پیام آیه «قوامیت» تقسیم مدیریت خانواده بین زن و شوهر است/ خدمتگزاری مرد؛ برداشت آیت‌الله مکارم از قوامیت
گروه حوزه‌های علمیه ــ نویسنده تفسیر مهر و مترجم قرآن کریم با بیان اینکه پیام آیه «قوامیت» تقسیم مدیریت خانواده بین زن و شوهر است، گفت: آیت‌الله العظمی مکارم در توضیح این آیه آورده است که مردان، خدمتگزار زنان هستند؛ یعنی هم باید انفاق کنند و معیشت زن را تامین کنند و هم مراقب او و خانه و خانواده باشند.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی، عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) در ادامه سلسله مباحث تفسیر اجتماعی قرآن در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) گفت: این آیه بحث مدیریت مشترک در خانواده را مورد بحث قرار داده و فرموده است که مردان مایه قوام خانم‌ها هستند به علت برتری که خداوند به مردان داده و به علت انفاقی که می‌کنند.
وی با بیان اینکه شوهرسالاری، زن‌سالاری دو مدل نادرست هستند، تصریح کرد: در مدل اول، مدیریت همه چیز با مردان است و در گذشته رواج داشته است و باعث ضررکردن زنان می‌شده است و در نوع دوم، بحث فمینیستی مطرح است؛ یعنی مدیریت خانواده با زنان است که در این صورت مردان متضرر خواهندشد.
نویسنده تفسیر مهر با اشاره به هردوسالاری به عنوان مدل سوم در اداره خانواده عنوان کرد: مدیریت همزمان و هم عرض زن و شوهر در خانواده مشکل‌آفرین است و باعث تنش می‌شود.
رضایی اصفهانی افزود: مدل چهارم مدیریت مشترک است که مرد مدیریت بیرون و زن مدیریت درون خانه را برعهده می‌گیرد و قرآن و روایات نیز این روش را تایید می‌کند و در سیره پیامبر نیز این امر وجود دارد که بین امام(ع) و حضرت زهرا(س) تقسیم کار به همین منوال فرمودند.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) با اشاره به «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ»(نساء/34) اظهار کرد: دو تفسیر در مورد این آیه بیان شده است؛ برخی قوامیت رجال را خبر از یک واقعیت بیرونی معنا کرده‌اند یعنی مردان مایه و تکیه‌گاه بانوان هستند؛ یعنی بانوان دوست دارند و طبیعتشان این است که بر یک مرد در زندگی تکیه کنند به همین دلیل برخی بانوان با اینکه در بزرگسالی مشکل اقتصادی هم ندارند، ولی حالت روحی آنان طوری است که دوست دارند همسری داشته باشند.
وی با اشاره به آیه مربوط به دوسال شیردادن مادر به فرزند ادامه داد: این آیه خبر در سیاق انشاء است؛ یعنی بر اینکه مادران باید دو سال به فرزند شیر بدهند تاکید فرموده است؛ در آیه قوامیت نیز این مسئله صدق دارد؛ یعنی اگر خبر به معنای انشاء باشد یعنی باید این گونه باشد که مردان قوامیت دارند و زنان به آنان تکیه کنند.
برداشت آیت الله مکارم از قوامیت
وی با اشاره به بیان آیت‌الله مکارم در مورد این آیه بیان کرد: ایشان در توضیح این آیه آورده است که مردان، خدمتگزار زنان هستند یعنی هم باید انفاق کنند و معیشت زن را تامین کنند و هم مراقب او و خانه و خانواده باشند.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) اظهار کرد: الف و لام در الرجال می‌تواند استغراق باشد؛ یعنی همه مردان از زنان قویتر هستند و قوام که ظاهرا این درست نیست اما تعبیر دیگری نیز بیان شده و آن این است که جنس مرد مایه پایداری خانواده است؛ همچنین الف و لام در النساء نیز، جنس است؛ این آیه بر مدیریت مرد به ویژه در بعد اقتصادی که تامین معیشت زن است تاکید دارد و خیلی‌ها هم به علت همین آیه مسلمان می‌شوند و از جاذبه‌های دین اسلام برای زنان غیرمسلمانی است که از برخی نظامات موجود دنیا به ستوه آمده‌اند.
رضایی اصفهانی با بیان اینکه قوامیت در این آیه در فضای خانواده بیان شده است، تصریح کرد: نباید از این قوامیت، قوامیت در صحنه‌های سیاسی و اجتماعی را مدنظر قرار دهیم مگر آن که از آن الغاء خصوصیت کرده باشیم.
وی افزود: زن ومرد مکمل یکدیگر هستند؛ یکی قدرت بدنی بیشتری دارد و مسئولیت تامین معیشت و دفاع و ... را بر دوش او نهاده است و به زن نیز توانمندی عاطفی بیشتری داده شده تا بتواند به تربیت فرزند و ... بپردازد؛ بنابراین تاکید بر مدیریت مشترک زن و مرد در خانواده موید قرآن است.
نویسنده تفسیر مهر بیان کرد: الرجال به معنای جنس است نه عموم مردان؛ زیرا ممکن است در مواردی زنان قویتر از مردان باشند؛ همچنین قوامیت نیز تاکید بر خدمتگزاری مرد نسبت به زن دارد؛ البته خداوند در درون انسان و فطرتش این میل‌ها را قرار داده که باعث می‌شود زن و مرد با عشق و انگیزه کارهای مرتبط با خود را انجام دهند.
رضایی اصفهانی اظهار کرد: قانون و قاعده برای غالب افراد وضع می‌شود لذا قرآن کریم نیز در بحث قوامیت، قانون عمومی را وضع فرموده و نه استثنایی را و قرآن، قانون اساسی برای مسلمین است و باید به آن پایبند باشند؛ البته برخی از جمله فردی در اندونزی رجال را به معنای رجل(پا) گرفته بود که به معنای ستون است و درست نیست و می‌تواند مصداق تفسیر به رای باشد.
رضایی اصفهانی اظهار کرد: پیام این آیه آن است که قرآن، مدیریت رسمی بیرون خانه را بر عهده مردان قرار داده است و سنت نیز موید آن است و عمل پیامبر(ص) دراین زمینه شاهد اصلی است؛ البته خود سنت و فعل پیامبر(ص) تبیین آیه است و لازم نیست حتما پیامبر ذکر فرموده باشند که این رفتار من، تفسیر فلان آیه است.
وی همچنین با اشاره به روایت ناقص العقل بودن زنان گفت: این روایت منتقله است و از اهل سنت وارد مباحث شیعه شده است و پرداختن به آن نیازمند بحث و بررسی دقیق است.
انتهای پیام
