوستان خود در ایسنا، ایکنا، سیناپرس و پایگاه خبری «بازار کار» تبریک عرض می‌کنم. ان‌شاءالله نشستی به مناسبت ربع قرن جهاد رسانه‌ای، طی روز ۲۰ مردادماه با حضور همه خانواده خبری و رسانه‌ای جهاد برگزار می‌کنیم و در آن به طور مفصل درباره این موضوع سخن خواهیم گفت.

توصیه بنده به تمامی خبرنگاران مجموعه جهاد، به ویژه ایسنا و ایکنا فراهم کردن بستر حضور دانشجویان در این خبرگزاری‌هاست. ما از آغاز ایجاد رسانه های جهادی (ایسنا و ایکنا) به دنبال ایجاد بستری برای فعالیت اجتماعی و فرهنگی دانشجویان بودیم و این فلسفه وجودی گاهی نادیده گرفته می‌شود. اکنون باید از نو نسبت به این مهم همت بگماریم، دانشجویانی از رشته‌های مختلف، از پزشکی گرفته تا مهندسی، می‌توانند در دوره‌ای که علاقه دارند وارد این فضا شوند و تجربه‌ای فرهنگی یا اجتماعی کسب کنند. برخی ممکن است در ادامه علاقه‌مند به این فعالیت باشند و این مسیر را برای آینده خود نیز انتخاب کنند و به طور طبیعی انتخاب با آنهاست. هدف ما این است که دانشجویان علاقه‌مند در مدت تحصیل خود فضایی برای فعالیت فرهنگی پیدا کنند. برخی پس از پایان دوره به رشته و مسیر اصلی خود بازمی‌گردند و برخی دیگر در این فضا می‌مانند. این حضور داوطلبانه و مبتنی بر علاقه است. لذا باید بستری فراهم شود تا دانشجویان در زمان تحصیل بتوانند از ظرفیت این حوزه در جهاددانشگاهی بهره‌مند شوند.

این فضا را جویباری زنده و جاری می‌دانیم که باید به دانشگاه‌ها متصل بماند. اگر این اتصال از بین برود، به مرداب تبدیل خواهد شد. باید در این مجموعه‌ها تنوع، پویایی و چرخش نیروها وجود داشته باشد. از حضور فردی که از رشته‌ای غیرمرتبط وارد شود اما علاقه‌مند باشد و کار فرهنگی انجام دهد، استقبال می‌کنیم. حضور دانشجویان چه برای کوتاه‌مدت و چه برای مسیر شغلی بلندمدت باید امکان‌پذیر باشد. بنابراین باید بستری فراهم شود تا دانشجویان علاقه‌مند به حوزه فرهنگی، به ویژه حوزه خبر و رسانه، بتوانند در مجموعه‌های رسانه‌ای و فرهنگی جهاددانشگاهی فعالیت کنند و چنانچه علاقه داشتند در این بستر بمانند و در صورت عدم تمایل به دنبال علایق و سلایق خود بروند.

گفت‌وگو از معصومه صبور

تصویر و تدوین حامد عبدلی

عکس الهه علیرضالو

انتهای پیام
captcha