به گزارش کانون خبرنگاران
ایکنا،
نبأ، همه ما کم و بیش با اصطلاح کلاه شرعی آشنا هستیم اما در مورد اینکه چنین چیزی مخصوصاً در باب ربا پذیرفته است یا خیر بحث مفصلی وجود دارد، به همین دلیل در ادامه، برای اولین بار سخنان مرحوم آیتالله العظمی محمد صادقی تهرانی با نقل قولهایی از سخنان امام خمینی (ره) درباره کلاه شرعی در باب ربا منتشر میشود.
آیتالله العظمی صادقیتهرانی در مورد کلاه شرعی در بیاناتی به مطالبی اشاره میکند که چکیدهای از آن را در ذیل میخوانیم:
کلاه شرعی یعنی شارع، حیلهای بزند که مکلف را از حرام نجات دهد! در حالی که حیله را کسی میزند که عاجز باشد، شارع که حکم، دست خودش است یا میگوید حلال یا حرام! نه اینکه اگر اینطور باشد حرام است و اگر فلان کلاه را سرت بگذاری حلال میشود! این بازیها برای ماهاست، این تعبیر کلاه شرعی غلط است و این کلاه شری است نه کلاه شرعی!
شارع نه کلاهبردار است نه کلاهگذار، شارع راست و حسینی، احکام را میگوید، شارع خداست، خداوند آنچه حلال میکند حلال است و آنچه حرام میکند حرام است، نه اینکه بگوید ای بنده من بگذار بهت یاد بدهم که اگر میخواهی از شر حرام رها شوی فلان کلاه را بگذار تا حلال شود! مگر خدا خودش بلد نیست حلالش کند؟!
این مرجع تقلید در مقایسه کلاه شرعی با عقیده انحرافی مسیحیان در مورد مصلوب و ملعون شدن حضرت عیسی (ع) عقده داشت: این دقیقاً همانند آن عقیده مسیحیان است که میگویند خدا دید که بندگانش گناهکارند و هیچ چارهای برای پاک کردن بندگان از گناه نیافت مگر اینکه کاری کند که پسر یگانه خود یعنی مسیح(ع) به دار آویخته شود! بر حسب آنچه انجیلیان خیال میکنند آنکه از دار آویخته شود ملعون خداست و پولس میگوید: «پس مسیح ما را از لعنت شریعت، فدیه گشته است که بهجای ما مورد لعنت شد زیرا در تورات نوشته شده است آنکه بر دار آویخته شود ملعون خداست» یعنی خداوند وسایل این کار را فراهم آورد تا مسیح (ع) به دار آویخته شود و ملعون شود که یکجا همه لعنتهای کل بندگان خدا را بر عهده بگیرد، آن هم فقط بندگانی که قائل به تثلیث و صلیب هستند! یعنی خدا خودش بلد نبود یکجوری گناه بندگان خودش را ببخشد؟! که باید بیاید حیله بزند که پسر یگانهاش را ملعون کند که همه لعنتها از دیگران برود؟!
این حیله شرعی در باب ربا که برخی مطرح کردند فقاهت نیست و عجیب است که در این باب، روایت نقل میکنند، اصلاً این حرف از بیخ دروغ است و شرع حیله نمیزند، امام خمینی (ره) نیز در بحث فقهی که در نجف داشتند در رد این حیله شرعی میگفتند: «فرض کنید که من 10 هزار تومان را میخواهم به شما قرض بدهم و سر شش ماه اضافه بگیرم که خب حرام است پس 10 هزار تومان را با یک قوطی کبریت به شما شش ماهه 12 هزار تومان میفروشم! خب، این را باید تحلیل کنیم و ما نباید از گذشتگان تقلید کنیم، این خیلی حرف عجیبی است که 10 هزار تومان با یک قوطی کبریت 12 هزار تومان شود! آیا الان، نقداً هم کسی این معامله را میکند که بنده 10 هزار تومان با قوطی کبریت را به شما بدهم و 12 هزار توان بگیرم؟ نه! هیچ دیوانهای این کار را میکند که عاقل بکند؟ که یک قوطی کبریت چند ریالی، دو هزار تومان معامله شود! پس معلوم میشود این دو هزار تومان در مقابل مدت گرفته شده است ولو صریحاً نگویند. خیلی خب، ولکن این 10 هزار تومان با قوطی کبریت، قوطی کبریتش که معلوم است دو هزار تومان نمیارزد و این معامله حداقلش جاهلانه است و حداقل برخلاف میزان عقل است و معاملهای که برخلاف میزان عقل باشد باطل است»، ولی متأسفانه آقایان مجتهدین در رسالهها مینویسند که بله این کلاه شرعی است و میشود!
*شهریار شریعت