مسجد «العمری»؛ یادگار صحابه در شهر تمدن‌ها
گروه بین‌الملل ــ مسجدجامع «العمری» در شهر «فوه» مصر یکی از مساجد تاریخی و قدیمی است که در دوره صحابه و به سبک معماری مسجدالنبی(ص) ساخته‌شده و نشانگر دو تمدن اسلام و روم باستان است.
به گزارش ایکنا؛ استان «کفرالشیخ»، واقع در شمال مصر، با آثار باستانی و تاریخی در برخی شهرهای آن شناخته می‌شود.
بیتشرین آثار تاریخی ـ اسلامی این استان در شهر «فوه» قرار دارد. در فوه 365 مسجد به تعداد روزهای سال وجود دارد که بیشتر آنها تاریخی و در دوره‌های مختلف ساخته شده است. برخی از این مساجد با نوع معماری خود از دیگر مساجد متمایز می‌شوند و می‌توان با توجه به سبک معماری و هنری، به دوره ساخت آنها و حکمت و هوشمندی حاکم و والی آن عصر پی برد.
شهر مساجد
شهر فوه، که به شهر مساجد معروف است، آثار تاریخی اسلامی دیگری دارد که برخی از آنها شامل مدرسه حسین نصرالله است که تاریخ ساخت آن به قرن 9 هجری و دوران مملوکیان برمی‌گردد. از جمله خانه‌های تاریخی، که بیشتر آنها به قرن 9 متعلق‌اند، خانه القماح و البوابین است.
مسجد شیخ نعیم و مسجد العراقی در قرن 19 میلادی، مساجد الفقاعی و ابوالنجاة در قرن 12 هجری، مسجد الباکی در قرن 18 میلادی ساخته شده‌اند و از جمله مساجد تاریخی این شهرند.
در همین راستا، وبگاه خبری «روز الیوسف» مصر در گزارشی با عنوان «العمري؛ أول مسجد بناه الصحابة شمال الدلتا العمری» (نخستین مسجدی که صحابه آن را در شمال دلتا ساختند) به معرفی این مسجد تاریخی، تاریخ ساخت و بنای آن، علت متمایز بودن آن در مقایسه با سایر مساجد استان کفرالشیخ و طراحی مهندسی و اسلامی مسجد پرداخته که ترجمه فارسی این گزارش تقدیم می‌شود.
وجه‌تسمیه
العمری یکی از قدیمی‌ترین مساجد تاریخی در شهر «فوه» و استان «کفرالشیخ» است که در زمان خلیفه دوم (عمربن‌خطاب) و پس از فتح مصر در سال 21 یا 22 هجری قمری «عمرو بن عاص» آن را ساخت. این مسجد سال‌ها بعد در سال 1271 هـ (قرن 13هـ)، از سوی شخصی به نام «عبدالله البرلسی» که در همان مسجد دفن شده و مرقد وی نیز اکنون در همین مکان وجود دارد، مرمت و بازسازی شد.
سبک معماری
سازه این مسجد براساس نقشه و معماری اسلامی خاص خود ساخته شده و سبک معماری آن شبیه مسجدالنبی(ص) در مدینه منوره است، چراکه در دوره صحابه ساخته شده است. در این نوع معماری، که به نام «صحن باز» در وسط سقف مسجد مشهور است، چهار رواق وجود دارد و برای تهویه هوا و ورود نور این سبک را انتخاب می‌کردند. همچنین، ورودی اصلی مسجد نیز در جانب شمال شرقی با آجر «منجور»، که دو رنگ سیاه و قرمز برای آجر است، ساخته شده است.
مسجدی بدون گلدسته
داخل مسجد جامع العمری، 30 ستون و چهار سایه‌بان وجود دارد که بزرگ‌ترین آنها سایه‌بان محراب است. همچنین این مسجد تاکنون گلدسته‌ای نداشته است. علت نداشتن گلدسته هم آن است که شرایط مادی فاتحان سازنده این مسجد به گونه‌ای نبود که بتوانند گلدسته‌ای برای آن بسازند و فردی هم که مسجد را بازسازی کرد برای آن گلدسته نساخت و مسجد تا امروز بدون گلدسته باقی ماند.
احمد الخولی، بازرس آثار تاریخی و باستانی منطقه «فوه» مصر، در این باره گفت: مسجد جامع العمری یکی از مهم‌ترین مساجد باستانی این شهر است که از نظر تاریخی اهمیت زیادی دارد. همچنین این تنها مسجد در استان کفرالشیخ است که براساس نقشه و معماری اسلامی قدیم در دوره خلیفه دوم ساخته شده است.
شهر تمدن‌ها
وی همچنین تأکید کرد: در مسجد العمری دو تمدن رومی و اسلامی در یک جا جمع شده، زیرا زمانی ساخته شد که معابد و کلیساهای رومی رایج بودند.
الخولی ضمن درخواست از دو وزارتخانه اوقاف و آثار باستانی مصر برای حفظ و نگهداری از این مسجد قدیمی و منحصربه فرد، افزود: شهر فوه چندین لقب دارد که مهم‌ترین آنها «مدینة اجتماع الحضارات: شهر گردهم آمدن تمدن‌ها» است، زیرا بسیاری از تمدن‌ها از جمله تمدن رومی را می‌توان در این شهر دید.
ترجمه و تنظیم گزارش: سعیده بیرجندی
انتهای پیام
