تجلی تدبر در آیات الهی با نگاه هنرمندان جوان
نمایشگاه هنرهای قرآنی «ضحی» با ارائه آثار منتخب هنرمندان جوانان و دانشجویان، جلوه‌ای از تدبر در سوره مبارکه ضحی و برداشت‌های هنری از مفاهیم امید را پیش چشم مخاطبان می‌گذارد؛ رویدادی که به‌گفته برگزارکنندگان آن، با هدف ترویج هنر قرآنی و ایجاد فرصتی برای بروز نگاهی نو به آیات قرآن برگزار شده است.
به گزارش ایکنا، آیین افتتاحیه نمایشگاه هنرهای قرآنی «ضحی» در موزه هنرهای دینی امام علی (ع)، امروز ۲۵ آبان ماه برگزار شد.
در آغاز جلسه، محمد بخشی‌زاده، نمایشگاه‌گردان این رویداد فرهنگی ـ هنری، در سخنانی به تشریح روند برگزاری نمایشگاه «ضحی» پرداخت.
وی با اشاره به رویکرد برگزاری این نمایشگاه گفت: سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور سال گذشته فراخوان این رویداد را در رشته‌های خوشنویسی، نقاشی‌خط، تایپوگرافی، نقاشی و صنایع‌دستی منتشر کرد. موضوع فراخوان امیدآفرینی در جامعه با رویکرد تدبر در سوره ضحی بود و هنرمندان براساس محور یاد شده دعوت به خلق اثر شدند.
وی ادامه داد: در پایان مهلت ارسال آثار، بیش از ۱۰۰ اثر به دبیرخانه ارسال و مورد داوری قرار گرفت. امروز در موزه امام علی (ع)، میزبان ۳۲ اثر منتخب از ۳۲ هنرمند هستیم. این نمایشگاه، بیستمین نمایشگاه تدبری معاونت ترویج و توسعه سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور است که از امروز، ۲۵ آبان‌ماه، آغاز به کار کرده و تا پنجم آذرماه ادامه خواهد داشت.
بخشی‌زاده درباره اهداف اصلی برپایی این رویداد، گفت: نخستین هدف ما توسعه و ترویج هنرهای قرآنی است. از سوی دیگر، تلاش کردیم زمینه‌ای فراهم کنیم تا هنرمندان با تدبر در سوره مبارکه «ضحی» به خلق اثر بپردازند. در ابتدای مسیر برای هنرمندان، فیلمی تهیه و ارائه شد که مفاهیم تدبری سوره را توضیح می‌داد. هنرمندان پس از مشاهده این فیلم و دریافت مفاهیم آن، آثار خود را با الهام از این تدبر خلق کردند. توجه به هنر قرآنی و ایجاد جذابیت‌های نو برای مخاطبان، از الزام‌هایی است که در این دوره جدی گرفته شد.
در ادامه مراسم، احمد مسجدجامعی، قائم مقام ریاست مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی در بازدید از نمایشگاه «ضحی» در سخنانی، اظهار کرد: این نمایشگاه تنوع قابل توجهی دارد و باید گفت این حرکت، ابتکاری و تحسین‌برانگیز است. اگر کارگاه‌های توجیهی که قبلاً هم برگزار می‌شد، دوباره برای هنرمندان گذاشته شود، این موضوع می‌تواند در ارتقای کیفیت آثار اثرگذار باشد. در میان آثار موجود، برخی از آن‌ها را بسیار پسندیدم؛ هرچند ترجیح می‌دهم وارد جزئیات، مانند رنگ یا ترکیب‌بندی نشوم. آنچه برای من مهم است، به‌کارگیری شیوه‌های نو در خط و خوشنویسی است؛ خصوصاً اینکه برخی از هنرمندان حاضر در نمایشگاه سن کمی دارند و این نوآوری برای آنان ارزشمندتر است.
وی درباره ظرفیت هنر قرآنی در شرایط فعلی، گفت: هنر، چه قرآنی و چه غیرقرآنی همیشه مخاطب خود را دارد، اما هنر قرآنی به‌طور ویژه‌تری می‌تواند مورد توجه قرار گیرد؛ به شرط اینکه مخاطب بتواند با آن ارتباط برقرار کند. شرط این ارتباط نیز فهم اثر و جذابیت‌های بصری و هنری آن است. هرچه جلوه‌های هنری، آرایه‌ها و زیبایی‌های اثر بیشتر باشد، دلنشین‌تر خواهد بود. بیان مفاهیم قرآنی با زبان هنر، ماندگاری بیشتری دارد. در طول تاریخ نیز همین‌گونه بوده؛ بسیاری از قرآن‌های تاریخی امروز در موزه‌ها نگهداری می‌شوند و ماندگاری‌شان ناشی از همین پیوند هنر و معنویت است.
مسجدجامعی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه هنرمند فعال در حوزه هنر قرآنی چگونه می‌تواند از آسیب‌ها و کلیشه‌ها دور بماند، افزود: برای این موضوع، نسخه آماده و بخشنامه‌ای وجود ندارد. اگر قرار بود با چند قاعده ساده، همه هنرمند شوند، هنر بی‌معنا می‌شد. هنرمند باید تجربه کند و برای تجربه نو، ناگزیر است کارهای پیشین را ببیند، بازخوانی کند و براساس آن‌ها دست به نوآوری بزند. خلاقیت زمانی شکوفا میشود که هنرمند پس از شناخت دقیق، مسیر خود را به‌سوی تجربه‌های تازه باز کند.
در بخش بعدی مراسم جلیل بیت‌مشعلی، رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور، سخنان خود را ارائه کرد. وی ضمن اشاره به محل برگزاری برنامه در موزه امام علی (ع)، عنوان کرد: سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور از سال‌هاست رویدادی با عنوان «چهار فصل قرآنی» را برگزار می‌کند؛ رویدادی که هر سال با محوریت یکی از سوره‌های قرآن کریم و با توجه به مسائل اجتماعی به‌ویژه مسائل مرتبط با حوزه دانشجویی طراحی میشود. در این رویداد، ابتدا یک موضوع مهم اجتماعی احصا میشود و سپس سوره‌ای از قرآن کریم که بیشترین سنخیت معنایی را با آن موضوع دارد، به‌عنوان محور انتخاب شده و آثار هنری دانشجویان در قالب نمایشگاهی ارائه میشود.
وی افزود: این کار از دو جهت ارزشمند است؛ نخست به دلیل پیوند عمیق با معارف قرآنی و دوم به سبب مشارکت فعال جوانان و دانشجویان عزیز که با شوق و علاقه در این مسیر گام برمی‌دارند. ما معتقدیم اگر بُعد هنری قرآن و معارف قرآن کریم را برجسته‌تر نشان دهیم، می‌توانیم جذابیت آن را برای جامعه به‌ویژه قشر جوان افزایش دهیم.
رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور تصریح کرد: در این دوره از رویداد، حدود ۱۰۰ اثر از سراسر کشور دریافت شد که پس از داوری، حدود ۳۲ اثر منتخب در این نمایشگاه و در این مکان متبرک، به نام مبارک امیرالمؤمنین علی (ع) به نمایش درآمده است. این برنامه با برنامه‌ریزی سازمان قرآنی دانشگاهیان جهاددانشگاهی و همکاری موزه امام علی(ع) برگزار شده است.
بیت‌مشعلی در پایان ابراز امیدواری کرد: در گام بعدی، پس از پایان این مرحله، بتوان این آثار را در یکی از دانشگاه‌های بزرگ تهران و همچنین در دانشگاه علم و فرهنگ به نمایش گذاشت تا دانشجویان و جوانان بیشتری از نزدیک این آثار را تماشا کنند و این نمایشگاه انگیزه‌ای برای حضور گسترده‌تر آنان در فعالیت‌های قرآنی و هنری باشد.
در حاشیه افتتاح این نمایشگاه، اسماعیل فلاح خیر، رئیس موزه هنرهای دینی امام علی (ع) نیز به عنوان میزبان این رویداد، ضمن قدردانی از برگزارکنندگان، بر اهمیت توجه به هنرهای دینی و قرآنی تأکید کرد.
وی گفت: موزه هنرهای دینی امام علی (ع) با همکاری سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور، میزبان آثار برگزیده این نمایشگاه است. کارهای دانشجویی که امروز مشاهده کردم، از سطح متوسط رو به بالا و در بسیاری موارد بسیار قابل توجه بودند. اینکه دانشجویان براساس سوره مبارکه «ضحی» یا دیگر سوره‌های قرآن کریم دست به خلق اثر هنری می‌زنند، در ذات خود اهمیت فراوان دارد.
وی با اشاره به فرصت‌سازی این نمایشگاه برای هنرمندان جوان، افزود: این نمایشگاه می‌تواند زمینه بروز و ظهور آثار مختلف دانشجویان در حوزه خوشنویسی، نقاشی‌خط و نقاشی را فراهم کند و آثار آنان را در معرض دید عموم قرار دهد. برای همه این عزیزان آرزوی موفقیت دارم و امیدوارم بتوانیم همان‌طور که با دوستان سازمان قرآنی دانشجویان کشور گفت‌وگو کرده‌ایم، میزبان نمایشگاه‌های بیشتری از این جنس باشیم تا دانشجویان نیز فرصت ارائه آثار خود را در قالب رویدادهای متعدد داشته باشند.
رئیس موزه هنرهای دینی امام علی (ع) با تأکید بر ضرورت حمایت از هنرمندان جوان، بیان کرد: حمایت مراکز هنری همچون موزه امام علی (ع) از فعالیت‌های قرآنی، به دلیل هم‌خوانی موضوعی و فرمی، ارزش افزوده ایجاد می‌کند. امیدوارم سایر نهادها نیز در این مسیر همراه شوند، زیرا این جوانان به پشتیبانی نیاز دارند و ما نیز تلاش می‌کنیم حامی آنان باشیم.
در حاشیه این افتتاحیه، مریم اکبری، هنرمند نقاش و یکی از داوران نمایشگاه «ضحی» در گفت‌وگو با ایکنا، گفت: این نمایشگاه با محوریت تفسیر سوره «ضحی» و توجه به عمق مفهومی این سوره برگزار شده است. ۳۲ اثر در معرض نمایش قرار دارد که شامل آثار نقاشی‌خط و دیگر شیوه‌های هنری است.
وی ادامه داد: من نیز در اثر خود، سوره «ضحی» را از منظر امید و ناامیدی در روزمرگی‌های انسان تفسیر کرده‌ام. در این تابلو از رنگ‌های تیره برای نمایش ناامیدی و از رنگ‌های روشن برای القای امید استفاده کرده‌ام. همچنین آیات سوره «ضحی» و اشاره به نعمت‌هایی که خداوند به ما عطا کرده، در اثرم گنجانده شده است. هدفم این بود که بیان کنم خداوند همواره در کنار ماست و در جریان شب و روز جهان، می‌توانیم حضور او را حس کنیم.
این هنرمند درباره انگیزه حضور خود در این رویداد هنری، افزود: شرکت من در این نمایشگاه کاملاً قلبی و از سر علاقه‌مندی به هنر دینی و قرآنی است. این کار برای من سفارش یا وظیفه اداری نیست؛ من یک هنرمندم و کار در این حوزه را از عمق جان دوست دارم و صادقانه در این مجموعه شرکت کرده‌ام.
اکبری در مقام داور نیز کیفیت آثار را قابل توجه ارزیابی کرد و گفت: آثار خوشنویسی، نقاشی‌خط و نقاشی بسیار قوی بودند. حتی کارهایی که از دانشجویان و هنرمندان جوان ارائه شده با وجود دانشجویی بودن، کیفیت و توانمندی بالایی دارند که نشان از تلاش و نگاه هنری ارزشمند آنان است.
اکرم باقری یکی دیگر از هنرمندان حاضر در نمایشگاه نیز در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به اثر خود، توضیح داد: کار من با خط مُعَلّی نوشته شده و بخشی از آیات سوره «ضحی» را با این خط اجرا کرده‌ام. از نظر من، زمانی که انسان مشغول نوشتن آیات قرآن است، حال و هوا کاملاً متفاوت میشود. من همیشه قبل از نوشتن آیات، وضو می‌گیرم؛ این حس معنوی روی کار اثر می‌گذارد. همان‌طور که هنگام نوشتن شعر در حال‌و‌هوای شعر قرار می‌گیرید، در نوشتن آیات نیز معنویت بر شما غلبه می‌کند و این حس در دست و قلم جاری میشود.
وی درباره اهمیت برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی نیز بیان کرد: مهم‌ترین نکته این است که نشان دهیم هنر کاربردهای گسترده‌ای دارد و محدود به قشر یا گروه خاصی نیست. خوشنویسی از گذشته با آیات قرآنی همراه بوده و از زمان امیرالمؤمنین (ع) این پیوند وجود داشته است. این نمایشگاه‌ها کمک می‌کنند تا نشان دهیم می‌توانیم چه آیات قرآن و چه دیگر مضامین را با آن حس معنویت و زیبایی، از طریق خط و خوشنویسی به نمایش بگذاریم.
نمایشگاه هنرهای قرآنی «ضحی» به همت سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور از ۲۵ آبان الی ۵ آذر در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) برگزار میشود.
انتهای پیام
