به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، مهدی
فیض، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در ویژهبرنامه رصد به
تشریح فعالیتهای دینی، قرآنی در این حوزه پرداخت و درباره فعالیتهای این
معاونت گفت: جمعیت دانشآموزی کشور جمعیت وسیعی است به گونهای که حدود 13
میلیون دانشآموز در سطح کشور داریم.
وی با اشاره به اینکه خانوادههای
دانشآموزان نیز به عنوان مخاطبان مرحله دوم ما هستند، افزود: با مجموع
آنها و با در نظر گرفتن کادر آموزشی و معلمان جمعیتی بالغ بر 40 میلیون
مخاطب برنامههای آموزش و پرورش هستند.
فیض با تأکید بر اینکه نیمی از
جمعیت کشور به صورت مستقیم و غیرمستقیم با فعالیتهای آموزش و پرورش در
ارتباط هستند، ادامه داد: لذا تغییراتی که در حوزه آموزش و پرورش رخ میدهد
عملاً میتواند نیمی از کشور را تحت تأثیر قرار دهد که این بار مسئولیت ما
را نیز سنگینتر میکند تا بتوانیم برنامهها را بطور منظم تنظیم کنیم.
فعالیتهای حوزه قرآنی آموزش و پرورش پیش از انقلاب جنبه فوقبرنامه داشتمعاون
پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش اظهار کرد: فعالیتهایی که در حوزه
قرآنی و دینی صورت میگیرد قبل از انقلاب عمدتاً جنبه فوقبرنامه داشته است
یعنی مدارس وظایف خود را بهعنوان وظیفه عادی از جنس بحثهای عمومی انجام
میدادند و فرهنگ مستقل در آن زمان مستقل از مباحث دینی و فرهنگ لاییک مطرح
بود و لذا فعالیتهای قرآنی و دینی جنبه فوقبرنامه داشته است.
وی
ادامه داد: ممکن بود برخی از مدارس خاص فعالیت قرآنی داشتند و یا در هیئات و
حسینیهها و مساجد این فعالیت فوقبرنامه انجام میگرفت اما به برکت
انقلاب اسلامی و پس از پیروزی انقلاب اسلامی فعالیتهای قرآن جنبه متن
برنامه به خودش گرفت و ما شاهد هستیم که کتاب قرآن و عربی رسمیت پیدا کرد،
چرا که در پیش از انقلاب کتاب آموزش زبان عربی را نداشتیم، جزء برای برخی
از رشتههای خاص که میخواستند علوم انسانی را بخوانند ولذا عربی هم
میخواندند اما برای همه دانشآموزان و در زمان دانشجویی نیز نبود.
فیض
با اشاره به اینکه در بازنویسی جدید کتاب عربی با عنوان «عربی زبان قرآن»
مطرح شده است که هدفش آموزش زبان عربی ـ قرآنی است و نه آموزش زبانی که به
صورت محاورهای مطرح شود، گفت: بحث کتابهای دینی که جنبه رسمیتش قبل از
انقلاب نیز بود اما پس از انقلاب با رویکرد کاربردیتر و متناسب با
اقتضاهای زمان تغییر در محتوای آن صورت گرفت.
وی عنوان کرد: کتاب قرآن
نیز پیش از انقلاب با این عنوان نبود و پس از انقلاب شکل گرفت و این
جنبههای رسمیت پیدا کردن آموزههای دینی و قرآنی بوده است اما برنامههای
فوقبرنامه با حضور مربیان تربیتی در سطح کشور که به تعبیر مقام معظم رهبری
باقیات صالحات شهیدان رجایی و باهنر است و صدقه جاریه آن دو بزرگوار است
حضور مربیان تربیتی در سطح مدارس است که حضور آنها در مدارس موجب شد که در
فعالیت فوقبرنامه حوزه دینی و قرآنی نیز جهش خوبی را شاهد باشیم.
36 هزار شهید دانشآموزمعاون
پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه در دوران دفاع
مقدس نیز 36 هزار شهید دانشآموز داریم، اضافه کرد: این شهدا عمدتاً افرادی
هستند که پرورش یافته محافل قرآنی و دینی هستند که در سطح مدارس و یا
فعالیتهای فوقبرنامهای فعالیت میکردهاند.
فیض عنوان کرد: حافظان
اصلی قرآن نیز به تعبیر امام خمینی(ره) همین افراد هستند که ایشان جملهای
دارند که میفرمایند «شما رزمندگان اسلام حافظان حقیقی آن هستید». یک حفظ
داریم که جنبه سوری و حفظ آیات و سورههای قرآن کریم است که در حافظه ضبط
میشود اما یک حفاظت از قرآن داریم که یعنی قرآن را برای نسلهای حال و
آینده محفوظ داشتن که پاسداری از قرآن است که واقعاً این 36 هزار دانشآموز
شهید، حافظان حقیقی قرآن هستند که تمام این از برکات انقلاب اسلامی است.
وی
در پاسخ به این سؤال که طی سالهای گذشته بیشترین دستاورد را در چه
حوزههایی داشتهایم که بتوانیم قرآن را در بطن جامعه گسترش دهد؟ بیان کرد:
چند حرکت هدفمند در طول سالیان اخیر داشتهایم که یکی از آنها حفظ هدفمند
آیات قرآن است، حفظ موضوعی متناسب با اقتضائات سنی دانشآموزان که کتاب
اختصاصی آنها تنظیم و طراحی شده است که دانشآموزان در این حفظ موضوعی شرکت
دارند که آمار امسال نشاندهنده بهرهمندی و مشارکت چهار میلیون نفر در
ردههای مختلف سنی از حفظ موضوعی قرآن است.
تفسیر آیات منتخب متناسب با چهار مقطع تحصیلیفیض
عنوان کرد: یکی دیگر از حرکتهایی که صورت گرفته است، تفسیر بخشی از آیات
قرآن است که در حد تفسیر مختصر و برگرفته از تفسیر نور حجتالاسلام محسن
قرائتی است که آیات متناسب با نیاز چهار مقطع تحصیلی منتخب شده است که
امسال بیش از دو میلیون نفر در مسابقات این بخش حضور داشتهاند.
وی با
اشاره به اینکه بخشهای فوق فعالیتهای جدیدیست که صورت گرفته است، ادامه
داد: تألیفاتی نیز در حوزه متون دینی یکی بر محور قرآن و دیگری بر محور
نهجالبلاغه و همچنین صحیفه سجادیه است که صورت گرفته که این سه مقوله را
به عنوان متون اصلی دینی خودمان قرار دادهایم همانطور که امام خمینی(ره)
نیز به عنوان افتخارات جهان اسلام و تشیع در مقدمه وصیتنامهشان به اینها
تصریح کردهاند که برای هر چهار مقطع تحصیلی مورد توجه قرار گرفته است و
متون آن تنظیم شده است و به عنوان بهترین متون در مسابقات دانشآموز
بهرهبرداری میشود و از آن استفاده میشود.
فیض با اشاره به ادغام
مسابقات دانشآموزی با بخش شکوفههای سازمان اوقاف و امور خیریه طی سالهای
اخیر، بیان کرد: این حرکت به صورت 30 سال به صورت موازی برپا میشد که
خوشبختانه ادغام شد و مسابقات دانشآموزی هم نقطه قوتیست که گلچینی از
دانشآموزان برای مراحل بعد که مسابقات بینالمللی دانشآموزیست، منتخب
میشوند که تا کنون چهار دوره از این مسابقات بینالمللی دانشآموزی برگزار
شده است که در اردیبهشتماه سال آینده همزمان با مسابقات بینالمللی اوقاف
شاهد برپایی پنجمین دوره مسابقات بینالمللی دانشآموزی نیز به صورت مشترک
با همکاری سازمان اوقاف خواهیم داشت که از لحاظ زمان و آغاز و پایانش
همزمان با مسابقات بینالمللی اوقاف که ویژه بزرگسالان است، انجام میگیرد.
اجرای مراسم جشن تکلیف در بیش از 97 درصد مدارسمعاون
پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش درخصوص میزان موفقیتشان با توجه به
حجم بالای مخاطبان که قاعدتاً باید همراه با تنوع فعالیتها در راستای جذب
علاقهمندیهای آنها باشد، گفت: چند سالیست که در معاون پرورشی و فرهنگی
ادارهکل قرآن و عترت و نماز شکل گرفته است که به صورت تخصصی به این حوزه
بپردازد که این تنوع در این ادارهکل دنبال میشود اما هنگامی که فعالیتها
به نقطه عمل و خط مقدم اقدام میرسد ما یک نفر را بیشتر در سطح مدرسه به
عنوان متولی این امر داریم که در اکثر مدارس هر دو معاون پرورشی و مربی
تربیتی است و در برخی دیگر یکی از این دو هستند.
فیض اظهار کرد: به
علاوه اینکه مدارس با توجه به انگیزههای خاصی که در حوزه قرآن و عترت
دارند خودشان خلاقیت به خرج میدهند که با ابتکارشان برنامه خاصی را اجرا
میکنند که از افتخارات بعد از انقلاب اسلامی برپایی برنامهای با عنوان
جشن عبادت و یا شکوفایی است که با عناوین مختلف و بعضا با عنوان «جشن
پرواز» در برخی از مدارس تشکیل میشود که برای دانشآموزان متوسطه اول ویژه
پسران و برای دختران نیز در دوره دوم ابتدایی و یا دوره اول متوسطه برگزار
میکنند و طبق آماری که داریم در بیش از 97 درصد مدارسی که دانشآموز در
این سن را دارند این برنامه اجرا میشود و بهترین برنامههاییست که هر کدام
از مدارس با خلاقیت و ابتکار خودشان این برنامه را اجرا میکنند.
وی
عنوان کرد: امسال افتخار داشتیم که این برنامه را با جمعیتی بالغ بر هزار و
800 نفر از پسران که در ابتدای سن تکلیف هستند خدمت مقام معظم رهبری بودیم
و نماز مغرب و عشا را با ایشان اقامه کردیم و صحبت نسبتاً مفصلی نیز از
سوی ایشان انجام شد که اقدام ارزشمند فرهنگی در حوزه مربوط به سن تکلیف و
آغاز سن بلوغ شکل گرفت. لذا از اینگونه برنامهها با ابتکار و خلاقیت مدارس
به صورت متنوع نیز انجام میگیرد.
برگزاری نشستهای گفتمان دینیفیض
با اشاره به سایر برنامههای فرهنگی، دینی و قرآنی که پس از انقلاب دنبال
شد، ادامه داد:برگزاری نشستهای گفتمان دینی بود که در چند سال اخیر پررنگ
برگزار شد، جلسات پاسخ به شبهات دینی که معمولا در مقطع متوسطه دوم در خیلی
از مدارس انجام میگیرد.
وی با اشاره به فعالیت فوق برنامه در حوزه
قرآن بیش از 700 دارالقرآن در سطح کشور، اضافه کرد: همچنین جهت آشنایی
دانشآموزان با بحث مرجعیت و تقلید نیز مبنای اولیه این است که هر فردی به
سن تکلیف میرسد باید مرجع تقلید داشته باشد و از او تقلید کند که این
برنامه در حوزه کشور بالای 98 درصد پوشش داده شده است.
معاون پرورشی و
فرهنگی وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: از دیگر اقدام پس از پیروزی انقلاب
اسلامی در حوزه قرآنی و دینی تأسیس و فعالسازی نمازخانهها در سطح مدارس
است که در حال حاضر بیش از 60 هزار مدرسه سطح کشور نمازخانه فعال داریم که
امسال در حدود 20 هزار نمازخانهها روحانی پیشنماز داریم که نماز ظهر و
عصر نماز جماعت اقامه میشود. که این روحانیون نیز با طرحی با عنوان «امین»
در قابل همکاریهای وزارت آموزش و پرورش و حوزههای علمیه شکل گرفته است
که طی این طرح روحانیونی انتخاب شده و آموزش دیده شدهاند که در قالب این
طرح به صورت ثابت، هر هفته بین دو تا سه ساعت در مدارس پرجمعیت حضور پیدا
میکند که هدف اصلی این طرح پاسخگویی به شبهات دانشآموزان است که عمدتا
معلم دینی و قرآن نتوانستند به آنها پاسخ دهند.
فعال شدن کارگروه هماهنگی آموزشهای قرآنی و دینیفیض
در خصوص فعالیتهایی که در حوزه معاونت پرورشی و فرهنگی و همچنین معاونت
پژوهشی و دفتر تألیف کتب درسی انجام میگیرد، گفت: در حوزه وزارت آموزش و
پرورش سه ساختار است که اینها به مقوله قرآن میپردازد ساختاری سازمان
پژوهش و برنامهریزی آموزش و پرورش است که محتوای کتاب درسی را تولید
میکنند و به تبع محتوا کتب درسی بحث آموزش و کتاب آموزشی معلم را تولید
میکنند. ساختار دوم معاون پرورشی و فرهنگی است و ساختار سوم نیز کمیسیون
آموزش عمومی قرآن است که زیر مجموعه شواری عالی قرآن است که آن کمیسیون نیز
مسئولیتش با وزارت آموزش و پرورش است.
وی ادامه داد: در دوره اخیر یک
کارگروهی که مدتی فعالیتش متوقف بوده و به تعطیلی گراییده است که چند
ماهیست از زمان حضورم کارگروه به صورت جدی فعال شده است که این کارگروه
هماهنگی آموزشهای قرآنی و دینی است که بین معاونت پرورشی و سازمان پژوهش و
کمیسیون آموزش عمومی قرآن به صورت مشترک شکل گرفته است که در قالب کارگروه
نقیصهای که به اشاره کردهاید در حال حل و پیگیری است.
فیض در پاسخ به
این سؤال که کمیسیون آموزش عمومی قرآن که ذیل شورای توسعه فرهنگ قرآنی
فعالیت میکند جزو اهداف منشور توسعه است زیر مجموعه این معاونت است؟ اظهار
کرد: از نظر قانونی مصوبه این است که وزیر آموزش و پرورش به عنوان رئیس
کمیسیون است و معاون پرورشی به عنوان قائم مقام است.
وی با اشاره به
اینکه طرحی نیز مطرح است، ادامه داد: در نظر داریم که این کمیسیون به مرکزی
تبدیل شود با عنوان مرکز توسعه آموزش عمومی قرآن کریم که هنگامی که ساختار
مرکز هویت پیدا کند از لحاظ گردش کار، کار سادهتر میشود که این
پیشنهادی است که در وزارت علوم نیز جواب مثبتی از آن گرفته شده است.
فیض
با اشاره به اینکه میان فعالیتهای فوق برنامه و متن برنامه فاصلهای شکل
گرفته است، اضافه کرد: امید داریم این فاصله را در قالب کمیسیون و پس از آن
در قالب فعالیت آن مرکز ، مشکلش را برطرف کنیم و این نقیصه برطرف شود.
برپایی دورههای ضمن خدمت ویژه معلمان مقطع اول تا سوم ابتداییمعاون
پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در سطح آموزش عمومی قرآن چه کارهایی
در دستور قرار دارد؟ بیان کرد: دو حرکت در این زمینه انجام گرفته است یکی
تألیف رشته مخصوص این موضوع در دانشگاه فرهنگیان است که در مقطع کاردانی و
کارشناسی این رشته تألیف شده و در پذیرش آینده که دانشگاه خواهد داشت برای
این رشتهها بطور خاص دانشجو خواهیم داشت که اینها معلم دروس تخصصی قرآنی
میشوند.
وی ادامه داد: اقدام دیگر نیز اینست که معلمان مقطع ابتدایی هم
با تأکید دوره اول ابتدایی که از سال اول تا سوم دبستان را شامل میشود که
دوره ویژهای برای آموزش ضمن خدمت این مربیان برای این معلمان طراحی شده
است که در قالب این دوره ویژه دو سال است که تعداد قابل توجهی از معلمان
مقطع دبستان روشهای آموزش قرآن را دوره دیدهاند که علاوه بر اینکه درس
عادی را تدریس میکنند بتوانند قرآن را هم به صورت تخصصی تدریس کنند و این
نقیصهای بود که قبلا نیز وجود داشت که دوگانگی داشت و دانشآموزان چون
اکثر زمان را در حضور معلم اصلیاش است و تعلق روحی و عاطفی به او پیدا
میکند هنگامی که بیاید و قرآن را از دیگری بیاموزد شاید به آن لطافتی که
معلم اصلیاش بخواهد درس بدهند نتواند درک کند و آن فضا را جدید حساب کند
لذا در حال حاضر سیاستی که دنبال میشود اینست که همان معلم اصلی دانشآموز
در پایه اول تا سوم خودش معلم قرآن آنها نیز باشد و این نیاز به دیدن دوره
داشته است که دو سال نیز این دورهها برپا شده و در تابستان سال آینده نیز
این دورهها برگزار میشود.