به گزارش خبرنگار ایکنا،
اسماعیل بقایی، سخنگوی
وزارت امور خارجه، امروز، دوشنبه ۱۴ مهرماه در نشست خبری با اصحاب رسانه ضمن تشریح آخرین تحولات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: یکی از مقاطع بسیار پرکار وزارت امور خارجه، در حاشیه برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک سپری شد.
وی با اشاره به اهمیت تحولات اخیر بین‌المللی گفت: بخشی از این تحولات به موضوع هسته‌ای و سوءاستفاده سه کشور اروپایی از سازوکار حل‌اختلاف در برجام برای بازگرداندن قطعنامه‌ها مربوط می‌شود. این مسئله یکی از مهم‌ترین موضوعات روز در سطح بین‌المللی است که جمهوری اسلامی ایران با دقت و هوشمندی در حال پیگیری آن است.
ادامه کشتار سازمان‌یافته در غزه
بقایی در ادامه افزود: مهم‌ترین و دردناک‌ترین تحولات منطقه‌ای و جهانی، تداوم نسل‌کشی در فلسطین اشغالی است. علیرغم ادعاهای برخی کشورها درباره برقراری صلح و توقف جنایات در غزه، همچنان مردم بی‌گناه در معرض کشتار سازمان‌یافته قرار دارند؛ هم از طریق حملات مستقیم و هم به دلیل محاصره کامل و قطع دسترسی به غذا، آب و دارو.
سخنگوی وزارت امور خارجه با استناد به آمارهای معتبر اظهار کرد: در دو سال گذشته، بیش از ۸۰ هزار انسان بی‌گناه در غزه قربانی جنایات
رژیم صهیونیستی شده‌اند. با وجود این فاجعه انسانی، شورای امنیت سازمان ملل و سایر نهادهای بین‌المللی به دلیل حمایت همه‌جانبه آمریکا از رژیم صهیونیستی از انجام حتی حداقل اقدامات بازدارنده برای جلوگیری از ادامه نسل‌کشی ناتوان بوده‌اند.
وی در ادامه به اقدامات اخیر در سطح جهانی برای مقابله با این وضعیت اشاره کرد و گفت: در همین رابطه، بحث کارزار انسانی بین‌المللی برای حمایت از مردم مظلوم فلسطین و شکستن محاصره غزه در حال پیگیری است. متأسفانه بازداشت نزدیک به ۵۰۰ نفر از فعالان کاروان‌های پایداری در این مسیر، خود اقدامی تروریستی و جنایت جنگی محسوب می‌شود که با هدف اطمینان از تداوم گرسنگی، تشنگی و رنج مردم فلسطین صورت گرفته است.
ناتوانی تروئیکای اروپایی در انجام مذاکره واقعی
وی درباره فعال‌سازی مکانیسم ماشه و درخواست کشورهای اروپایی برای ازسرگیری مذاکرات اظهار کرد: در سه ماه اخیر، رویکرد سه کشور اروپایی کاملاً غیرمسئولانه و مخرب بوده است. آنان عملاً از سازوکار حل‌اختلاف سوءاستفاده کرده و آن را ابزاری برای تحمیل خواسته‌های ایالات متحده قرار دادند. سه شرطی هم که از سوی این کشورها برای گفت‌وگو مطرح شد، کاملاً غیرمنطقی بود. با این حال، تصمیم گرفتیم به منظور حفظ مسیر تعامل، مذاکراتی را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز کنیم. نتیجه این گفت‌وگوها به تفاهمی انجامید که در ابتدا با استقبال آژانس مواجه شد، اما بعداً از سوی همان طرف‌ها رد شد و موضوعات تازه‌ای را پیش کشیدند.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: سه کشور اروپایی در این روند نشان دادند که توان و استقلال لازم برای ایفای نقش یک طرف مذاکره‌کننده واقعی را ندارند. از این رو، شرایط آینده دیگر مانند گذشته نخواهد بود. ما باور داریم مسیر دیپلماسی همواره باز است و هر زمان اطمینان یابیم که گفت‌وگو می‌تواند نتایج ملموسی داشته باشد، از آن استقبال می‌کنیم اما تجربه اخیر ثابت کرد تعامل با این سه کشور اروپایی ثمربخش و قابل اتکا نیست.
قطعنامه‌های مرتبط با پرونده هسته‌ای 26 مهر منقضی خواهد شد
وی در توضیح دیدار عراقچی با دبیرکل سازمان ملل متحد و بیان دلایل ایران برای غیرقانونی بودن بازگشت تحریم‌ها گفت: در نشست مهمی که با آنتونیو گوترش داشتیم، مجموعه‌ای از گفت‌وگوهای دقیق و محتوایی صورت گرفت. یکی از محورهای اصلی این دیدار، بررسی اقدام سه کشور اروپایی در فعال‌سازی مکانیسم موسوم به اسنپ‌بک بود. در این دیدار، دلایل و استدلال‌های حقوقی جمهوری اسلامی ایران درباره غیرقانونی بودن این اقدام به‌صورت مفصل تشریح شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: باید توجه داشت که قطعنامه‌هایی که پیش‌تر در شورای امنیت به بهانه موضوع هسته‌ای ایران تصویب شده بود، عموماً با اجماع بین اعضا همراه بود؛ در حالی که در شرایط کنونی، دست‌کم دو عضو دائم شورای امنیت با اقدام اخیر مخالفت کردند و این مسئله خود نشان‌دهنده فقدان اجماع و مشروعیت در تصمیم جدید است. از نظر ما، هیچ تصمیمی در شورای امنیت اتخاذ نشده و آنچه رخ داده، صرفاً اقدام یک‌جانبه سه کشور اروپایی برای بازگرداندن تحریم‌هاست. این موضوع را به‌صراحت به دبیرکل گوشزد کردیم.
بقایی تأکید کرد: از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران، تمامی قطعنامه‌های مرتبط با پرونده هسته‌ای طبق توافق‌های بین‌المللی، در تاریخ ۲۶ مهرماه منقضی خواهند شد و اقدام اخیر اروپایی‌ها هم از نظر حقوقی مخدوش و از لحاظ سیاسی بی‌اعتبار است. این رفتار نه‌تنها با اصول حقوق بین‌الملل مغایرت دارد بلکه موجب سردرگمی و آشفتگی در سازوکارهای شورای امنیت شده است.
وی در ادامه اظهار کرد: حتی مشخص نیست اروپایی‌ها دقیقاً چه چیزی را بازگردانده‌اند؛ به نظر می‌رسد این تصمیم صرفاً اقدامی از روی لجاجت و تحت فشار مستقیم ایالات متحده بوده، بدون آنکه منافع واقعی کشورهای اروپایی در آن لحاظ شده باشد.
بقایی گفت: اقدام دبیرخانه سازمان ملل در همراهی با این روند نیز هیچ‌گونه وجاهت قانونی ندارد. موضع جمهوری اسلامی ایران در این زمینه مورد حمایت صریح چین و روسیه قرار گرفته است؛ این دو کشور نیز غیرقانونی بودن اقدام سه کشور اروپایی را آشکارا اعلام کرده‌اند. ما اعتراض رسمی خود را اعلام کرده‌ایم و تأکید داریم که این اقدام هیچ تعهد الزام‌آوری برای دولت‌ها ایجاد نمی‌کند و انتظار داریم سایر کشورها از تبعیت از تصمیم غیرقانونی سه کشور اروپایی خودداری کنند.
واکنش وزارت خارجه به اظهارات گروسی و اقدامات غربی‌ها
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با اشاره به اظهارات مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد: ایران مسئولیت غیرقانونی بودن حملات به تأسیسات هسته‌ای خود را به صراحت متوجه رژیم صهیونیستی و آمریکا می‌داند. سوءاستفاده سه کشور اروپایی از گزارش آژانس برای صدور قطعنامه علیه ایران، فرصتی به آمریکا و رژیم صهیونیستی داده است.
وی افزود: آژانس هیچ گزارشی درباره انحراف برنامه هسته‌ای ایران منتشر نکرده و بنابراین این نهاد باید اقدام‌های خصمانه آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را محکوم می‌کرد. طبق قطعنامه‌های آژانس، هرگونه تعرض به مراکز صلح‌آمیز هسته‌ای غیرقانونی است و انتظار ایران همواره بر رعایت وظایف حقوقی و پرهیز از شائبه‌ها بوده است.
بقایی درباره مذاکرات احتمالی با کشورهای اروپایی گفت: در حال حاضر برنامه‌ای برای گفت‌وگو وجود ندارد و تمرکز ایران بر بررسی تبعات اقدامات سه کشور اروپایی و آمریکا است. با این حال، دیپلماسی به معنای ادامه رایزنی‌ها همچنان ادامه خواهد داشت.
آمریکا به‌عنوان طرف قانون‌شکن
سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به اظهارات وزیر خارجه آمریکا تصریح کرد که تکرار ادعاهای غیرقانونی علیه ایران تنها بار حقوقی آمریکا را افزایش می‌دهد و نشان می‌دهد که این کشور یک طرف قانون‌شکن است. هیچ‌گونه توجیهی نمی‌تواند اقدام غیرقانونی آمریکا علیه برنامه هسته‌ای ایران را توجیه کند.
بقایی با اشاره به اقدام سه کشور اروپایی گفت: اقدامات این کشورها از نظر ایران و همچنین شش عضو شورای امنیت غیرموجه بوده است. حتی رئیس شورای امنیت نیز در ارائه پیش‌نویس قطعنامه رأی ممتنع داد. ایران تا سال ۲۰۱۹ به توافق برجام پایبند بود و تصمیم به کاهش تعهدات خود را بر اساس خروج آمریکا از برجام و عدم اجرای تعهدات این کشور گرفت. بنابراین، هیچ‌یک از طرف‌های اروپایی صلاحیت طرح اختلاف نداشتند.
پیگیری پرونده زندانیان ایران و فرانسه
سخنگوی وزارت خارجه درباره دو زندانی فرانسوی در ایران و یک تبعه ایرانی در فرانسه توضیح داد: پرونده‌ها در مراحل تحقیقات قرار دارد و وزارت خارجه در پی تسهیل وضعیت زندانیان است. ملاقات سفیر با زندانیان و پیگیری پرونده‌ها از جمله اقدامات ایران بوده و تلاش می‌شود آزادی زندانیان در اسرع وقت محقق شود.
بقایی نسبت به عدم صدور ویزا برای اعضای فدراسیون فوتبال ایران توسط آمریکا واکنش نشان داد و گفت: انتظار می‌رود دولت آمریکا از دخالت‌های سیاسی در ورزش خودداری کند. وزارت خارجه ایران تمامی تلاش خود را برای تسهیل این موضوع به کار می‌گیرد و فیفا نیز پیگیر حل این مشکل است.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به اظهارات استاندار اردبیل درباره توقف مراودات با آذربایجان گفت: موضوع در حال بررسی است و موافقتنامه‌های دوجانبه ایران با سایر کشورها همچنان برقرار است.
توافق ایران و روسیه
بقایی یادآور شد که معاهده جامع راهبردی ایران و روسیه که در دی ماه ۱۴۰۳ امضا شده، از ۱۰ مهر لازم‌الاجرا شد و این روند قانونی مستقل از بحث بازگشت تحریم‌ها است. ایران با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و تجربه تاریخی خود هرگز کشور انزواپذیری نیست.
وی درباره بازگشت اتباع ایرانی از آمریکا گفت: به جای لفظ استرداد، این اقدامات ناشی از برخورد تبعیض‌آمیز آمریکا بود و ایران از بازگشت هموطنان خود استقبال کرد. تا کنون ۵۳ نفر به کشور بازگشته‌اند و ورود ایرانیان به وطن همواره آزاد است.
سخنگوی وزارت خارجه بر حفظ یکپارچگی سرزمینی سوریه و ضرورت شکل‌گیری آینده این کشور بدون دخالت خارجی تأکید کرد و گفت: تعامل با کشورهای منطقه برای ثبات سوریه اهمیت دارد.
بقایی در واکنش به همراهی ترکیه با بازگشت تحریم‌های ناشی از فعال شدن مکانیسم ماشه آن را اقدامی غیرضروری و از لحاظ حقوقی غیرقانونی دانست و افزود: از کشورهای دوست انتظار داریم از همراهی با تصمیمات غیرقانونی خودداری کنند.
نشست‌های دیپلماتیک و پیشنهادات ایران
وی تصریح کرد: ایران با حسن نیت تمامی پیشنهادات برای نشست چندجانبه و دوجانبه را پذیرفته اما طرف‌های غربی یا اراده یا توان لازم برای رسیدن به راه حل منطقی را نداشتند.
سخنگوی وزارت خارجه تأکید کرد: در حال حاضر هیچ بازرسی در ایران انجام نمی‌شود و تفاهم قاهره قابل اجرا نیست. ایران هیچگاه برای مذاکره التماس نمی‌کند و هرگونه گفت‌وگو باید مبتنی بر منافع ملی باشد.
بقایی در پاسخ به پرسشی درباره اختلاف اظهارات مربوط به اتفاقات نیویورک تأکید کرد: گفت‌وگو یک فرآیند دوطرفه است و تصمیم‌گیری درباره آن باید بر اساس منافع ملی صورت گیرد. حفاظت از منافع کشور به همان اندازه اهمیت دارد که حفظ اقتدار ملی. پیش از سفر به نیویورک، گروسی پیشنهاداتی ارائه داد تا نشست‌های مشترکی با حضور نماینده آمریکا برگزار شود و مانع بازگشت تحریم‌ها شود. ایران با حسن نیت این پیشنهادات را پذیرفت، اما طرف‌های مقابل به دلایل مختلف آمادگی برگزاری نشست چندجانبه را نداشتند. حتی در دو نوبت بعد که موضوع برگزاری نشست مطرح شد، آن‌ها از اجرای آن خودداری کردند. با این حال، ایران نشست‌های دوجانبه با کشورهای اروپایی را برگزار کرد که نشان‌دهنده واقعیت ماجرا است.
وی در واکنش به مذاکرات میان حماس و رژیم صهیونیستی درباره طرح صلح ترامپ تصریح کرد: موضع ایران شفاف است و بیانیه‌ای صریح در این زمینه منتشر شده است. ایران از هر اقدامی که بتواند نسل‌کشی را متوقف کرده و کمک‌های انسان‌دوستانه به غزه را تسهیل کند، استقبال می‌کند. همچنین ایران از دیدگاه گروه‌های مقاومت فلسطینی در خصوص طرحی برای تعیین سرنوشت بر اساس حقوق ملت فلسطین آگاه است و نسبت به خطرات احتمالی این طرح برای فلسطین و منطقه هشدار می‌دهد. همه طرف‌های مرتبط باید با دیدی روشن مسائل را دنبال کنند و تصمیم‌گیری درباره آینده فلسطین باید به طور مستقل توسط مردم این سرزمین و بدون فشار خارجی انجام شود.
توضیح درباره نشست ایران، روسیه، پاکستان و چین درباره افغانستان
سخنگوی وزارت خارجه در خصوص نشست چهارجانبه ایران، روسیه، پاکستان و چین درباره افغانستان اظهار کرد: این نشست‌ها سابقه‌ای طولانی دارند و خود به‌تنهایی نشان‌دهنده نگرانی کشورهای همسایه نسبت به تحولات این کشور است. هدف از برگزاری این جلسات از ابتدا خیرخواهی نسبت به افغانستان و تلاش برای ارائه کمک‌های سازنده بوده است. موضوعات متنوعی در دستورکار قرار دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها جلوگیری از مداخلات خارجی است. همچنین ایجاد پایگاه‌های نظامی در افغانستان نگرانی جدی برای کشورهای منطقه محسوب می‌شود. ائتلاف‌های پیشین در افغانستان تنها به ناامنی و خرابی منجر شده‌اند و مشکلات فعلی این کشور نتیجه اقدامات آمریکا است.
وی در واکنش به حملات رژیم صهیونیستی و عربستان به یمن تأکید کرد: حاکمیت ملی و تمامیت ارضی این کشور باید توسط همه طرف‌های ذی‌ربط رعایت شود. اقدامات رژیم صهیونیستی نشان‌دهنده توسعه‌طلبی این رژیم است، چرا که به‌طور مکرر لبنان را هدف قرار می‌دهد و یمن نیز از جمله اهداف آن است. ایران این حملات را به‌شدت محکوم می‌کند.
بقایی در مورد دستاوردهای برجام و درس‌آموزی از گذشته تأکید کرد: بررسی تجارب گذشته یک ضرورت قطعی است و روندهایی که به وضعیت کنونی منجر شده‌اند به‌صورت مستمر مورد آسیب‌شناسی قرار می‌گیرند. ذهنیت دولت‌های آمریکا هنگام ورود به مذاکرات موضوعی است که شایسته پژوهش است و عملکرد واقعی این دولت‌ها برای ایران ملاک تصمیم‌گیری است.
سخنگوی وزارت خارجه یادآور شد: دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ بدون دلیل موجه و صرفاً به دلیل نارضایتی از اقدامات دولت قبلی، از توافق خارج شد. با این حال، به باور ایران، عمده تحولات ناشی از اقدامات رژیم صهیونیستی بوده است. امروز نیز شاهد همان روندها هستیم که به تعبیر وی یک طنز تلخ محسوب می‌شود. تنها رژیمی که عضو NPT نیست و در حال نسل‌کشی است، ادعا می‌کند ایران به دنبال سلاح هسته‌ای است؛ این امر ثابت می‌کند آمریکا با هرگونه پیشرفت ایران مخالف است و موضوع هسته‌ای صرفاً بهانه‌ای برای اعمال فشار بر مردم ایران است.
روابط ایران با آژانس و مذاکرات با کشورهای غربی
وی در خصوص روابط ایران با آژانس و مذاکرات با کشورهای غربی توضیح داد: ایران عضو NPT بوده و موافقتنامه پادمان را رعایت می‌کند، اما تفاهم قاهره قابل اجرا نیست. مسئولیت این وضعیت به‌طور مستقیم بر عهده سه کشور اروپایی است که بلافاصله پس از انعقاد تفاهم تصمیم به نادیده گرفتن آن گرفتند. تصمیم‌گیری درباره اقدامات آینده بر عهده نهادهای بالادستی خواهد بود و دیپلماسی همواره یک روند مستمر است. هر زمان که مذاکره منافع ایران را تأمین کند، حتماً اقدام خواهد شد.
سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به اظهارات نخست‌وزیر عراق درباره تلاش برای میانجی‌گری میان ایران و آمریکا اظهار کرد: در ماه‌های اخیر چندین کشور سعی کرده‌اند از مسیرهای دیپلماتیک برای کمک به حل و فصل مسائل بهره بگیرند و این نشان‌دهنده دغدغه‌مندی آن‌هاست. موضوعات میان ایران و آمریکا عمدتاً ناشی از سوءمحاسبه طرف مقابل و اصرار بر زیاده‌خواهی است. در مذاکرات اخیر، اصرار یک طرف بر انتقال مواد غنی‌شده ایران و در مقابل به تعویق انداختن بازگشت تحریم‌ها به مدت شش ماه، نمونه‌ای آشکار از این سوءمحاسبه نسبت به ایران بود.
وی در واکنش به نظرسنجی واشنگتن‌پست که نشان می‌دهد برخی یهودیان آمریکایی عملکرد رژیم صهیونیستی را مصداق نسل‌کشی می‌دانند، اظهار کرد: این مسئله نشان‌دهنده آگاهی جامعه جهانی نسبت به شدت جنایات این رژیم است، علیرغم تلاش‌های رژیم برای وارونه جلوه دادن واقعیت‌ها. رژیم صهیونیستی تنها حکومتی است که توسط دیوان بین‌المللی کیفری به اتهام نسل‌کشی متهم شده و اعتراض‌های بین‌المللی نیز گواه همین واقعیت است. افکار عمومی تاب و تحمل ادامه جنایات در غزه و فلسطین اشغالی را ندارد و انتظار می‌رود فشار افکار عمومی دولت‌های غربی را وادار به بازنگری در سیاست‌های خود کرده و از استمرار مصونیت رژیم صهیونیستی جلوگیری کند.
وی در واکنش به گزارش یکی از نهادهای نظامی و امنیتی کشورمان درباره عبور ریزپرنده‌ها از مرز هوایی برخی کشورهای همسایه تأکید کرد: وزارت خارجه به عنوان کانال دیپلماتیک، هر موردی که از سوی مراجع نظامی ذی‌صلاح ارجاع شود را پیگیری خواهد کرد. کشورها به خوبی می‌دانند که در اختیار قرار دادن اراضی خود برای حمله به ایران نقض قوانین بین‌المللی است و ایران قطعاً نسبت به هرگونه اقدام تجاوزکارانه پاسخ خواهد داد.
گزارش از سعید امینی
انتهای پیام 
