کشف نسخه اصلی یکی از اولین ترجمههای قرآن کریم به زبان ترکی
به گفته یک اندیشمند ترک، نسخه اصلی یکی از نخستین ترجمههای قرآن کریم به زبان ترکی در یکی از کتابخانههای بزرگ این کشور کشف شده است.
به گزارش ایکنا به نقل از ترک پرس، نجمی عتیق، الهیدان ترک، اظهار کرد که دومین نسخه اصلی ترجمه قرآن کریم از «حمدی یازیر» را که به زبانی قابل فهمتر و واضحتر نوشته شده است، در بایگانی کتابخانه بزرگی که به نوهاش به ارث رسیده، پیدا کرده است.
عتیق که در آنتالیا زندگی میکند، وقتی تصمیم گرفت در زمینه آثار حمدی یازیر مدرک دکترای خود را بگیرد، با یکی از اقوام او تماس گرفت. سپس با نوهاش، مهمت حمدی یازیر که مقیم استانبول است، ملاقات کرد تا بایگانی کتابخانه عظیم او را بررسی کنند و او با دقت نسخههای خطی، خوشنویسیها، نامهها و اشعار را یکی یکی فهرستبندی کرد.
عتیق در حین کار خود، این آثار را نیز به محیط دیجیتال منتقل کرد و در جریان تحقیق و مطالعه آثار محمد حمدی یازیر، به دومین ترجمه اصلی ترکی قرآن کریم نوشته یازیر برخورد کرد که یکی از مهمترین آثار ترجمه شده او به زبان ترکی است.
پس از تأسیس اداره امور دینی ترکیه در سال ۱۹۲۴، محمد رفعت به عنوان رئیس آن منصوب شد. پس از مشورتها، همه پیشنهاد دادند که حمدی یازیر قرآن را تفسیر کند و سپس محمد عاکف ارسوی آن را به ترکی ترجمه کند. در ابتدا، هیچکدام از این دو نفر تمایلی به این کار نداشتند و معتقد بودند که این کار سنگینی است که اشتباه در آن قابل تحمل نیست، اما سپس موافقت کردند.
محمد عاکف ارسوی در سال ۱۹۲۶ به مصر رفت و سپس در سال ۱۹۳۱ انصراف خود را از نوشتن ترجمه اعلام کرد. اداره امور دینی ترکیه از یازیر، که درحال تفسیر قرآن بود، خواست تا پس از انصراف ارسوی، خود وی آن را به ترکی نیز ترجمه کند. او با این شرط که ترجمه به محض تکمیل منتشر شود، موافقت کرد که این کار را انجام دهد.
عتیق در مورد نسخه اصلی دوم ترجمه قرآن کریم به زبان ترکی استانبولی که توسط حمدی یازیر با دستخط خودش نوشته شده است، توضیح داده: «ترجمه دوم شامل زبان قابل فهمتر و واضحتری است، اما برخی از کلمات ترجمه نشدهاند. به عنوان مثال، اسماء الحسنی خداوند ترجمه نشدهاند، زیرا (الله العزیز الحکیم) به صورت (خداوند میشنود و میبیند) ترجمه شده است. دو جزء ۲۹ و ۳۰ نیز با سبکی عالی ترجمه شدهاند و کل ترجمه در وزن شعر نوشته شده است.»
عتیق با اشاره به اینکه یازیر در طول کار خود در زمینه تفسیر و ترجمه، دائماً با وزارت امور دینی در تماس بود، گفت: «من رساله دکترای خود را چندین مرحله گذراندهام و وقتی دومین نسخه اصلی ترجمه قرآن کریم را در بایگانی نوهاش پیدا کردم که حاصل هشت سال مطالعه یازیر است، به زودی آثار او را به خوانندگان ارائه خواهم داد.»
یازیر مفسر و مترجم کیست؟
محمد حمدی یازیر در سال ۱۸۷۸ در آلمالی، از توابع استان آنتالیا متولد شد. پدرش، شیخ نعمان افندی، منشی دادگاه شریعت در آلمالی بود. اجداد او نیز پیشینه قوی در علوم شریعت داشتند، بنابراین او از سنین نوجوانی در محیطی علمی بزرگ شد. نسب او نیز به شاخهای از ترکان اوغوز میرسد.
او در سال ۱۸۹۵ به همراه داییاش مصطفی ساریلار به استانبول، که در آن زمان مرکز علم و پایتخت خلافت بود، سفر کرد و به مدرسه ایاصوفیه پیوست و همچنین در دروس علمای برجسته در جاهای مختلف شرکت کرد. او در هنر خوشنویسی عربی سرآمد بود و خطوط بسیار زیبایی خلق کرد. وی در سال ۱۹۰۵ با رتبه ممتاز از مدرسه فارغالتحصیل شد و سپس در مدرسه مکتب نمایندگان که قضات از آن فارغ التحصیل میشدند، تحصیل کرد و با نمره ممتاز از آنجا فارغالتحصیل شد.
یازیر فلسفه خواند و در آن سرآمد شد. او همچنین در زبان ترکی در سطح ادبای بزرگ بود و همچنین در زبانهای عربی، فارسی و فرانسه مهارت داشت. وی شیفته ادبیات بود و به سه زبان ترکی، عربی و فارسی شعر میسرود.
او به مدت دو سال در مدرسه بایزید تدریس کرد و در مدرسه نمایندگان، مدرسه قضات و سایر مدارس درسهایی ارائه داد. او به عنوان نماینده آنتالیا در مجلس انتخاب شد و سپس در سال ۱۹۱۸ عضو دار الحکمه الاسلامیه و بعداً رئیس آن شد. او همچنین به عنوان وزیر اوقاف مذهبی در دولت داماد فرید پاشا خدمت کرد.
یازیز پس از اعلام جمهوری ترکیه توسط «دادگاه استقلال» به اعدام محکوم شد و پس از آنکه تبرئه شد، تا سال ۱۹۴۲ که به دیار باقی شتافت، از خانهاش بیرون نیامد و نزدیک به ۱۷ سال در خانه ماند و یادگاریهای زیبا و تألیفات مفیدی برای آیندگان از خود به یادگار گذاشت.
انتهای پیام
مطالب مرتبط
