شناسایی دقیق‌تر نخبگان قرآنی بر مبنای آیین‌نامه جدید بنیاد ملی نخبگان
گروه دانشگاه: معاون فرهنگی بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه بر مبنای آیین‌نامه جدید بنیاد ملی نخبگان، فعالیت‌هایی برای شناسایی نخبگان قرآنی انجام می‌شود، برخی از اقدامات اخیر بنیاد در این خصوص را تشریح کرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، نشست صمیمانه آریا الستی، معاون فرهنگی بنیاد ملی نخبگان با اصحاب رسانه امروز، 18 شهریورماه در ساختمان معاونت علمی ـ فناوری نهاد ریاست جمهوری برگزار شد.
وی در پاسخ به خبرنگار ایکنا در خصوص جایگاهی که برای فعالان قرآنی در سند ملی نخبگان در نظر گرفته شده و همچنین تغییراتی که در همین رابطه به تازگی در آیین مورد تغییر در آیین‌نامه بنیاد ملی اعمال شده است، گفت: ترویج فرهنگ انس با قرآن بین نخبگان و اجتماعی نخبگانی در این سند ذکر شده است. بر همین مبنا آیین‌نامه قبلی عوض شد، در آیین‌نامه جدید مطابق نظر مسئولان بنیاد، شرایط جدیدی اضافه شد؛ از جمله شرایطی غیر از قرائت و حفظ قرآن.
وی افزود: در آیین‌نامه جدید، پژوهش‌های قرآنی نیز لحاظ شده است. در آیین‌نامه قبلی فردی که 30 سال سابقه آموزش قرآن داشت و بسیاری از قراء و حافظان قرآن شاگرد ایشان بودند، جزو نخبگان به حساب نمی‌آمد. شرایط حفظ و قرائت کماکان وجود دارد و امتیاز هم دارد، با این شیوه جدید افراد دیگری که بتوانند فعالیت‌های قرآنی داشته باشند پیش‌بینی شده‌اند و صرفاً نخبگان قرآنی به حوزه برندگان قرآنی اختصاص پیدا نمی‌کند. الان از حالت برندگان قرآنی به حالت نخبگان قرآنی درآمده است.
الستی همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا با این آیین‌نامه جدید، کسی حائز شرایط نخبگی قرآنی شده است؟ گفت: این آیین‌نامه چون اخیراً ابلاغ شده، هنوز فردی مشخص نیست. مسئولان بنیاد به دنبال تشکیل کارگروه‌هایش هستند. کارگروه شناسایی‌اش در معاونت فرهنگی بنیاد است، ولی بقیه کارهایش مربوط به معاونت فرهنگی نیست. بر مبنای آیین‌نامه جدید یکسری فعالیت‌هایی برای شناسایی نخبگان قرآنی انجام می‌دهیم.
وی با بیان اینکه می‌خواهیم اصحاب رسانه با موضوعات و حوزه‌های مختلف بنیاد و معاونت علمی به صورت زیربنایی آشنا شوند، گفت: بنیاد از سال 83 بر مبنای یکسری نیازها به پیشنهاد مقام معظم رهبری، فکر در مورد ایجاد آن آغاز شد. سال 84، مراحل اولیه تدوین اساسنامه‌اش به پیش رفت و کارها در سال 85 شروع شد. تا سال 89 مقدار زیاردی از آیین‌نامه‌های اجرایی‌اش تدوین شده بود و آثارش در جامعه دیده می‌شد.
الستی ادامه داد: در سال 89، مقام معظم رهبری جلسه‌ای با رؤسای سه قوه و جمعی از مسئولان تراز اول نظام تشکیل داد و در آن جلسه غیر رسانه‌ای مطالب و دغدغه‌های خود را در حوزه نخبگان بیان کردند. ایشان در 11 محور مطالب خود را بیان فرمودند. راهکاری که ایشان ارائه دادند این بود که به‌صورت کلی فرمودند: مجموعه نخبگانی کشور باید دور هم بنشینند و بازنگری کنند. به یک مجموعه‌ای از راه‌حل‌های واحد برسند. ایشان فرمودند که شورای عالی انقلاب فرهنگی این را پیگیری کند. شورای عالی انقلاب فرهنگی این کار را به بنیاد ابلاغ کرد و ستادی در بنیاد به‌وجود آمد.
معاون فرهنگی بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه سند راهبردی کشور در امور نخبگان کاملاً با استفاده از تجربیات سایر ملل، با نظرسنجی از نخبگان، مدیران و سیاست‌گذاران آماده شد، گفت: پیش‌نویس آن در اسفند سال 90 به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شد. شورای عالی انقلاب فرهنگی شش ماه اول سال بعد را روی آن کار کرد، شورای معین به بررسی آن پرداخت و در مهرماه سال 91 به تصویب رسید.
وی ضمن تصریح این مطلب که مهم‌ترین اثر این سند، تغییر نگاه به حوزه نخبگان است، عنوان کرد: در تعریف نخبه کار دقیقی انجام شد. چندین شرط برای نخبه از قبیل داشتن استعداد، تلاش برای کسب تخصص، تلاش برای اثرگذاری در حوزه مورد نظر و هماهنگی با آرمان‌های ملی ذکر شد. بر این مبنا عده‌ای جزو نخبگان محسوب می‌شوند و عده‌ای جزو نخبگان محسوب نمی‌شوند.
الستی اظهار کرد: برای اولین بار گروه نخبه در این سند معرفی شده است. همچنین تعریفی از اجتماع نخبگانی و نظام نخبگانی بیان شده است. در پیوست‌های این سند، یکسری چالش‌های اساسی بیان شده است، هفت مورد از مهم‌ترین آن‌ها در ذیل آن‌ها ذکر شده و بر مبنای آن‌ها، رویکردها در پیوست اول آمده است. بر مبنای تغییر نگاه‌ها، اقدامات در فصل سوم ذکر شده‌اند. چند مطلب مهمی آمده از جمله اینکه نقش بنیاد از تصدی به سیاست‌گذاری باید تبدیل شود. استعداهای درخشان نعمت‌های توقع‌آور هستند نه نعمت‌های مزیت‌آفرین. شناسایی جستجوگرانه به جای شناسایی اظهارگرایانه از موارد دیگر مورد توجه است.
وی افزود: استعداد کسی است که ممکن است در آینده نخبه شود. بعد از شناسایی استعداد مهم‌ترین وظیفه‌مان در مورد آن‌ها، به جای رویکرد حمایت مادی مستقیم، حمایت‌های مادی و معنوی به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم است. این سند، سند راهبردی کشور در امور نخبگان است. آنچه در این سند می‌بینید بسیار متنوع است.
رئیس ستاد اجرایی‌سازی سند راهبردی کشور در امور نخبگان با بیان اینکه یکی از عوامل دوری از تحصیلات تکمیلی در کشور و مراجعه ایشان به خارج از کشور، عدم توجه به استانداردها در تمامی حوزه‌هاست، گفت: برای اجرایی‌سازی سند، بنیاد به عنوان جایی که باید نظارت و هماهنگی کند نام برده شده است. در بنیاد، ستاد اجرایی‌سازی سند ایجاد شده است. بر همین مبنا، بنیاد برنامه راهبردی خود را بر مبنای این سند نوشت.
وی اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین وظایف نظام نخبگانی، وظیفه هدایت و تربیت استعدادهای برتر است. مجموعه فعالیت‌ها ذیل عنوان فرهنگی جمع شده و بر همین مبنا تقویت شده است. در سال گذشته کاملاً ساختار داخلی بنیاد عوض شد. معاونت فرهنگی و امور نخبگان صرفاً به معاونت فرهنگی تبدیل شد.
برگزاری همایش ملی نخبگان فردا
بنا بر این گزارش، پرویز کرمی، دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان در ادامه با بیان اینکه حدود 200 نخبه در بنیاد ملی نخبگان داریم، گفت: از 21 تا 23 مهرماه نهمین همایش ملی نخبگان فردا را داریم. یعنی استعدادهای برتر، نفرات برتر کنکور و ... جمع خواهند شد و آریا الستی دبیر این همایش خواهد بود که در سالن اجلاس سران برگزار می‌شود.
در ادامه الستی با بیان اینکه نخبگی در واقع یک مفهوم است یعنی کسی که در جامعه اثر می‌گذارد، گفت: ما می‌خواهیم تعداد اینها را زیاد کنیم. در بانک اطلاعاتی خودمان در طی این چند سال 13 هزار نفر مراجعه کرده‌اند. حلقه مفقوده صنعت و دانشگاه را به اثرگذاری نخبگان در جامعه تعمیم می‌دهیم. بر این مبنا یک پنجم این سند مربوط به زمینه‌سازی برای اثرگذاری نخبگان در جامعه است.
وی گفت: هر دو ماه یک بار جلسه شورای ستاد را داریم که سیاست‌ها و آنچه که باید ابلاغ شود در آن شورا باید تصویب شود. در آن شورا هم یکی دو نفر از بنیاد هستند و بقیه از سایر نهادها هستند. شورا باید برای هر اقدامی سیاست اجرایی تعیین کند. تا الان 8 جلسه شورای ستاد را داشتیم، نهمین جلسه هم امروز است. 40 دستگاه را درگیر می‌کند که 8 دستگاه مهم‌تر هستند و در 4 اقدام دخیل هستند.
الستی اظهار کرد: تقسیم کار ملی در این سند ذکر نشده که کدام دستگاه‌ها باید آن را انجام دهند. آخرین بند این سند، خود بنیاد را موظف کرده که هم خود و هم آیین‌‌نامه‌‌هایش را اصلاح کند. خوشبختانه در بعضی از این اقدامات به مرحله اجرا رسیده‌ایم.
معاون فرهنگی بنیاد ملی نخبگان موتور محرکه تحصیلات تکمیلی را دانشجویان برتر دانست و گفت: ایراد، زمانی است که بهترین‌های ما بروند. باید شرایطی فراهم کنیم که دانشجوی برتر کشور ما که از خارج پذیرش می‌گیرد از دانشگاه‌های ایران هم پذیرش بگیرد و در دو راهی انتخاب بماند. در کشورمان محیط کسب و کار سالم که بشود روی آن کسب و کار دانش‌بنیان را بنا کرد نداریم. برای اینکه زمینه اثرگذاری نخبه را آماده کنیم این شرط شروع آن است. خیلی فعالیت‌های گسترده‌ای باید انجام دهیم. یکی از دستور کارهایمان این است که جذابیت تحصیلات تکمیل را برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی افزایش دهیم.
