مرکز نور؛ پیشگام علوم اسلامی دیجیتال در ایران

به گزارش خبرنگار ایکنا، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمدحسین بهرامی، رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(مرکز نور) چهارشنبه 16 مهرماه، در اولین نشست از سلسله نشست های «دستاورد‌های فناورانه علوم اسلامی و انسانی دیجیتال» بر ضرورت گفتمان‌ سازی در این عرصه تأکید کرد و فعالیت‌های قریب به چهار دهه مرکز نور را مصداق مفهوم کلان علوم اسلامی دیجیتال دانست.

استاد حوزه و دانشگاه افزود: علوم انسانی محاسباتی از حدود سال ۱۹۶۰ میلادی و با تأکید بر مباحث زبان‌شناسی و ادبیات رایانشی شکل گرفت، اما در سال ۲۰۰۵ اصطلاح «علوم انسانی دیجیتال» جایگزین واژه‌های دیگر شد و به عنوان یک اصطلاح فراگیر، استفاده از فناوری را به همه رشته‌های علوم انسانی تعمیم داد.

رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(مرکز نور) با بیان اینکه امروز تقریباً هیچ دانشگاه مطرح غربی وجود ندارد مگر آنکه بخش جدی در حوزه علوم انسانی دیجیتال (Digital Humanities) داشته باشد، ادامه داد: بسیاری از مراکز پژوهشی غربی پروژه‌هایی را با عنوان علوم اسلامی دیجیتال یا علوم انسانی دیجیتال بر محور داده‌های علوم اسلامی شکل داده‌اند و در حال انجام کار هستند.

وی فعالیت‌های طولانی‌ مدت این مرکز را در واقع ذیل همین مفهوم کلان علوم اسلامی دیجیتال دانست و اظهار کرد: ما طی این ۳۶ سال با یک رویکرد بر محور محصولاتی کار کردیم که خروجی آنها مورد استفاده مخاطبان بوده است، اما ادبیات لازم در این زمینه شکل نگرفته تا بتوانیم روش‌های پردازشی را که منجر به این خروجی‌های علوم اسلامی شده‌اند، به درستی معرفی کنیم.

عضو هئیت علمی جامعه المصطفی العالمیه بیان کرد: اینکه محصول به چه روشی، بر اساس چه مبنایی و چقدر قابلیت ارتقا دارد، دیگر در دسترس نبود. از این رو ارتباط ما با ادبیات جهانی این حوزه آن‌ چنان که باید و شاید شکل نگرفت.

رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، وضعیت حوزه علوم انسانی دیجیتال در داخل کشور را نیز نیازمند تحول دانست و گفت: علی‌رغم فعالیت‌های تقریباً دو دهه‌ای با عنوان علوم انسانی دیجیتال در کشور، کمتر شاهدیم که به صورت برنامه‌ریزی‌ شده و متمرکز در مراکز علمی ما کار جدی صورت گرفته باشد.

وی با اشاره به تلاش‌هایی مبنی بر تأسیس دپارتمان‌هایی در دانشگاه‌هایی مانند تهران و شیراز که کم‌کم رنگ باخته‌اند، هدف از برپایی این سلسله همایش‌ها و نمایشگاه‌ها را «تولید این گفتمان» و «جلب توجه محافل علمی به این موضوع» عنوان کرد.

رئیس مرکز نور تأکید کرد: این موضوع می‌تواند پیشران تحول در علوم انسانی باشد. با همین هدف، مرکز تصمیم گرفت سلسله همایش‌هایی را با عنوان همایش‌های علوم اسلامی و انسانی دیجیتال برگزار کند که ان‌شاءالله اولین آن پنجشنبه هفته جاری برگزار خواهد شد.

حجت‌الاسلام بهرامی، مأموریت اصلی مرکز نور را در حوزه علوم اسلامی دیجیتال و علوم انسانی مرتبط با علوم اسلامی که در پژوهشگاه‌های حوزوی دنبال می‌شود، دانست و افزود: نتیجه فعالیت‌ها در این حوزه باید در قالب محصولاتی که تولید می‌شود، قابل مشاهده باشد.

گفتنی است، نمایشگاه دستاورد‌های فناورانه علوم اسلامی و انسانی دیجیتال به مدت سه روز از 15 لغایت 17 مهرماه در قم، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور پذیرای علاقه‌مندان خواهد بود.