به گزارش ایکنا، نشست «قرار با ستارهها» با محوریت نشست بزرگداشت زندهنام «حسین ابراهیمی اِلوند»، نویسنده و مترجم نامدار و شناخته شده ادبیات کودک و نوجوان و از بنیانگذاران انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، عصر شنبه، پنجم مهرماه، در سرای اهل قلم خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
در این مراسم احمد مسجدجامعی، وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهلا انتظاریان، مترجم پیشکسوت و عضو هیئت مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، حضور داشتند.
مسجدجامعی در ابتدای سخنانش با اشاره به سابقه آشنایی خود با زندهنام ابراهیمی اِلوند، گفت: آشنایی من با حسین ابراهیمی اِلوند به دهه ۵۰ بازمیگردد، زمانی که او هنوز کتابی منتشر نکرده بود، نویسنده و مترجم شناختهای نبود، اما عاشق حوزه فرهنگ، ادبیات و هنر بود.
وی با بیان اینکه فضای فرهنگی دهههای پیشین بسیار بانشاط بود، خاطرنشان کرد: در آن زمان، در گروه دانشجویی، من بخش ادبیات و انتشار نشریه «فلق» را برعهده داشتم و حسین ابراهیمی مسئول کانون فیلم بود که فیلمهای سینمایی را برای دانشجویان به زبان اصلی پخش میکرد.
مسجدجامعی با اشاره به حضور ابراهیمی الوند در انتشارات امیرکبیر پس از انقلاب اسلامی، اظهار کرد: حضور چهرههای شناختهشدهای مانند او، باعث شد این انتشارات و بخش نشر «شکوفه» به عنوان بازوی ادبیات کودک و نوجوان انتشارات امیرکبیر به ناشری قدرتمندتر در حوزه کودک و نوجوان بدل شود و سالها کتاب سال کودک را از آن خود کند.
این فعال حوزه فرهنگ در ادامه به طرح پیشنهاد خود برای راهاندازی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در دوره اصلاحات اشاره کرد و افزود: پس از حضور من در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، دفتر ادبیات داستانی کودک و نوجوان را راهاندازی کردیم که بعدها به دلیل نیاز به کار کارشناسی بیشتر، مأموریت آن به دفتر ترجمه تغییر یافت.
وی با بیان اینکه انتقال ابراهیمی اِلوند از وزارت آموزش و پرورش به دفتر ترجمه معاونت فرهنگی با هدف تقویت این حوزه صورت گرفت، گفت: برگزیده شدن او در یک جشنواره ادبی بینالمللی، دلیل محکمتری برای این انتقال بود. با حضور او و همکاری افرادی مانند هوشنگ مرادیکرمانی، دفتر ادبیات کودک و نوجوان با رسالتهای دقیقتری با هویت تازه راهاندازی شد.
مسجدجامعی یکی از مهمترین اقدامات ابراهیمی الوند را خرید شخصی کتابها و اعتماد به مترجمان برای ترجمه آنها دانست و تأکید کرد: این اعتماد دوسویه باعث میشد مترجمان با مسئولیتپذیری بیشتری کار کنند و جالب اینکه تمام کتابهای ترجمهشده در آن سالها بدون مشکل مجوز میگرفتند.
وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی دغدغه اصلی ابراهیمی اِلوند را «ایران» عنوان کرد و ادامه داد: او همیشه در ادبیات دنیا به دنبال آثاری درباره ایران بود. ایران با آن تمدن بزرگ، میزبان ۸۰ زبان و فرهنگ است و ابراهیمی حتی در ترجمه کتابها، روایتهای نادرست درباره ایران را اصلاح و مبتنی بر فرهنگ ایرانی ارائه میداد.
وزیر اسبق ارشاد از دیگر اقدامات شاخص ابراهیمی الوند را دریافت حقالتألیف برای نویسندگان خارجی از ناشران ایرانی خواند و افزود: این کار، اعتماد نویسندگان بینالمللی را به ادبیات ایران جلب کرد. او معتقد بود معرفی ایران باید با عمل و محبت باشد، نه شعار. او این مسیر را بدون اتکا به بدنه دولتی پیش میبرد.
مسجدجامعی با اشاره به نکتهای تلخ گفت: متأسفانه پس از تغییر بدنه وزارت ارشاد، ۱۵ هزار کتابی که در آن دوران به سرانجام رسیده بود، ناگهان ناپدید شد. عددی که بسیار بزرگ است.
وی در پایان تصریح کرد: همه این فعالیتها باعث شده بود که ابراهیمی اِلوند به مرجعیتی در ادبیات کودک و نوجوان تبدیل شود. او ثابت کرد در عرصه فرهنگ تنها با محبت میتوان ارتباطی پایدار ایجاد کرد و مشکلات را با ادبیات و فرهنگ حل کرد، نه با منازعات سیاسی.
فقدان ابراهیمیها، آسیبزاست
در ادامه مراسم، شهلا انتظاریان نیز در این نشست با اشاره به آغاز فعالیت خود در سالهای پایانی فعالیت حسین ابراهیمی الوند، گفت: او از مؤسسان انجمن نویسندگان کودک و نوجوان بود و نقش بسیار مهمی در جذب مترجمان برای عضویت در این انجمن داشت.
وی با مرور یکی از یادداشتهای ابراهیمی الوند در سال ۱۳۸۱ درباره آسیبشناسی فعالیتهای انجمن، افزود: متأسفانه هنوز همان آسیبهای عنوانشده در انجمن وجود دارد و امیدواریم روزی شاهد رفع آنها باشیم.
این مترجم پیشکسوت با بیان اینکه کار ترجمه در حوزه کودک و نوجوان را از سال ۱۳۸۰ آغاز کرده است، اظهار کرد: از طریق یکی از دوستان به انجمن معرفی شدم و از آن زمان، ارتباطم با انجمن حفظ شده. در آن سالها کتاب کودک بسیار کم بود و ما مشتاقانه به دنبال کتابهای خارجی بودیم.
انتظاریان، نقش ابراهیمی الوند در انجمن و معاونت خانه ترجمه را کمرنگ کردن این آسیبها دانست و تصریح کرد: او باعث میشد کتابهای روز جهان بهروز و عادلانه در اختیار مترجمان قرار گیرد تا کار ترجمه برای مخاطب ایرانی به شکل مطلوبی انجام شود.
عضو هیئت مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان با اشاره به آنکه زندهنام ابراهیمی اِلوند حتی در ماههای پایانی عمر و با وجود بیماری، دغدغهمند حوزه کتاب کودک و نوجوان بود، گفت: امروز اگر ابراهیمیها و متولیانی که از خانه ترجمه حمایت میکردند، حضور داشتند، شرایط ترجمه در کشور ما دچار این همه آسیب، ترجمههای موازی و تقابل غیر ضروری بین ترجمه و تألیف نبود.
انتظاریان در پایان خاطرنشان کرد: ترجمه و تألیف دو بازوی ادبیات هستند که کاستن از یکی به دیگری نمیافزاید. متأسفانه امروز مقوله ترجمه زیر سؤال میرود، در حالی که رسانههای غیر فرهنگی در فضای مجازی بیشترین تأثیر را بر کودکان و نوجوانان ما دارند. امیدوارم بار دیگر شاهد روزهای درخشان در این عرصه باشیم.
در پایان این نشست، تعدادی از دوستان، همکاران و اعضای انجمن ناشران کودک و نوجوان به مرور و روایت خاطراتی از خود در ساحت همکاری با زندهنام حسین ابراهیمی اِلوند پرداختند.
انتهای پیام